«Το να ασχολείσαι με παλιές ερωτικές ιστορίες θέλει πολλή δύναμη»

Δυο ερωτικές ιστορίες που αφηγούνται την αιώνια ανθρώπινη περιπέτεια Facebook Twitter
Τέσσερα πρόσωπα έρχονται από το παρελθόν και ζωντανεύουν τις ερωτικές τους ιστορίες. Φωτ.: Ελίνα Γιουνανλή
0

Ακίνητα σαν γλυπτά πάνω σε βράχους ενός άχρονου περιβάλλοντος τέσσερα πρόσωπα έρχονται από το παρελθόν και ζωντανεύουν τις ερωτικές τους ιστορίες που κατάφεραν να θριαμβεύσουν μέσα στους αιώνες με τους ήρωες να έχουν τύχη τραγική. 

Ο Γιάννης Καλαβριανός έγραψε και σκηνοθετεί στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, μια ακόμα από τις ιστορίες που ξέρει να αφηγείται με τρόπο γοητευτικό, την «Πύλη της Κόλασης» που δανείζεται τον τίτλο της από το διάσημο έργο του Ροντέν. Ο σκηνοθέτης αγαπά να ταξιδεύει όσο μπορεί και πάντα είναι ανοιχτός σε μικρές λεπτομέρειες, όπως σε έργα μέσα σε μουσεία που προσπερνούν συνήθως οι επισκέπτες, για να βρει τον καμβά των έργων του.

«Αν έπρεπε να ορίσουμε μία συγκεκριμένη αφετηρία της παράστασης αυτής θα λέγαμε πως ήταν ένας πίνακας, Ο θάνατος της Φραντσέσκα ντα Ρίμινι και του Πάολο Μαλτέστα, του Αλεξάντρ Καμπανέλ, που είδα στο Μουσείο Ορσέ το καλοκαίρι του 2022 και που δεν είχα προσέξει ποτέ. Εκεί, οι παράνομοι εραστές Πάολο και Φραντσέσκα πέφτουν νεκροί, χτυπημένοι από το ξίφος του Τζιοβάνι, αδελφού του Πάολο και συζύγου της Φραντσέσκα» λέει.

Όλοι πιστεύουμε ότι μας αξίζουν τα πάντα. Θέλουμε να βλέπουμε ανθρώπους οι οποίοι είναι σαν και μας. Έτσι, μοιραία καταλήξαμε να βλέπουμε ηθοποιούς να παίζουν σαν κι εμάς τραγουδιστές τραγουδάνε σαν κι εμάς, παραστάσεις να γίνονται σαν αυτές που θα κάναμε στο σαλόνι του σπιτιού μας με τους φίλους μας. Δεν μπορεί να είναι αυτός ο στόχος της τέχνης, να μας πείθει ότι είναι σαν κι εμάς.

Την ιστορία αυτή τη συνδέει στην παράσταση με ένα άλλο ερωτικό τρίγωνο που διαδραματίζεται 600 σχεδόν χρόνια αργότερα όταν ο άσημος τότε γλύπτης, Αύγουστος Ροντέν παίρνει την παραγγελία να φτιάξει την πύλη του καινούριου μουσείου, που θα χτιζόταν στη θέση του καμένου Παλαί ντ’ Ορσέ, στο Παρίσι. Ενώ μελετά την Κόλαση του Δάντη όπου στο 5ο Άσμα της αναφέρεται η ιστορία του Πάολο και της Φραντσέσκα, ενώ γνωρίζει μία από τις πιο χαρισματικές γλύπτριες που έζησαν ποτέ. Την Καμίγ Κλοντέλ. Την κάνει βοηθό του και σύντομα γίνονται εραστές. Κρατάνε τη σχέση τους κρυφή, γιατί ο Ροντέν είχε παράλληλα μία άλλη μόνιμη σύντροφο.  Ο Ροντέν και η Κλοντέλ ζουν ερωτευμένοι και δημιουργικοί για 15 σχεδόν χρόνια. Ο Ροντέν δημιουργεί μερικά από τα πιο εμβληματικά γλυπτά όλων των εποχών, τον Σκεπτόμενο και το Φιλί, που απεικονίζει τους αγκαλιασμένους Πάολο και Φραντσέσκα και γίνεται διάσημος. Αντίθετα, η πατριαρχική εποχή διαλύει το ταλέντο και τον ψυχισμό της Κλοντέλ και την κλείνει σε ψυχιατρείο για 30 χρόνια.

