Η μαθηματική εξίσωση της πείνας στη Γάζα, αποδεικνύεται απλή και επικίνδυνη: Οι Παλαιστίνιοι δεν μπορούν να φύγουν, ο πόλεμος έχει εξαφανίσει τη γεωργία και το Ισραήλ έχει απαγορεύσει την αλιεία – έτσι, σχεδόν κάθε θερμίδα που καταναλώνει ο πληθυσμός πρέπει να εισαχθεί απ’ έξω.
Το Ισραήλ γνωρίζει ακριβώς πόση τροφή χρειάζεται. Εδώ και δεκαετίες υπολογίζει συστηματικά τις ανάγκες σε τρόφιμα στη Γάζα, ρυθμίζοντας τις παραδόσεις έτσι ώστε να ασκεί πίεση, χωρίς όμως έως τώρα να οδηγεί σε μαζικό λιμό.
«Η ιδέα είναι να βάλουμε τους Παλαιστίνιους σε δίαιτα, αλλά να μην πεθάνουν από την πείνα», είχε δηλώσει το 2006 ανώτατος σύμβουλος του (τότε) πρωθυπουργού Έχουντ Ολμέρτ. Ένα ισραηλινό δικαστήριο υποχρέωσε αργότερα την κυβέρνηση να δώσει στη δημοσιότητα έγγραφα με τις αναλυτικές λεπτομέρειες αυτών των μακάβριων υπολογισμών.
Η Cogat, η ισραηλινή υπηρεσία που εξακολουθεί να ελέγχει τις αποστολές βοήθειας στη Γάζα, είχε τότε υπολογίσει ότι οι Παλαιστίνιοι χρειάζονται τουλάχιστον 2.279 θερμίδες την ημέρα ανά άτομο — ποσότητα που αντιστοιχεί σε περίπου 1,836 κιλά τροφής ημερησίως.
Σήμερα, οι ανθρωπιστικές οργανώσεις ζητούν, χωρίς αποτέλεσμα, ακόμη μικρότερη ελάχιστη μερίδα: 62.000 τόνους ξηρής και κονσερβοποιημένης τροφής για να καλυφθούν οι βασικές ανάγκες 2,1 εκατομμυρίων ανθρώπων τον μήνα, δηλαδή περίπου 1 κιλό ανά άτομο την ημέρα.
Καθώς η πείνα στη Γάζα έχει επιδεινωθεί φέτος το καλοκαίρι, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι κατά καιρούς αρνήθηκαν την ύπαρξη μαζικής λιμοκτονίας, ισχυρίστηκαν χωρίς αποδείξεις ότι η Χαμάς κλέβει και αποθηκεύει τη βοήθεια, ή κατηγόρησαν αποτυχίες του ΟΗΕ στη διανομή, παρουσιάζοντας φωτογραφίες από παλέτες βοήθειας που περιμένουν στα σύνορα.
Οι ίδιοι μάλιστα συνδέουν τις “θανατηφόρες και χαοτικές” διανομές της Gaza Humanitarian Foundation (μιας startup logistics με αμερικανική και ισραηλινή υποστήριξη) ως απόδειξη ότι οι Παλαιστίνιοι έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα.
Ωστόσο, δεδομένα που προέρχονται από την ίδια την ισραηλινή κυβέρνηση αποδεικνύουν πως η Γάζα λιμοκτονεί. Από τον Μάρτιο έως τον Ιούνιο, το Ισραήλ επέτρεψε να εισέλθουν στη Γάζα μόλις 56.000 τόνοι τροφής — ποσότητα λιγότερη από το ένα τέταρτο των ελάχιστων αναγκών για την περίοδο αυτή.
Ακόμα κι αν είχαν διανεμηθεί όλα τα σακιά αλευριού του ΟΗΕ και η GHF είχε εγκαθιδρύσει ασφαλή συστήματα δίκαιης διανομής, η πείνα θα ήταν και πάλι αναπόφευκτη. Οι Παλαιστίνιοι απλώς δεν είχαν αρκετή τροφή να φάνε.
Γάζα: Το "χειρότερο δυνατό σενάριο" λιμού
Σύμφωνα με ειδικούς επισιτιστικής ασφάλειας του ΟΗΕ, στη Γάζα τώρα ξεδιπλώνεται το "χειρότερο δυνατό σενάριο" λιμού. Οι παραδόσεις τροφίμων «είναι πολύ λιγότερες από όσες χρειάζονται» υπό «δραστικούς περιορισμούς στην είσοδο προμηθειών», αναφέρει έκθεση του IPC, με βάση ισραηλινά στοιχεία για τη βοήθεια.
Η Επιτροπή Αξιολόγησης Λιμού (ανεξάρτητη ομάδα ειδικών που εξετάζει τις προειδοποιήσεις του IPC) σημείωσε πως οι αποστολές τροφίμων «ήταν εξαιρετικά ανεπαρκείς» και επέκρινε συγκεκριμένα τη GHF. «Η ανάλυσή μας στα πακέτα βοήθειας της GHF δείχνει ότι το σχέδιο διανομής τους θα οδηγούσε σε μαζική πείνα, ακόμα κι αν λειτουργούσε χωρίς τα αποτρόπαια επίπεδα βίας που έχουν καταγραφεί», αναφέρει η Επιτροπή.
Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο η Γάζα βρισκόταν υπό πλήρη αποκλεισμό, χωρίς καμία εισαγωγή τροφής. Στα μέσα Μαΐου, ο Νετανιάχου ανακοίνωσε επανεκκίνηση των αποστολών λόγω των διεθνών πιέσεων για την “κρίση πείνας”.
Μόνο λίγες εβδομάδες με αυξημένη βοήθεια κατά την εκεχειρία Ιανουαρίου–Φεβρουαρίου έφτασαν για να απομακρύνουν προσωρινά τη Γάζα από τον λιμό, όπως δείχνουν τα δεδομένα του ΟΗΕ.
Όμως, τον Μάιο, οι παραδόσεις ξανάρχισαν σε ελάχιστες ποσότητες· αρκετές μόνο για να επιβραδύνουν την πτώση προς τον λιμό, όχι για να την αποτρέψουν. Δύο μήνες αργότερα, η έκταση της οδύνης προκάλεσε νέο κύμα διεθνούς αγανάκτησης, με πιέσεις ακόμη κι από τον Ντόναλντ Τραμπ ώστε "να δοθεί κάθε γραμμάριο τροφής" στα πεινασμένα παιδιά.
Σε απάντηση, ο Νετανιάχου υποσχέθηκε μόνον «ελάχιστη» επιπλέον βοήθεια. Ο αριθμός φορτηγών με τρόφιμα αυξήθηκε, αλλά παραμένει πολύ κάτω από το ελάχιστο που απαιτείται για να τραφούν οι Παλαιστίνιοι της Γάζας — πολλώ μάλλον για να αντιστραφεί ο λιμός.
Γάζα: Παγίδες θανάτου οι αερομεταφορές της ανθρωπιστικής βοήθειας
Οι αερομεταφορές τροφίμων (airdrops), που γίνονταν περιοδικά στη διάρκεια του πολέμου, ξεκίνησαν και πάλι. Γαλλία, Γερμανία, ΗΒ, Αίγυπτος, Ιορδανία και ΗΑΕ ανακοίνωσαν πτήσεις, παρότι η ρίψη τροφίμων με αλεξίπτωτα είναι ακριβή, αναποτελεσματική και μερικές φορές θανατηφόρα. Πέρσι, τουλάχιστον 12 άνθρωποι πνίγηκαν προσπαθώντας να ανακτήσουν προμήθειες που έπεσαν στη θάλασσα και τουλάχιστον 5 σκοτώθηκαν από πτώση παλετών.
Στους πρώτους 21 μήνες του πολέμου, 104 αεροπορικές ρίψεις απέφεραν στην ουσία μόνο τέσσερις ημέρες τροφής για την Γάζα — με κόστος δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων. Το ίδιο ποσό, αν δινόταν για φορτηγά, θα μπορούσε να προσφέρει πολύ περισσότερη βοήθεια. Επιπλέον, το τίμημα αυτών των πτήσεων δεν είναι μόνο οικονομικό: επιτρέπουν στο Ισραήλ και τους συμμάχους του να παρουσιάζουν την πείνα ως αποτέλεσμα προβλημάτων εφοδιασμού, κι όχι ως κρίση που προκαλείται από κρατικές επιλογές.
Οι αερομεταφορές κανονικά χρησιμοποιούνται ως έσχατη λύση για περιοχές σε εμπόλεμες ζώνες ή απομονωμένες γεωγραφικά, όπου είναι αδύνατη η πρόσβαση με χερσαία μέσα. Στη Γάζα, το μόνο εμπόδιο για να περάσουν φορτηγά με βοήθεια είναι οι ισραηλινοί περιορισμοί — από μια χώρα που είναι σύμμαχος της Βρετανίας, οπλισμένη με βρετανικά και αμερικανικά όπλα.
Δύο ισραηλινές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων δήλωσαν αυτή την εβδομάδα ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα, τεκμηριώνοντας την «εργαλειοποίηση της πείνας». Η οργάνωση B’Tselem μίλησε για μια «επίσημη και ανοιχτά διακηρυγμένη πολιτική μαζικής λιμοκτονίας».
Η κυβέρνηση του Ισραήλ γνωρίζει πόση τροφή χρειάζονται οι κάτοικοι της Γάζας για να επιβιώσουν και πόση τελικά μπαίνει μέσα στην περιοχή — και στο παρελθόν, χρησιμοποιούσε αυτά τα στοιχεία για να αποφύγει την εμφάνιση λιμού. Το τεράστιο κενό ανάμεσα στις θερμίδες που χρειάζονται οι κάτοικοι της Γάζας και τα πραγματικά τρόφιμα που εισήχθησαν από τον Μάρτιο και μετά, δείχνει καθαρά ότι η ισραηλινή πολιτική έχει αλλάξει.
Με πληροφορίες από The Guardian
