Η Κέιτ Μίντλετον και το τέλος της κοινής πραγματικότητας

Η Κέιτ Μίντλετον και το τέλος της κοινής πραγματικότητας Facebook Twitter
Το κοινό έχει χάσει μεγάλο μέρος της εμπιστοσύνης που είχε τόσο στη βασιλική οικογένεια ως θεσμό όσο και στους μιντιακούς οργανισμούς που καλύπτουν τη μοναρχία. Φωτ.: EPA
0


ΑΝ ΨΑΧΝΕΤΕ ΓΙΑ μια εικόνα που να αναδεικνύει ιδανικά τη σύγχυση και το χάος μιας σύγχρονης δυστοπίας της πληροφορίας όπου ο καθένας επιλέγει την δική του πραγματικότητα, δεν θα μπορούσατε να βρείτε κάτι καλύτερο από την προχθεσινή, διαβόητη ήδη, «πειραγμένη» οικογενειακή φωτογραφία της Κέιτ Μίντλετον για τη Γιορτή της Μητέρας.

Μέσα σε μία μόλις ημέρα, η εικόνα μετατράπηκε από ένα πρόχειρα φτιαγμένο προϊόν δημοσίων σχέσεων που στόχο είχε να περιορίσει τις φήμες και τις εικασίες για την υγεία της Πριγκίπισσας της Ουαλίας, σε ένα είδος ψυχολογικού τεστ Rorschach – μια σύγκρουση μεταξύ αληθοφάνειας και συνωμοσίας.

Εδώ και χρόνια, ερευνητές και δημοσιογράφοι έχουν προειδοποιήσει ότι τα εργαλεία deepfake και generative-AI μπορούν να καταστρέψουν οτιδήποτε έχει απομείνει από αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως κοινή πραγματικότητα. Η εξέλιξη των λεγόμενων συνθετικών μέσων καθιστούν εξαιρετικά δύσκολο για οποιονδήποτε να πιστέψει κάτι που δεν είδε «ζωντανά» με τα ίδια του τα μάτια. Το φιάσκο με το βασιλικό πορτρέτο δείχνει ότι αυτή η εποχή δεν πλησιάζει. Ζούμε ήδη σ’ αυτήν.

Όπως δείχνει το φιάσκο της βασιλικής φωτογραφίας, η εποχή των deepfake δεν χρειάζεται να τροφοδοτείται από την τεχνητή νοημοσύνη –  ένα βιαστικό Photoshop αρκεί.

Αυτό το σύμπαν της μετα -αλήθειας δεν μοιάζει με χαοτική επιστημονική φαντασία. Αντίθετα, έχει την υφή του καθημερινού, του τετριμμένου: οι άνθρωποι βιώνουν πλέον μια διάχυτη αίσθηση αποπροσανατολισμού, καχυποψίας και δυσπιστίας. Και όπως δείχνει το φιάσκο της βασιλικής φωτογραφίας, η εποχή των deepfake δεν χρειάζεται να τροφοδοτείται από την τεχνητή νοημοσύνη –  ένα βιαστικό Photoshop αρκεί.

«Δεν χρειάζεται καν να δημιουργήσετε ένα ψεύτικο βίντεο για να έχει η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης σοβαρό αντίκτυπο», σημείωνε από το 2018 ήδη η Renee DiResta, ερευνήτρια στο Παρατηρητήριο Διαδικτύου του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. «Απλώς επισημαίνετε το γεγονός ότι η τεχνολογία υπάρχει και αυτό και μόνο αρκεί για να αμφισβητηθεί η ακεραιότητα των πραγμάτων που είναι αληθινά».

Αυτή η δυναμική λειτουργεί και προς την αντίθετη κατεύθυνση, όπως αποδεικνύεται από το βασιλικό πορτραίτο που κυκλοφόρησε προχθές. Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης έχει βαθύνει την αβεβαιότητα σε ένα περιβάλλον όπου ήδη επικρατεί ο σκεπτικισμός, οδηγώντας τους ανθρώπους να υποπτεύονται πως οτιδήποτε μπορεί να είναι προϊόν συνθετικών μέσων.

Το κοινό έχει χάσει μεγάλο μέρος της εμπιστοσύνης που είχε τόσο στη βασιλική οικογένεια ως θεσμό όσο και στους μιντιακούς οργανισμούς που καλύπτουν τη μοναρχία. Αυτό το κενό εμπιστοσύνης, όταν συγκρούεται με μια ακόμη νέα τεχνολογία όπως η «γενεσιουργός»  τεχνητή νοημοσύνη, δημιουργεί τις ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη θεωριών συνωμοσίας. Και είναι σαφές, τουλάχιστον στην περίπτωση της βασιλικής οικογένειας, ότι οι θεσμοί δεν είναι σίγουροι για το πώς να το χειριστούν όλο αυτό.

