Ο Κιρ Στάρμερ αναμένεται να ανακοινώσει την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους από το Ηνωμένο Βασίλειο σε δήλωσή του το απόγευμα της Κυριακής.
Η κίνηση έρχεται αφού ο πρωθυπουργός είχε δηλώσει τον Ιούλιο ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα άλλαζε στάση τον Σεπτέμβριο, εκτός αν το Ισραήλ ικανοποιούσε προϋποθέσεις που περιλάμβαναν συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και δέσμευση σε μια μακροπρόθεσμη, βιώσιμη ειρηνευτική συμφωνία που θα οδηγούσε σε λύση δύο κρατών.
Αυτό αντιπροσωπεύει μια σημαντική αλλαγή στη βρετανική εξωτερική πολιτική, μετά από διαδοχικές κυβερνήσεις που έλεγαν ότι η αναγνώριση θα έπρεπε να έρθει ως μέρος μιας ειρηνευτικής διαδικασίας και σε στιγμή μέγιστης αποτελεσματικότητας.
Η κίνηση έχει προκαλέσει έντονη κριτική από την ισραηλινή κυβέρνηση, οικογένειες ομήρων και ορισμένους Συντηρητικούς.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, είχε δηλώσει προηγουμένως ότι μια τέτοια κίνηση «ανταμείβει την τρομοκρατία».
Ωστόσο, Βρετανοί υπουργοί υποστηρίζουν ότι υπήρχε ηθική ευθύνη να ενεργήσουν ώστε να διατηρηθεί η ελπίδα για μια μακροπρόθεσμη ειρηνευτική συμφωνία ζωντανή.
Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι η κατάσταση στο έδαφος είχε επιδεινωθεί σημαντικά τις τελευταίες εβδομάδες. Επικαλέστηκαν εικόνες που δείχνουν πείνα και βία στη Γάζα, την οποία ο πρωθυπουργός είχε προηγουμένως χαρακτηρίσει «αφόρητη».
Η τελευταία χερσαία επιχείρηση του Ισραήλ στην Πόλη της Γάζας, που περιγράφηκε από αξιωματούχο του ΟΗΕ ως «κατακλυσμιαία», ανάγκασε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, μια Επιτροπή Έρευνας του ΟΗΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το Ισραήλ είχε διαπράξει γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα, κάτι που το Ισραήλ απέρριψε ως «διαστρεβλωμένο και ψευδές».
Οι υπουργοί τόνισαν επίσης τη συνεχιζόμενη επέκταση των ισραηλινών εποικισμών στη Δυτική Όχθη, οι οποίοι είναι παράνομοι βάσει του διεθνούς δικαίου, ως βασικό παράγοντα για την απόφαση αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης, Ντέιβιντ Λάμι, που ήταν υπουργός Εξωτερικών τον Ιούλιο όταν ανακοινώθηκε το σχέδιο αναγνώρισης, αναφέρθηκε στο αμφιλεγόμενο έργο του οικισμού Ε1, για το οποίο επικριτές προειδοποιούν ότι θα τερματίσει τις ελπίδες για ένα βιώσιμο, συνεχές παλαιστινιακό κράτος.
Είπε: «Η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους είναι συνέπεια της σοβαρής επέκτασης που βλέπουμε στη Δυτική Όχθη, της βίας των εποίκων που βλέπουμε στη Δυτική Όχθη, και της πρόθεσης και των ενδείξεων που βλέπουμε να κατασκευαστεί, για παράδειγμα, η ανάπτυξη Ε1, που θα κατέστρεφε την πιθανότητα λύσης δύο κρατών».
Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, καλωσόρισε την υπόσχεση αναγνώρισης του Ηνωμένου Βασιλείου όταν επισκέφθηκε τον Κιρ Στάρμερ νωρίτερα αυτόν τον μήνα, με την Ντάουνινγκ Στριτ να δηλώνει ότι και οι δύο ηγέτες είχαν συμφωνήσει πως η Χαμάς δεν έχει ρόλο στη μελλοντική διακυβέρνηση της Παλαιστίνης.
