ΗΠΑ–Κίνα: Ο «πόλεμος» του Τραμπ και το τέλος της εποχής του ελεύθερου εμπορίου

ΗΠΑ–Κίνα: Ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ και το τέλος της εποχής του ελεύθερου εμπορίου Facebook Twitter
Φωτ. Αρχείου: Freepik
0

Στην αυγή της δεύτερης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ το 2025, ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας επιστρέφει με μεγαλύτερη ένταση από ποτέ, μετατρέποντας μια διακρατική διαφωνία για το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε παγκόσμια γεωοικονομική κρίση.

Ξεκινώντας το 2018 με την επιβολή δασμών στα κινεζικά προϊόντα, η στρατηγική του Τραμπ θεμελιώθηκε στην υπόσχεση προστασίας της αμερικανικής παραγωγής και της οικονομικής ανεξαρτησίας της χώρας του. Επτά χρόνια αργότερα, το ερώτημα δεν είναι αν οι δασμοί λειτουργούν, αλλά πόσο μεγάλο είναι το κόστος τους (και για ποιον).

Η προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ το 2016 είχε ήδη προδιαγράψει τη ρήξη: η Κίνα κατηγορούνταν για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, εξαναγκασμένη μεταφορά τεχνολογίας και καταστροφικό εμπορικό έλλειμμα εις βάρος των ΗΠΑ. Η εκλογή του το 2017 μετατράπηκε σε πράξη με την ενεργοποίηση του άρθρου 301 του εμπορικού νόμου, που οδήγησε σε μια σκληρή αναφορά κατά της Κίνας και σε σειρά μονομερών μέτρων.

Τον Ιανουάριο 2018, ο Τραμπ ξεκίνησε με δασμούς σε ηλιακά πάνελ και πλυντήρια, για να ακολουθήσει λίγες εβδομάδες αργότερα η επιβολή 25% στα εισαγόμενα χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο. Η Κίνα αντέδρασε άμεσα με δασμούς σε 128 αμερικανικά προϊόντα. Το μοτίβο είχε τεθεί: κάθε επιθετική κίνηση των ΗΠΑ προκαλούσε ισοδύναμη απάντηση από το Πεκίνο, με στόχο την εσωτερική πολιτική πίεση στο στρατόπεδο Τραμπ.

Το καλοκαίρι του 2018 η κλιμάκωση απέκτησε χαρακτήρα πολέμου. Οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς σε κινεζικά προϊόντα αξίας 50 δισ. δολαρίων, και στη συνέχεια επεκτάθηκαν σε 200 δισ., με την Κίνα να απαντά στοχεύοντας εξαγωγές από πολιτείες-κλειδιά. Ο δασμολογικός πόλεμος κορυφώθηκε στα τέλη του 2019, με τον Τραμπ να απαγορεύει συνεργασίες με την Huawei, μεταφέροντας τη σύγκρουση και στο πεδίο της τεχνολογίας.

Μια εκεχειρία επιτεύχθηκε τον Ιανουάριο του 2020 με την υπογραφή της συμφωνίας «Phase One», η οποία περιόρισε την επιβολή νέων δασμών και προέβλεπε αύξηση των κινεζικών εισαγωγών από ΗΠΑ. Όμως οι βαθύτερες διαφορές ( κρατικές επιδοτήσεις, βιομηχανική πολιτική) παρέμειναν άλυτες. Ο εμπορικός πόλεμος απλώς πάγωσε, δεν έληξε.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Federal Reserve, η πολιτική δασμών μείωσε την απασχόληση στη βιομηχανία κατά 1,4%. Οι Αμερικανοί καταναλωτές επιβαρύνθηκαν με αυξημένες τιμές, ενώ οι αγρότες υπέστησαν τεράστιες απώλειες από τις κινεζικές αντιποίνες. Συνολικά, οι δασμοί δεν μείωσαν το συνολικό εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ. Απλώς μετέφεραν τις εισαγωγές από την Κίνα σε άλλες χώρες, όπως το Βιετνάμ και το Μεξικό. Η Κίνα, από την πλευρά της, υπέστη οικονομική επιβράδυνση, αλλά κατάφερε να μετριάσει τον αντίκτυπο μέσω εσωτερικών κινήτρων και στρατηγικών αναπροσαρμογών.

Η επιστροφή του Τραμπ και η νέα φάση κλιμάκωσης

Μετά από μία πιο συγκρατημένη περίοδο επί Μπάιντεν, ο Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο του 2025 με ξεκάθαρη πρόθεση να εντείνει την πολιτική δασμών. Σε διάστημα μόλις τεσσάρων μηνών, οι ΗΠΑ αύξησαν τον μέσο σταθμισμένο δασμό σε 27%, το υψηλότερο ποσοστό από τη δεκαετία του 1930.

