Ένα πρώιμο έργο της Βιρτζίνια Γουλφ πρόκειται να δημοσιευθεί για πρώτη φορά, περισσότερο από έναν αιώνα μετά τη συγγραφή του.
Το κείμενο, γραμμένο όταν η συγγραφέας ήταν 25 ετών, αποκαλύπτει τις πρώτες της προσπάθειες να εξερευνήσει θέματα που αργότερα θα καθόριζαν το έργο της, όπως η γυναικεία ανεξαρτησία και η δημιουργική αυτονομία.
Το έργο, με τίτλο Friendships Gallery, αποτελείται από τρεις σύντομες ιστορίες με πρωταγωνίστρια τη Βάιολετ, μια ψηλόλιγνη, συνηθισμένη γυναίκα που αγαπά τη λογοτεχνία, φροντίζει έναν μαγικό κήπο και χτίζει «ένα δικό της σπίτι». Το μοτίβο αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, προαναγγέλλει την περίφημη φράση «a room of one’s own», που θα γινόταν αργότερα θεμελιώδες σύμβολο του φεμινιστικού λόγου της Γουλφ.
Αν και το Friendships Gallery είχε γραφτεί μόνο για τον στενό της κύκλο και δεν προοριζόταν για δημοσίευση, η συγγραφέας το είχε επιμεληθεί με ιδιαίτερη φροντίδα: το δακτυλογράφησε με μωβ μελάνι, το έδεσε σε μωβ δέρμα και το χάρισε στη φίλη της Μέρι Βάιολετ Ντίκινσον. Οι ιστορίες παρέμειναν άγνωστες στο ευρύ κοινό μέχρι τη δεκαετία του 1970, όταν δημοσιεύτηκαν αποσπασματικά σε ακαδημαϊκό περιοδικό.
Η νέα έκδοση βασίζεται σε αναθεωρημένο χειρόγραφο, το οποίο δείχνει ότι η Γουλφ είχε επανέλθει στο έργο και το είχε επεξεργαστεί σε ύφος πιο ώριμο, πιο λυρικό και με έντονη αίσθηση του χιούμορ. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι αλλαγές αυτές δείχνουν τη μετάβασή της από τον βικτωριανό ρεαλισμό στις αφηγηματικές καινοτομίες που θα καθόριζαν αργότερα τη φωνή της.
Πώς βρέθηκε και τι αποκαλύπτει
Η ανακάλυψη του χειρογράφου έγινε όταν ερευνήτριες συνέκριναν το γνωστό αντίγραφο του έργου με ένα άλλο, που βρισκόταν σε ιδιωτική συλλογή. Η νέα εκδοχή περιείχε μεταγενέστερες διορθώσεις και σημειώσεις της ίδιας της Γουλφ, γεγονός που άλλαξε ριζικά την αντίληψη των ειδικών για τη σημασία του κειμένου.
Η καθηγήτρια Έλισαμπεθ Σέσαγκιρι, που μελετά τη συγγραφέα επί σειρά ετών, δήλωσε ότι η αναθεωρημένη εκδοχή αποδεικνύει πόσο προσεκτικά η Γουλφ δούλευε τη δομή και τη γλώσσα ακόμη και σε φαινομενικά δευτερεύοντα έργα της. Όπως εξήγησε, η συγγραφέας είχε επιμεληθεί λεπτομέρειες όπως τη στίξη, τη ροή των προτάσεων και μικρές αλλαγές στις λέξεις, με επεμβάσεις που έκαναν το κείμενο πιο καθαρό, μουσικό και ζωντανό.
Η Σέσαγκιρι είπε ότι η νέα εκδοχή θυμίζει «ένα δωμάτιο που, μόλις τακτοποιηθεί, αποκαλύπτει την πραγματική του αρμονία. Οι αλλαγές αυτές δείχνουν, σύμφωνα με την ίδια, πώς η Γουλφ πειραματιζόταν με νέες αφηγηματικές μορφές, αναζητώντας τρόπους να αφηγηθεί τη ζωή μιας γυναίκας έξω από τα στενά κοινωνικά πρότυπα της εποχής της.
Η ερευνήτρια Τζέιν Γκόλντμαν, επιμελήτρια των εκδόσεων του Κέιμπριτζ για το έργο της Γουλφ, χαρακτήρισε το Friendships Gallery «πολύ πιο σημαντικό απ’ όσο νομίζαμε». Όπως είπε, η εικόνα της Γουλφ που διαμορφώθηκε μεταπολεμικά, μίας απομονωμένης και «απολιτικής» συγγραφέα, οφείλεται κυρίως σε βιογράφους και συγγενείς της.
Σύμφωνα με την Άν Άνφερναλντ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Fordham, το έργο περιέχει τα πρώτα ίχνη θεμάτων που θα εξελισσόταν σε εμβληματικές ιδέες της Γουλφ, όπως η ανεξαρτησία, η ταυτότητα και η γυναικεία δημιουργικότητα.
Η σημασία της δημοσίευσης σήμερα
Η επικείμενη έκδοση του Friendships Gallery αναμένεται να προσφέρει νέο υλικό για τη μελέτη της πρώιμης περιόδου της Βιρτζίνια Γουλφ. Για τους ερευνητές, το έργο λειτουργεί ως σύνδεσμος ανάμεσα στις πρώτες της προσπάθειες και στα ώριμα μυθιστορήματα που την καθιέρωσαν στη λογοτεχνία του 20ού αιώνα.
Όπως επισημαίνει η Σέσαγκιρι, οι ιστορίες της συλλογής δεν έχουν την πολυπλοκότητα έργων όπως το To the Lighthouse ή το Mrs Dalloway, ωστόσο αποκαλύπτουν την ίδια προσήλωση στη γλώσσα και στη λεπτομέρεια. «Δεν πρόκειται για ένα “χαμένο αριστούργημα”», είπε, «αλλά για ένα μικρό, ολοκληρωμένο έργο, απολαυστικό και απρόσμενα ώριμο».
Οι ερευνητές θεωρούν επίσης σημαντικό ότι η δημοσίευση αποκαθιστά τη θέση της Μέρι Βάιολετ Ντίκινσον στη ζωή και στο έργο της Γουλφ. Η φιλία τους, που υπήρξε βαθιά και πολυσήμαντη, είχε συχνά υποτιμηθεί στις βιογραφίες της. Το Friendships Gallery επαναφέρει τη Ντίκινσον ως πρόσωπο που ενέπνευσε τη συγγραφέα να εξερευνήσει τον εσωτερικό κόσμο των γυναικών και τις μορφές γυναικείας αλληλεγγύης.
Η δημοσίευση, που αναμένεται μέσα στους επόμενους μήνες, συνοδεύεται από εισαγωγικά κείμενα και σχολιασμό, ώστε να αναδειχθεί το ιστορικό και συναισθηματικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γράφτηκε. Για τη λογοτεχνική κοινότητα, πρόκειται για μια σπάνια ευκαιρία να δει τη Γουλφ όχι ως σύμβολο, αλλά ως νέα συγγραφέα που διαμορφώνει τη φωνή της.
Με πληροφορίες από Washington Post