Η γλώσσα και οι άπειρες δυνατότητές της βρίσκεται στο επίκεντρο του στίγματος που θέλει να δώσει η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού Θεάτρου, Αργυρώ Χιώτη. Κάτω από αυτή την ομπρέλα της λέξης με τις πολλαπλές σημασίες φιλοδοξεί να συγκεντρώσει ένα σύνολο καλλιτεχνικών γλωσσών αλλά και να μας τις συστήσει μέσα από τις πτυχές του προγράμματος που παρουσιάστηκε χωρίς οριστικές διανομές, δίνοντας ένα σαφές και κατανοητό σήμα. Τέσσερις γυναίκες μοιράστηκαν τη σκηνή της παρουσίασης του νέου προγράμματος, η Αργυρώ Χιώτη, η αναπληρώτρια διευθύντρια Ιώ Βουλγαράκη, η υπεύθυνη του Μικρού Εθνικού, Μαρία Μαγκανάρη, και η Νεφέλη Μαϊστράλη, που αναλαμβάνει από κοινού με τον Ακύλλα Καραζήση τη διεύθυνση της Πειραματικής Σκηνής για τα επόμενα χρόνια.
Έχοντας στο επίκεντρο κλασικές παραγωγές και όρια που διευρύνονται για καλλιτέχνες και κοινό, με το Εθνικό να διανύει την επόμενη θεατρική περίοδο χωρίς το REX, λόγω εργασιών ανακαίνισης, οι δραστηριότητες της Πειραματικής Σκηνής μεταφέρονται στο θέατρο Δίπυλο, ενώ η Παιδική Σκηνή του Εθνικού θα στεγαστεί στο θέατρο Ολύμπια και οι παραστάσεις του REX στο θέατρο Κάππα. Με τη σκηνοθεσία της Κέιτι Μίτσελ και το «Kontakthof» της Πίνα Μπάους να δημιουργούν ευχάριστες εκπλήξεις, και τη σκυτάλη της σκηνοθεσίας των κλασικών έργων να περνά σε σκηνοθέτες της νεότερης γενιάς, το Εθνικό φιλοδοξεί να καλλιεργήσει μια ταυτότητα που θα διευρύνει το κοινό του και το εύρος του για να δημιουργήσει ένα νέο δίκτυο θεατών.
Τέσσερις γυναίκες μοιράστηκαν τη σκηνή της παρουσίασης του νέου προγράμματος, η Αργυρώ Χιώτη, η αναπληρώτρια διευθύντρια Ιώ Βουλγαράκη, η υπεύθυνη του Μικρού Εθνικού, Μαρία Μαγκανάρη, και η Νεφέλη Μαϊστράλη, που αναλαμβάνει από κοινού με τον Ακύλλα Καραζήση τη διεύθυνση της Πειραματικής Σκηνής για τα επόμενα χρόνια.
«Το Εθνικό Θέατρο θέτει ερωτήματα, επανεξετάζει την ιστορία του, επανασυστήνει κλασικά έργα, προτείνει έργα δυναμικά, έργα που φέρουν ισχυρό καλλιτεχνικό αποτύπωμα και υψηλή αισθητική πρόταση… Το συνολικό μας πρόγραμμα ξεκινά από μεγάλα έργα και κλασικές δραματουργίες και ταυτόχρονα στρέφεται προς ένα διερευνητικό θέατρο του σήμερα: διαπεδιακό και διακαλλιτεχνικό, συνειδητά ανοιχτό προς την πολυφωνία και τη διαφορετικότητα κάθε είδους. Οι βασικοί άξονες που συνθέτουν τον σχεδιασμό μας είναι: ζεύξη της θεωρίας με την πράξη, αλλά και της ιστορίας με το σήμερα· στήριξη της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας· δημιουργία ισότιμων συμπαραγωγών και συμπράξεων με δημιουργούς και θέατρα του εξωτερικού και ενίσχυση του διεθνούς εκτοπίσματος του θεάτρου μέσα από ουσιαστική και συστηματική εξωστρέφεια· εμβάθυνση στη σκηνική γλώσσα, τη μέθοδο και τη σκέψη του κάθε δημιουργού, αλλά και στα ερωτήματα που εγείρει το έργο του· πλαισίωση των παραστάσεων με ποικίλες παράλληλες δράσεις και άλλα βραχύχρονα και ευέλικτα καλλιτεχνικά συμβάντα (μικρά θεματικά φεστιβάλ)» είπε ανάμεσα σε άλλα η Αργυρώ Χιώτη.
