Πέρασε στην ιστορία η Μαντλίν Ολμπράιτ, η πρώτη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, όπως μνημονεύεται, και τι ωραία θα ήταν να τη θυμόμαστε γι' αυτό. Αλλά εκείνα που έπραξε όσο ζούσε δεν μας το επιτρέπουν, καθώς βαραίνουν πολύ περισσότερο και τελικά επισκιάζουν το γεγονός ότι ήταν γυναίκα. Οι περισσότεροι θα τη θυμούνται μάλλον ως «γεράκι» και υπάρχουν πολλοί που θρηνούν ακόμα τα θύματα της πολιτικής της.
«Είχε αποσβολώσει τη μισή υφήλιο η Μαντλίν Ολμπράιτ όταν πριν από λίγα χρόνια δήλωνε ότι ο θάνατος εκατοντάδων χιλιάδων παιδιών από τους βομβαρδισμούς και το εμπάργκο στο Ιράκ "άξιζαν" εν όψει όλων εκείνων που "επιτεύχθηκαν"» έγραφε το 2008 στο Βήμα ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τσουκαλάς.
Τη δήλωση αυτή είχε κάνει το 1996 στην τηλεοπτική εκπομπή 60 Minutes όταν η παρουσιάστρια Lesley Stahl, αναφέροντας ότι στο Ιράκ είχαν πεθάνει 500.000 παιδιά, τη ρώτησε αν άξιζε αυτό το τίμημα. Η Ολμπράιτ είχε απαντήσει καταφατικά, υποστηρίζοντας ότι «άξιζε το τίμημα».
Ιδού και ο διάλογος:
— Lesley Stahl: Έχουμε ακούσει ότι μισό εκατομμύριο παιδιά έχουν πεθάνει. Θέλω να πω, είναι περισσότερα παιδιά από όσα πέθαναν στη Χιροσίμα. Και, ξέρετε, αξίζει το τίμημα;
— Μαντλίν Ολμπράιτ: Νομίζω ότι πρόκειται για μια πολύ δύσκολη επιλογή, αλλά το τίμημα, νομίζουμε ότι το τίμημα αξίζει τον κόπο.
Σε αντίθεση με τα αισθήματά της για τους Σέρβους, που δεν συμπαθούσε, επαίρονταν συχνά για το πόσο τη θαύμαζαν οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου, οι οποίοι βάφτιζαν τις κόρες τους με το όνομά της για να την τιμήσουν, όπως έλεγε.
Η Μαντλίν Ολμπράιτ ήταν η υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ που εισηγήθηκε τον βομβαρδισμό της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου και δεν είχε βεβαίως κανέναν ηθικό δισταγμό για τις «παράπλευρες απώλειες» των αμάχων, γυναικών και παιδιών που έχασαν τη ζωή τους, ενώ είχε καταγγελθεί και για ρατσιστική συμπεριφορά απέναντι στους Σέρβους.
Ένα χαρακτηριστικό περιστατικό, αποκαλυπτικό για την προσωπικότητα της, που είχε καταγραφεί και σε βίντεο, συνέβη το 2012 όταν η Ολμπράιτ βρέθηκε στην Πράγα για να προωθήσει το βιβλίο της. Τότε την πλησίασαν τα μέλη μιας ομάδας ακτιβιστών για να διαμαρτυρηθούν ειρηνικά για τον ρόλο της στον βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας το 1999, καθώς και για το επιχειρηματικό ενδιαφέρον της για τις τηλεπικοινωνίες του Κοσσυφοπεδίου, τις οποίες διεκδικούσε η εταιρεία της, όπως είχε αποκαλύψει τότε το Bloomberg.
