Δημοπρατείται το εμβληματικό έργο του Φώτη Κόντογλου «Οι πρόσφυγες - Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος»

Δημοπρατείται το εμβληματικό έργο του Φώτη Κόντογλου «Οι πρόσφυγες - Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος» Facebook Twitter
Photis Kontoglou | The Refugees or The Valley of Lamentation | Sotheby's
0

Το έργο «Οι πρόσφυγες - Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος», ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Φώτη Κόντογλου δημοπρατείται online στους Sotheby’s μέχρι τις 30 Μαρτίου.

Η τιμή εκτίμησης είναι 80.000 – 100.000 ευρώ και πρόκειται σύμφωνα με τον Καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης της Δύσης, στο τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Ευγένιο Ματθιόπουλο «το μόνο σημαντικό έργο τη ελληνικής τέχνης που εξέφρασε τότε άμεσα το αίσθημα της οδύνης και του κατατρεγμού των προσφύγων. Πρόκειται για έργο μοναδικής αισθητικής και ιστορικής αξίας» σημειώνει ο καθηγητής, προτρέποντας τους αρμόδιους να μεριμνήσουν έγκαιρα προκειμένου να αποκτηθεί αυτό το έργο για κάποια κρατική-δημόσια συλλογή.

Πρόκειται για ένα έργο σε καμβά, μια ελαιογραφία του 1930 που συσχετίζεται με τη φρίκη της Μικρασιατικής Καταστροφής και θεωρήθηκε ως μια αναπαράσταση γενικά των δυσκολιών του ελληνικού γένους, όπως έχει γράψει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Χατζηνικολάου.

Ο Κόντογλου υιοθετεί το αγιογραφικό σχήμα για την αποτύπωση του συγκεκριμένου ιστορικού γεγονότος με την αφαίρεση κάθε επικαιρικού στοιχείου από τους πρωταγωνιστές. Με την απουσία της ένδειξης χρόνου και τόπου, σε συνδυασμό με τη συμπερίληψη ανθρώπων κάθε ηλικίας, ανάγει το ιστορικό γεγονός του ξεριζωμού, της καταστροφής και της απώλειας σε μαρτύριο και το προάγει σε πανανθρώπινο τραυματικό βίωμα. Έτσι, οι βασανισμένοι της κοιλάδας του θρήνου ή οι πολιτικοί πρόσφυγες γίνονται οι ίδιοι η αλληγορία της έννοιας του μαρτυρίου. Άλλωστε, στη ρίζα της αλληγορίας βρίσκεται η μελαγχολία, η οποία υποθάλπεται από την εσωτερίκευση της οδύνης και του αδιεξόδου, ό,τι ακριβώς εκπέμπεται και από την παράσταση.

Δημοπρατείται το εμβληματικό έργο του Φώτη Κόντογλου «Οι πρόσφυγες - Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος» Facebook Twitter
Photis Kontoglou | The Refugees or The Valley of Lamentation | Sotheby's

«Όπως σε όλο το πρώιμο έργο του Κόντογλου, η ορθόδοξη εικονογραφική και αφηγηματική παράδοση, όπου ο θάνατος είναι η κοινή μοίρα, συναντά το δέος του νεωτερικού ανθρώπου μπροστά στον εξατομικευμένο θάνατο, τον θάνατο μέσα στην ιστορία. Τα σώματα των προσφύγων σχηματίζουν ένα καράβι που διασχίζει ορμητικά κύματα ή μήπως οργωμένη γη; Ο βυθός ή ο πυθμένας είναι σπαρμένος κόκκαλα. Στο κέντρο του έργου δύο πρεσβύτεροι άντρες φροντίζουν το νεκρό σώμα ενός νεότερου συντρόφου τους. Είναι οι μόνες δύο μορφές που κοιτούν προς τα κάτω. Οι υπόλοιπες στρέφουν το βλέμμα είτε στους συντρόφους τους είτε προς τον ουρανό.

