Ο Παλαίμαχος, ο Πρωτοπόρος, ο Ποιητής

Ο Παλαίμαχος, ο Πρωτοπόρος, ο Ποιητής Facebook Twitter
Γράφει ποιήματα, δοκίμια, πεζά. Ζωγραφίζει. Μας στέλνει μηνύματα στο facebook. Είναι παλαίμαχος, ανθεκτικός, χιουμορίστας, ευγενέστατος, σοφός. Τα έχει δει όλα και τα έχει κάνει όλα... Φωτό: Στάθης Μαμαλάκης
1

1.

Αυτοκίνητη Ποίηση. Διέσχισε τον εικοστό αιώνα, σχεδόν όλο, καθότι γεννήθηκε στην αυγή του. Παραμένει δραστήριος και θαλερός τώρα, στη δεύτερη δεκαετία του εικοστού πρώτου. Γράφει ποιήματα, δοκίμια, πεζά. Ζωγραφίζει. Μας στέλνει μηνύματα στο facebook. Είναι παλαίμαχος, ανθεκτικός, χιουμορίστας, ευγενέστατος, σοφός. Τα έχει δει όλα και τα έχει κάνει όλα. Συμμετείχε ενεργά στο κίνημα του υπερρεαλισμού, υπήρξε φίλος και συνομιλητής του Αντρέ Μπρετόν. Δίδαξε λογοτεχνία στο Μπέρκλεϊ, στην Καλιφόρνια. Συνδέθηκε με τους πρωταγωνιστές της Beat Generation, ιδίως με τον Λόρενς Φερλινγκέτι, αλλά και με τον Άλεν Γκίνσμπεργκ και τον Γκρέγκορι Κόρσο. Ίδρυσε και διηύθυνε το θρυλικό πρωτοποριακό περιοδικό «Πάλι». Μετά, το περιοδικό «Συντέλεια». Μας γνώρισε τα κινήματα της γλωσσοκεντρικής και της punk ποίησης. Είναι ο Νάνος Βαλαωρίτης (Λωζάνη, 1921) και μας κερνάει το καινούργιο του βιβλίο, με τον υπερρεαλιστικό τίτλο «Στο υποκύανο μάτι του Κύκλωπα» (εκδ. Ψυχογιός). Ποίηση σβέλτη, ευφυής, απαλλαγμένη από ψιμύθια, ποίηση στα όρια μιας ροκ που ρέει ρυθμικά. Διαβάζω δυνατά, ακούγοντας Bob Dylan, το ποίημα «Για μια γρήγορη αυτοκίνητη ποίηση»: «Μια γρήγορη κονιορτοποίηση / θα εμπόδιζε τους διάσημους να μοιάζουν / τόσο απαράλλαχτοι με τον εαυτό τους// Θα τους συνέφερε αν θα ταυτίζονταν / με τους επτά τερματοφύλακες / ακουμπισμένους σ' ένα σύννεφο// μια φασαρία απίθανη – πολύς θόρυβος/ για το τίποτα – ώσπου να επέμβουν δήθεν / οι αρχές απ' τον αέρα με κομφετί και μάσκες// Η παραφροσύνη με το εφησυχασμένο / πρόσωπο η περιπαικτική ματιά που / κυνηγάει έναν εαυτό που ξεφεύγει// Ιδέες σαν τρελές διαχέονται παντού / όπου μπορούν να βρουν εύκολη / λύση να κρυφτούν προσωρινά// Αμφιβολίες δισταγμοί δευτερολογίες / πρωτοβουλίες – αναμνήσεις / μια έντονη δραστηριότητα που περνάει / Απαρατήρητη κι όμως έχουν μια / συμβολική σημασία που ξεπερνάει / το συνηθισμένο μ' ένα τελείως / Καινούργιο γυαλιστερό αυτοκίνητο / που κυκλοφορεί σαν άστρο αστραφτερό / στους σκοτεινούς στενόμακρους δρόμους / του Γκέτο (Καλιφόρνια, 16 Ιουνίου 2002).


2.

