Δημοπρατείται το εμβληματικό έργο του Φώτη Κόντογλου «Οι πρόσφυγες - Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος»

Δημοπρατείται το εμβληματικό έργο του Φώτη Κόντογλου «Οι πρόσφυγες - Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος» Facebook Twitter
Photis Kontoglou | The Refugees or The Valley of Lamentation | Sotheby's
0

Το έργο «Οι πρόσφυγες - Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος», ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Φώτη Κόντογλου δημοπρατείται online στους Sotheby’s μέχρι τις 30 Μαρτίου.

Η τιμή εκτίμησης είναι 80.000 – 100.000 ευρώ και πρόκειται σύμφωνα με τον Καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης της Δύσης, στο τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Ευγένιο Ματθιόπουλο «το μόνο σημαντικό έργο τη ελληνικής τέχνης που εξέφρασε τότε άμεσα το αίσθημα της οδύνης και του κατατρεγμού των προσφύγων. Πρόκειται για έργο μοναδικής αισθητικής και ιστορικής αξίας» σημειώνει ο καθηγητής, προτρέποντας τους αρμόδιους να μεριμνήσουν έγκαιρα προκειμένου να αποκτηθεί αυτό το έργο για κάποια κρατική-δημόσια συλλογή.

Πρόκειται για ένα έργο σε καμβά, μια ελαιογραφία του 1930 που συσχετίζεται με τη φρίκη της Μικρασιατικής Καταστροφής και θεωρήθηκε ως μια αναπαράσταση γενικά των δυσκολιών του ελληνικού γένους, όπως έχει γράψει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Χατζηνικολάου.

Ο Κόντογλου υιοθετεί το αγιογραφικό σχήμα για την αποτύπωση του συγκεκριμένου ιστορικού γεγονότος με την αφαίρεση κάθε επικαιρικού στοιχείου από τους πρωταγωνιστές. Με την απουσία της ένδειξης χρόνου και τόπου, σε συνδυασμό με τη συμπερίληψη ανθρώπων κάθε ηλικίας, ανάγει το ιστορικό γεγονός του ξεριζωμού, της καταστροφής και της απώλειας σε μαρτύριο και το προάγει σε πανανθρώπινο τραυματικό βίωμα. Έτσι, οι βασανισμένοι της κοιλάδας του θρήνου ή οι πολιτικοί πρόσφυγες γίνονται οι ίδιοι η αλληγορία της έννοιας του μαρτυρίου. Άλλωστε, στη ρίζα της αλληγορίας βρίσκεται η μελαγχολία, η οποία υποθάλπεται από την εσωτερίκευση της οδύνης και του αδιεξόδου, ό,τι ακριβώς εκπέμπεται και από την παράσταση.

Δημοπρατείται το εμβληματικό έργο του Φώτη Κόντογλου «Οι πρόσφυγες - Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος» Facebook Twitter
Photis Kontoglou | The Refugees or The Valley of Lamentation | Sotheby's

«Όπως σε όλο το πρώιμο έργο του Κόντογλου, η ορθόδοξη εικονογραφική και αφηγηματική παράδοση, όπου ο θάνατος είναι η κοινή μοίρα, συναντά το δέος του νεωτερικού ανθρώπου μπροστά στον εξατομικευμένο θάνατο, τον θάνατο μέσα στην ιστορία. Τα σώματα των προσφύγων σχηματίζουν ένα καράβι που διασχίζει ορμητικά κύματα ή μήπως οργωμένη γη; Ο βυθός ή ο πυθμένας είναι σπαρμένος κόκκαλα. Στο κέντρο του έργου δύο πρεσβύτεροι άντρες φροντίζουν το νεκρό σώμα ενός νεότερου συντρόφου τους. Είναι οι μόνες δύο μορφές που κοιτούν προς τα κάτω. Οι υπόλοιπες στρέφουν το βλέμμα είτε στους συντρόφους τους είτε προς τον ουρανό.

»Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος ή κοιλάδα του Ιωσαφάτ ήταν σύμφωνα με τις Άγιες Γραφές «το κοινό κοιμητήριο του λαού» αλλά και ο τόπος της τελικής κρίσεως. Αυτό το ορθόδοξο αφηγηματικό και θεολογικό μοτίβο, ο τόπος του πόνου που θα μεταστοιχειωθεί σε τόπο λύτρωσης, το έδαφος του πένθους από το οποίο θα αναδυθεί η ζωή, μεταφέρεται από τον Κόντογλου στο τόσο πρόσφατο ακόμη ιστορικό τραύμα της Μικρασιατικής καταστροφής. Ταυτόχρονα βέβαια, όπως πάλι είναι χαρακτηριστικό του Κόντογλου, η ιστορικοποίηση της ορθόδοξης παράδοσης ολοκληρώνεται σε μια δεύτερη, αντίστροφη κίνηση, όπου η ιστορία πάλι διαλύεται, γίνεται ένα συμβεβηκός της ανθρώπινης μοίρας.

»Οι πρόσφυγες δεν είναι υποκείμενα, είναι άχρονοι ανθρώπινοι τύποι, όλοι ημίγυμνοι οστεώδεις άρρενες. Και αυτό το ορθόδοξο εικονογραφικό μοτίβο, όπου ο αποσκελετωμένος άνθρωπος πάνω από το έδαφος συνυπάρχει με τα οστά του υπεδάφους, το συναντάμε συχνά στον Κόντογλου, ας πούμε στο «Μοναστήρι του Θεού Κόνανου το λεγόμενον Καταβύθιση», το οποίο, αν δεν κάνω λάθος, έχει γραφτεί την ίδια περίπου περίοδο: «Κατὰ τὸ λόγο ποὺ λέγει ὁ θεὸς Κόνανος: «Ἂν θέλεις νὰ μὴν καταποντιστεῖς, πρέπει νὰ ξεραθοῦνε τὰ κρέατα τοῦ κορμιοῦ σου· τὰ κόκκαλά σου νὰ μικρύνουνε καὶ νὰ γίνουνε σὰν ἀλαφρόπετρα» γράφει στην ανάρτησή του στο facebook ο επιμελητής Θεόφιλος Τραμπούλης.

Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί ο Moby προσφέρει δωρέαν την μουσική του και έχει γίνει «ο παράξενος γέρος που θα δεις στα βουνά»

Πολιτισμός / Γιατί ο Moby προσφέρει δωρέαν την μουσική του και έχει γίνει «ο παράξενος γέρος που θα δεις στα βουνά»

Νηφάλιος πλέον και με αρκετά χρόνια να τον χωρίζουν από τις μέρες της απόλυτης δόξας, ο Moby τα τελευταία χρόνια κάνει κάτι που λίγοι καταξιωμένοι καλλιτέχνες τολμούν
LIFO NEWSROOM
Τι θα δούμε φέτος στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας;

Χορός / Τι θα δούμε φέτος στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας;

Maguy Marin, Χρήστος Παπαδόπουλος, Damien Jalet, Omar Rajeh και άλλα εμβληματικά ονόματα του χορού πρωταγωνιστούν στις 20 παραστάσεις του φετινού προγράμματος του 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, που θα πραγματοποιηθεί από τις 18-27 Ιουλίου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρωμαϊκή Εποχή: Η «καλύτερη ένδειξη» μέχρι σήμερα ότι οι μονομάχοι πάλευαν με λιοντάρια σε έναν σκελετό

Πολιτισμός / Ρωμαϊκή Εποχή: Η «καλύτερη ένδειξη» μέχρι σήμερα ότι οι μονομάχοι πάλευαν με λιοντάρια σε έναν σκελετό

«Είναι η πρώτη φορά που έχουμε φυσικές αποδείξεις για μονομάχους που πάλευαν, ή συμμετείχαν σε ένα θέαμα, με μεγάλες γάτες όπως τα λιοντάρια» σύμφωνα με τους ειδικούς
LIFO NEWSROOM