Πειράματα «gain of function» με ιούς στη Γουχάν: Πού χρησιμεύουν και πόσο νόμιμα είναι

Για τα πειράματα «gain of function», την χρησιμότητα και πόσο νόμιμα είναι, μίλησε ο Χαρίσιος Τσιαΐρης, υπεύθυνος ερευνητής του εργαστηρίου μελέτης πολυκυτταρικών συστημάτων, στο Ινστιτούτο Friedrich Miescher της Βασιλείας στην Ελβετία.

Όπως εξήγησε, μιλώντας στην ΕΡΤ, τα πειράματα «gain of function» αναφέρονται σε γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, όπου μελετάται η επάρκεια ενός γονιδίου για μια ιδιότητα. «Συνήθως πρόκειται για προσθήκη αλληλουχίας DNA στο γονιδίωμα του οργανισμού η στοχευμένες μεταλλάξεις που αυξάνουν την παραγωγή ή την αποτελεσματικότητα κάποιων πρωτεϊνών», σημείωσε. 

Ο κ. Τσιαΐρης χαρακτήρισε τα πειράματα «θεμελιώδη για τη μελέτη του ρόλου των γονιδίων», ενώ σημείωσε πως «είναι αναμενόμενο να χρησιμοποιούνται στη γενετική μελέτη όλων των οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων και των ιών».

Ο Έλληνας ερευνητής τόνισε πως εάν και εφόσον διεξάγονταν τέτοιου είδους πειράματα στην Γουχάν, τότε η πρακτική που θα έπρεπε να έχει ακολουθηθεί  είναι η καταγραφή τους σε ένα βιβλίο ή αρχείο όπου περιγράφεται η διαδικασία βήμα προς βήμα, όπως τα υλικά, η προσέγγιση, και το αποτέλεσμα. Μια τέτοια πρακτική είναι τυποποιημένη και εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο. 

Επιπλέον τόνισε πως τα πειράματα αυτά γενικά επιτρέπονται, «εφόσον υπάρχουν σχετικοί νόμοι και κανονισμοί, αυτοί ορίζουν το πλαίσιο, πέρα από την επιστημονική δεοντολογία», προσθέτοντας ότι συνιστούν «επιστημονικό εργαλείο» και «η χρήση τους είναι επιστημονικά και ηθικά απολύτως δικαιολογημένη». 

Σύμφωνα με τον ίδιο, τα συγκεκριμένα πειράματα πραγματοποιούνται σε συνθήκες που ορίζονται νομοθετικά σε κάθε περιοχή. «Η αποδεκτή επιστημονική πρακτική είναι η πραγματοποίηση σε συνθήκες ασφαλείας που να εμποδίζουν τη διαρροή του μελετούμενου οργανισμού στο περιβάλλον. Για παθογόνους οργανισμούς είναι σχεδόν αυτονόητο ότι η μελέτη τους γίνεται στις υψηλότερες δυνατές συνθήκες ασφαλείας», ανέφερε. 

Ωστόσο σημείωσε πως ο τελικός στόχος που εξυπηρετούν μπορεί πάντα να γίνει αντικείμενο ηθικής ανάλυσης. «Στην ερώτηση "Είναι ηθικά δικαιολογημένη η χρήση πυρηνικής ενέργειας;", είναι δύσκολο να δώσει κανείς μια απάντηση. Αντίστοιχα και για τη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών», τόνισε.