Οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Βρετανίας –το λεγόμενο διπλωματικό σχήμα Ε3– ενημέρωσαν τον ΟΗΕ ότι είναι έτοιμες να ενεργοποιήσουν τη ρήτρα της συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η οποία προβλέπει την επαναφορά («snapback») των διεθνών κυρώσεων, εάν η Τεχεράνη δεν επιστρέψει άμεσα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τη διεθνή κοινότητα.
Η ιρανική κυβέρνηση βρισκόταν σε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ όταν, τον Ιούνιο, το Ισραήλ εξαπέλυσε αιφνιδιαστικό πόλεμο διάρκειας 12 ημερών, στον οποίο ενεπλάκησαν και οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, βομβαρδίζοντας τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Οι συνομιλίες ανεστάλησαν και δεν έχουν επαναληφθεί μετά την κατάπαυση του πυρός που ανακοίνωσε η Ουάσιγκτον.
Παρά τους βομβαρδισμούς, παραμένει αδιευκρίνιστη η τύχη άνω των 400 κιλών ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 60%, ποσοστό κοντά στο 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι η ποσότητα αυτή δεν έχει καταστραφεί, χαρακτηρίζοντάς την «αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη» για την παραγωγή ατομικών βομβών. Αν και υποστήριξε ότι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα πήγε «χρόνια πίσω» λόγω του πολέμου, τόνισε πως το Ισραήλ και οι δυτικοί σύμμαχοί του θεωρούν την Τεχεράνη επί δεκαετίες ότι επιδιώκει πυρηνικό οπλοστάσιο, κάτι που η Ισλαμική Δημοκρατία αρνείται.
Μετά τις επιθέσεις, ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, Ραφαέλ Γκρόσι, δήλωσε ότι η υπηρεσία του δεν γνωρίζει πού βρίσκεται το ουράνιο και ότι θα ήθελε να επαληθεύσει τόσο την ποσότητα όσο και την κατάσταση των βομβαρδισμένων εγκαταστάσεων. Το Ιράν, ωστόσο, έχοντας αναστείλει τη συνεργασία με τον ΔΟΑΕ και καταγγέλλοντας «κακόβουλες» προθέσεις, δεν φαίνεται πρόθυμο να επιτρέψει τέτοιους ελέγχους.
Ο πόλεμος ξεκίνησε τα ξημερώματα της 13ης Ιουνίου, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε άνευ προηγουμένου επίθεση με στόχο στρατιωτικές και πυρηνικές εγκαταστάσεις, κυβερνητικά κτίρια και επιστήμονες του ιρανικού προγράμματος. Στις 22 Ιουνίου, αμερικανικά αεροσκάφη βομβάρδισαν την υπόγεια εγκατάσταση εμπλουτισμού ουρανίου στο Φορντό και άλλες δύο κρίσιμες πυρηνικές εγκαταστάσεις στην Ισφαχάν και στη Νατάνζ.
Η Τεχεράνη αντέδρασε εξαπολύοντας πυραύλους και drones κατά του Ισραήλ και πλήττοντας τη μεγαλύτερη αμερικανική βάση στη Μέση Ανατολή, στο Κατάρ, αποφεύγοντας όμως να προκαλέσει αμερικανικές απώλειες. Σύμφωνα με τις ιρανικές αρχές, πάνω από 1.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Ιράν κατά τη διάρκεια του πολέμου, ενώ το Ισραήλ ανέφερε 28 νεκρούς.
Δύο μήνες αργότερα, ο Νετανιάχου απηύθυνε νέο μήνυμα στους πολίτες του Ιράν, αναφερόμενος στα προβλήματα λειψυδρίας και διακοπών ρεύματος. «Με αυτή την αφόρητη καλοκαιρινή ζέστη, δεν έχετε καθαρό κρύο νερό για τα παιδιά σας», είπε, υποσχόμενος ότι εάν η χώρα «αποκτήσει την ελευθερία της», Ισραηλινοί ειδικοί θα μεταβούν σε κάθε πόλη με τεχνολογία αιχμής. Κάλεσε τους Ιρανούς να «διακινδυνεύσουν για την ειρήνη», να «βγουν στους δρόμους» και να οικοδομήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Παρόμοια μηνύματα έχει απευθύνει και κατά τη διάρκεια του πολέμου, ζητώντας από τους Ιρανούς να απαιτήσουν λογοδοσία από τους ηγέτες τους και να αγωνιστούν για την ελευθερία.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