Η Κίνα βρέθηκε ξανά στο στόχαστρο. Οι δασμοί σε κινεζικά προϊόντα εκτοξεύθηκαν σε μέσους όρους 124%, καθιστώντας τις κινεζικές εισαγωγές σχεδόν αδύνατες για την αμερικανική αγορά. Ταυτόχρονα, η Ουάσιγκτον επανέφερε δασμούς σε Καναδά και Μεξικό και επέβαλε 25% σε όλες τις εισαγωγές αυτοκινήτων. Μια κίνηση-σοκ τον Απρίλιο του 2025, με οριζόντιο δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές ανεξαρτήτως προέλευσης, προκάλεσε παγκόσμιο κραχ και απώλειες ύψους $10 τρισ. στα χρηματιστήρια.

Η απάντηση της Κίνας υπήρξε σύνθετη: επέβαλε ελάχιστο δασμό 125% σε όλα τα αμερικανικά προϊόντα και περιόρισε τις εξαγωγές σπάνιων γαιών στις ΗΠΑ — πλήγμα στις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας και στην άμυνα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγκάστηκαν να επισπεύσουν σχέδια αναδιάρθρωσης της εφοδιαστικής αλυσίδας, με στόχο την απεξάρτηση από κινεζικές πρώτες ύλες.

Η Ευρώπη, ο Καναδάς, η Ιαπωνία και άλλοι σύμμαχοι κατήγγειλαν ανοιχτά την πολιτική Τραμπ ως μονομερή και αποσταθεροποιητική. Ο ΠΟΕ δέχθηκε κύμα προσφυγών, ενώ το ΔΝΤ προειδοποίησε για παγκόσμια ύφεση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τόνισε την ανάγκη επιστροφής σε κανόνες και πολυμερή τάξη, ενώ προσπάθησε να διασώσει ό,τι απέμεινε από τη διατλαντική εμπορική συνεργασία.

Μια προσωρινή αναστολή μέρους των νέων δασμών ανακοινώθηκε, δίνοντας στις αγορές λόγους για συγκρατημένη αισιοδοξία. Όμως, η εμπιστοσύνη έχει ήδη διαρραγεί. Οι επιχειρήσεις, διεθνείς οργανισμοί και χώρες αναζητούν πλέον τρόπους διαφοροποίησης από το δίπολο Ουάσιγκτον–Πεκίνου, ενισχύοντας στρατηγικές αυτονομίας.

Η πολιτική δασμών του Τραμπ έχει ήδη ανατρέψει το μεταπολεμικό μοντέλο του ελεύθερου εμπορίου. Το ερώτημα πλέον δεν είναι αν επιστρέφουμε στην κανονικότητα, αλλά αν το «παλιό κανονικό» έχει τελειώσει οριστικά. 

Διεθνή
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νετανιάχου και Τραμπ: Η σκληρή διαπραγμάτευση για το σχέδιο ειρήνης στη Γάζα

Διεθνή / Πώς ο Τραμπ «στρίμωξε» τον Νετανιάχου στην υπογραφή ειρήνης στη Γάζα

Δύο χρόνια μετά την επίθεση της Χαμάς που πυροδότησε τον πόλεμο στη Γάζα, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται υπό ασφυκτική πίεση από τον Ντόναλντ Τραμπ να αποδεχθεί ένα σχέδιο ειρήνης που προβλέπει παλαιστινιακό κράτος, αμνηστία για τη Χαμάς και διεθνή εποπτεία
LIFO NEWSROOM
Η ΕΕ περιορίζει τις μετακινήσεις Ρώσων διπλωματών λόγω δολιοφθορών

Διεθνή / Η ΕΕ περιορίζει τις μετακινήσεις Ρώσων διπλωματών λόγω δολιοφθορών

Η ΕΕ αποφάσισε να περιορίσει τις μετακινήσεις Ρώσων διπλωματών μετά από αύξηση περιστατικών κατασκοπείας και δολιοφθοράς. Το μέτρο, που προωθήθηκε από την Τσεχία, αποτελεί μέρος νέου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας
LIFO NEWSROOM
ΙΡΑΝ ΚΙΝΑ ΗΠΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ

Διεθνή / Κίνα – Ιράν: Το μυστικό σύστημα πληρωμών που παρακάμπτει τις κυρώσεις των ΗΠΑ

Η Κίνα φέρεται να έχει δημιουργήσει ένα μυστικό χρηματοδοτικό δίκτυο που επιτρέπει στο Πεκίνο να πληρώνει το Ιράν για πετρέλαιο, παρακάμπτοντας τις αμερικανικές κυρώσεις - Το σύστημα «πετρέλαιο αντί για υποδομές» ενισχύει τους δεσμούς Πεκίνου–Τεχεράνης και προκαλεί ανησυχία στη Δύση
THE LIFO TEAM
Οι Συντηρητικοί της Βρετανίας μιμούνται Τραμπ και Φάρατζ για να κερδίσουν ψηφοφόρους

