Παρά τις προεκλογικές διακηρύξεις περί περιορισμού της κρατικής σπατάλης, η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ καταγράφει εκρηκτική αύξηση του ομοσπονδιακού ελλείμματος των ΗΠΑ, αποκαλύπτοντας την αναντιστοιχία μεταξύ ρητορικής και πραγματικών δημοσιονομικών προτεραιοτήτων
Μία από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις του Ντόναλντ Τραμπ ήταν οι περικοπές στις ομοσπονδιακές δαπάνες στο πλαίσιο των δημοσιονομικών σχεδίων της κυβέρνησής του για το 2025 και μετά. Το Τμήμα Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας των ΗΠΑ (DOGE) με επικεφαλής τον Έλον Μασκ συστάθηκε για αυτόν τον λόγο και από τη στιγμή ανάληψης καθηκόντων περικόπτονται προγράμματα και απολύονται εργαζόμενοι με διακηρυγμένο σκοπό τη μείωση της γραφειοκρατίας και των κυβερνητικών εξόδων.
Αντιφατικές προτεραιότητες και διεύρυνση του ελλείμματος επί προεδρίας Τραμπ
Ωστόσο τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι το ομοσπονδιακό έλλειμμα των ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 196 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι στιγμής κατά το τρέχον οικονομικό έτος, καθώς οι δαπάνες για τις υπηρεσίες κοινωνικής ασφάλειας και τα αμυντικά προγράμματα συνεχίζουν να αυξάνονται.
Πιο συγκεκριμένα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξόδεψε 342 δισ. δολάρια περισσότερα κατά το οικονομικό έτος που ξεκίνησε την 1η Οκτωβρίου από ό,τι κατά την ίδια περίοδο του προηγούμενου οικονομικού έτους, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO). Επίσης, εισέπραξε 146 δισ. δολάρια περισσότερα, συμπεριλαμβανομένης μιας αύξησης 7% στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων που ξεπέρασε κατά πολύ τις προβλέψεις των Αμερικανών αξιωματούχων.
Από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο, τους πρώτους τρεισήμισι μήνες της θητείας του Τραμπ, οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 166 δισ. δολάρια.
Τα στοιχεία υπογραμμίζουν τη μακροχρόνια δυναμική στη δημοσιονομική υγεία των ΗΠΑ, αλλά και τις επιθετικές προτεραιότητες του Λευκού Οίκου από τις πρώτες 100 ημέρες του Τραμπ.
Οι αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 39 δισ. δολάρια σε σύγκριση με το δημοσιονομικό έτος 2024, διαπίστωσε το CBO. Οι δαπάνες για το αμερικανικό υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, το οποίο η κυβέρνηση Τραμπ έχει υπερφορτώσει στην προσπάθειά της να απελάσει ένα εκατομμύριο μετανάστες εντός του 2025, αυξήθηκαν κατά 18 δισ. δολάρια.
Όμως, οι μεγαλύτερες κινητήριες δυνάμεις των δαπανών είναι τα στοιχεία που παραδοσιακά επιβαρύνουν τον ισολογισμό των ΗΠΑ: Κοινωνική ασφάλιση, Medicare και Medicaid.
Καθώς οι baby boomers φτάνουν στην ανώτατη ηλικία συνταξιοδότησης, μειώνουν τις παροχές του καταπιστευματικού ταμείου κοινωνικής ασφάλισης και του Medicare ταχύτερα από ό,τι μπορούν να αναπληρωθούν. Τα δύο προγράμματα μαζί έχουν δαπανήσει σχεδόν 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια κατά το οικονομικό έτος, αυξημένα κατά 70 δισ. δολάρια σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Ανάπτυξη μέσω ανισότητας η νέα δημοσιονομική κατεύθυνση Τραμπ;
Η ζοφερή εικόνα των δαπανών έχει συνυπολογιστεί στη ρητορική γύρω από το τεράστιο φορολογικό, μεταναστευτικό και ενεργειακό πακέτο του Ντόναλντ Τραμπ και των Ρεπουμπλικάνων, νομοθεσία που ο Αμερικανός πρόεδρος και οι σύμμαχοί του έχουν ονομάσει «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο».
Οι σκληροπυρηνικοί δημοσιονομικοί επιδιώκουν εγγυήσεις για περικοπές δαπανών ύψους τουλάχιστον δύο τρισ. δολαρίων ως μέρος του μέτρου, το οποίο επιδιώκει να μονιμοποιήσει άλλα τρισ. δολάρια σε φοροελαφρύνσεις από τον νόμο Τραμπ για τις φορολογικές περικοπές και τις θέσεις εργασίας του 2017.
Οι Ρεπουμπλικάνοι αγωνίζονται να ανταποκριθούν σε αυτό το στόχο. Ο Τραμπ ζήτησε την Τετάρτη (7/5) από τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, Μάικ Τζόνσον, να επιτρέψει την αύξηση των φορολογικών συντελεστών για τους καταθέτες που κερδίζουν φορολογητέο εισόδημα άνω των 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, γεγονός που θα μείωνε το κόστος της νομοθεσίας. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα σχεδιάζει επίσης να χρησιμοποιήσει έναν λογιστικό ελιγμό για να διαγράψει το κόστος της παράτασης των πολιτικών που λήγουν και είναι ήδη σε ισχύ. Στα χαρτιά, αυτό θα κρατούσε σταθερό το έλλειμμα, αλλά θα μπορούσε να αυξήσει το κόστος δανεισμού, λένε οι ειδικοί, επειδή η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα πρέπει να δανειστεί τα χρήματα για να χρηματοδοτήσει τη μείωση των φορολογικών εσόδων.
«Αντί να συνεχίσουμε να αυξάνουμε το εθνικό μας χρέος-ρεκόρ με τρισεκατομμύρια απλήρωτες φορολογικές περικοπές και αυξήσεις δαπανών, οι νομοθέτες θα πρέπει να ενωθούν για να αντιμετωπίσουν σοβαρά τις μη βιώσιμες δημοσιονομικές προοπτικές μας», δήλωσε η Maya MacGuineas, πρόεδρος της Επιτροπής για έναν Υπεύθυνο Ομοσπονδιακό Προϋπολογισμό, ενός think tank στην Ουάσινγκτον. «Οι δημοσιονομικές προοπτικές μας βρίσκονται σε καταστροφική πορεία και είναι καιρός να κάνουμε κάτι για να τις διορθώσουμε» τόνισε.