Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ο'Κιφ

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «Pink Dish and Green Leaves» , 1928–29. Ιδιωτική Συλλογή. © Georgia O’Keeffe Museum. Φωτ.: Bruce M. White
0

Το φως και το έρημο τοπίο γύρω από το σπίτι της στη Σάντα Φε αποτέλεσαν αδιάκοπη πηγή έμπνευσης για την Τζόρτζια Ο'Κιφ, πρωτοπόρο της «σκληρής» αφηρημένης ζωγραφικής, επίλεκτο μέλος του κύκλου του μοντερνισμού στη δεκαετία του '20, μια από τις πολύ λίγες γυναίκες που τιμήθηκαν εν ζωή και το έργο τους αναγνωρίστηκε παγκοσμίως από κριτικούς, κοινό και τα μεγάλα μουσεία του κόσμου.

Με αυτό το τοπίο συνδέεται το έργο της, ειδικά με το Νέο Μεξικό που το επισκέφθηκε για πρώτη φορά το 1917. Μετά τον θάνατο του συζύγου της, του γκαλερίστα και φωτογράφου Άλφρεντ Στίγκλιτς (Alfred Stieglitz) το 1946, μετακόμισε μόνιμα από τη Νέα Υόρκη στο Ghost Ranch, το αγροτικό της σπίτι βορειοδυτικά της Σάντα Φε, και εκεί ανέπτυξε τα χαρακτηριστικά της μοτίβα, αισθησιακά λουλούδια και αρχετυπικά δέντρα, πλίθινες κατοικίες, λευκασμένα από τον ήλιο κρανία ζώων και το τοπίο της ερήμου, ιδιαίτερα το μαγευτικό βουνό που έβλεπε από το ράντσο της και στο οποίο σκορπίστηκαν οι στάχτες της.

Η έκθεση «Georgia O'Keeffe: My New Yorks» στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο, που θα διαρκέσει μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου, αναδεικνύει φωτογραφίες που σπάνια παρουσιάζονται –κάποιες από αυτές υπήρχαν στην αναδρομική της στο Παρίσι, το 2021– και αφηρημένα έργα της στο χαρτί που αποκαλύπτουν ότι υπάρχουν πτυχές της καλλιτεχνικής της προσωπικότητας που δεν έχουν συζητηθεί. 

«Οι άντρες με αποκαλούσαν την καλύτερη γυναίκα ζωγράφο. Με υποβίβαζαν, πιστεύω ότι είμαι μία από τους καλύτερους ζωγράφους», έλεγε.

Η έκθεση περιλαμβάνει 60 πίνακες, σχέδια και παστέλ της Ο'Κιφ, πολλά εφήμερα έργα και περίπου 25 φωτογραφίες (από την ίδια, τον Στίγκλιτς και τον Carl Van Vechten). 

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Η Τζόρτζια Ο'Κιφ με τον Άλφρεντ Στίγκλιτς. Είχαν μια σχέση ανοιχτή με πολλές εξωσυζυγικές επαφές, αν και πέρασαν ως ζευγάρι το υπόλοιπο της κοινής τους ζωής. Φωτ.: Bettmann/Getty Images/Ideal Image

Γεννημένη σε μια φάρμα γαλακτοπαραγωγής στο Ουισκόνσιν, η Ο'Κιφ σπούδασε στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγο και με τον Ουίλιαμ Μέριτ Τσέις (William Merritt Chase) στο Art Students League στη Νέα Υόρκη. Το 1908 γνώρισε τον Στίγκλιτς στο 291, την γκαλερί τέχνης και φωτογραφίας του Μανχάταν στην οποία το 1916 άρχισε να εκθέτει τη δουλειά της. 

Το 1918, η Ο'Κιφ, η οποία δίδασκε τέχνη στο Τέξας, βρέθηκε στη Νέα Υόρκη με τον Στίγκλιτς. Το 1924 το ζευγάρι μετακόμισε στο ολοκαίνουργιο Shelton Hotel των 34 ορόφων, το ψηλότερο τότε κτίριο κατοικιών στον κόσμο. Βρίσκεται στη λεωφόρο Lexington στο Midtown και η θέα του ήταν πηγή έμπνευσης και πλεονέκτημα για την Ο'Κιφ, που αμφιταλαντευόταν μεταξύ της απεικόνισης της πόλης φυσιοκρατικά, αφηρημένα ή, με μια ευλάβεια που αγγίζει το ιερό δέος, φανταστικά.