Διεθνή / Οι Συντηρητικοί της Βρετανίας μιμούνται Τραμπ και Φάρατζ για να κερδίσουν ψηφοφόρους

Οι Συντηρητικοί της Βρετανίας σκληραίνουν τη στάση τους σε μετανάστευση και Net Zero, μιμούμενοι την πολιτική Τραμπ και Φάρατζ, με στόχο να ανακτήσουν ψηφοφόρους και να επικεντρωθούν στην οικονομία και την εσωτερική πολιτική
LIFO NEWSROOM
Σκιώδης στόλος: Ρωσικά δεξαμενόπλοια συνεχίζουν να μολύνουν τις ευρωπαϊκές θάλασσες παρά τις κυρώσεις

Διεθνή / Σκιώδης στόλος: Ρωσικά δεξαμενόπλοια συνεχίζουν να μολύνουν τις ευρωπαϊκές θάλασσες παρά τις κυρώσεις

Παρά τις κυρώσεις, τα ρωσικά δεξαμενόπλοια συνεχίζουν να διαρρέουν πετρέλαιο στα ευρωπαϊκά ύδατα, υπογραμμίζοντας την αδυναμία των δυτικών κυβερνήσεων να περιορίσουν τον επικίνδυνο «σκιά στόλο» της Μόσχας και τους κινδύνους για το περιβάλλον
LIFO NEWSROOM
ΕΡΙΚ ΑΝΤΑΜΣ ΑΛΒΑΝΙΑ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

Διεθνή / Έρικ Άνταμς: Μυστήριο και αντιδράσεις για το ταξίδι του δημάρχου Νέας Υόρκης στην Αλβανία

Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης, Έρικ Άνταμς, ταξιδεύει στην Αλβανία στις τελευταίες εβδομάδες της δημαρχίας του, προκαλώντας συζητήσεις για την εστίασή του στην κληρονομιά της πόλης έναντι των προσωπικών ταξιδιωτικών ενδιαφερόντων
LIFO NEWSROOM
Bob Ross: Σε δημοπρασία πίνακές του για την ενίσχυση δημόσιων τηλεοπτικών σταθμών

Διεθνή / Bob Ross: Σε δημοπρασία πίνακές του για την οικονομική ενίσχυση δημόσιων τηλεοπτικών σταθμών

Ο οίκος Bonhams στο Λος Άντζελες θα δημοπρατήσει τρεις από τους πίνακες του Ross στις 11 Νοεμβρίου, ενώ θα ακολουθήσουν και άλλες δημοπρασίες στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη, τη Βοστώνη και διαδικτυακά
LIFO NEWSROOM
Τραμπ: Απειλεί με στρατό στους δρόμους των ΗΠΑ βάσει νόμου του 1807

Διεθνή / Τραμπ: Απειλεί με στρατό στους δρόμους των ΗΠΑ βάσει νόμου του 1807

Ο Ντόναλντ Τραμπ απείλησε να επικαλεστεί τον Νόμο περί Εξέγερσης του 1807 για να αναπτύξει στρατεύματα σε αμερικανικές πόλεις, προκαλώντας έντονη πολιτική αντιπαράθεση με δημοκρατικά καθοδηγούμενες πολιτείες που αντιδρούν στη στρατιωτικοποίηση του εσωτερικού των ΗΠΑ
LIFO NEWSROOM
Κολοράντο: Ψυχοθεραπεύτρια ζητά από δικαστήριο να μπορεί να συμβουλεύσει LGBTQ+ άτομα να «αλλάξουν προτιμήσεις»

Διεθνή / Κολοράντο: Ψυχοθεραπεύτρια ζητά από δικαστήριο να μπορεί να συμβουλεύσει LGBTQ+ άτομα να «αλλάξουν προτιμήσεις»

Η υπόθεση της ψυχοθεραπεύτριας Kaley Chiles στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ ανοίγει νέο μέτωπο για τη θρησκευτική ελευθερία, την ψυχική υγεία και τα δικαιώματα των LGBTQ+ νέων
LIFO NEWSROOM
Νέο γεωπολιτικό «πόκερ»: Το Πακιστάν και το μστικό σχέδιο για νέο αμερικανικό λιμάνι κοντά στο Ιράν

Διεθνή / Νέο γεωπολιτικό «πόκερ»: Το Πακιστάν και το μυστικό σχέδιο για νέο αμερικανικό λιμάνι κοντά στο Ιράν

Το Πακιστάν προτείνει στις ΗΠΑ την ανάπτυξη νέου λιμανιού στην Πάσνι, κοντά στο Ιράν, με στόχο την εξαγωγή κρίσιμων ορυκτών και την εξισορρόπηση της κινεζικής επιρροής στην περιοχή. Ένα σχέδιο με τεράστιες γεωπολιτικές προεκτάσεις
LIFO NEWSROOM