H «Διεθνής» της Alt-right, τα μέσα, οι στόχοι και το αποτύπωμά της στην Ελλάδα  

H «Διεθνής» της Alt-right, τα γνωρίσματα, τα μέσα, οι στόχοι και το αποτύπωμά της στην Ελλάδα   Facebook Twitter
Κεντρικό –και υποτιμημένο– χαρακτηριστικό της εναλλακτικής δεξιάς είναι ο πρακτικός, οπορτουνιστικός τρόπος που ανασκευάζει ετερόκλητα στοιχεία, χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ιδεολογική συνοχή, σε ένα αφήγημα που στην παρούσα ιστορική συγκυρία φαίνεται να γοητεύει το πολιτικό ακροατήριο διεθνώς. Εικονογράφηση: bianka/LIFO
0

— Πώς ορίζεται καταρχάς η λεγόμενη εναλλακτική δεξιά και πώς αποτυπώνεται το εγχώριο στίγμα της; Είναι η νίκη Τραμπ και δική της «νίκη»;
Ρόζα Βασιλάκη: Η εναλλακτική δεξιά εμφανίζεται στην παγκόσμια πολιτική σκηνή ως ένα αφήγημα με ιδιαίτερη απήχηση στους λεγόμενους «μη προνομιούχους λευκούς», σε εκείνες τις ομάδες που αναδύονται στον απόηχο της αποβιομηχάνησης και των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Πρόκειται για ένα αντικίνημα το οποίο αντίκειται στον περαιτέρω εκδημοκρατισμό της κοινωνίας, όπως αυτός εκφράζεται με την παραχώρηση δικαιωμάτων σε ομάδες μέχρι σήμερα περιθωριοποιημένες, με τα ζητήματα ταυτότητας να κυριαρχούν. Είναι μια πρόσφατη μετάλλαξη της άκρας δεξιάς, της οποίας η πορεία ξεκίνησε στην Αμερική στις αρχές του 21ου αιώνα, γιγαντώθηκε κατά την πρώτη προεδρική θητεία Ντόναλντ Τραμπ και διαδόθηκε με τοπικές παραλλαγές, αλλά παρόμοια δομικά χαρακτηριστικά και αλλού. Αν και στα καθ’ ημάς είναι περισσότερο γνωστά τα πολιτικά κόμματα που την εκφράζουν (Ελληνική Λύση, ΝΙΚΗ, Φωνή Λογικής), είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ελληνική εναλλακτική δεξιά αποτελείται από ένα ευρύ φάσμα οργανώσεων που ανήκουν στη σφαίρα της κοινωνίας των πολιτών: πολιτιστικούς συλλόγους, σωματεία, δημόσιους διανοούμενους, ιδρύματα, επαγγελματικές και θρησκευτικές ενώσεις, πολιτευτές που δρουν αυτόνομα σε τοπικό επίπεδο, ιστοσελίδες, παραδοσιακά και νέα μέσα ενημέρωσης. Η νίκη Τραμπ είναι σαφέστατα και νίκη της ελληνικής εναλλακτικής δεξιάς, καλωσορίστηκε άλλωστε με διθυραμβικές τοποθετήσεις στα κανάλια επικοινωνίας των εκφραστών της.

Το τελευταίο διάστημα, ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της εναλλακτικής δεξιάς είναι η «αντί-woke» ρητορική, η οποία, με τη χρήση συνωμοσιολογιών θεωριών αλλά και ψευδών ειδήσεων, αποπειράται να δημιουργήσει ένα κύμα ηθικού πανικού.

— Τι ομοιότητες και τι διαφορές έχει η Alt-right τόσο με την «παραδοσιακή» όσο και με την άκρα δεξιά; Αληθεύει ότι συχνά χρησιμοποιεί έναν λόγο όπως και κάποιες ακτιβιστικές τακτικές και πρακτικές που θα προσομοίαζαν περισσότερο σε αυτές της αριστεράς;

