Όταν οι Ρώσοι στρατιώτες έφυγαν από το χωριό Novyi Bykiv μετά από ένα μήνα κατοχής, η Natalia Samson επέστρεψε σπίτι της όπου ανακάλυψε ότι της είχαν κλέψει τα αρώματα, τα κοσμήματα, λίγο κρασί, ένα σκούτερ, ένα μαξιλάρι και μια συλλογή από παλιά νομίσματα.
Λίγες μέρες αργότερα μπήκε στο σχολείο του χωριού, όπου εργάζεται ως αναπληρώτρια διευθύντρια, και ανακάλυψε ότι οι Ρώσοι είχαν πάρει τους περισσότερους υπολογιστές, τους προτζέκτορες και άλλο ηλεκτρονικό εξοπλισμό.
Στο γραφείο του διευθυντή, ένα ανοιγμένο ψαλίδι είχε καρφωθεί σε μια οθόνη-πλάσμα που άφησαν πίσω, προφανώς σε μια προσπάθεια να διασφαλιστεί πως ό,τι δεν μπορούσε να κλαπεί, θα καταστρεφόταν.
«Ο κόσμος τους έβλεπε απλά να φορτώνουν τα πάντα σε φορτηγά, ό,τι μπορούσαν να πάρουν στα χέρια τους», λέει η Samson. Κάμποσα σπίτια στον κεντρικό δρόμο του χωριού είχαν λεηλατηθεί, καθώς και όλα τα καταστήματα. Άλλοι κάτοικοι του χωριού ανέφεραν απώλειες πλυντηρίων ρούχων, φαγητού, φορητών υπολογιστών, ακόμη και ενός καναπέ.
Την περασμένη εβδομάδα, κατά τη διάρκεια ρεπορτάζ από πολλά μέρη όπου τα ρωσικά στρατεύματα είχαν καταλάβει ουκρανικό έδαφος, ο Guardian συνέλεξε στοιχεία που υποδηλώνουν ότι οι λεηλασίες των ρωσικών δυνάμεων δεν ήταν απλώς η περίπτωση μερικών παραστρατημένων στρατιωτών, αλλά ένα συστηματικό μέρος της ρωσικής στρατιωτικής συμπεριφοράς, σε πολλές πόλεις και χωριά.
Οι αναφορές για λεηλασίες έχουν προκαλέσει εκτεταμένη οργή μεταξύ των Ουκρανών, καθώς και των Ρώσων που αντιτίθενται στον πόλεμο.
«Αυτοί που πολεμούν έτσι δεν είναι τακτικός στρατός, αλλά μπάχαλο», έγραψε ο Vladimir Pastukhov, φιλελεύθερος Ρώσος πολιτικός επιστήμονας, που αρθρογραφεί στη Novaya Gazeta. «Ακόμη και στον σοβιετικό και ναζιστικό στρατό, οι λεηλασίες καταπολεμήθηκαν όσο το δυνατόν περισσότερο, αν και όχι πάντα με επιτυχία. Στον ρωσικό στρατό… είναι μια μορφή πρόσθετου κινήτρου».
Σε ένα διαμέρισμα στο Irpin, πόλη έξω από το Κίεβο που ελεγχόταν μερικώς από τις ρωσικές δυνάμεις τον τελευταίο μήνα, μια οικογένεια επέστρεψε σπίτι της και ανακάλυψε ότι Ρώσοι στρατιώτες ζούσαν εκεί.
Βρήκαν πεταμένα μπουκάλια αλκοόλ, περιτυλίγματα τροφίμων και αποτσίγαρα σκορπισμένα σε όλο το διαμέρισμα, μεγάλους σωρούς περιττωμάτων να έχουν μπλοκάρει τις τουαλέτες και οικογενειακές φωτογραφίες σκισμένες και πεταμένες στο σπίτι, ενώ διαπίστωσαν επίσης ότι πολλά πράγματα είχαν εξαφανιστεί.
«Πήραν όλα τα ρούχα – κυριολεκτικά τα πάντα, ανδρικά και γυναικεία παλτό, μπότες, πουκάμισα, μπουφάν, ακόμη και τα φορέματα και τα εσώρουχά μου», είπε μια κάτοικος, που ζήτησε να μην αναφερθούν τα ονόματα της οικογένειας, αλλά έδειξε φωτογραφίες από τις καταστροφές.
Περισσότερα από 128 δέματα –συνολικού βάρους σχεδόν 3.000 κιλών– στάλθηκαν στο Rubtsovsk από την πόλη Mazyr της Λευκορωσίας, όπως φαίνεται σε βίντεο που γυρίστηκε στις 2 Απριλίου. Το Rubtsovsk στο Κράι Αλτάι της Ρωσίας, είναι μια φτωχή πόλη, που φιλοξενεί τέσσερις φυλακές.