»Η κοιλάδα του Κλαυθμώνος ή κοιλάδα του Ιωσαφάτ ήταν σύμφωνα με τις Άγιες Γραφές «το κοινό κοιμητήριο του λαού» αλλά και ο τόπος της τελικής κρίσεως. Αυτό το ορθόδοξο αφηγηματικό και θεολογικό μοτίβο, ο τόπος του πόνου που θα μεταστοιχειωθεί σε τόπο λύτρωσης, το έδαφος του πένθους από το οποίο θα αναδυθεί η ζωή, μεταφέρεται από τον Κόντογλου στο τόσο πρόσφατο ακόμη ιστορικό τραύμα της Μικρασιατικής καταστροφής. Ταυτόχρονα βέβαια, όπως πάλι είναι χαρακτηριστικό του Κόντογλου, η ιστορικοποίηση της ορθόδοξης παράδοσης ολοκληρώνεται σε μια δεύτερη, αντίστροφη κίνηση, όπου η ιστορία πάλι διαλύεται, γίνεται ένα συμβεβηκός της ανθρώπινης μοίρας.

»Οι πρόσφυγες δεν είναι υποκείμενα, είναι άχρονοι ανθρώπινοι τύποι, όλοι ημίγυμνοι οστεώδεις άρρενες. Και αυτό το ορθόδοξο εικονογραφικό μοτίβο, όπου ο αποσκελετωμένος άνθρωπος πάνω από το έδαφος συνυπάρχει με τα οστά του υπεδάφους, το συναντάμε συχνά στον Κόντογλου, ας πούμε στο «Μοναστήρι του Θεού Κόνανου το λεγόμενον Καταβύθιση», το οποίο, αν δεν κάνω λάθος, έχει γραφτεί την ίδια περίπου περίοδο: «Κατὰ τὸ λόγο ποὺ λέγει ὁ θεὸς Κόνανος: «Ἂν θέλεις νὰ μὴν καταποντιστεῖς, πρέπει νὰ ξεραθοῦνε τὰ κρέατα τοῦ κορμιοῦ σου· τὰ κόκκαλά σου νὰ μικρύνουνε καὶ νὰ γίνουνε σὰν ἀλαφρόπετρα» γράφει στην ανάρτησή του στο facebook ο επιμελητής Θεόφιλος Τραμπούλης.

Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το «Lilo & Stitch» είναι η πρώτη χολιγουντιανή ταινία που έφτασε το $1 δισ. στο φετινό box office

Πολιτισμός / Το «Lilo & Stitch» είναι η πρώτη χολιγουντιανή ταινία που έφτασε το $1 δισ. στο φετινό box office

«Είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα των υπερμεγέθων αποδόσεων που μπορεί να αποκομίσει η Disney από τους κινηματογράφους με το σωστό έργο την κατάλληλη στιγμή» σχολιάζει το Variety
LIFO NEWSROOM
Εγκαινιάστηκε το Δημοτικό Μουσείο Γιάννη Ρίτσου στη Μονεμβασιά

Πολιτισμός / Εγκαινιάστηκε το Δημοτικό Μουσείο Γιάννη Ρίτσου στη Μονεμβασιά

Παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και πλήθους κόσμου, εγκαινιάστηκε στην Καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς το νέο Δημοτικό Μουσείο αφιερωμένο στον Γιάννη Ρίτσο, στο σπίτι όπου γεννήθηκε και έζησε ο μεγάλος Έλληνας ποιητής
LIFO NEWSROOM
Εναλλακτική Σκηνή

Πολιτισμός / Η Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ ετοιμάζει ένα #έπικ comeback

Η πιο ανήσυχη φωνή του σύγχρονου μουσικού θεάτρου στη χώρα ετοιμάζει ένα πρόγραμμα μεγάλης κλίμακας με περισσότερες από 30 παραγωγές, δύο φεστιβάλ, περιοδείες σε όλη την Ελλάδα και συμμετοχή στο 60ό Φεστιβάλ Δημητρίων.
LIFO NEWSROOM
Φρανσουά Οζόν, Τζέιμς Ντιν και Μόνικα Μπελούτσι από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Φρανσουά Οζόν, Τζέιμς Ντιν και Μόνικα Μπελούτσι από αύριο στους κινηματογράφους

Το καλαίσθητο δράμα μυστηρίου «When the Fall is Coming», η έκπληξη των Καννών «Sorry Baby», ο οργισμένος «Rebel Without a Cause», η «Malena» του Τζουζέπε Τορνατόρε και τέσσερις ακόμα επιλογές απαρτίζουν το πρόγραμμα της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