Λευκορωσία: Κυρώσεις και εναέριος αποκλεισμός από την ΕΕ για την «κρατική πειρατεία»

«Επίθεση στη δημοκρατία», «επίθεση στην ευρωπαϊκή κυριαρχία» χαρακτήρισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την αναγκαστική προσγείωση της Ryanair στο Μινσκ κάνοντας παράλληλα λόγο για «πειρατεία από τις αρχές της Λευκορωσίας».

Οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της ΕΕ αποφάσισαν χθες βράδυ να κλείσουν τον εναέριο χώρο τους στη Λευκορωσία και να επιβάλουν νέο γύρο κυρώσεων σε βάρος της κυβέρνησης της χώρας ενώ ζήτησαν την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου της αντιπολίτευσης του καθεστώτος Λουκασένκο, Ρομάν Προτασέβιτς και της φίλης του, Σοφία Σαπέγκα.

Από την πλευρά της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι αυτή «η αισχρή συμπεριφορά χρειάζεται ισχυρή απάντηση» και πρόσθεσε πως γι' αυτό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να υπάρξουν επιπλέον κυρώσεις σε πρόσωπα που εμπλέκονται στην «πειρατεία» όπως και σε «επιχειρήσεις και οικονομικές οντότητες που χρηματοδοτούν το καθεστώς» του προέδρου Αλεξάντρ Λουκασένκο.

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν παράλληλα, στηλίτευσε ότι η Λευκορωσία χρησιμοποίησε «τον έλεγχό της στον εναέριο χώρο για να διαπράξει κρατική πειρατεία».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα λάβει μέτρα για να απαγορεύσει πτήσεις στον εναέριο χώρο της ΕΕ και να στερούνται την πρόσβαση σε αεροδρόμια της ΕΕ αεροσκάφη της Λευκορωσίας, συνόψισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καλώντας να απελευθερωθεί άμεσα ο Ρομάν Προτασέβιτς. Επισήμανε δε, ότι οι αρχές της Λευκορωσίας είναι υπεύθυνες για την υγεία του και την υγεία της φίλης του Σοφία Σαπέγκα.

Για τη Ρωσία, η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ανέφερε ότι εναπόκειται στον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ και στην Κομισιόν να παρουσιάσει στην Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου έκθεση για τις σχέσεις με την Μόσχα, που θα εξεταστούν υπό το πρίσμα της.

«Δεν θα ανεχθούμε να παίζουν ρουλέτα με τις ζωές αθώων πολιτών», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.

Στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής, ο Σαρλ Μισέλ σημείωσε ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες καταδίκασαν το ομόφωνα γεγονός και ζητούν την άμεση απελευθέρωση του δημοσιογράφου Ραμάν Πρατάσεβιτς και της συντρόφου του.

Αποφάσισαν νέες κυρώσεις και πρόσθετα ισχυρά μέτρα σε βάρος αξιωματούχων της Λευκορωσίας, τα οποία μεταξύ άλλων στοχεύουν στον οικονομικό τομέα της χώρας, είπε ο Σαρλ Μισέλ.

Για τις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας, ο κ. Μισέλ είπε ότι οι 27 επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στις πέντε αρχές της πολιτικής της ΕΕ και κάλεσαν τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Επιτροπή να παρουσιάσουν έκθεση με πολιτικές επιλογές για τις σχέσεις με τη Ρωσία, πριν από τη Σύνοδο του Ιουνίου.

Τζό Μπάιντεν: Σκανδαλώδης η εκτροπή ευρωπαϊκού αεροσκάφους

Ο Τζο Μπάιντεν καταδίκασε τη «σκανδαλώδη» εκτροπή ευρωπαϊκού αεροσκάφους, που εκτελούσε πτήση από την Αθήνα προς το Βίλνιους και αξίωσε να αφεθεί ελεύθερος αμέσως ο δημοσιογράφος της αντιπολίτευσης του καθεστώτος Λουκασένκο.

«Οι ΗΠΑ καταδικάζουν με τον εντονότερο τρόπο την εκτροπή του αεροσκάφους και τη σύλληψη» του Ρομάν Προτασέβιτς, αναφέρει ο Δημοκρατικός πρόεδρος σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του.