Καμία από αυτές τις δυναμικές δεν αποτελεί κάτι το πραγματικά καινούριο – το Adobe Photoshop, ο πιθανός ένοχος για την υποτιθέμενη «χειραγώγηση» που υπέστη το βασιλικό πορτραίτο, υπάρχει εδώ και περισσότερες από τρεις δεκαετίες. Και παρόλο που τα εργαλεία εξελίσσονται διαρκώς, η μεγαλύτερη αλλαγή είναι πολιτισμική.

Ο χαμός που έγινε με τη βασιλική φωτογραφία αποτελεί απλώς ένα δείγμα της σημερινής μας κατάστασης, όπου η εμπιστοσύνη τόσο στους κυβερνητικούς θεσμούς όσο και στους οργανισμούς «φύλαξης των πυλών» όπως ο mainstream Τύπος, είναι εξαιρετικά χαμηλή. Και τα συνθετικά μέσα λειτουργούν ως εργαλείο ενίσχυσης των αμφιβολιών και των προκαταλήψεων.

Ποτέ δεν ήταν πιο εύκολο να συλλέξει κανείς στοιχεία που υποστηρίζουν μια συγκεκριμένη κοσμοθεωρία και να δημιουργήσει έναν επινοημένο κόσμο γνωστικών προκαταλήψεων για οποιοδήποτε θέμα. Σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον, αυτά τα νέα τεχνολογικά εργαλεία γίνονται κάτι περισσότερο από παραμορφωτικοί φακοί της πραγματικότητας: είναι πράκτορες του χάους, είτε χρησιμοποιούνται είτε όχι.

Κοιτάζοντας την οικογενειακή φωτογραφία της Κέιτ Μίντλετον σε συνδυασμό με τον καταιγισμό αναρτήσεων, memes και περίπλοκων θεωριών σχετικά με το ποια στοιχεία της εικόνας είναι πραγματικά και ποια όχι, έρχεται στο μυαλό ο τίτλος ενός βιβλίου του δημοσιογράφου Peter Pomerantsev: «Τίποτα δεν είναι αληθινό και όλα είναι πιθανά».

Το βιβλίο αναφέρεται στη μετασοβιετική Ρωσία, όπου η δυσπιστία, η διαφθορά και η προπαγάνδα δημιούργησαν μια σουρεαλιστική και τοξική πολιτική κουλτούρα, ο τίτλος του όμως θα μπορούσε κάλλιστα να περιγράφει όχι μόνο τα γεγονότα των τελευταίων δύο ημερών, αλλά και όσων θα συμβούν στο άμεσο μέλλον.

Με στοιχεία από The Atlantic

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Ρεπορτάζ / Αστικές Συγκοινωνίες: Mια αθόρυβη ιδιωτικοποίηση που προκαλεί κρότο

Τα πρόσφατα ατυχήματα με αστικά λεωφορεία φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της εκχώρησης συγκοινωνιακού έργου στα ΚΤΕΛ και καταγγελίες για θεσμικές αστοχίες. Οι εμπλεκόμενες πλευρές μιλάνε στη LiFO.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ένα ελληνο-αλβανικό ανήκειν εν τη γενέσει;

Guest Editors / Μεταξύ ελληνικότητας και αλβανικότητας 

Μια έρευνα επιβεβαιώνει ότι η αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα αναδιαμορφώνει ριζικά τις έννοιες της ταυτότητας και του ανήκειν, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και τις προοπτικές αυτής της νέας πραγματικότητας.
ΙΛΙΡΙΝΤΑ ΜΟΥΣΑΡΑΙ
ΕΠΕΞ Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Περιβάλλον / Ο μυστηριώδης κύριος Sweetman και η απίθανη ιστορία του σκοτεινού οξυγόνου

Άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο για τη θαλάσσια ζωή και μπλόκαρε, έστω προσωρινά, τα σχέδια για εξορύξεις στον ανεξερεύνητο βυθό. Ο Andrew Sweetman μιλά στη LiFO για την έρευνα που έγινε απροσδόκητα viral και συγκρούστηκε με κολοσσούς, πολιτικές αποφάσεις και… το TikTok.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Ακροβατώντας / Ανακαλύφθηκε ο εχθρός

Τι σημασία έχουν τα μεγάλα σκάνδαλα, όταν η απειλή είναι μπροστά μας, όπως οι καραβιές Λίβυων και Σουδανών μεταναστών και πολιτικών προσφύγων που καταφθάνουν στη νότια Κρήτη και εισβάλλουν ανεξέλεγκτα στην πατρίδα;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Κανελλόπουλος: «Να μας αποκαλούν “εφημερίδα των συριζαίων”; Εντάξει... γελάμε»

Ο δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών» και του e-tetRadio μιλά για την εφημερίδα, επιβεβαιώνοντας τις τελικές συζητήσεις με τον Δημήτρη Μελισσανίδη, για την κρίση της αριστεράς, την επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και το μέλλον του Τύπου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