Ο Στίγκλιτς είχε απορρίψει το πρώτο της αστικό τοπίο με τίτλο «New York Street With Moon» (1925), πράγμα που είχε κάνει έξαλλη την Ο'Κιφ: «Οι άντρες αποφάσισαν ότι δεν ήθελαν να ζωγραφίσω τη Νέα Υόρκη, ότι έπρεπε να την αφήσω στους άντρες. Ήμουν έξαλλη».

«My New Yorks»: Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O'Keeffe, «New York Street with Moon», 1925. © Georgia O’Keeffe Museum, ARS, NY

Στην έκθεση παρουσιάζεται μαζί με οκτώ από τα αγροτικά της τοπία που είχαν εμφανιστεί το 1925 σε μια έκθεση με τίτλο «Seven Americans».

Το έργο της «New York Street With Moon», η πρώτη της «Νέα Υόρκη» (αναφερόταν στα αστικά της τοπία ως «οι Νέες μου Υόρκες»), είναι εμβληματικό, πρωτόγονο, ιδεαλιστικό – έχει απομακρυνθεί από το φυσικό της περιβάλλον. Συνδυάζει φαντασία και πραγματικότητα. 

Ζωγράφισε σχηματοποιημένα, σχεδόν αρχιτεκτονικά το «Hotel Shelton, N.Y., No. 1» (1926), ένα μνημειακό καφέ οικοδόμημα που μοιάζει με μεγαλοπρεπή ναό. Και στο «Radiator Building-Night, New York» (1927), ο σκοτεινός ορίζοντας είναι επίπεδος και κατάστικτος από ένα αφηρημένο σχέδιο φωτεινών παραθύρων.

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «The Shelton with Sunspots», N.Y., 1926. The Art Institute of Chicago, gift of Leigh B. Block. © Georgia O’Keeffe Museum / Artists Rights Society (ARS), New York

Οι ουρανοξύστες δείχνουν την επιρροή της σύγχρονης φωτογραφίας, αλλά και τη μεγάλη επιρροή του Στίγκλιτς στο έργο της. «Οι άντρες με αποκαλούσαν την καλύτερη γυναίκα ζωγράφο. Με υποβίβαζαν, πιστεύω ότι είμαι μία από τους καλύτερους ζωγράφους», έλεγε, αλλά η δεκαετία του ’20 έφερε στην Ο'Κιφ αναγνώριση και επιτυχία. Η κριτική την επαινούσε και οι συλλέκτες αγόραζαν τα έργα της.

Το ειδύλλιο και η παράφορη σχέση της με τον Στίγκλιτς ήταν το μεγάλο σκάνδαλο της πόλης, ειδικά όταν εκείνος αποφάσισε να αφήσει την επί 31 χρόνια γυναίκα του. Εκείνη του έδωσε το πολυπόθητο διαζύγιο μετά από έξι χρόνια, το 1924, τη χρονιά που παντρεύτηκε την Ο'Κιφ σε μια μικρή τελετή χωρίς δεξίωση και ταξίδι του μέλιτος. Ο γάμος τους ήταν δύσκολος από την αρχή. Είχαν μια σχέση ανοιχτή με πολλές εξωσυζυγικές επαφές, αν και πέρασαν ως ζευγάρι το υπόλοιπο της κοινής τους ζωής.

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «Radiator Building—Night», New York, 1927. Alfred Stieglitz Collection, Co-owned by Fisk University, Nashville, Tennessee, and Crystal Bridges Museum of American Art, Bentonville, Arkansas, ASC.2012.73. Courtesy of Crystal Bridges Museum of American Art
"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «City Night», 1926. The Minneapolis Institute of Art

Από το 1927 έως το 1936 ζούσαν σε ένα διαμέρισμα με ανατολικό προσανατολισμό στον 30ό όροφο του Shelton, το οποίο είχε ανεμπόδιστη θέα στον ποταμό East River. «Η Νέα Υόρκη είναι πιο τρελή από ποτέ. Ο ρυθμός αυξάνεται συνεχώς», έγραψε ο Στίγκλιτς στον συγγραφέα Σέργουντ Άντερσον. «Αλλά η Τζόρτζια κι εγώ κατά κάποιον τρόπο δεν φαίνεται να είμαστε από τη Νέα Υόρκη – ούτε από πουθενά αλλού. Μένουμε στο ξενοδοχείο Shelton... Νιώθουμε σαν να ήμασταν έξω, στη μέση του ωκεανού». 

