Αυτά που κρύβει ένα πορτραίτο του Ζαν Λουί Νταβίντ με τον «πατέρα της Χημείας» Λαβουαζιέ

Αυτά που κρύβει ένα πορτραίτο του Ζαν Λουί Νταβίντ με τον «πατέρα της Χημείας» Λαβουαζιέ Facebook Twitter
Jacques-Louis David | Antoine Laurent Lavoisier (1743–1794) and Marie- Anne Lavoisier (Marie-Anne Pierrette Paulze, 1758– 1836) (1788) | Ο πίνακας στα εργαστήρια συντήρησης του ΜΕΤ | Photo: Eddie Knox © Oxford Films, 2020.
0

Όταν το 2019, το περίφημο έργο του Ζαν Λουί Νταβίντ,  χαϊδεμένου παιδιού της Γαλλικής Ακαδημίας, αγαπημένου της αριστοκρατίας και αργότερα της Γαλλικής Επανάστασης και επίσημου ζωγράφου του Ναπολέοντα, που απεικόνιζε τον «πατέρα της χημείας Αντουάν Λοράν Λαβουαζιέ και τη σύζυγό του, μεταφέρθηκε στα εργαστήρια του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης για συντήρηση μια μεγάλη έκπληξη περίμενε τους συντηρητές που ήθελαν απλώς να αφαιρέσουν αρχικά ένα στρώμα βερνικιού.

Προχωρώντας λίγο πιο βαθιά ανακάλυψαν ότι το ζεύγος Λαβουαζιέ που μας κοιτάζουν από τον εμβληματικό πίνακα, ως επιστήμονες και περιστοιχίζονται από όργανα της επιστήμης τους, είχαν ποζάρει για έναν ατελώς διαφορετικό τύπο πορτραίτου που τους παρουσίαζε ως ευγενείς και καμία σχέση δεν είχε με τους φιλελεύθερους πρωτοπόρους της επιστήμης.

Σε αυτόν τον πίνακα που γνωρίζουμε η σύζυγος του Λαβουαζιέ Μαριάν, ταπεινά ντυμένη γέρνει προς τη μεριά του συζύγου της ο οποίος κάθεται σε ένα τραπέζι, εργαζόμενος.

Στον πίνακα που αποκαλύφθηκε, το ζευγάρι απεικονίζεται ως μέλος της αριστοκρατίας, που απολαμβάνουν έναν πλούσιο τρόπο ζωής, η Μαριάν φορά ένα καπέλο με φτερά, ακριβά παπούτσια και στο τραπέζι δεν υπάρχει κανένα όργανο, παρά μόνο χρυσές λεπτομέρειες.  Η γυναίκα του Λαβουαζιέ υπήρξε σημαντική βοηθός στο επιστημονικό του έργο: Για χάρη του μετέφρασε από τα αγγλικά στα γαλλικά αρκετά επιστημονικά κείμενα, ενώ δημιούργησε πολλά σκίτσα των εργαστηριακών συσκευών που χρησιμοποιούσαν ο Λαβουαζιέ και οι συνεργάτες του. Ήταν και μια γυναίκα κοσμική που είχε ένα ανοιχτό σαλόνι και διοργάνωνε αρκετές δεξιώσεις, κατά τη διάρκεια των οποίων οι επιφανείς επιστήμονες της εποχής συζητούσαν τις εξελίξεις στη χημεία.

Αυτά που κρύβει ένα πορτραίτο του Ζαν Λουί Νταβίντ με τον «πατέρα της Χημείας» Λαβουαζιέ Facebook Twitter
Jacques Louis David, Antoine Laurent Lavoisier (1743–1794) and Marie Anne Lavoisier (Marie Anne Pierrette Paulze, 1758–1836) (1788). Courtesy of the Metropolitan Museum of Art.

«Οι αποκαλύψεις για τον πίνακα του Ζαν Λουί Νταβίντ μεταμορφώνουν πλήρως την κατανόησή μας για ένα αριστούργημα αιώνων», δήλωσε ο Max Hollein, διευθυντής του Met. «Πάνω από 40 χρόνια αφότου το έργο μπήκε για πρώτη φορά στη συλλογή του μουσείου, είναι συναρπαστικό να αποκτήσουμε μια νέα γνώση για τη δημιουργική διαδικασία του καλλιτέχνη και την εξέλιξη του πίνακα».