Η ηγέτης των Συντηρητικών, Κέμι Μπάντενοχ, δήλωσε ότι ήθελε να δει μια λύση δύο κρατών στη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, γράφοντας στην εφημερίδα The Telegraph το Σαββατοκύριακο, είπε: «Είναι προφανές, και οι ΗΠΑ το έχουν καταστήσει σαφές, ότι η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους αυτή τη στιγμή και χωρίς την απελευθέρωση των ομήρων, θα αποτελούσε ανταμοιβή για την τρομοκρατία».
Εν τω μεταξύ, σε ανοιχτή επιστολή προς τον Στάρμερ το Σάββατο, μέλη οικογενειών ορισμένων εκ των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς, προέτρεψαν τον πρωθυπουργό να μην προχωρήσει στο βήμα μέχρι να επιστραφούν οι 48 που παραμένουν, εκ των οποίων 20 θεωρείται ότι είναι ακόμη ζωντανοί.
Η ανακοίνωση της επικείμενης αναγνώρισης είχε «περιπλέξει δραματικά τις προσπάθειες να επιστρέψουν οι αγαπημένοι μας», έγραψαν. «Η Χαμάς έχει ήδη γιορτάσει την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου ως νίκη και υπαναχώρησε από συμφωνία για κατάπαυση του πυρός».
Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι οι υπουργοί θα καθορίσουν τα επόμενα βήματα για την επιβολή κυρώσεων στη Χαμάς τις επόμενες εβδομάδες.
Κατά τη διάρκεια κρατικής επίσκεψης στο Ηνωμένο Βασίλειο αυτή την εβδομάδα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε επίσης ότι διαφωνεί με την αναγνώριση.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός είχε θέσει ως προθεσμία τη συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που πραγματοποιείται αυτή την εβδομάδα, για να λάβει το Ισραήλ «ουσιαστικά μέτρα για τον τερματισμό της φρικτής κατάστασης στη Γάζα, να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός και να δεσμευτεί σε μια μακροπρόθεσμη, βιώσιμη ειρήνη, αναβιώνοντας την προοπτική λύσης δύο κρατών».
Μια σειρά από άλλες χώρες, όπως η Πορτογαλία, η Γαλλία, ο Καναδάς και η Αυστραλία, έχουν επίσης δηλώσει ότι θα αναγνωρίσουν ένα παλαιστινιακό κράτος, ενώ η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Νορβηγία προχώρησαν στο βήμα πέρυσι.
Η Παλαιστίνη αναγνωρίζεται αυτή τη στιγμή από περίπου το 75% των 193 κρατών μελών του ΟΗΕ, αλλά δεν έχει διεθνώς συμφωνημένα σύνορα, πρωτεύουσα ή στρατό – καθιστώντας την αναγνώριση σε μεγάλο βαθμό συμβολική.
Η λύση δύο κρατών αναφέρεται στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους στη Δυτική Όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Το Ισραήλ κατέχει επί του παρόντος τόσο τη Δυτική Όχθη όσο και τη Γάζα, γεγονός που σημαίνει ότι η Παλαιστινιακή Αρχή δεν έχει πλήρη έλεγχο της γης ή του πληθυσμού της.
Η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους ήταν εδώ και καιρό μια υπόθεση που υποστηριζόταν από πολλούς στο Εργατικό Κόμμα. Ο πρωθυπουργός βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση να υιοθετήσει πιο σκληρή στάση έναντι του Ισραήλ, ιδιαίτερα από βουλευτές της αριστερής πτέρυγας του κόμματός του.
Λίγο πριν εκφωνήσει την ομιλία του τον Ιούλιο, περισσότεροι από τους μισούς Εργατικούς βουλευτές υπέγραψαν επιστολή με την οποία ζητούσαν από την κυβέρνηση να αναγνωρίσει αμέσως παλαιστινιακό κράτος.
Ωστόσο, επικριτές αναρωτήθηκαν γιατί η κυβέρνηση φάνηκε να βάζει προϋποθέσεις στο Ισραήλ αλλά όχι στη Χαμάς, όταν παρουσίασε το σχέδιο αναγνώρισης.
Με πληροφορίες από BBC
