Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των αντιπροσωπειών Ρωσίας και Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη θα ξεκινήσουν την Παρασκευή 16 Μαΐου, σύμφωνα με όσα ανέφερε πηγή στο ρωσικό πρακτορείο Tass. Δεν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας σήμερα Πέμπτη, λόγω δυσκολιών που έχουν να κάνουν με την οργάνωση των συνομιλιών, ανέφερε το TASS.
Επίσημη ενημέρωση δεν υπάρχει ακόμα για το θέμα, ενώ τουρκικά μέσα ανέφεραν πως η ρωσική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Μεντίνσκι αναμενόταν στο ανάκτορο Ντολμά Μπαχτσέ λίγο μετά τις 8 το βράδυ.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι είναι φανερά απογοητευμένος μετά την απόφαση του Βλαντίμιρ Πούτιν όχι μόνο να μη μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη για ενώπιος ενωπίω συνάντηση με τον Ζελένσκι, αλλά να μην στείλει στην Τουρκία ούτε τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ. Αντ' αυτού στην Τουρκία έφτασε μία αποστολή από συμβούλους και υφυπουργούς, ενώ η Ουκρανία είχε εμφανιστεί πρόθυμη να αντιπροσωπευθεί εκεί σε ανώτατο επίπεδο.
Στην Κωνσταντινούπολη έφτασε ο επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι. «Φτάσαμε στην Κωνσταντινούπολη κατόπιν εντολής του προέδρου Πούτιν. Είμαστε έτοιμοι για σοβαρή επαγγελματική δουλειά» είπε στους δημοσιογράφους ο Μεντίνσκι. «Ο σκοπός των άμεσων διαπραγματεύσεων που πρότεινε ο Πούτιν είναι η επίτευξη μακροπρόθεσμης και διαρκούς ειρήνης μέσω της εξάλειψης των βαθύτερων αιτίων της σύγκρουσης», πρόσθεσε ο Ρώσος διπλωμάτης.
Δηλώσεις Ζελένσκι από την Τουρκία
Θα μπορούσε να παραλειφθεί η απευθείας συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, εάν επιτευχθεί συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στη διάρκεια των συνομιλιών (ανάμεσα στις αντιπροσωπείες από τις δύο χώρες) στην Κωνσταντινούπολη, σημείωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε συνέντευξη Τύπου στην Άγκυρα, μετά από τη συνάντησή του με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η οποία κράτησε περί τις δύο ώρες και 45 λεπτά στο παλάτι του Μπεστεπέ στην Άγκυρα.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε, ακόμα, την Πέμπτη ότι αποφάσισε να στείλει αντιπροσωπεία υψηλού επιπέδου στην Κωνσταντινούπολη (επικεφαλής θα είναι ο υπουργός Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ) παρά το γεγονός ότι η Ρωσία έστειλε εκεί αντιπροσωπεία χαμηλότερου επιπέδου «από σεβασμό» προς τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν. «Παρά το σχετικά χαμηλό επίπεδο της ρωσικής αντιπροσωπείας, από σεβασμό προς τον Πρόεδρο Τραμπ, από σεβασμό προς το υψηλό επίπεδο της τουρκικής αντιπροσωπείας και προς τον Πρόεδρο Ερντογάν, θέλουμε να προσπαθήσουμε να κάνουμε τουλάχιστον τα πρώτα βήματα προς μια κατάπαυση του πυρός, γι' αυτό αποφάσισα να στείλω την αντιπροσωπεία μας στην Κωνσταντινούπολη τώρα», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η εντολή της ουκρανικής αντιπροσωπείας είναι να συζητήσει μια εκεχειρία. Παράλληλα, τόνισε ότι εάν η Μόσχα δεν δείξει καμία προθυμία να συμμετάσχει στις συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός, τότε άλλες χώρες θα πρέπει να ασκήσουν μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική πίεση στη Ρωσία και να επιβάλουν περαιτέρω κυρώσεις. «Η Ρωσία δεν αισθάνεται ότι χρειάζεται να τερματίσει (σ.σ. τον πόλεμο), πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει αρκετή πολιτική, οικονομική και άλλη πίεση στη Ρωσική Ομοσπονδία» είπε. «Και γι' αυτό ζητάμε, εάν δεν υπάρξει κατάπαυση του πυρός, εάν δεν υπάρξουν σοβαρές αποφάσεις... ζητάμε κατάλληλες κυρώσεις», υπογράμμισε.
Η Ρωσία απαντά στο σχόλιο του Ζελένσκι για τους «διακοσμητικούς»
Μόλις αναφέρθηκε ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας χαρακτήρισε «διακοσμητικούς αντικαταστάτες» την ρωσική αντιπροσωπεία που συμμετέχει στις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, εκπροσωπώντας τον Πούτιν.