Ποιος είμαι όταν δεν είμαι. Ο Νάνος Βαλαωρίτης ανέκαθεν ήταν παρών σε ό,τι καινούργιο ερχόταν να αναστατώσει και να ανανεώσει την ποίηση. Ήταν παρών στο περιοδικό «Σήμα», και θυμάμαι πολύ καλά ένα κείμενό του που ερωτοτροπούσε, παίζοντας διαρκώς με την αντιστροφή της γενικής, στην οποία ειδικευόταν ο Χέγκελ, ο Μαρξ και ο Ντεμπόρ – η περιπέτεια της ποίησης, η ποίηση της περιπέτειας, και τα λοιπά. Ήταν παρών στον εκδοτικό οίκο City Lights που εξέδιδε τους μπιτ ποιητές και πεζογράφους. Ξέρουμε ότι συναντήθηκε και κουβέντιασε φιλικά με τον πατριάρχη της πρωτοπορίας, τον Μαρσέλ Ντισάν. Με απίθανη άνεση, ο Νάνος Βαλαωρίτης κινήθηκε σε όλα τα ρεύματα της αβανγκάρντ και αφομοίωσε καλύτερα από τον καθένα τα κελεύσματά τους και τα προτάγματά τους, ενσωματώνοντάς τα δημιουργικά στο δικό του έργο, παρακινώντας πάντα τους νεότερους να εκφράζονται με όσο το δυνατόν πιο πρωτότυπους τρόπους. Με την ίδια άνεση, καταφέρνει να ελίσσεται στα ορυχεία του χρόνου, στους θησαυρούς του παρελθόντος, να γίνεται άλλος, παραμένοντας ο ίδιος. Διαβάζω, ακούγοντας δυνατά Frank Zappa, το ποίημα «Ποιος είμαι όταν δεν είμαι εκεί ο άνθρωπος που είμαι»: «Είμαι ο Αρθούρος όχι ο Ρεμπώ / Αλλά ο καλός γιατρός Αρθούρος / Από τη Βοστώνη – είμαι ο Βασιλιάς/ Αρθούρος – ο Αρθούρος των Λιμνών / Σύζυγος της Γενοβέφας – της ωραίας / Παράξενης που τον απατούσε με τον / Ιππότη Λάνσελοτ – θα 'μουν και / πολλοί άλλοι Αρθούροι – αλλά / ανεπιθύμητοι αστοί όπως ο Άρθουρ Μίλερ / ή ο Άρθουρ Σάιμον – ο αισθητικός / είμαι γενικώς υπέρ της αφθονίας –/ Να τα' χει όλα ο λαός κι οι πλούσιοι λίγα / (ποιος σήμερα τολμάει να λέει τέτοια) / θα 'μουν ένας που κουρνιάζει με τα / περιστέρια παρόλο που είμαι Τσαλαπετεινός» (Αθήνα, 18 Σεπτεμβρίου 2008).


3.

Οι συνέπειες της βροχής. Ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά αυτού του τόσο σημαντικού ποιητή είναι η γενναιοδωρία του. Φροντίζει πάντα να στέκεται στο πλευρό νέων δημιουργών, να τους ενθαρρύνει, να τους κεντρίζει. Πάμπολλοι είναι οι ποιητές που οφείλουν πολλά στον Νάνο Βαλαωρίτη. Πάντα προσέχει να διατηρεί ισότιμο διάλογο μαζί τους, να μην ανεβάζει τους τόνους, να είναι αβρός, να σου δίνει ακόμα και την εντύπωση ότι είναι συνομήλικός σου, ίσως και πιο νέος από σένα. Καταπληκτικό επίτευγμα! Και μάλιστα από έναν τόσο έμπειρο και πολυβραβευμένο λογοτέχνη. Θυμίζω: Δεύτερο Κρατικό Βραβείο Ποίησης, το 1959, το οποίο όμως αρνήθηκε. Κρατικό Βραβείο Ποίησης, το 1982. Βραβείο της Αμερικανικής Εταιρείας Ποίησης/ National Poetry Association, το 1996. Κρατικό Βραβείο Χρονικού-Μαρτυρίας, το 1998. Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, το 2006. Χρυσός Σταυρός του Τάγματος Τιμής, το 2006. Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του, το 2009. Διαβάζω στους φίλους μου το ποίημα «Οι Συνέπειες της βροχής», ακούγοντας Ιωάννη Σεβαστιανό Μπαχ: Με ακόμα έναν θάνατο/ έναν άδικο θάνατο/ ξεχείλισε το ποτήρι/ κι εξεγέρθηκαν οι συνειδήσεις —// βρίσκοντας μόνο τζάμια/ στις προθήκες των καταστημάτων/ ν' αντιπροσωπεύουν τον Θεό/ τον άδικο θεό του κόσμου ετούτου// όπως τον έβλεπαν οι Γνωστικοί —/ γι' αυτό σήμερα η γνώση δεν/ τρέχει με γοβάκια και λεπτές/ γάμπες κοριτσιών// αλλά με λαστιχένιες μπότες/ εναντίον των συνεπειών της βροχής/ λάσπες, χιονόνερο, απόνερα/ πλημμυρισμένες περιοχές —// που ζητάνε έντονα βοήθεια/ απ' τον αρχάγγελο του σκότους/ που αγκιστρώνονται στο δόλωμα/ του δολερού ψαρά των ψυχών (Νυδρί, 9 Αυγούστου 2012).

radiobookspotting.blogspot.gr/

Βιβλίο
1

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

1 σχόλια