Περσείδες: Κορυφώνεται απόψε η «βροχή των αστεριών»

Οι Περσείδες, η εντυπωσιακή βροχή διαττόντων αστέρων που κάθε καλοκαίρι παρατηρείται στον νυχτερινό ουρανό, κορυφώνεται απόψε για το βόρειο ημισφαίριο.

Πρόκειται για απομεινάρια του κομήτη Σουίφτ-Τάτλ (109P/Swift-Tuttle) που διασταυρώνονται με τη γήινη τροχιά τους θερινούς μήνες, έλκονται από αυτήν και πέφτουν με ιλιγγιώδεις ταχύτητες στην ατμόσφαιρα. Τα μεγαλύτερα κομμάτια καταφέρουν να φτάσουν ακόμα και στην επιφάνεια της γης (μετεωρίτες) ενώ ξεχωρίζουν οι βολίδες, τα πιο λαμπρά σώματα που διασχίζουν τον ουρανό.

Οι ιδανικές ώρες για παρατήρηση θα είναι αυτές πριν από την ανατολή του ήλιου. Συνήθως στο μέγιστο της βροχής πέφτει ένα μετέωρο το λεπτό.

Ο κομήτης Σουίφτ-Τάτλ ανακαλύφθηκε το 1862 από τους αστρονόμους Λιούις Σουίφτ και Χόρας Τατλ, και πήρε τα ονόματά τους όπως συνηθίζεται στην αστρονομία. Ο κομήτης διαθέτει έναν τεράστιο πυρήνα διαμέτρου περίπου 26 χιλιομέτρων - πολύ μεγαλύτερο από τον αστεροειδή με διάμετρο δέκα χιλιομέτρων, που έπεσε στη Γη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια και εξαφάνισε τους δεινοσαύρους.

Είναι το μεγαλύτερο γνωστό ουράνιο σώμα που περνά περιοδικά «κοντά» από τη Γη και χρειάζεται περίπου 133 χρόνια για να ολοκληρώσει μία περιφορά γύρω από τον Ήλιο. Σήμερα βρίσκεται σε απόσταση περίπου πέντε δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων και το επόμενο πέρασμα του από τη Γη θα γίνει το 2126. Για να καταλάβει κανείς πόσο μεγάλη είναι η απόσταση αυτή, αρκεί να αναλογιστεί ότι ο Ήλιος απέχει από την Γη 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Τα μετέωρα των Περσείδων ζυγίζουν στην πλειονότητά τους λιγότερο από ένα γραμμάριο και εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα με ταχύτητα 60 χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο (216.000 χιλιόμετρα ανά ώρα). Σε ύψος περίπου 100 χιλιομέτρων αναφλέγονται και τα μεγαλύτερα γίνονται ορατά διά γυμνού οφθαλμού. Καθώς πλησιάζουν προς το έδαφος διαλύονται από την τριβή, αναπτύσσοντας θερμοκρασία που ξεπερνά τους 1.600 βαθμούς Κελσίου, αφήνοντας πίσω τους βραχύβια, φωτεινά ίχνη.

Ονομάζονται Περσείδες, επειδή το ακτινοβόλο σημείο τους προβάλλεται στον αστερισμό Περσέα, και φαίνεται σαν να έρχονται από την κατεύθυνση αυτή. Τα υπολείμματα του κομήτη Σουίφτ-Τάτλ αιωρούνται στον διαπλανητικό χώρο αφότου «εγκατέλειψαν» τον κομήτη. Υπάρχει ωστόσο και μία σχετικά νέα προσθήκη, μία λωρίδα υλικού που αποσπάστηκε από τον κομήτη «μόλις» το 1862.

Ο ρυθμός των ορατών μετεώρων όταν η Γη συναντά αυτή την πυκνή λωρίδα είναι πολύ υψηλότερος από την υπόλοιπη «βροχή». Οι πρώτες αναφορές για τις Περσείδες καταγράφηκαν πριν από περίπου 2.000 χρόνια (36μ.Χ) και η αρχαιότερη έρχεται από την Άπω Ανατολή. Η «βροχή» ξεκινά κάθε χρόνο στα μέσα Ιουλίου και κλιμακώνεται μεταξύ 9 και 14 Αυγούστου, οπότε ο ρυθμός των μετεώρων φθάνει ακόμα και τα 60 ανά ώρα (ένα κάθε λεπτό). Το 1993 είχε σημειωθεί ρεκόρ, με 300 μετέωρα ανά ώρα σύμφωνα με τη NASA.