Η έκθεση «Georgia O'Keeffe, Photographer», που διοργανώνεται από το Μουσείο Καλών Τεχνών του Χιούστον (MFAH) με τη συνεργασία του Μουσείου Georgia O'Keeffe της Σάντα Φε, φέρνει στο Κολοράντο το καλοκαίρι του 2022 ένα πλήθος από πρόσφατα αναγνωρισμένες φωτογραφίες της πρωτοποριακής καλλιτέχνιδας. Η παρουσίαση αποκαλύπτει μια νέα πτυχή της καριέρας της καλλιτέχνιδας μέσα από σχεδόν 100 φωτογραφίες.
Η ζωγραφική της έχει εμπνεύσει επιστημονικές αναλύσεις, εκθέσεις και πορτρέτα. Αυτή η έκθεση ρίχνει επιτέλους φως στο έργο της ως φωτογράφου. Η O'Keeffe επικεντρώθηκε στη μαεστρία της στη ζωγραφική για δεκαετίες, αλλά της άρεσε επίσης πολύ να εκφράζει τη μοναδική της οπτική μέσω άλλων μέσων, όπως η φωτογραφία. Έγινε διάσημη για τους πίνακές της με λουλούδια, ουρανοξύστες και τοπία, ωστόσο η δια βίου σχέση της με τη φωτογραφία δεν έχει διερευνηθεί σε βάθος μέχρι σήμερα.
Απαθανατισμένη σε φιλμ καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής της –σε πρώιμες οικογενειακές φωτογραφίες, ταξιδιωτικά στιγμιότυπα και πορτρέτα από μια πλειάδα φωτογράφων– η O'Keeffe (1887-1986) είχε μεγάλη εξοικείωση με το μέσο.
Αν και ήταν περιστασιακή λάτρης της φωτογραφικής μηχανής στις πρώτες δεκαετίες της ζωής της, μετά τον γάμο της με τον φωτογράφο και γκαλερίστα Alfred Stieglitz το 1924 εμβάθυνε περισσότερο στο συγκεκριμμένο μέσο. Πόζαρε για εκατοντάδες πορτρέτα του, βοήθησε στην κατασκευή και τοποθέτηση των εκτυπώσεών του και στον σχεδιασμό των εκθέσεών του.
Αν και ήταν περιστασιακή λάτρης της φωτογραφικής μηχανής στις πρώτες δεκαετίες της ζωής της, μετά τον γάμο της με τον φωτογράφο και γκαλερίστα Alfred Stieglitz το 1924 εμβάθυνε περισσότερο στο συγκεκριμμένο μέσο. Πόζαρε για εκατοντάδες πορτρέτα του, βοήθησε στην κατασκευή και τοποθέτηση των εκτυπώσεών του και στον σχεδιασμό των εκθέσεών του.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1940, μετά τον θάνατο του συζύγου της, άρχισε να δημιουργεί σοβαρά δικές της φωτογραφίες. Η πλειονότητά τους περιλαμβάνει τα ίδια αγαπημένα τοπία και τη χλωρίδα του Νέου Μεξικού που κατακλύζουν τους πίνακές της. Η χαρακτηριστική της αίσθηση της σύνθεσης είναι επίσης εκεί. Μπορείτε να την αναγνωρίσετε στον τρόπο με τον οποίο φωτογραφίζει τις καμπύλες της κοίτης των ποταμών και των πλίνθινων σπιτιών, ή στη γοητεία που της ασκούν οι μακριές, έντονες σκιές της έρημου κάθε πρωί και απόγευμα. Η ικανότητά της να αποτυπώνει τη γυναικεία χάρη της φύσης παραμένει απαράμιλλη. Αποδίδει την εποχιακή αλλαγή, αποκαλύπτοντας τους τρόπους με τους οποίους χρησιμοποίησε τη φωτογραφία ως μέρος του μοναδικού και περιεκτικού καλλιτεχνικού της οράματος.
Στις επιστολές της, αναφέρεται στις φωτογραφίες της ως «σκίτσα», έναν γρήγορο και ακριβή τρόπο για να καταγράφει τις ιδέες της.
Τον Ιούλιο του 1964 αγόρασε την πρώτη της φωτογραφική μηχανή Polaroid. «Ήταν σαν παιδί με ένα ωραίο καινούργιο παιχνίδι», έγραψε αργότερα στο ημερολόγιό του ο φίλος της, ο φωτογράφος Todd Webb. «Είπε ότι ήταν καλύτερο και από τα Χριστούγεννα». Εκείνη την εποχή –όπως και σήμερα– ήταν περισσότερο γνωστή για τους φωτεινούς πίνακές της που αφηγούνταν τη φύση. Αλλά είχε επίσης αρχίσει να τραβάει αθόρυβα φωτογραφίες για πάνω από μια δεκαετία. Όπως έλεγε ο Webb, η φωτογραφία έδινε μεγάλη χαρά στην καλλιτέχνιδα. Αλλά ήταν επίσης ένα κρίσιμο –αν και ελάχιστα γνωστό– στοιχείο της δημιουργικής της πρακτικής και της προσωπικής της ζωής. Οι οικείες, προσεκτικά δομημένες φωτογραφίες της αναδύονται από τη μακρόχρονη, πολύπλοκη σχέση της με τη δημιουργία εικόνων.