Δυο ερωτικές ιστορίες που αφηγούνται την αιώνια ανθρώπινη περιπέτεια Facebook Twitter
Η Χριστίνα Μαξούρη και ο Κωνσταντίνος Ζωγράφος σε σκηνή της παράστασης. Φωτ.: Ελίνα Γιουνανλή

«Όταν είδα στο Μουσείο Ορσέ, τον πίνακα του Καμπανέλ και την Πύλη της Κόλασης του Ροντέν, ήξερα πως βρήκα επιτέλους την ιστορία μου. Το γεγονός πως βρισκόμουν εκεί που ξεκίνησαν τα πραγματικά γεγονότα και διασταυρώνονταν οι δύο ιστορίες ήταν μια απίστευτη σύμπτωση που τα έδεσε όλα και έγινε η απαρχή της ιδέας της παράστασης. Δύο ιστορίες από τον 13ο και τον 19ο αιώνα που είναι τελικά μία. Αυτή της αιώνιας ανθρώπινης περιπέτειας» λέει ο Γιάννης Καλαβριανός και σημειώνει  ότι «αυτή δεν είναι μια παράσταση αφιερωμένη σε τέσσερα ιστορικά πρόσωπα.

Tο θέμα είναι πάντα μία αφορμή, μία εκκίνηση. Και θα ήταν κρίμα να μέναμε μόνο σε αυτό. Στην πραγματικότητα το έργο μιλάει για την αφύπνιση του ανθρώπινου πνεύματος, την προσπάθειά του να νικήσει τον χρόνο, για το τι αφήνουμε πίσω ως ανάμνηση του περάσματός μας από τη ζωή, για τους ανθρώπους που δυσκολεύονται, για τα κορίτσια και τα αγόρια που παντρεύτηκαν χωρίς να ξέρουν καλά - καλά το γιατί και για εκείνα που ερωτεύτηκαν και κυνήγησαν τον έρωτά τους ως το τέλος. Δηλαδή, με κάποιον τρόπο, ξαναγυρίζουμε στην ασταμάτητη φόρα του ανθρώπου να αναζητά τον έρωτα. Το ζήτημα όμως δεν είναι οι ιστορίες, είναι ο τρόπος που χρησιμοποιείς κάθε φορά για να τις πεις».

Για τον Γιάννη Καλαβριανό η μεγαλύτερη δυσκολία όταν ξεκινά ένα νέο έργο είναι να καθαρίσει το μυαλό του από την τρέχουσα επικαιρότητα ή το ποτάμι της αισθητικής προτίμησης των πολλών. «Διανύουμε μια εποχή που τα πράγματα μοιάζουν αφόρητα ίδια, άρα αναμενόμενα» λέει. «Πως να εκπλαγείς από κάτι που θεωρήθηκε αριστούργημα από τις πρόβες, πριν καν παρουσιαστεί; Ποιος διάλογος να ανοίξει, όταν το μεγαλύτερο μέρος της κριτικής ομοφωνεί υπέρ ή κατά με παρόμοια επιχειρήματα; Πόσες φορές μπορεί να «ανανεώνεται» αυτό το έρμο το θέατρο; Από την πολλή ετήσια ανανέωση καταλήξαμε να το χαζεύουμε ζαβλακωμένοι.

Δυο ερωτικές ιστορίες που αφηγούνται την αιώνια ανθρώπινη περιπέτεια Facebook Twitter
O Γιώργος Γλάστρας είναι ένας από τους πρωταγωνιστές της παράστασης. Φωτ.: Ελίνα Γιουνανλή
Δυο ερωτικές ιστορίες που αφηγούνται την αιώνια ανθρώπινη περιπέτεια Facebook Twitter
Ο Γιάννης Καλαβριανός έγραψε και σκηνοθετεί στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, μια ακόμα από τις ιστορίες που ξέρει να αφηγείται με τρόπο γοητευτικό, την «Πύλη της Κόλασης» που δανείζεται τον τίτλο της από το διάσημο έργο του Ροντέν. Φωτ.: Ελίνα Γιουνανλή

Στην εποχή της ποπ ψυχολογίας και της αισθητικοποιημένης ομοιομορφίας, η οποιαδήποτε έκφραση ένθερμου συναισθήματος, από ένα τρυφερό κοίταγμα μέχρι μια ερωτική εξομολόγηση ή ένα απελπισμένο ερωτικό ξέσπασμα, θεωρούνται ύποπτα ή ακόμη χειρότερα περιγράφονται χρησιμοθηρικά ως μηχανισμοί θωράκισης του εαυτού, σαν να πρόκειται για κινήσεις που πρέπει να πραγματωθούν για να προλάβουμε μικρές ή μεγαλύτερες νευρώσεις. Λες και δεν είμαστε φτιαγμένοι για να εκφραζόμαστε. Στην τελική, κάποιος πρέπει να φτιάχνει παραστάσεις για τις στιγμές που ερωτευόμαστε ή θάβουμε τον πατέρα μας. Η μεγαλύτερη λοιπόν, δυσκολία μου είναι να κάνω θέατρο υψηλού επιπέδου που να απευθύνεται σε πολλούς».

