Ως «σπουδαία χειρονομία» χαρακτήρισε ο Ντόναλντ Τραμπ την κίνηση του Κατάρ να του κάνει δώρο ένα υπερπολυτελές αεροπλάνο αξίας 400 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ δήλωσε πως θα ήταν «ανόητος» εάν δεν το δεχόταν.
Η ενδεχόμενη αυτή κίνηση έχει χαρακτηριστεί ως «κατάφωρα παράνομη» από ορισμένα μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ – κάτι που ο Λευκός Οίκος αρνείται – ενώ έχει προκαλέσει επικρίσεις ακόμα και από ορισμένους υποστηρικτές του Αμερικανού προέδρου.
Τι γνωρίζουμε για το αεροπλάνο
Την Κυριακή, αμερικανικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι η κυβέρνηση Τραμπ ετοιμάζεται να αποδεχτεί ένα αεροσκάφος τύπου Boeing jumbo jet από τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ – αναφέροντας ότι το αεροπλάνο θα υποβληθεί σε μετατροπές και θα χρησιμοποιηθεί προσωρινά ως Air Force One, το όνομα που φέρει το προεδρικό αεροσκάφος των ΗΠΑ.
Αργότερα, ο Τραμπ δημοσίευσε στην πλατφόρμα Truth Social: «Το Υπουργείο Άμυνας λαμβάνει δώρο ένα αεροσκάφος τύπου 747 για να αντικαταστήσει προσωρινά το 40 ετών Air Force One, σε μια πολύ δημόσια και διαφανή συναλλαγή».
«Είναι μια σπουδαία χειρονομία από το Κατάρ. Την εκτιμώ πάρα πολύ. Δεν θα ήμουν ποτέ από εκείνους που θα απέρριπταν μια τέτοια προσφορά», απάντησε ο Τραμπ σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφων.
Τον Φεβρουάριο, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε δηλώσει ότι ήταν «δυσαρεστημένος με την Boeing» σχετικά με τις καθυστερήσεις στην παράδοση δύο νέων αεροσκαφών Air Force One, τα οποία αναμένει να παραλάβει απευθείας από την εταιρεία. Πρόσθεσε ότι ο Λευκός Οίκος θα μπορούσε αντ’ αυτού «να αγοράσει ένα αεροπλάνο ή να αποκτήσει ένα, ή κάτι τέτοιο».
Το αεροπλάνο από το Κατάρ εθεάθη στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα τον Φεβρουάριο, όπου ο Ντόναλντ Τραμπ το επιθεώρησε. Σύμφωνα με έγγραφο τεχνικών προδιαγραφών του 2015, το αεροσκάφος είναι αυτή τη στιγμή εξοπλισμένο με τρεις κρεβατοκάμαρες, ιδιωτικό σαλόνι και γραφείο.
Ένας αξιωματούχος από το Κατάρ δήλωσε στο CNN ότι το αεροπλάνο παραχωρείται από το υπουργείο Άμυνας του Κατάρ στο Πεντάγωνο, και ότι θα τροποποιηθεί ώστε να πληροί τα πρότυπα ασφάλειας και προστασίας που απαιτούνται για το Air Force One.
Σύμφωνα με ειδικούς, αυτή η διαδικασία ενδέχεται να διαρκέσει χρόνια, κάτι που σημαίνει ότι το αεροπλάνο πιθανόν δεν θα είναι έτοιμο για χρήση πριν από το τέλος της θητείας του Τραμπ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι το αεροπλάνο θα μεταφερθεί απευθείας στη προεδρική του βιβλιοθήκη μετά την αποχώρησή του από το αξίωμα και ότι «δεν θα το χρησιμοποιήσει» μετά την προεδρία του.
Ωστόσο, η ενέργεια αυτή έχει προκαλέσει επικρίσεις τόσο από Δημοκρατικούς όσο και από μακροχρόνιους υποστηρικτές του Τραμπ, όπως η Λόρα Λούμερ, η οποία δήλωσε: «Αν αυτό αληθεύει, θα αποτελέσει πραγματικά κηλίδα για την κυβέρνηση».
Είναι το δώρο νόμιμο;
Αρκετοί Δημοκρατικοί έχουν υποστηρίξει ότι η αποδοχή του αεροπλάνου ως δώρου θα ήταν παράνομη.
Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Άνταμ Σιφ επικαλέστηκε ένα άρθρο του Συντάγματος των ΗΠΑ, το οποίο αναφέρει ότι κανένας αιρετός αξιωματούχος δεν μπορεί να αποδέχεται «οποιοδήποτε δώρο… οποιασδήποτε μορφής» από τον ηγέτη ξένου κράτους, χωρίς έγκριση από το Κογκρέσο.
Ο Φρανκ Κογκλιάνο, καθηγητής ιστορίας των ΗΠΑ και ειδικός στο αμερικανικό σύνταγμα στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, δήλωσε ότι η συγκεκριμένη διάταξη «σκοπό είχε να αποτρέπει τον χρηματισμό και την επιρροή στην κυβέρνηση».
Ο καθηγητής Άντριου Μοράν, συνταγματολόγος στο London Metropolitan University, πρόσθεσε: «Πρόκειται σίγουρα για ερμηνεία που δοκιμάζει τα όρια του Συντάγματος, και δεν έχουμε ξαναδεί δώρο τέτοιου μεγέθους ή φύσης».
Έχουν ψηφιστεί πολλοί άλλοι νόμοι από το Κογκρέσο σχετικά με την αποδοχή δώρων από ξένες χώρες, όπως ο Νόμος περί Ξένων Δώρων και Διακοσμήσεων του 1966 (Foreign Gifts and Decorations Act), ο οποίος ορίζει ότι η αποδοχή ξένων δώρων αξίας άνω ενός ορισμένου ποσού απαιτεί έγκριση από το Κογκρέσο.
Επί του παρόντος, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι μπορούν να αποδέχονται δώρα αξίας μικρότερης των 480 δολαρίων.
Ο Τζόρνταν Λίμποβιτς – από τον οργανισμό Citizens for Responsibility and Ethics in Washington – δήλωσε ότι οποιαδήποτε χρήση του αεροπλάνου από τον Τραμπ μετά την αποχώρησή του από το αξίωμα θα ξεπερνούσε τα όρια.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ φέρεται να έχει συντάξει υπόμνημα στο οποίο εξηγεί γιατί θεωρεί ότι η αποδοχή του αεροσκάφους είναι επιτρεπτή, αν και το έγγραφο δεν έχει δημοσιοποιηθεί.
Όταν ρωτήθηκε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, για τη νομιμότητα της συμφωνίας, απάντησε: «Οι νομικές λεπτομέρειες του θέματος εξακολουθούν να διευθετούνται, αλλά φυσικά, κάθε δωρεά προς την κυβέρνηση γίνεται πάντα σε πλήρη συμμόρφωση με τον νόμο».
Με πληροφορίες από BBC