«Αυτό το σκανδαλώδες συμβάν και το βίντεο στο οποίο ο κ. Προτασέβιτς μοιάζει να μιλά πιεζόμενος είναι επονείδιστες επιθέσεις στην πολιτική διαφωνία και στην ελευθερία του Τύπου», συνεχίζει ο κ. Μπάιντεν, τασσόμενος υπέρ των κυρώσεων που επέβαλε η ΕΕ σε βάρος της Λευκορωσίας και καλώντας να αφεθεί ελεύθερος ο αντιφρονών.

Οι ΗΠΑ «ενώνουν τη φωνή τους με αυτές που απευθύνουν έκκληση να διενεργηθεί διεθνής έρευνα» για τα γεγονότα, ενώ ο αμερικανός πρόεδρος «χαιρετίζει την είδηση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε στοχευμένες οικονομικές κυρώσεις και άλλα μέτρα» και σημειώνει πως «ζήτησα από την ομάδα μου να εξετάσει τις προσήκουσες επιλογές ώστε οι υπεύθυνοι να λογοδοτήσουν, σε στενό συντονισμό με την ΕΕ, άλλους συμμάχους και εταίρους και διεθνείς οργανισμούς».

Ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου, ο Τζέικ Σάλιβαν, συζήτησε από την πλευρά του με τη Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, μορφή της Λευκορωσικής αντιπολίτευσης εξόριστη στη Λιθουανία, στην οποία εξέφρασε τη «σθεναρή υποστήριξη των ΗΠΑ» στα αιτήματα για «δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες» του «Λευκορωσικού λαού», ανέφερε ανακοίνωση Τύπου της εκπροσώπου του.

Ο Ρομάν Προτασέβιτς, 26 ετών, και η σύντροφός του, η Σοφία Σαπέγκα, επέβαιναν την Κυριακή σε Boeing 737 της Ryanair που εκτελούσε πτήση από την Αθήνα στο Βίλνιους όταν εξετράπη στο Μινσκ, την πρωτεύουσα της Λευκορωσίας, με πρόφαση πληροφορία για βόμβα που αποδείχθηκε ψευδής.

Συνελήφθησαν στο αεροδρόμιο. Ο νεαρός, που κρατείται στο Μινσκ, έκανε «ομολογίες» σε βίντεο που μεταδόθηκε από τη Λευκορωσική κρατική τηλεόραση.

Ο 26χρονος Προτάσεβιτς, πρώην δημοσιογράφος των τηλεοπτικών καναλιών Nexta και Nexta Live, έφτασε στην Ελλάδα, παραμονές του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, μαζί με την ομάδα της αρχηγού της λιθουανικής αντιπολίτευσης, χωρίς να είναι δηλωμένος επίσημα.

Μετά την Αθήνα ταξίδεψε στην Κρήτη για διακοπές με τη σύντροφό του. Στις 23 Μαΐου επιβιβάστηκε στην πτήση Αθήνα-Βίλνιους και συνελήφθη από την αστυνομία, αφότου η πτήση του προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Μινσκ.

Όπως αναφέρουν μαρτυρίες, όταν ο πιλότος ανακοίνωσε την επείγουσα αλλαγή, ο ίδιος συνειδητοποίησε τον κίνδυνο.

Το Boeing 737-800 προσγειώθηκε στο Μινσκ και ένας αξιωματούχος τον πλησίασε και δείχνοντας τον με το δάχτυλό του τον ρώτησε αν μιλάει ρωσικά. Αμέσως τον απομάκρυνε μία ομάδα ανδρών και εξαφανίστηκαν με ένα αυτοκίνητο. Έκτοτε, βρίσκεται σε φυλακή της Λευκορωσίας.

Ωστόσο, τεράστια ήταν η αναστάτωση και για τους υπόλοιπους επιβάτες. Μόλις προσγειώθηκαν υποβλήθηκαν σε έλεγχο ασφαλείας που διήρκησε 2,5 ώρες.

Πληροφορίες αναφέρουν πως τρεις ακόμα άνδρες δεν συνέχισαν το ταξίδι, τη στιγμή που ο ακριβής ρόλος τους ερευνάται.

Στο πλαίσιο αυτό, η Ε.Υ.Π πραγματοποιεί έρευνα για να εντοπίσει από οπτικοακουστικό υλικό του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος, τα συγκεκριμένα πρόσωπα.