Σε αυτή την έκθεση παρουσιάζεται ένα αρχείο που δεν είχε μελετηθεί προηγουμένως μαζί με 17 συναφείς πίνακες και σχέδιά της. Έπειτα από τρία χρόνια έρευνας, η επιμελήτρια Lisa Volpe έχει ανασυνθέσει τον ρόλο της φωτογραφίας στη ζωή και το έργο της καλλιτέχνιδας.
Γεννημένη στο Sun Prairie του Ουισκόνσιν το 1887, μεγάλωσε τραβώντας οικογενειακές φωτογραφίες και συχνά αντάλλασσε στιγμιότυπα με μακρινούς φίλους ως νεαρή ενήλικη. Η πρώτη σημαντική, ανεξάρτητη απόπειρα της O'Keeffe να φωτογραφίσει έγινε κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Χαβάη το 1939. Ενώ περιόδευε στα νησιά για ένα ζωγραφικό έργο, δανείστηκε τη φωτογραφική μηχανή του ξεναγού της και τράβηξε μια σειρά φωτογραφιών ενός ηφαιστειακού βραχώδους σχηματισμού, τον οποίο αργότερα αποτύπωσε ζωγραφικά. Τα στιγμιότυπα δείχνουν την καλλιτέχνιδα να πειραματίζεται με μικρές συνθετικές μετατοπίσεις, μια τεχνική αναπλαισίωσης που θα χαρακτήριζε τη δουλειά της με τη φωτογραφική μηχανή από τη δεκαετία του 1950 και μετά, όταν άρχισε να φωτογραφίζει πιο τακτικά. Ήταν κάτι εντελώς πρωτότυπο, καθώς κανένας άλλος φωτογράφος στον κύκλο της δεν φωτογράφιζε με αυτόν τον τρόπο
Η μέθοδός μπορεί να εμπνεύστηκε από τον Arthur Dow, τον διευθυντή του Tμήματος Tέχνης του Teachers College του Πανεπιστημίου Columbia, όπου η O'Keeffe σπούδασε το 1914. Ο Dow τόνιζε ότι η οπτική αρμονία μπορεί να επιτευχθεί με την εύρεση της κατάλληλης κλίμακας και αναλογίας μιας εικόνας και ενθάρρυνε τους φοιτητές να εξασκούνται σε αυτό που σήμερα θα ονομάζαμε καδράρισμα ή περικοπή. Χρόνια αργότερα, βλέπουμε την O'Keeffe να τελειοποιεί και να επεξεργάζεται τις άκρες και τους προσανατολισμούς των συνθέσεών της στα σχέδια και τους πίνακές της, αλλά κυρίως στις φωτογραφίες της.
Η πόρτα στην αυλή της οικίας Abiquiú στο Νέο Μεξικό ήταν ο λόγος που αγόρασε το ακίνητο που εμφανίστηκε επανειλημμένα στα έργα της. «Πάντα προσπαθώ να ζωγραφίσω αυτή την πόρτα – ποτέ δεν την πετυχαίνω ακριβώς», έλεγε. Αναζητώντας μια άλλη προσέγγιση, άρχισε να φωτογραφίζει την πόρτα το 1956. Μαζί με την πόρτα, οι εικόνες αυτές καταγράφουν επίσης τις λεπτές εναλλαγές στον ήλιο και τη σκιά, στις οποίες η O'Keeffe συχνά επικεντρωνόταν στη φωτογραφία της, σε στοιχεία που υπήρχαν στο σπίτι της, στην αυλή, τα κρανία αγελάδων, στις πέτρες που υπήρχαν εκεί. Η ίδια δεν πίστευε στην αξία των φωτογραφιών της, τις έστελνε σε φίλους της ή τις χρησιμοποιούσε σαν σελιδοδείκτες. Οι μελετητές της υποστηρίζουν ότι χρησίμευαν ως υλικό αναφοράς ή έμπνευση για άλλα εικαστικά έργα της και τη συνέδεαν με τον έξω κόσμο.
Ο Webb επισκεπτόταν το σπίτι στο Abiquiú τα καλοκαίρια, και οι δυο τους περπατούσαν συχνά μαζί στα γύρω φαράγγια και τις πεδιάδες με μια φωτογραφική μηχανή. Βυθισμένη στη φύση και σε διάλογο με έναν συνάδελφο καλλιτέχνη, η O'Keeffe απολάμβανε τις δυνατότητες που παρουσίαζε η φωτογραφική μηχανή. Ήταν μια ακόμα εικόνα για το πώς έβλεπε τον κόσμο που τη γοήτευε έξω από το σπίτι της.