Με κάθε έργο να σχετίζεται με μια πτυχή της προσέγγισης σε κάθε γλώσσα, καλλιτεχνική ή άλλη, αλλά και σε κάθε έκφανση της γλώσσας, το πρόγραμμα, μετά την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Urlich Rasche, σε συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, την «Ορέστεια» του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Θόδωρου Τερζόπουλου, που επιστρέφει φέτος στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, και την παράσταση «Ιππόλυτος» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, που θα παρουσιαστεί στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, διαμορφώνεται σε πρώτη φάση, χωρίς ακόμα να έχουν ανακοινωθεί όλοι οι συντελεστές και με την πρώτη σκηνή της χώρας να προτίθεται να κάνει ακροάσεις για όλα τα έργα, ως εξής, ημερολογιακά:
Οκτώβριος 2025
Επαναλαμβάνεται για δεύτερο χρόνο ο «Φάουστ», έργο βασισμένο στο ομώνυμο έργο του Γκαίτε, σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, στην Κεντρική Σκηνή, με ανανεωμένη διανομή, για να μας ταξιδέψει ξανά στο υποσυνείδητο ενός από τους πιο συναρπαστικούς χαρακτήρες της δυτικής λογοτεχνίας.
Στο θέατρο Κάππα επαναλαμβάνεται η «Καρυάτιδα!» του Γιώργου Καπουτζίδη, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μαυρογεώργη, για την ιστορική ικανότητα του πολύπαθου αυτού τόπου να μπλέκει μόνιμα σε κωμικοτραγικές περιπέτειες.
Στην Πλαγία Σκηνή του κτιρίου Τσίλερ επαναλαμβάνεται το έργο «Τρεις Αδελφές» του Αντόν Τσέχοφ, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγκανάρη, ένα έργο για την προσδοκία, τον χρόνο και τη μνήμη, μα κυρίως για την αναζήτηση μιας «Μόσχας» που βρίσκεται πάντοτε εκεί όπου δεν είμαστε εμείς.
Στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας», η Γεωργία Μαυραγάνη σκηνοθετεί το έργο «Περιπέτειες της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων», βασισμένο στο μυθιστόρημα του Λιούις Κάρολ, με μουσική και ποίηση της Λένας Πλάτωνος.
Νοέμβριος 2025
Η διεθνώς αναγνωρισμένη σκηνοθέτιδα Κέιτι Μίτσελ («Bluets», «Anatomy of a Suicide»), η Νίνα Σιγκάλ («Shooting Hedda Gabler», «Big Guns») και η Μέλανι Γουίλσον («Oracle Song», «Opera for the Unknown Woman») συνδημιουργούν μια νέα σκηνική εμπειρία με τίτλο «Cow|Deer». Μόνο με ήχο, χωρίς λόγια, ένα κουαρτέτο Ελλήνων/-ίδων ερμηνευτών/-τριών και μουσικών ζωντανεύει τη ζωή δύο ζώων, μιας αγελάδας κι ενός ελαφιού. Μια παράσταση-πρόσκληση σε έναν κόσμο πέρα από τον ανθρώπινο. Η παράσταση θα παρουσιαστεί αρχικά τον Σεπτέμβριο στο Λονδίνο με έναν θίασο Άγγλων/-ίδων ερμηνευτών/-τριών, παρουσία Ελλήνων/-ίδων συντελεστών/-τριών και της συνεργάτιδας στη σκηνοθεσία για την Ελλάδα, Ειρήνης Φαναριώτη. Μια διεθνής συμπαραγωγή με το Royal Court Theatre του Λονδίνου. (Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» | Κτίριο Τσίλερ)
Δεκέμβριος 2025
Σε σύμπραξη με το Pina Bausch Foundation, ένα από τα πιο εμβληματικά έργα της θρυλικής χορογράφου Πίνα Μπάους, το «Kontakthof», επιστρέφει στην Ελλάδα 37 χρόνια μετά την πρώτη του παρουσίαση στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, τον Σεπτέμβριο του 1988. Τη σκηνική του αναβίωση θα αναλάβει η Josephine Ann Endicott, μέλος του αρχικού θιάσου, σε συνεργασία με τους Scott Jennings, Anne Martin και Δάφνι Κόκκινο, διευθυντές προβών από το Pina Bausch Foundation. Μετά την πρώτη του παρουσίαση με τους χορευτές του Tanztheater Wuppertal το 1978, την εκδοχή του με «κυρίες και κυρίους άνω των 65 ετών» το 2000 και εκείνη με ερασιτέχνες εφήβους το 2008, το συναρπαστικό αυτό έργο θα ζωντανέψει αυτήν τη φορά με επαγγελματίες ερμηνευτές/-τριες από την Ελλάδα, που θα επιλεγούν ειδικά για αυτή την παραγωγή.