Από το διαμέρισμα αυτό ο Στίγκλιτς τράβηξε πολλές υπέροχες φωτογραφίες του μεταβαλλόμενου ορίζοντα της Νέας Υόρκης και η Ο'Κιφ ζωγράφισε το «East River From the Shelton (East River No. 1)» (1927-28), στο οποίο ο ήλιος, ένα εκτυφλωτικό μάτι, ανοίγει τον ουρανό σαν τη Δευτέρα Παρουσία. Εκεί η Ο'Κιφ ζωγράφισε επίσης μια σειρά οριζόντιων όψεων της Νέας Υόρκης. Σε απαλά γκρι, μαύρα, καφέ και λευκά χρώματα, απέδωσε με ακρίβεια χιονισμένες στέγες, δεξαμενές νερού και καμινάδες που καπνίζουν, το ασημένιο λιμάνι, φορτηγίδες και ρυμουλκά, το φως, την αιθαλομίχλη, την ομίχλη και τον ατμό της πόλης. Συγκαταλέγονται στις πιο ειλικρινείς και όμορφες απεικονίσεις της πόλης από οποιονδήποτε Αμερικανό ζωγράφο των αρχών του 20ού αιώνα.

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «East River From the Shelton» (East River No. 1)’ (1927-28). © Georgia O’Keeffe Museum / Artists Rights Society (ARS), New York

Τα έργα που περιλαμβάνονται στο «My New Yorks» είναι μια συναρπαστική χρονοκάψουλα και ένας φόρος τιμής τόσο στη Νέα Υόρκη όσο και στη ζωγράφο. Συνδυάζοντας την αγάπη της για το Μανχάταν, το Νοτιοδυτικό και το Βορειοανατολικό, καταδεικνύουν ότι η Ο'Κιφ –η οποία μετέφερε κοχύλια και κουτιά με οστά ζώων από το Νέο Μεξικό στη Νέα Υόρκη– ήταν ερωτευμένη τόσο με το χέρι του ανθρώπου όσο και με το χέρι της φύσης. Αποκαλύπτουν ότι η κατεξοχήν μοντερνίστρια ζωγράφος της ερήμου ένιωθε σπίτι της το Μεγάλο Μήλο όσο και τη Χώρα της Μαγείας.

"My New Yorks": Η λιγότερο γνωστή πλευρά της Τζόρτζια Ό Κίφ Facebook Twitter
Georgia O’Keeffe, «East River from the 30th Story of the Shelton Hotel», 1928. New Britain Museum of American Art, New Britain, Connecticut, Stephen B. Lawrence Fund, 1958.
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ένα νέο μουσείο στη Σάντα Φε θα στεγάσει όλο το έργο της Τζόρτζια Ο΄Κίφι

Εικαστικά / Ένα νέο μουσείο στη Σάντα Φε θα στεγάσει όλο το έργο της Τζόρτζια Ο' Κίφι

Από τα πιο δημοφιλή έργα της είναι τα λουλούδια με τα χαρακτηριστικά τονισμένα περιγράμματα, που δημιουργούν μια δυναμική αφηρημένη εικόνα και συχνά ερμηνεύονται σαν σύμβολα γιόνι, που στα σανσκριτικά σημαίνει γεννητικά όργανα ή κόλπος.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόρτζια Ο' Κιφ: Μια μεγάλη έκθεση για την παθιασμένη ζωγράφο που αψήφησε τους κανόνες

Εκθέσεις / Τζόρτζια Ο' Κιφ: Μια μεγάλη έκθεση για την παθιασμένη ζωγράφο που αψήφησε τους κανόνες

Ματιές στη ζωή και την πορεία της Αμερικανίδας ζωγράφου που υπήρξε μοναδική περίπτωση στην ιστορία της τέχνης του 20ού αιώνα και τώρα τιμάται στην πρώτη της αναδρομική έκθεση στο Παρίσι.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Εικαστικά / Τι δουλειά έχει ένα ρομπότ στην οδό Κριεζώτου;