Σε δήλωση του γραφείου του Προέδρου της Ουκρανίας αναφέρεται ότι έχει αποσταλεί «αντιπροσωπεία υψηλού επιπέδου, η οποία μπορεί να προετοιμάσει τις απαραίτητες αποφάσεις». «Δηλώνουμε ότι η Ρωσία έστειλε δυστυχώς μια αντιπροσωπεία χαμηλού επιπέδου με ασαφή εντολή στην Τουρκία. Θα εκδώσουμε ενημέρωση σχετικά με τα σχετικά μέτρα της Ουκρανίας. Συνεχίζουμε τις διαβουλεύσεις με τους εταίρους μας», προσθέτει η δήλωση.
Σε απάντηση στο σχόλιο του Ζελένσκι για τη ρωσική αντιπροσωπεία, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της χώρας δήλωσε: «Ένας κλόουν και ένας χαμένος μιλάει για σεβαστούς ανθρώπους».
Παράλληλα, η Μαρία Ζαχάροβα επιτέθηκε ξανά στον Ζελένσκι λέγοντας πως όλος ο κόσμος τον περιμένει να δώσει «πράσινο φως» στους διαπραγματευτές του για να μπουν στον διάλογο. «Σύντομα θα συμπληρωθούν 24 ώρες από την άφιξη της ρωσικής αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη. Περιμένουμε να τελειώσει ο κλόουν, να περάσει η επίδραση των παραισθησιογόνων και να επιτρέψει σε όσους έχει απαγορεύσει εδώ και τρία χρόνια να ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις», έγραψε στα social media.
Ρούμπιο: Δεν έχω μεγάλες προσδοκίες για τις συνομιλίες στην Τουρκία - Θα έχουμε πρόοδο μόνο με απευθείας επαφή Τραμπ και Πούτιν
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε την Πέμπτη ότι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί πρόοδος στις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία θα είναι μέσω άμεσων συνομιλιών μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, μετά την αποστολή μιας ομάδας δεύτερου επιπέδου από τη Μόσχα στις συνομιλίες που πραγματοποιούνται στην Τουρκία.
Ο Ρούμπιο, ο οποίος μίλησε σε δημοσιογράφους στην Αττάλεια, δήλωσε ότι θα ταξιδέψει στην Κωνσταντινούπολη για συναντήσεις την Παρασκευή με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Χάκαν Φιντάν και μια ουκρανική αντιπροσωπεία, αλλά είπε ότι δεν έχει μεγάλες προσδοκίες για τις συνομιλίες.
«Η εκτίμησή μου είναι ότι δεν πιστεύω ότι θα έχουμε κάποια σημαντική πρόοδο εδώ μέχρι ο Πρόεδρος (Τραμπ) και ο Πρόεδρος Πούτιν να συνομιλήσουν απευθείας για το θέμα αυτό», δήλωσε ο Ρούμπιο, επαναλαμβάνοντας προηγούμενα σχόλια του Τραμπ.
Η στάση Πούτιν
Τα καθήκοντα και τη διαπραγματευτική θέση της ρωσικής αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη έθεσε χθες ο Βλαντίμιρ Πούτιν, σε συνάντηση που είχε με τα μέλη της, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές αναφορές, δήλωσε σήμερα σήμερα στους δημοσιογράφους ο Ντμίτρι Πεσκόφ.
Σχολιάζοντας το ίδιο θέμα, ο Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε πως η θέση της Μόσχας σχετικά με την Ουκρανία είναι να επιτευχθεί μια μακροπρόθεσμη λύση. «Ο πρόεδρος έχει μιλήσει πολλές φορές για αυτό. Τον Ιούνιο του περασμένου έτους, μιλώντας στο Υπουργείο Εξωτερικών, περιέγραψε ολόκληρη τη θέση μας, η οποία είναι η ανάγκη να μην συμφωνηθεί κατάπαυση του πυρός με σκοπό να τροφοδοτηθεί ξανά η Ουκρανία με όπλα και να υποκινηθεί να συνεχίσει, αλλά να εξασφαλιστεί μια μακροπρόθεσμη βιώσιμη λύση που να αντικατοπτρίζει δίκαια τα συμφέροντα όλων των εμπλεκόμενων μερών», δήλωσε ο επικεφαλής του ρωσικού Υπουργείου Εξωτερικών.