Ιανουάριος 2026
Στη Πλαγία Σκηνή ο Παντελής Δεντάκης σκηνοθετεί το έργο της Κατερίνας Λούβαρη Φασόη «Η ώρα του ονείρου» (προσωρινός τίτλος) για την Εφηβική Σκηνή. Η παράσταση θα αντλήσει έμπνευση από όνειρα (του ύπνου και του ξύπνιου) εφήβων που συμμετέχουν στα εργαστήρια του Εθνικού Θεάτρου. Μια αθλητική ομάδα εφήβων προσπαθεί να βρει τη δική της φωνή, την ταυτότητά της, να αγκαλιάσει τους φόβους και τις αδυναμίες της. Άνθρωποι που ονειρεύονται, άλλοτε βουβά, άλλοτε ηχηρά, αφήνοντας τους πάντες άναυδους, άνθρωποι που αναγκάζονται να ωριμάσουν πρόωρα για να υπερασπιστούν την ύπαρξή τους
Τον ίδιο μήνα ο αριστούχος του τμήματος σκηνοθεσίας της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου Δημήτρης Τσικούρας (Τσικ) θα σκηνοθετήσει ένα ελληνικό θεατρικό έργο, ευέλικτης κλίμακας. Μετά τις παραστάσεις στο κτίριο Τσίλερ, η παράσταση θα ταξιδέψει, σε συνεργασία με ΔΗΠΕΘΕ, δήμους και άλλους τοπικούς φορείς, σε πόλεις της περιφέρειας και σε νησιά της άγονης γραμμής.
Φεβρουάριος 2026
Το έργο του Γκιγιόμ Πουά «Un Sacre» σκηνοθετεί ο Χρήστος Θεοδωρίδης στη Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος». Ιστορίες ανθρώπων ξετυλίγονται σε μια παράδοξη συνάντηση κάποια στιγμή στον χρόνο και κάπου στον κόσμο· ανθρώπων που μοιράζονται μεταξύ τους αλλά και μαζί μας σκέψεις και συναισθήματα με αφορμή έναν κοινό παρονομαστή: την ιστορία ενός θανάτου. Μαζί υφαίνουν ένα χρονικό απώλειας. Σε έναν κόσμο όπου ο θάνατος περνά απαρατήρητος, το έργο του Γκιγιόμ Πουά γιορτάζει τη ζωή μέσα από αυτόν. Η παράσταση θα ακολουθήσει τα βήματά του, χρησιμοποιώντας τις αληθινές ιστορίες που προέρχονται από συνεντεύξεις που έκανε ο συγγραφέας με άτομα όλων των ηλικιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας αλλά και νέες που θα πραγματοποιηθούν ειδικά για την παράσταση στην Αθήνα.
Τον Φεβρουάριο ο «Βυσσινόκηπος» του Αντόν Τσέχοφ ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή σε σκηνοθεσία Έκτορα Λυγίζου. Τα μέλη μιας «ευρύτερης οικογένειας» ξαναβρίσκονται μετά από χρόνια στο γερασμένο πια σπίτι τους. Όλες και όλοι γνωρίζουν πως είναι η τελευταία ευκαιρία να ξαναζήσουν παρέα την ανακούφιση της οικειότητας που τους ενώνει, αλλά και να αποχαιρετίσουν όλα αυτά που, ακόμα και την ώρα που τα βιώνουν, καταλαβαίνουν πως είναι ήδη παρελθόν. Οι τρεις γυναίκες ηθοποιοί της παράστασης αποκαλύφθηκε ότι θα είναι η Ράνια Οικονομίδου, η Υβόννη Μαλτέζου και η Αμαλία Μουτούση.
Μάρτιος 2026
Η Μαρία Πανουργιά σκηνοθετεί στη Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» το έργο «Κουκλίτσα», βασισμένο στο «Κουκλόσπιτο» του Χένρικ Ίψεν. Το αδιαμφισβήτητα επίκαιρο ακόμα και στις μέρες μας έργο του Ίψεν καταπιάνεται με την περιφρόνηση και τη χειραγώγηση των γυναικών στις ανδροκρατούμενες κοινωνίες σε όλο τον κόσμο. Λαμβάνει δε μια σχεδόν υπερφυσική διάσταση όσο μένουν άλυτα τα υπαρξιακά και κοινωνικά ζητήματα που θίγει.