Ρόζα Βασιλάκη
Η Ρόζα Βασιλάκη

Ρ.Β.: Κεντρικό –και υποτιμημένο– χαρακτηριστικό της εναλλακτικής δεξιάς είναι ο πρακτικός, οπορτουνιστικός τρόπος που ανασκευάζει ετερόκλητα στοιχεία, χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ιδεολογική συνοχή, σε ένα αφήγημα που στην παρούσα ιστορική συγκυρία φαίνεται να γοητεύει το πολιτικό ακροατήριο διεθνώς. Η εναλλακτική δεξιά μοιράζεται τόσο με την παραδοσιακή δεξιά όσο και με την πιο ιδεοτυπική μορφή της άκρας δεξιάς το αξιακό σύμπαν του συντηρητισμού, των λεγόμενων «εθνικών παραδόσεων» και μια αγωνία περί «πολιτισμικής αλλοίωσης» της εθνικής κουλτούρας.

Ωστόσο, ενώ η συστημική δεξιά χαρακτηρίζεται από την επιδίωξη να διατηρηθούν «παραδοσιακοί» θεσμοί και αξίες κυρίως μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων, τόσο η άκρα όσο και η εναλλακτική δεξιά ως αντικινήματα επιδιώκουν συχνά την πρόκληση δυναμικών παρεμβάσεων «από τα κάτω», διαφοροποιούμενα έτσι και ως προς την τακτική αλλά και ως προς την αντιδραστική ριζοσπαστικότητα των αιτημάτων. Άλλη μια κρίσιμη διαφορά μεταξύ της πρότερης μορφής της άκρας δεξιάς και της σημερινής εναλλακτικής της εκδοχής είναι η φιλοτέχνηση ενός λιγότερο βίαιου προφίλ, με έμφαση σε ζητήματα ταυτοτικά. Ενδιαφέρον και ιδιαιτέρως αποτελεσματικό στοιχείο της στρατηγικής της είναι η ιδιοποίηση του πολιτικού λεξιλογίου και των πρακτικών της αριστεράς, όπως η έννοια της «αντίστασης» ή ο «αντισυστημισμός». Αυτό συνοδεύεται από στρατηγικές εξίσωσης και αντιστροφής που στοχεύουν σε μια συστηματική παραποίηση της πραγματικότητας. Έτσι, τα «θύματα», οι καταπιεσμένοι, οι περιθωριοποιημένοι, οι αδύναμοι, αναπαρίστανται ως «θύτες».

— Ισχύει ότι η πανδημία αφενός, κινήματα όπως το #MeToo, το Black Lives Matter και, βέβαια, η αντί-woke υστερία αφετέρου, έδωσαν «πόντους» στην εναλλακτική δεξιά;

Ανδρονίκη Κουτσουλέντη
Η Ανδρομάχη Κουτσουλέντη

Ανδρομάχη Κουτσουλέντη: Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτά τα ζητήματα και κυρίως η εναντίωση σε αυτά σίγουρα εργαλειοποιήθηκαν από την εναλλακτική δεξιά με σκοπό τη δημιουργία μιας υποτιθέμενης κοινής ιδεολογίας που να μπορεί να συσπειρώσει μια πιο ευρεία βάση. Αρχικά, στο βιβλίο μας, η πανδημία γίνεται αντιληπτή ως μια τομή για την ανασυγκρότηση της άκρας δεξιάς. Τα περιοριστικά μέτρα (μάσκες, lockdown, εμβολιασμός) δημιούργησαν πρόσφορο έδαφος για θεωρίες συνωμοσίας και δυσπιστία απέναντι στον επιστημονικό λόγο. Όμως αυτή η κανονικοποίηση της συνωμοσιολογίας άγγιξε κι άλλα κοινωνικά ζητήματα. Την ίδια περίοδο με την πανδημία αναδύθηκε στην Ελλάδα το κίνημα #MeToo, το οποίο έγινε αντιληπτό με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή ως ένας καταλυτικός παράγοντας της πραγματικότητας όπως την ξέρουμε, της λεγόμενης «κανονικότητας». Η εστίαση του κινήματος αυτού αλλά και του Black Lives Matter σε ζητήματα έμφυλης και φυλετικής δικαιοσύνης χρησιμοποιήθηκε από την εναλλακτική δεξιά ως μια επίθεση κατά των (cis, πάντα) λευκών ανδρών. Έτσι, η ρητορική περί «αντίστροφου ρατσισμού» ή «ανδρικής καταπίεσης» λειτούργησε ως μοχλός συσπείρωσης. Το τελευταίο διάστημα, ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της εναλλακτικής δεξιάς είναι η «αντί-woke» ρητορική, η οποία, με τη χρήση πάλι συνωμοσιολογιών θεωριών αλλά και ψευδών ειδήσεων, αποπειράται να δημιουργήσει ένα κύμα ηθικού πανικού.

