Η Γαλλία επιστρέφει έναν αριστουργηματικό πίνακα του Max Pechstein στους κληρονόμους ενός θρυλικού συλλέκτη

Η Γαλλική κυβέρνηση αποφάσισε να επιστρέψει ένα έργο μεγάλης αξίας του Μαξ Πεχστάιν στους νόμιμους ιδιοκτήτες του, τους κληρονόμους του Χιούγκο Σούμαν, τραπεζίτη και ηγετικής προσωπικότητας της γερμανικής πολιτιστικής ζωής.

Ο ιδιοκτήτης του έργου και συλλέκτης έργων τέχνης έφυγε από το Βερολίνο για τη Γαλλία εβδομάδες μετά την άνοδο στην εξουσία των Ναζί το 1933 και αργότερα μετανάστευσε στη Βραζιλία.

Το έργο, η ελαιογραφία τεσσάρων γυμνών γυναικών σε ένα δάσος που ήταν στη συλλογή του Musée National d'art Moderne στο Παρίσι, αναγνωρίστηκε από μια ετικέτα στο πίσω μέρος του πίνακα που πιστοποιούσε τον δανεισμό του το 1938 στη γκαλερί New Burlington στο Λονδίνο.

Το έργο δεν εμφανίζεται στους καταλόγους λεηλατημένης τέχνης που διατηρούσε η Einsatzstab Reichsleiter Rosenberg, η ναζιστική μονάδα που ήταν υπεύθυνη για την εκμετάλλευση πολιτιστικών αγαθών σε κατεχόμενα εδάφη.

Ωστόσο, σήμερα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο πίνακας λεηλατήθηκε και ότι αποτελεί τον μάρτυρα μιας οικογενειακής ιστορίας. Ο εγγονός του, ιστορικός τέχνης στο Βερολίνο είδε τον πίνακα για πρώτη φορά από κοντά.

Ο παππούς του ήταν ένας μεγάλος συλλέκτης έργων σύγχρονης τέχνης και κατείχε έργα του Γκέοργκ Γκρος, του Κίχνερ, του Πάουλ Κλέε και του Φραντς Μαρκ. Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν μέλος μιας ειρηνιστικής οργάνωσης με τους Άλμπερτ Αϊνστάιν και Στέφαν Τσβάιχ, με τους οποίους παρέμεινε σε επαφή για πολλά χρόνια. Υπηρέτησε για λίγο ως Πρώσος υπουργός Οικονομικών μετά την Επανάσταση του Νοεμβρίου το 1918. Οι σοσιαλδημοκρατικές του πολιτικές ρίζες και η συνάφειά του με τη σύγχρονη τέχνη, σε συνδυασμό με τις εβραϊκές του ρίζες, τον έκαναν στόχο των Ναζί και αφού διέφυγε από τη Γερμανία, η περιουσία του εκεί κατασχέθηκε.

Η Γαλλία επιστρέφει έναν αριστουργηματικό πίνακα του Max Pechstein στους κληρονόμους ενός θρυλικού συλλέκτη

Ο Χιούγκο Σούμαν στο Βερολίνο, 1907. Φωτο: Από το οικογενειακό του αρχείο

Στο Παρίσι, ο Σούμαν δραστηριοποιήθηκε στην υποστήριξη των προσφύγων. Αυτός και η σύζυγός του αναγκάστηκαν να φύγουν ξανά μετά την πτώση του Παρισιού το 1940. Από το νότο της Γαλλίας, διέφυγαν στη Βραζιλία το 1941. Τα υπάρχοντά τους λεηλατήθηκαν για δεύτερη φορά: το ERR λεηλάτησε το διαμέρισμά τους στο Παρίσι και το γραφείο του Σούμαν μετά την αναχώρησή τους. Το έργο του Πεχστάιν ανακαλύφθηκε στην αποθήκη στο Palais de Tokyo στο Παρίσι το 1966, ωστόσο η προέλευσή του ήταν άγνωστη. Μπήκε στη συλλογή του Musée national d'art moderne και στεγάστηκε στο Musée des Beaux-Arts στο Νανσί από το 1998.

Το έργο Nus dans un paysage, αυτή τη στιγμή εκτίθεται στο Κέντρο Πομπιντού σε μια έκθεση αφιερωμένη στον Χιούγκο Σάιμον. Από εκεί θα ταξιδέψει στο Εβραϊκό Μουσείο στη Νέα Υόρκη για μια έκθεση από τις 20 Αυγούστου έως τις 9 Ιανουαρίου με τίτλο Afterlives: Recovering the Lost Stories of Looted Art.

Ο Χέρμαν Μαξ Πενστάιν ήταν Γερμανός εξπρεσιονιστής ζωγράφος και χαράκτης, μέλος της ομάδας Die Brücke που αποτελείτο από κορυφαίες μορφές του γερμανικού εξπρεσιονισμού και ιδρύθηκε στις αρχές του αιώνα στη Δρέσδη. Έγινε ζωγράφος εξαιτίας της επαφής του με τα έργα του Βαν Γκογκ και σπούδασε στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών και στη συνέχεια στη Βασιλική Ακαδημία Τέχνης στη Δρέσδη. Έχοντας ταξιδέψει στο Παρίσι, μετακόμισε στο Βερολίνο και αφού απορρίφθηκε κατηγορηματικά από την έκθεση στο Berlin Secession το 1910, βοήθησε να ιδρυθεί και έγινε πρόεδρος του New Secession κερδίζοντας την αναγνώριση για τις διακοσμητικές και πολύχρωμες εκτυπώσεις του που εμπνεύστηκαν από τις ιδέες των Βαν Γκογκ, Ματίς και των φωβιστών. Ο Πεχστάιν μετά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο που υπηρέτησε στην Ιαπωνία, εντάχθηκε σε σοσιαλιστικές ομάδες. Το 1922 έγινε καθηγητής στην Ακαδημία του Βερολίνου.

Το 1933, με την άνοδο του ναζισμού του απαγορεύθηκε να ζωγραφίσει ή να εκθέσει την τέχνη του και απολύθηκε από τη διδακτική του θέση. Συνολικά 326 πίνακες του αφαιρέθηκαν από γερμανικά μουσεία. Δεκαέξι από τα έργα του εκτέθηκαν στην έκθεση της Entartete Kunst (Εκφυλισμένης Τέχνης) του 1937. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μπήκε σε απομόνωση στην αγροτική Πομερανία. Αποκαταστάθηκε το 1945, και στη συνέχεια κέρδισε πολλούς τίτλους και βραβεία για το έργο του. Ήταν εξαιρετικά παραγωγικός και από το έργο του έχουν σωθεί παράγει 421 λιθογραφίες, 315 ξυλογραφίες και λινοτυπίες, και 165 εκτυπώσεις, κυρίως χαρακτικά έργα.