Τα αιτήματα Ρωσίας - Ουκρανίας
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν διατηρεί από την έναρξη της εισβολής μαξιμαλιστικές αξιώσεις. Επαναλαμβάνει ότι η διαδικασία διευθέτησης θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα «βαθιά αίτια» της σύγκρουσης, πρωτίστως τη βούληση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο NATO, συμμαχία που η Μόσχα θεωρεί υπαρξιακή απειλή που επεκτείνεται στα σύνορά της. Η Ρωσία διεκδικεί εξάλλου τέσσερις περιφέρειες στη νότια και την ανατολική Ουκρανία, τις οποίες ελέγχει εν μέρει (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια) και την χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε το 2014. Στα τέλη Μαρτίου, ο υπουργός Εξωτερικών της, ο Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι «η διεθνής αναγνώριση» του ότι ανήκουν στη Μόσχα αυτά τα εδάφη είναι «επιτακτικής σημασίας» για μια διευθέτηση της σύγκρουσης.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρουσίασε πληθώρα αιτιολογιών για την εισβολή το 2022 στην Ουκρανία, κυρίως την «προστασία» των ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας και την «αποναζιστικοποίηση» μιας χώρας που κατηγορεί ότι βρίσκεται υπό την επιρροή των εχθρικών προς τη Ρωσία δυτικών δυνάμεων. Η Μόσχα ζητεί κυρίως να σταματήσουν οι παραδόσεις δυτικών όπλων και να αποκλειστούν ουκρανικές υπερεθνικιστικές ομάδες. Στα τέλη Μαρτίου, ο Πούτιν ανέφερε επίσης την ιδέα μιας «μεταβατικής κυβέρνησης» για την Ουκρανία, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, επιλογή που θα συνεπάγετο την αποχώρηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Πούτιν αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι, επιχειρηματολογώντας ότι η πενταετής θητεία του Ουκρανού προέδρου ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2024, μολονότι η διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία καθίστατο αδύνατη εξαιτίας του πολέμου. Θεωρεί επίσης ότι η εξέγερση της Μαϊντάν, που έφερε φιλοευρωπαϊκές αρχές στην εξουσία του Κιέβου το 2014, ήταν ένα «πραξικόπημα» εναντίον του τότε φιλορώσου προέδρου.
Στην Ουκρανία, το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων είναι άκρως διχαστικό, καθώς ο πληθυσμός έχει κάνει από το 2014 τεράστιες ανθρώπινες θυσίες και υποστεί σημαντικές υλικές καταστροφές για να διατηρήσει τα σύνορα της χώρας όπως αυτά ορίστηκαν όταν διαλύθηκε η ΕΣΣΔ το 1991. Ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό ποιες παραχωρήσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν ανάμεσα στο Κίεβο και τη Μόσχα, καθώς η Ουκρανία συνεχίζει να αξιώνει ξεκάθαρα την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφός της.
Μεταξύ αυτών των ζητημάτων, βρίσκεται το ακανθώδες θέμα της Κριμαίας, ο Ζελένσκι υποστηρίζει ότι το Κίεβο δεν θα παραχωρήσει αυτήν την ουκρανική χερσόνησο με τον στην πλειονότητά του ρωσόφωνο πληθυσμό που προσαρτήθηκε από τη Μόσχα το 2014, καθώς το ουκρανικό Σύνταγμα ορίζει ότι ανήκει στην επικράτειά της. Γενικότερα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητεί από τους συμμάχους του να παράσχουν «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία που θα αποτρέψουν νέα εισβολή της Ρωσίας μετά τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας.
Υπό αυτό το πρίσμα, το Κίεβο θέτει ως βασικό αίτημα την ένταξή του στο NATO, πιθανότητα που απορρίπτει κατηγορηματικά η Μόσχα και αποκλείει επίσης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Ως εναλλακτική η Ουκρανία έθιξε με Ευρωπαίους τη δημιουργία μιας δυτικής στρατιωτικής δύναμης που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στη χώρα, με την υποστήριξη του NATO, στην περίπτωση ειρήνευσης. Πιθανότητα που επίσης απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τη Μόσχα.
Για να ξεκινήσει μια διπλωματική διαδικασία διευθέτησης της σύγκρουσης, το Κίεβο ζητεί εδώ και εβδομάδες, όπως και η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, μια «άνευ όρων» εκεχειρία 30 ημερών πριν από συνομιλίες. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του, από κοινού με τους Αμερικανούς, έθεσαν το περασμένο σαββατοκύριακο τελεσίγραφο στη Ρωσία: να αποδεχθεί την κατάπαυση αυτή του πυρός ή να υποστεί «μαζικές» κυρώσεις σε αντίποινα. Ο Πούτιν έχει μέχρι στιγμής απωθήσει τα αιτήματα του Κιέβου και των συμμάχων του για εκεχειρία, κρίνοντας ότι αυτό θα επέτρεπε στις ουκρανικές δυνάμεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο μέτωπο, να επανεξοπλιστούν χάρη στους δυτικούς. Ωστόσο ύστερα από αυτήν την πίεση, ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε τη διεξαγωγή σήμερα στην Κωνσταντινούπολη άμεσων συνομιλιών ανάμεσα στους Ρώσους και τους Ουκρανούς για τον τερματισμό του πολέμου. Αυτές είναι οι πρώτες που γίνονται από την άνοιξη του 2022, όταν πρώτες συνομιλίες που είχαν γίνει στη Λευκορωσία και την Τουρκία είχαν αποτύχει να κάνουν τα όπλα να σιγήσουν.