Προχωρώντας λίγο πιο βαθιά ανακάλυψαν ότι το ζεύγος Λαβουαζιέ που μας κοιτάζουν από τον εμβληματικό πίνακα, ως επιστήμονες και περιστοιχίζονται από όργανα της επιστήμης τους, είχαν ποζάρει για έναν ατελώς διαφορετικό τύπο πορτραίτου που τους παρουσίαζε ως ευγενείς και καμία σχέση δεν είχε με τους φιλελεύθερους πρωτοπόρους της επιστήμης.

Το πορτρέτο του Ντέιβιντ ολοκληρώθηκε το 1788, λίγο πριν από την επανάσταση. Ο καλλιτέχνης σκόπευε να κάνει το ντεμπούτο του σε μια έκθεση το 1789, αλλά, σύμφωνα με το Met, ήταν κάτι που αναβλήθηκε εξαιτίας της πολιτικής κατάστασης και της πίεσης που είχε αρχίσει να ασκείται στο παλάτι.

Ο πίνακας δεν εμφανίστηκε στο κοινό παρά μόνο έναν αιώνα αργότερα, στην Έκθεση Universelle του 1889.

Ο Αντουάν Λαβουαζιέ ήταν γόνος μιας από τις ευκατάστατες οικογένειες του Παρισιού. Μετά το θάνατο της μητέρας του, κληρονόμησε μία αρκετά μεγάλη περιουσία. Ο προπάππος του ήταν ταχυδρόμος και ο πατέρας του δικηγόρος. Για το ίδιο επάγγελμα προοριζόταν και ο Λαβουαζιέ, πολύ σύντομα όμως έγινε φανερό πως οι φυσικές επιστήμες τον απορροφούσαν πολύ περισσότερο από τα νομικά προβλήματα. Έτσι, εκτός από τη νομική, σπούδασε βοτανική, χημεία, αστρονομία και μαθηματικά.

Το 1768, έβαλε υποψηφιότητα στη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών και έγινε δεκτός ως βοηθός χημικός, σε ηλικία μόλις 25 ετών. Την εποχή εκείνη, η δραστηριότητα της Γαλλικής Ακαδημίας επεκτεινόταν σε ένα μεγάλο συνδυασμό μελετών που ξεκινούσε από ιατρικά, φιλοσοφικά και βιομηχανικά προβλήματα και έφθανε μέχρι την έρευνα τρόπων καθαρισμού μεταξωτών και μάλλινων υφασμάτων.

Αυτά που κρύβει ένα πορτραίτο του Ζαν Λουί Νταβίντ με τον «πατέρα της Χημείας» Λαβουαζιέ Facebook Twitter
Ο πίνακας στα εργαστήρια συντήρησης και η εικόνα που αποκαλύφθηκε | Courtesy of the Metropolitan Museum of Art.

Ήταν φυσικό μέσα σε τέτοιο περιβάλλον να ανθίσει η ιδιοφυΐα του νεαρού Λαβουαζιέ. Το 1785, έγινε διευθυντής και το 1791 ταμίας της Ακαδημίας. Στο διάστημα αυτό ασχολήθηκε με την πρακτική καλλιέργεια των σιτηρών, τη δημιουργία νέου συστήματος μέτρων και σταθμών, την ίδρυση ταμιευτηρίων και ασφαλιστικών ταμείων, τη μελέτη του εδαφικού πλούτου της χώρας του, τη σύνταξη φορολογικών νόμων και πολλά άλλα, χωρίς ταυτόχρονα να διακόψει τα χημικά του πειράματα και τις επαφές του με άλλους μεγάλους επιστήμονες του 18ου αιώνα. Όταν έγινε διευθυντής στο πυριτιδοποιείο, εγκατέστησε εκεί το πιο σύγχρονο χημικό εργαστήριο της εποχής του.