ENALLAKTIKH DEJIA
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Ανδρομάχη Κουτσουλέντη, Γιώργος Σουβλής, Νίκος Αντωνάκος, Ρόζα Βασιλάκη, «Η Εναλλακτική Δεξιά στην Ελλάδα», εκδ.: Τόπος,
σελ. 232

— Τι ρόλο παίζουν το Ίντερνετ, τα σόσιαλ και τα νέα μέσα στη δυναμική της;
Α.Κ.: Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη δυναμική της εναλλακτικής δεξιάς, έτσι μεγάλο μέρος της έρευνάς μας επικεντρώθηκε στην ανάλυση του λόγου που εμφανίζεται εντός τους. Οι πλατφόρμες αυτές έχουν επιτρέψει την ευρεία και άμεση διάχυση των μηνυμάτων της εναλλακτικής δεξιάς, προσφέροντάς της εργαλεία για τη συσπείρωση της βάσης της. Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η οποία εντάθηκε κατά την περίοδο της πανδημίας λόγω της καραντίνας, επέτρεψε την κατασκευή και τη διάδοση ψευδών ειδήσεων και συνωμοσιολογικών θεωριών, κάτι που παρατηρείται μέχρι και σήμερα. Ολόκληρος ο «αντί-woke» λόγος βασίζεται σε ψευδείς ειδήσεις και μη διασταυρωμένα γεγονότα ακριβώς μέσα από την προώθησή του σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, ιδιαιτέρως του X, το οποίο επιτρέπει σε μεγάλο βαθμό τη ρητορική μίσους. Προφίλ με χιλιάδες ακολούθους στα σόσιαλ μίντια, τους οποίους κέρδισαν μέσα από την εναντίωσή τους στις έμφυλες και ΛΟΑΤΚΙ+ διεκδικήσεις και, φυσικά, μέσω της εκφοράς ενός έντονου εθνικιστικού και θρησκευτικού συναισθήματος, κατάφεραν μέχρι και να γίνουν μέρος πολιτικών κομμάτων.

— Υπάρχουν πεδία, π.χ. η συνωμοσιολογία, στα οποία η εναλλακτική δεξιά φαίνεται να συγκλίνει με κομμάτια της αριστεράς;

Νίκος Αντωνάκος
Ο Νίκος Αντωνάκος

Νίκος Αντωνάκος: Τέτοια σύγκλιση πράγματι υφίσταται. Αρχικά, όμως, πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν γίνεται σε καμία περίπτωση ερμηνεία μέσω του αντιεπιστημονικού και ψυχροπολεμικού πρίσματος της «θεωρίας των δύο άκρων», καθότι δεν πρόκειται για εξίσωση αλλά για σύγκλιση. Η οποία σύγκλιση, πέραν της συνωμοσιολογίας, απαντά σε ζητήματα όπως το ονοματολογικό μακεδονικό ζήτημα και τα λεγόμενα εθνικά θέματα ευρύτερα. Κατεξοχήν τέτοιο παράδειγμα, που εξετάζεται στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου για την ακροδεξιά ιστορία και μνήμη, είναι το ΕΠΑΜ, ένα μόρφωμα που ακροβατεί μεταξύ αριστεράς και άκρας δεξιάς, με τα ηνία να τα κρατά η δεύτερη. Συχνά, δε, η συνωμοσιολογία αφορά τα ίδια τα εθνικά θέματα, όπου πάντα κάποιοι επιβουλεύονται την εθνική ανεξαρτησία της χώρας ή αποσκοπούν στην αποδυνάμωσή της. Αυτή η σύγκλιση εντοπίζεται λίγο-πολύ σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Αυτό δείχνει ότι η εμπέδωση του εθνικισμού είναι βαθιά ριζωμένη, σχεδόν φυσικοποιημένη, με τον εθνικισμό να αποτελεί συνδετικό κρίκο αυτής της σύγκλισης, πρόσφορο έδαφος για προσέλκυση και συσπείρωση ψηφοφόρων – όχι μόνο για τα ακροδεξιά κόμματα–, ενώ αποτελεί το κύριο όχημα, τον «δούρειο ίππο» της κανονικοποίησης του ακροδεξιού λόγου. 