Τα δύο βίντεο, που είχαν αναρτηθεί στο YouTube από τους φιλοσέρβους ακτιβιστές, έδειχναν τον Τσέχο σκηνοθέτη Vaclav Dvorak, ο οποίος είχε γυρίσει το ντοκιμαντέρ Κλεμμένο Κόσοβο, να πλησιάζει την Ολμπράιτ και να της ζητάει να υπογράψει ένα αντίγραφο DVD της ταινίας του. «Σας έφερα μια ταινία που γύρισα στο Κοσσυφοπέδιο και θα ήθελα να σας υπενθυμίσω και άλλες πράξεις σας» της είπε, αφήνοντας στο γραφείο που καθόταν αφίσες με φωτογραφίες δικές της και Σέρβων που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ στη Σερβία το 1999. Η Ολμπράιτ απάντησε στον Dvorak ότι δεν θα υπογράψει και μια γυναίκα από το πλήθος τη ρώτησε αν ντρέπεται. Τότε άρχισε να φωνάζει με αυταρχικό ύφος: «Φύγετε» (Get out!).
Στο δεύτερο βίντεο κάποιος της λέει ότι είναι εγκληματίας πολέμου και αυτή του απαντά ότι αυτός είναι εγκληματίας πολέμου, ενώ ακούγεται ξανά να φωνάζει: «Βγες έξω». Η πιο αποκαλυπτική στιγμή όμως είναι λίγο πριν φύγει εκείνη, όταν ξεστομίζει τη φράση «αηδιαστικοί Σέρβοι!» αποκαλύπτοντας όχι μόνο τον αυταρχισμό της, αλλά και τον ρατσισμό και την προκατάληψη που διέθετε απέναντι σε έναν ολόκληρο λαό.
Σε αντίθεση με τα αισθήματά της για τους Σέρβους, που δεν συμπαθούσε, επαίρονταν συχνά για το πόσο τη θαύμαζαν οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου, οι οποίοι βάφτιζαν τις κόρες τους με το όνομά της για να την τιμήσουν, όπως έλεγε.
Εκείνη, από την πλευρά της ωστόσο, επέδειξε ιδιαίτερη προτίμηση στην κρατική εταιρεία τηλεπικοινωνιών του Κοσσυφοπεδίου, όταν αποφασίστηκε η πώλησή τους. «Οι παλιοί Αμερικανοί φίλοι είναι τα φαβορί για τη μεγαλύτερη ιδιωτικοποίηση της χώρας» έγραφαν οι Αλβανοί του Κοσόβου, όταν εκδήλωσε το ενδιαφέρον της η εταιρεία της πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Albright Capital Management LLC. Η δουλειά, ωστόσο, δεν έκλεισε τελικά, καθώς όταν το θέμα έγινε γνωστό διεθνώς, προκλήθηκαν αντιδράσεις.
Την ίδια περίοδο, για τις αποκρατικοποιήσεις που αφορούσαν τον ορυκτό πλούτο του Κοσόβου, είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον και άλλοι Αμερικανοί που είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στους νατοϊκούς βομβαρδισμούς, όπως ο στρατηγός Γουέσλι Κλαρκ, ο οποίος είχε και αυτός εταιρεία.
O δημοσιογράφος Robert Fisk, αναλύοντας τα στοιχεία του περίφημου φακέλου για το Ιράκ σε άρθρο του το 2002 στον Independent και αφού πριν είχε υπενθυμίσει τις δηλώσεις της Ολμπράιτ για το «τίμημα που άξιζαν» η επέμβαση και οι κυρώσεις εναντίον του Ιράκ, έγραψε: «Αν αυτές οι σελίδες της απάτης βασίζονται στα "πιθανώς" και στα "εάν", δεν είχαμε καμία δουλειά να πάμε σε πόλεμο. Αν όλα αυτά είναι αληθινά, δολοφονήσαμε μισό εκατομμύριο ιρακινά παιδιά. Πώς σας φαίνεται αυτό για έγκλημα πολέμου;»
Τα παραπάνω είναι μια μικρή αναφορά σε μερικά μόνο από όσα έκανε η Μαντλίν Ολμπράιτ, όταν διέθετε την εξουσία να αποφασίζει αν οι ζωές εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων άξιζαν το τίμημα για να θυσιαστούν ή όχι.
Τη Μαντλίν Ολμπράιτ θα την κρίνει η ιστορία και οι πράξεις που θα συνοδεύουν για πάντα το όνομά της.
σχόλια