Η γκαλερί Ζουμπουλάκη εγκαινιάζει τη φθινοπωρινή της βιτρίνα με ένα ρομπότ εντυπωσιακών διαστάσεων, φιλοδοξώντας να ανοίξει μια νέα συζήτηση για το αποτύπωμα της τεχνητής νοημοσύνης σε πεδία δημιουργίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Anna Boghiguian: Μια ακάματη ταξιδεύτρια επιστρέφει με νέα έκθεση στην Ελλάδα

Εικαστικά / Το εκπληκτικό ταξίδι της Anna Boghiguian καταλήγει στην Αθήνα ― μια συνέντευξη

Με αφορμή τη νέα της έκθεση στον Πειραιά, η σπουδαία καλλιτέχνις, που παρουσιάζει παράλληλα μια εκπληκτική εγκατάσταση στην Tate Modern, μας μίλησε για τις εμπειρίες μιας ζωής και για όσα τη συνδέουν με τον Καβάφη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Πικάσο και η μαγεία της χαρακτικής σε μια μοναδική έκθεση

Εικαστικά / Ο Πικάσο και η μαγεία της χαρακτικής σε μια μοναδική έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο

Το μουσείο παρουσιάζει εκατό περίπου εκτυπώσεις έργων του Πικάσο, από τις 500 και πλέον που έχει στη συλλογή του, οι οποίες περιλαμβάνουν και έργα που δεν έχουν εκτεθεί ποτέ ξανά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Art Athina 2024 με έμφαση στο design, την οικολογία, τη βιωσιμότητα και τη συμπερίληψη

Εικαστικά / Art Athina 2024 με έμφαση στο design, την οικολογία, τη βιωσιμότητα και τη συμπερίληψη

Συνεπής στο ετήσιο ραντεβού της με το φιλότεχνο κοινό της πόλης, μία από τις παλιότερες φουάρ της Ευρώπης, η Art Athina, ανοίγει τις πύλες της στο ιστορικό μέγαρο του Ζαππείου με τη συμμετοχή των σημαντικότερων ελληνικών αιθουσών τέχνης, διεθνών γκαλερί και μια σειρά από παράλληλα πρότζεκτ και δράσεις κάθε είδους για μεγάλους και παιδιά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση για την απελευθερωτική γοητεία του γυμνισμού

Εικαστικά / Μια έκθεση για την απελευθερωτική γοητεία του γυμνισμού

Είναι άραγε η διαβίωση σε μια κοινότητα γυμνιστών μια επιτυχημένη «συνταγή» ελευθερίας και ευζωίας; Πόσο ταυτίζονται οικολογία, φυσιολατρία και γυμνισμός; Σε αυτά και άλλα ερωτήματα εστιάζει η έκθεση «Paradis naturistes» στο μουσείο Mucem της Μασσαλίας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σικελιώτης - Τάσσος: Η φιλία και o ουμανισμός των δύο καλλιτεχνών σε μια νέα έκθεση

Εικαστικά / Σικελιώτης - Τάσσος: Η φιλία και o ουμανισμός των δύο καλλιτεχνών σε μια νέα έκθεση

Οι «Εργάτες» (1932) του χαράκτη Τάσσου συναντιούνται με τον «Εργάτη» (1938) του Γιώργου Σικελιώτη: Περισσότερα από 160 έργα σε αναπάντεχες «συνομιλίες«, από τις 27/10 στο Τελλόγλειο Ίδρυμα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ελένη Κουτσούδη-Ιόλα

Εικαστικά / «Ο Αλέξανδρος Ιόλας υπερέβαλλε σε πολλά, και ο καθένας τον παρουσίαζε όπως ήθελε»

Η Ελένη Κουτσούδη-Ιόλα ξεκίνησε μια έρευνα σε διάφορες ηπείρους, όταν μια φοιτήτρια της Σχολής Καλών Τεχνών τη ρώτησε πού θα μπορούσε να βρει ένα τεκμηριωμένο βιβλίο για τον διεθνή γκαλερίστα και θείο της. Την ενδιέφερε να προβάλλει το έργο του, να προσθέσει πληροφορίες που και η ίδια δεν γνώριζε, και να διαχωρίσει τον μύθο από την πραγματικότητα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