Ο Γιάννης Καλαβριανός μιλά στις παραστάσεις του για όλους αυτούς που δεν μιλάνε, δε θέλει να μιλά για τον εαυτό του και τη δική του εμπειρία και αυτός είναι ο λόγος που με τις ιστορίες του συντονίζονται άνθρωποι διαφορετικής μόρφωσης, κουλτούρας η θεατρικής εμπειρίας.

«Έτσι έμαθα να λειτουργώ. Φτιάχνω ιστορίες για εκείνους που δεν μπορούν» λέει. «Και χαίρομαι που οι παραστάσεις συζητιούνται και μένουν στη μνήμη των θεατών. Θέλω να κρατάω όσο μπορώ το ανάχωμα απέναντι στο φτηνό και το εύκολο. Να επιμένω σε άγνωστες ιστορίες, να φτιάχνω πράγματα από το μηδέν και να παλεύω να φτάσουν σε όσους περισσότερους θεατές γίνεται. Το να ασχολείσαι με παλιές ή άγνωστες ερωτικές ιστορίες θέλει πολλή δύναμη. Οτιδήποτε γίνεται με περισσότερο κόπο, αντιμετωπίζεται σχεδόν απειλητικά σαν κάτι πάρα πολύ βαρύ για να το αντέξεις. Όλοι πιστεύουμε ότι μας αξίζουν τα πάντα. Θέλουμε να βλέπουμε ανθρώπους οι οποίοι είναι σαν και μας. Έτσι, μοιραία καταλήξαμε να βλέπουμε ηθοποιούς να παίζουν σαν κι εμάς τραγουδιστές τραγουδάνε σαν κι εμάς, παραστάσεις να γίνονται σαν αυτές που θα κάναμε στο σαλόνι του σπιτιού μας με τους φίλους μας. Δεν μπορεί να είναι αυτός ο στόχος της τέχνης, να μας πείθει ότι είναι σαν κι εμάς. Αν η τέχνη γίνει σαν τον εαυτό μας και τον κόσμο μας, αν δεν μπορεί πια να μας  δείχνει τον δρόμο για κάτι άλλο, να πάει να πνιγεί».

Δυο ερωτικές ιστορίες που αφηγούνται την αιώνια ανθρώπινη περιπέτεια Facebook Twitter
Η Λυγερή Μητροπούλου και ο Γιώργος Γλάστρας. Φωτ.: Ελίνα Γιουνανλή

Τον ρωτώ για τους ηθοποιούς της παράστασης, τον Γιώργο Γλάστρα, τη Χριστίνα Μαξούρη, τον Κωνσταντίνο Ζωγράφο και τη Λυγερή Μητροπούλου και πόσο δύσκολο είναι σήμερα να ζυμωθεί μια ομάδα ανθρώπων και να αφοσιωθεί σε μια ιδέα η μια παράσταση. «Η ατομική βιρτουοζιτέ δεν με απασχόλησε ποτέ» λέει. «Η δημιουργία ομάδας, όχι αναγκαστικά με την έννοια της ώσμωσης των ιδιοτήτων και της συναπόφασης, αλλά ως κύτταρο κοινού στόχου είναι έτσι κι αλλιώς το μεγάλο ζητούμενο στο θέατρο. Και όσο περνάει ο καιρός γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Σε εποχές άκρατου ατομικισμού, δεν θα μπορούσαν οι παραστατικές τέχνες, που έτσι κι αλλιώς είναι πρόσφορος τόπος ενδημικών περιπτώσεων ναρκισσισμού, να μείνουν αλώβητες. Το να βρεθούν συνεργάτες που δεν θα έχουν ως πρωτεύον ζητούμενο την προσωπική τους μικροπροβολή είναι το θέμα που με απασχόλησε από την αρχή, γι΄ αυτό και έχω καταλήξει σε σταθερές συνεργασίες με καλλιτέχνες που εκτιμώ και βάζουν ως πρωτεύον το να πάει καλά η παράσταση».

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Επιστροφή στο σπίτι της γιαγιάς: Ένα θεατρικό τσουνάμι αναμνήσεων

Θέατρο / Επιστροφή στο σπίτι της γιαγιάς: Ένα θεατρικό τσουνάμι αναμνήσεων

Ο νεαρός σκηνοθέτης Δημήτρης Χαραλαμπόπουλος ανεβάζει στην Πειραματική του Εθνικού το «ΜΑ ΓΚΡΑΝ'ΜΑ», μια ευαίσθητη σκηνική σύνθεση, αφιερωμένη στη σιωπηλή ηρωίδα της οικογενειακής ιστορίας μας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Kontakthof»: Το έργο της Pina Bausch στο Εθνικό Θέατρο με ελληνικό θίασο