Η Πειραματική Σκηνή και οι νέες και επιτυχημένες δράσεις
Με έδρα της πλέον το ισόγειο του θεάτρου Δίπυλον, η Πειραματική Σκηνή θα εστιάσει στη ζεύξη θεωρίας-πράξης και στη διαδικασία της δημιουργίας και της έρευνας χωρίς ηλικιακούς περιορισμούς. Η πρόβα είναι διαρκής, διατρέχει όλη τη χρονιά και εβδομαδιαίως ανοίγει για τους θεατές. Παράλληλα, συστήνεται ένα σταθερό ensemble ηθοποιών, το οποίο και θα συνομιλεί σκηνικά για έναν ολόκληρο χρόνο με τις/τους παρακάτω έξι συνολικά συνδημιουργούς. Η παράδοση της μεταξύ τους σκυτάλης θα πραγματοποιείται διαδοχικά, ύστερα από πρόταση ενός διαφορετικού κάθε φορά υλικού. Τα έργα-υλικά θα ανακοινωθούν το φθινόπωρο. Θα παρουσιαστούν: «Η γλώσσα των μανιφέστων» της Αλεξάνδρας Καζάζου, «Η γλώσσα των τοίχων» της Θεανώς Μεταξά, «Αστική γλώσσα vs Ωμή γλώσσα» της Σταυρούλας Σιάμου, «Μετα-ανθρώπινη γλώσσα (AI)» της Μάρθας Μπουζιούρη, «Η γλώσσα της εξέγερσης» του Μιχάλη Πητίδη, «Η γλώσσα της αμφισβήτησης» του Φώτη Σιώτα. Υπεύθυνοι: Ακύλλας Καραζήσης & Νεφέλη Μαϊστράλη
Σε ό,τι αφορά τις δράσεις πλαισίωσης του προγράμματος ΠΡΟΘΑΛΑΜΟΣ Δ | Διεπιστημονικοί Διακαλλιτεχνικοί Διάλογοι με κέντρο τη γλώσσα του μήνα, σε σχεδιασμό και επιμέλεια Νατάσας Τριανταφύλλη, με αφορμή τις θεματικές που προκύπτουν κάθε μήνα από τις παραστάσεις του καλλιτεχνικού προγράμματος (φιλοσοφία, φύση και κλιματική αλλαγή, άνθρωπος και εξουσία κ.ά.), διακεκριμένοι εκπρόσωποι από τον χώρο των επιστημών συναντούν το πρώτο Σαββατοκύριακο κάθε μήνα σημαντικούς/-ές καλλιτέχνες/-ιδες πάνω στη σκηνή.
Στα ΣΑΛΟΝΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ | Γνωριμία με τη σύγχρονη θεατρική γραφή κάθε τελευταίο Σαββατοκύριακο του μήνα θα πραγματοποιείται ένα σαλόνι γλώσσας, στο πλαίσιο του οποίου ένας/μία καλεσμένος/-η θεατρικός/-ή συγγραφέας θα μοιράζεται απόσπασμα από νέο έργο που γράφει. Στη συνέχεια, το απόσπασμα θα παρουσιάζεται από μια ομάδα ηθοποιών του Εθνικού Θεάτρου, ενώ θα ακολουθεί συζήτηση με έναν/μία ακόμη συγγραφέα ή καλλιτέχνη/-ιδα της επιλογής του/της.
Θα υπάρχουν ακόμα θεατρικά αναλόγια αφιερωμένα σε κομβικά έργα της ελληνικής δραματουργίας, από την Κρητική Αναγέννηση έως τις απαρχές του 20ού αιώνα, σε σκηνοθετική επιμέλεια καταξιωμένων αλλά και πρωτοεμφανιζόμενων δημιουργών, που τιτλοφορούνται ΑΝΑΔΡΟΜΕΣ | Γλώσσα και Ιστορία της ελληνικής δραματουργίας, ενώ με τίτλο ΒΑΒΕΛ | Κατοικούμε το Εθνικό Θέατρο θα παρουσιαστούν μικρής φόρμας δημιουργίες, οι οποίες θα επιλεγούν μέσω ανοιχτής πρόσκλησης, αξιοποιώντας όλους τους διαθέσιμους στο κοινό και κατάλληλους για δράσεις χώρους του Εθνικού Θεάτρου.