Το 1771, ο Λαβουαζιέ είχε παντρευτεί την δεκατριάχρονη Μαριάν Πιερέτ Πόλζ, κόρη ενός από τους συνιδιοκτήτες της "Ferme Générale", μιας εταιρίας που είχε αναλάβει την είσπραξη των φόρων από τους αγρότες, πληρώνοντας στο κράτος ένα ποσό. Τα κέρδη της εταιρίας ήταν πολύ μεγάλα, και οι αγρότες πλήρωναν με δυσβάσταχτα ποσά.

Η Γαλλική Επανάσταση σήμανε το τέλος της δράσης και της ζωής του. Ύστερα από καταγγελία του Μαρά, που όπως λέγεται είχε προσωπικούς λόγους να τον αντιπαθεί, κλείστηκε στη φυλακή με 27 άλλους εισπράκτορες φόρων ως συνωμότης. Η δίκη του ήταν σύντομη, και ο πρόεδρος του δικαστηρίου τον καταδίκασε σε θάνατο, προσθέτοντας μια φράση που έμεινε ιστορική: «η Δημοκρατία δεν έχει ανάγκη από επιστήμονες». Καρατομήθηκε στις 8 Μαΐου 1794.

Ο αποκατεστημένος πίνακας έχει πλέον κρεμαστεί ξανά στη θέση του όπως τον γνωρίζαμε. Απλώς σήμερα γνωρίζουμε ότι κρύβει ένα μυστικό, την ιστορία του.

Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Πολ Μεσκάλ στο εξώφυλλο του Rolling Stone: «Δεν είχα το ταλέντο που ένιωθα ότι είχαν οι άλλοι»

Πολιτισμός / Ο Πολ Μεσκάλ στο εξώφυλλο του Rolling Stone: «Δεν είχα το ταλέντο που ένιωθα ότι είχαν οι άλλοι»

Από την περίοδο που σκεφτόταν να τα παρατήσει, ο Μεσκάλ έφτασε στη λίστα των υποψηφιοτήτων για Όσκαρ και έγινε το «Μήλον της Έριδος» κορυφαίων σκηνοθετών και σχεδιαστών μόδας
LIFO NEWSROOM
Γκρέτα Γκάρμπο: Η μυστηριώδης ζωή της «σφίγγας της Σουηδίας» που «αποπλάνησε» το Χόλιγουντ

Πολιτισμός / Γκρέτα Γκάρμπο: Η μυστηριώδης ζωή της «σφίγγας της Σουηδίας» που «αποπλάνησε» το Χόλιγουντ

Η Σουηδέζα ηθοποιός, θα αποσυρθεί σε ηλικία μόλις 36 χρόνων από το σινεμά, όταν βρισκόταν στην κορυφή, ζώντας τα υπόλοιπα 49 χρόνια, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και τροφοδοτώντας μία ασυγκράτητη μυθολογία γύρω από την προσωπικότητά της, με φήμες, ιστορίες, πληροφορίες, για τη ζωή της, τους πολυάριθμους έρωτές της, την αθεράπευτη προσμονή μίας επιστροφής της στα πλατό
LIFO NEWSROOM
Το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης γιορτάζει τα 25 χρόνια του με Argerich, Κουρεντζή, Nagano και Gheorghiu 

Πολιτισμός / Argerich, Κουρεντζής, Nagano, Gheorghiu: Το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης γιορτάζει τα 25 χρόνια του

Ο οργανισμός που άλλαξε τον πολιτιστικό χάρτη της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας βρίσκεται στην πιο εξωστρεφή φάση του και υποδέχεται τη νέα σεζόν με ένα πρόγραμμα γεμάτο σημαντικές διεθνείς συμμετοχές.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Οι τελευταίες συλλογές του Τζόρτζιο Αρμάνι θα παρουσιαστούν κανονικά στην Εβδομάδα Μόδας του Μιλάνο

Πολιτισμός / Οι τελευταίες συλλογές του Τζόρτζιο Αρμάνι θα παρουσιαστούν κανονικά στην Εβδομάδα Μόδας του Μιλάνο

Ο οίκος ανακοίνωσε ότι ο σχεδιαστής εργαζόταν «μέχρι το τέλος» πάνω στις νέες γραμμές Emporio Armani και Giorgio Armani, αλλά και σε μια μεγάλη έκθεση για τα 50 χρόνια του οίκου
LIFO NEWSROOM