Χορός / «Kontakthof»: Το έργο της Pina Bausch στο Εθνικό Θέατρο με ελληνικό θίασο

Το έργο-σταθμός της γυναίκας που ανανέωσε την τέχνη του χορού δεν σταμάτησε από τα '70s να συναρπάζει το κοινό και να παραμένει «νέο» και επίκαιρο. Αυτόν τον Δεκέμβριο το Pina Bausch Foundation αναβιώνει τo «Kontakthof» στο Εθνικό Θέατρο με Έλληνες ηθοποιούς. Η LiFO μπήκε στις πρόβες και μίλησε με τους βασικούς συντελεστές.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Γιάννης Μπέζος

Οι Αθηναίοι / Γιάννης Μπέζος: «Ίσως είμαι λίγο παλιομοδίτης»

Δεν έκανε ποτέ διαχωρισμούς ανάμεσα στο εμπορικό και το ποιοτικό. Πιστεύει πως κάνει μια παράξενη και αιρετική δουλειά: να πείσει τον θεατή να ξεχάσει πως είναι ο Μπέζος που πάρκαρε το αυτοκίνητό του έξω από το θέατρο - και να τον ταξιδέψει σε έναν άλλο κόσμο. Είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τhis that keeps on – a personal archaeology –

Θέατρο / H ανασκαφή του Δημήτρη Παπαϊωάννου σε μια γη που έχει το σχήμα της καρδιάς

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου δημιούργησε ένα νέο πρότζεκτ κατόπιν ανάθεσης του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης για τα σαράντα χρόνια από την ίδρυσή του, που το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει σε μια και μοναδική παράσταση στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μεγάλες παραγωγές, γυναίκες στη σκηνοθεσία - Η θεατρική σεζόν ανοίγει δυναμικά

Θέατρο / Μεγάλες παραγωγές, γυναίκες στη σκηνοθεσία - Η θεατρική σεζόν ανοίγει δυναμικά

Διεθνείς σκηνοθέτες και σχήματα, δυνατά καστ, κλασικά και σύγχρονα έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων: Το φθινοπωρινό ρεπερτόριο των αθηναϊκών σκηνών το λες και φιλόδοξο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βέντερς, Σουίντον, Ροντρίγκες, Λάνθιμος και Αγγελάκας: Αυτό είναι το φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Θέατρο / Σουίντον, Λάνθιμος, Βέντερς, Ροντρίγκες και Αγγελάκας: Το φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Η Στέγη γιορτάζει τα 15 χρόνια της με ένα πρόγραμμα άκρως οικογενειακό, δημιουργικό και, όπως πάντα, με πολλές εκπλήξεις και απρόσμενες συναντήσεις δημιουργών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Όταν ο Χίτλερ (σχεδόν) συνάντησε τον Φρόιντ

Θέατρο / Όταν ο Χίτλερ (σχεδόν) συνάντησε τον Φρόιντ

Τέσσερις φορές βρέθηκαν στο ίδιο μέρος ο Χίτλερ και ο Φρόιντ. Τι θα γινόταν αν είχαν συναντηθεί; Αυτό επιχειρεί να διανοηθεί το θεατρικό έργο «Ο δρ Φρόιντ θα σας δει τώρα, κυρία Χίτλερ» που ανεβαίνει αυτές τις μέρες στο Λονδίνο.
THE LIFO TEAM
Ελένη Ερήμου: «Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται για τίποτα πια»

Θέατρο / Ελένη Ερήμου: «Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται για τίποτα πια»

Παραμένει μέχρι σήμερα μία από τις ομορφότερες γυναίκες που πέρασαν από το ελληνικό θέατρο και το σινεμά. Από νωρίς επέλεξε να ζει και έξω από το θεατρικό συνάφι. «Δεν μπορώ να ξυπνάω κάθε πρωί και να αναρωτιέμαι τι θα παίξω ή που θα παίξω» δηλώνει ενώ θεωρεί τη μοναχικότητα πηγή δημιουργικότητας. Η Ελένη Ερήμου αφηγείται τη ζωή της στη LifO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αλεξάνδρα Λαδικού: «Δεν νοσταλγώ τίποτα. Πέρασα και ωραία και καλά»

Οι Αθηναίοι / Αλεξάνδρα Λαδικού: «Δεν νοσταλγώ τίποτα. Πέρασα και ωραία και καλά»

Ξεκίνησε από τα καλλιστεία, για μία ψήφο δεν στέφθηκε Μις Κόσμος, έπαιξε δίπλα στον Κουν, υπήρξε μούσα του Τάκη Κανελλόπουλου, αλλά κυρίως του Ανδρέα Βουτσινά. Στα 92 της ακόμα οδηγεί και παρακολουθεί θέατρο, ελπίζοντας πάντα να βρει καλά στοιχεία, ακόμα και σε κακές παραστάσεις.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