Την Έρευνα - Work in Progress «Επιχείρηση: ΟΜΟΝΟΙΑ» (προσωρινός τίτλος) σε κείμενο των Ανέστη Αζά & Πρόδρομου Τσινικόρη θα αναπτύξουν οι δυο έμπειροι δημιουργοί ντοκιμαντέρ στην ευρύτερη γειτονιά του κτιρίου Τσίλερ με στόχο τη δημιουργία ενός νέου έργου για την αθέατη καθημερινότητα, την κοινωνική ορατότητα και το δικαίωμα στον δημόσιο χώρο. Το έργο θα μετουσιωθεί σε μια παράσταση που θα φωτίσει τη ζωή όσων ζουν και κινούνται στο περιθώριο της πόλης και θα παρουσιαστεί τη θεατρική περίοδο 2026-27.
Το Εθνικό Θέατρο αποκτά για πρώτη φορά διαδικτυακό ραδιόφωνο με εκπομπές για το θέατρο, συζητήσεις, γνωριμία με καλλιτέχνες/-ιδες, ραδιοφωνικό θέατρο, podcast, μουσικές σχετικές με τις παραστάσεις και πολλά άλλα. Το αναλυτικό πρόγραμμα θα ανακοινωθεί το φθινόπωρο.
Στο Μικρό Εθνικό, με υπεύθυνη τη Μαρία Μαγκανάρη, εκτός από τις δύο νέες θεατρικές παραγωγές που περιλαμβάνονται στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό, οι υπόλοιπες δράσεις για την ερχόμενη σεζόν θα αναπτυχθούν πάνω στους άξονες που διατυπώθηκαν τον περασμένο Σεπτέμβριο, εξελίσσοντας ιδέες που δοκιμάστηκαν με επιτυχία. Το Μικρό Εθνικό συνεχίζει τις κοινωνικές δράσεις του. Το Επισκεπτήριο, μια δράση που απευθύνεται σε συνανθρώπους μας που τη δεδομένη στιγμή της ζωής τους αδυνατούν να έρθουν στο θέατρο γιατί νοσηλεύονται, συνεχίζεται. Ο Ηλίας Κουνέλας με ομάδα ηθοποιών του Εθνικού Θεάτρου θα συνεχίσει να δίνει παραστάσεις μέσα σε θαλάμους νοσοκομείων και ψυχιατρείων. Το Εργαστήρι Προσωπικής Ανάπτυξης Κρατουμένων (ΕΠΑΚ) σε Σωφρονιστικά Ιδρύματα, που με συνέπεια εμψυχώνει ο Στάθης Γράψας, συνεχίζει τη δράση του, πάντα με βαθιά πεποίθηση στην απελευθερωτική αξία της τέχνης. Το Πρόγραμμα Εργαστηρίων με άτομα από δομές απεξάρτησης (18 Άνω, ΚΕΘΕΑ), που με ευαισθησία εμψυχώνει η Όλια Λαζαρίδου με τους συνεργάτες της, θα συνεχίσει και φέτος να δίνει χώρο έκφρασης σε συνανθρώπους μας που κάνουν ένα σπουδαίο βήμα στη ζωή τους.
Το Εθνικό Θέατρο διοργανώνει από τις 7 έως τις 22 Ιουλίου το 8ο Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος στο Λυγουριό Αργολίδας, σε συνεργασία με τον δήμο Επιδαύρου. Στο εργαστήριο, το οποίο φέτος τιτλοφορείται «Βρήκε στα βάθη του γλώσσα με λέξεις», θα διδάξει η ηθοποιός Αμαλία Μουτούση σε συνεργασία με τον μουσικό και δάσκαλο της Τεχνικής Αλεξάντερ Στέλιο Κατσατσίδη, με τον δάσκαλο ελληνικών παραδοσιακών χορών Κωνσταντίνο Γιουρνά και με βοηθό της τον σκηνοθέτη και ηθοποιό Εμμανουήλ Κοντό. Το εργαστήριο απευθύνεται σε νέους και νέες επαγγελματίες ηθοποιούς, σκηνοθέτες/-ιδες, φοιτητές/-τριες δραματικών σχολών και γενικότερα σε επαγγελματίες της σκηνικής πράξης.
Οι καλλιτεχνικές φιλοξενίες (Art Residencies) συνεχίζονται και το Εθνικό Θέατρο προσκαλεί καλλιτέχνες/-ιδες με έδρα την Ελλάδα που δραστηριοποιούνται στον χώρο του θεάτρου να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας (artistic residency) σε συνεργαζόμενα ευρωπαϊκά θέατρα. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε θεατρικούς συγγραφείς, σκηνοθέτες/-τριες και δραματουργούς έως 39 ετών.
