Η Χαμάς εξέφρασε την πρόθεσή της να καταλήξει σε συμφωνία με το Ισραήλ, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου που μαίνεται στη Λωρίδα της Γάζας εδώ και δύο χρόνια, καθώς και την άμεση ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων. Η δήλωση αυτή ήρθε λίγες ώρες πριν από την έναρξη των έμμεσων συνομιλιών μεταξύ των δύο πλευρών, που πραγματοποιούνται σήμερα στην Αίγυπτο.
Η εξέλιξη σημειώνεται σχεδόν μία εβδομάδα μετά την παρουσίαση νέου αμερικανικού σχεδίου ειρήνης για τη Γάζα, η οποία έχει υποστεί ανυπολόγιστες καταστροφές από τις συνεχιζόμενες ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις, που ξεκίνησαν ως αντίποινα για την αιματηρή επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 στο νότιο Ισραήλ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, επιδιώκοντας να δώσει ώθηση στη διαδικασία, κάλεσε τους διαπραγματευτές να κινηθούν «ταχύτατα» ενόψει των συνομιλιών στο θέρετρο Σαρμ ελ Σέιχ του Σινά, λίγες ημέρες πριν από τη δεύτερη επέτειο εκείνης της επίθεσης. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε ότι η πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων ενδέχεται να ολοκληρωθεί εντός της εβδομάδας και απέστειλε στην Αίγυπτο τον ειδικό απεσταλμένο του, Στιβ Γουίτκοφ, καθώς και τον Τζάρεντ Κούσνερ, με στόχο να διασφαλιστεί η επιτυχία της προσπάθειας.
Ο Τραμπ μίλησε για «πολύ θετικές συνομιλίες» που πραγματοποιήθηκαν το Σαββατοκύριακο με εκπροσώπους της Χαμάς και ηγέτες από αραβικές, μουσουλμανικές και δυτικές χώρες, με σκοπό την απελευθέρωση των ομήρων και την επίτευξη ειρήνης στη Μέση Ανατολή. Παράλληλα, προειδοποίησε μέσω του Truth Social ότι η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας θα οδηγήσει σε «μαζική αιματοχυσία», κάτι που –όπως τόνισε– «κανείς δεν επιθυμεί».
Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει άμεση κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση όλων των ομήρων μέσα σε 72 ώρες, σταδιακή αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα και αφοπλισμό της Χαμάς. Ωστόσο, στην απάντησή της, η παλαιστινιακή οργάνωση δεν έκανε καμία αναφορά στο θέμα του αφοπλισμού, επιμένοντας στην πλήρη αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τον θύλακο και στη συμμετοχή της σε κάθε διαδικασία που αφορά το μέλλον της Γάζας.
Το σχέδιο αποκλείει τη Χαμάς από οποιονδήποτε ρόλο στη διακυβέρνηση της περιοχής, ενώ προβλέπει την εξορία των μαχητών της.
Χαμάς: Διαπραγματεύσεις υπό πίεση
Σύμφωνα με πηγή της Χαμάς που μίλησε στο AFP, το κίνημα επιθυμεί να υπάρξει συμφωνία το συντομότερο δυνατό, ώστε να σταματήσουν οι εχθροπραξίες και να αρχίσει η ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων. Ο επικεφαλής των διαπραγματεύσεων της οργάνωσης, Χαλίλ αλ Χάγια, έφτασε το βράδυ της Κυριακής στην Αίγυπτο, επικεφαλής αντιπροσωπείας που θα συμμετάσχει στις συνομιλίες με τη μεσολάβηση του Καΐρου.
Οι διαπραγματεύσεις στο Σαρμ ελ Σέιχ εστιάζουν στους μηχανισμούς εφαρμογής της εκεχειρίας, στην αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και στην ανταλλαγή αιχμαλώτων. Πρόκειται για την πρώτη δημόσια εμφάνιση του Χάγια μετά τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στη Ντόχα τον περασμένο μήνα, όπου στοχοποιήθηκαν υψηλόβαθμα στελέχη της Χαμάς.
Από την ισραηλινή πλευρά, η κυβερνητική αντιπροσωπεία αναμένεται να αναχωρήσει σήμερα για την Αίγυπτο, σύμφωνα με το γραφείο του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Ο ίδιος έχει δηλώσει πως στηρίζει το σχέδιο Τραμπ, ωστόσο επιμένει ότι οι ισραηλινές δυνάμεις θα παραμείνουν σε μεγάλο τμήμα της Γάζας, το οποίο –σύμφωνα με ισραηλινές πηγές– βρίσκεται κατά 75% υπό τον έλεγχο του Τελ Αβίβ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος γνωστοποίησε το Σάββατο ότι το Ισραήλ έχει αποδεχτεί μια αρχική «γραμμή απόσυρσης» από 1,5 έως 3,5 χιλιόμετρα εντός της Γάζας. Αν η Χαμάς συμφωνήσει με αυτή την πρόταση, η κατάπαυση του πυρός θα εφαρμοστεί «άμεσα».
Επικίνδυνη ισορροπία
Σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών, «οι στρατιωτικές επιχειρήσεις θα ξαναρχίσουν», προειδοποίησε ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ, Εγιάλ Ζαμίρ. Την Κυριακή, ο ισραηλινός στρατός συνέχισε τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, προκαλώντας –σύμφωνα με την τοπική πολιτική προστασία– τουλάχιστον 20 νέους θανάτους.
Η Χαμάς, από την πλευρά της, κάλεσε τους μεσολαβητές να πιέσουν το Ισραήλ να σταματήσει όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις σε ολόκληρη τη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων των αεροπορικών επιδρομών και των πτήσεων drones, και να αποσύρει πλήρως τις δυνάμεις του από την πόλη της Γάζας. Σε αντάλλαγμα, το παλαιστινιακό κίνημα δεσμεύτηκε να σταματήσει κάθε στρατιωτική δράση εκ μέρους του.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε ότι εφόσον επιτευχθεί συμφωνία, οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί θα σταματήσουν αμέσως.
Η αρχική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 στοίχισε τη ζωή σε 1.219 ανθρώπους στο Ισραήλ, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν άμαχοι, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το Γαλλικό Πρακτορείο. Από τους 251 ομήρους που απήχθησαν εκείνη την ημέρα, 47 παραμένουν κρατούμενοι στη Γάζα, αν και 25 εξ αυτών θεωρούνται νεκροί από τον ισραηλινό στρατό.
Από την άλλη πλευρά, οι ισραηλινές επιχειρήσεις αντιποίνων έχουν προκαλέσει τον θάνατο τουλάχιστον 67.139 ανθρώπων στη Γάζα, στην πλειονότητά τους αμάχων, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς – στοιχεία που έχουν επιβεβαιωθεί και από τα Ηνωμένα Έθνη.
Ο ΟΗΕ έχει ήδη κηρύξει κατάσταση λιμού σε πολλές περιοχές του παλαιστινιακού θύλακα, ενώ ανεξάρτητοι ερευνητές του κατηγορούν το Ισραήλ για γενοκτονία. Το Τελ Αβίβ απορρίπτει κατηγορηματικά τόσο αυτή την κατηγορία όσο και την ύπαρξη λιμού, υποστηρίζοντας ότι οι επιχειρήσεις του στοχεύουν αποκλειστικά στη Χαμάς.