To Hajun Project δημοσίευσε μια τρίωρη βιντεοσκοπημένη καταγραφή από διαδικτυακή κάμερα της υπηρεσίας παράδοσης CDEK στο Mazyr (Λευκορωσία), μέσω της οποίας στρατιώτες των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων στέλνουν, μεταξύ άλλων, πράγματα που έχουν κλαπεί από Ουκρανούς πολίτες.
Επιπλέον δημοσίευσε τα ονόματα, τους αριθμούς τηλεφώνου και το περιεχόμενο των δεμάτων των 16 στρατιωτών που έστειλαν δέματα στη Ρωσία, ανάμεσά τους ο Evgeny Kovalenko που έστειλε 17 πακέτα συνολικού βάρους 440 κιλών, που περιείχαν μεταξύ άλλων εργαλεία, ένα τραπέζι και μια σκηνή.
Η Ρωσίδα κοινωνιολόγος Alexandra Arkhipova είπε ότι δεν ήταν μόνο η φτώχεια και οι υλικοτεχνικές ελλείψεις που οδήγησαν στην εκτεταμένη λεηλασία.
«Πολλοί Ρώσοι στρατιώτες πιστεύουν ότι αυτός ο πόλεμος είναι απολύτως άχρηστος και παράλογος. Είναι ένας παράλογος πόλεμος και παραένουν στην Ουκρανία με άμεσο κίνδυνο να σκοτωθούν… Οπότε σκέφτονται: "Θα πάρω αυτόν τον υπολογιστή γιατί το παιδί μου χρειάζεται έναν υπολογιστή στο σπίτι". Κάνει μια παράλογη κατάσταση λιγότερο παράλογη και πιο πρακτική», εξηγεί.
Ωστόσο, αυτό δεν εξηγεί την καταστροφή που συνόδευσε τη λεηλασία. Πολλοί βρήκαν τα σπίτια ή τις επιχειρήσεις τους γεμάτα φιλορωσικά γκράφιτι. Στην πόλη Trostianets, στρατιώτες άλειψαν με περιττώματα τους τοίχους ενός κρεοπωλείου, που επίσης λεηλάτησαν. Πολλά σπίτια φαίνεται να έχουν γκρεμιστεί επιδεικτικά.
Συχνά, τα θύματα είναι άνθρωποι που ζούσαν ταπεινές ζωές και αυτή την στιγμή δεν έχουν τίποτα.
Στο χωριό Staryi Bykiv, ανατολικά του Κιέβου, η οικογένεια Andrusha ανησυχεί πρωτίστως για το πού βρίσκεται η κόρη της, Viktoria, η οποία απήχθη από Ρώσους στρατιώτες στις 26 Μαρτίου ως ύποπτη ότι προμήθευε τις ουκρανικές αρχές με συντεταγμένες ρωσικών θέσεων. Κρατήθηκε για μια μέρα με άλλους κρατούμενους προτού εξαφανιστεί, και έκτοτε αγνοείται.
Ο πατέρας της, Mykola Andrusha, καταγγέλλει τώρα ότι στρατιώτες είχαν ληστέψει την οικογένεια κατά τη διάρκεια ερευνών στο σπίτι τους, παίρνοντας ηλεκτρονικά είδη και μετρητά.
«Δεν είμαι πλούσιος. Είχαμε περίπου 3.000 δολάρια και περίπου 60.000 γρίβνα (1.600 λίρες). Αλλά για μένα, αυτά ήταν πολλά λεφτά. Θέλαμε να κάνουμε επισκευές στο σπίτι– εγώ, η γυναίκα μου και η κόρη μου», λέει. Οι στρατιώτες πήραν επίσης το λάπτοπ της οικογένειας και τα κινητά τηλέφωνα.
Την εκτεταμένη λεηλασία επιβεβαιώνουν συνομιλίες, που διέρρευσαν οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες, όπου Ρώσοι στρατιώτες φέρεται να συζητούν με τις συζύγους τους τι να κλέψουν ενώ βρίσκονταν στην αποστολή.
«Στοιχηματίζω ότι όλα τα παιδιά έχουν πάρει κάτι», ακούγεται να λέει μια γυναίκα στον άντρα της, σε ένα από τα τηλεφωνήματα που διέρρευσαν. «Στοιχηματίζω ότι δεν είσαι μόνος». «Όλοι έχουν μια τσάντα μαζί τους», απαντά ο στρατιώτης.
Με πληροφορίες από Guardian