— Ποιος ο ρόλος της θρησκευτικής ταυτότητας στη συγκρότηση της ελληνικής Alt-right και τι κοινά έχει με τη λεγόμενη «Δεξιά του Κυρίου»; 
Ρ.Β.: Η θρησκευτική ταυτότητα παίζει μείζονα ρόλο στο πώς συγκροτείται η εναλλακτική δεξιά διεθνώς. Η μελέτη μας αναδεικνύει τη δράση διεθνοποιημένων δικτύων με ξεκάθαρα θρησκευτικό πρόσημο που δραστηριοποιούνται κυρίως –αλλά όχι μόνο– στο πεδίο της περιστολής των έμφυλων δικαιωμάτων. Ο λόγος τους χαρακτηρίζεται από κινδυνολογία και έντονη ηθική απαξίωση απέναντι σε μια υποτιθέμενα ηθικά παραστρατημένη κοινωνία, η οποία αμφισβητεί έμπρακτα τις παραδοσιακές έμφυλες σχέσεις και ταυτότητες. Αν και οι παρεμβάσεις του Κλήρου στην ελληνική συνθήκη θεωρούνται αναμενόμενες και είναι περίπου κανονικοποιημένες, οι σημερινές συναρθρώσεις της θρησκευτικής ταυτότητας με την πολιτική, παρότι αντλούν από αυτό το ιστορικό προηγούμενο, διαφοροποιούνται σε ορισμένες πτυχές τους. Κυρίαρχο γνώρισμά τους είναι ένας ταυτοτικός «αντισυστημισμός», είτε αυτός αποκρυσταλλώνεται πολιτικά σε κομματικούς σχηματισμούς, π.χ. στο κόμμα ΝΙΚΗ, είτε εκφράζεται «από τα κάτω», δηλαδή παράλληλα και συχνά σε αντίθεση με τον επίσημο λόγο της Εκκλησίας της Ελλάδος, όπως αποτυπώνεται στη δράση των παραθρησκευτικών δικτύων που έχουν πιο ανοιχτά εναντιωματική και μαξιμαλιστική φυσιογνωμία. Η λεγόμενη «Δεξιά του Κυρίου» ανήκει σε αυτό το φάσμα πολιτικά δρώντων που διατηρεί ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας τόσο με την επίσημη Εκκλησία όσο και με εκφάνσεις ενός διεκδικητικού «αντικινήματος αμφισβήτησης», επιδιώκοντας να επιβάλει τη δική του «μαχητική» εκδοχή μιας «χριστιανικής διακυβέρνησης» ενάντια στις «ξεπουλημένες» ηγεσίες, πολιτικές και θρησκευτικές.

— Λέγεται συχνά ότι η διάδοση του νεοσυντηρητικού αυτού μορφώματος σχετίζεται επίσης με την ιδεολογική κρίση και την υποχώρηση της αριστεράς την οποία επιδιώκει να υποκαταστήσει ως η «γνήσια» αντικαθεστωτική δύναμη.

SOYBLHS
Γιώργος Σουβλής

Γιώργος Σουβλής: Ναι, αυτό συνιστά μια εύστοχη παρατήρηση. Ειδικότερα, ωστόσο, στην ελληνική κοινωνία σχετίζεται με τις μεγάλες προσδοκίες που είχαν επενδυθεί στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. κατά την περίοδο της διακυβέρνησής της και τη σταδιακή απονομιμοποίησή της από σημαντική μερίδα του εκλογικού σώματος, καθότι κατάφερε να υλοποιήσει πολύ λίγα σε σχέση με αυτά που είχε υποσχεθεί. Εξάλλου, η ίδια η άνοδος και εγκαθίδρυση της Νέας Δημοκρατίας ως το πλέον ηγεμονικό κόμμα του ελληνικού πολιτικού συστήματος σχετίζεται και με τις αποτυχίες της κοινοβουλευτικής αριστεράς. Ωστόσο, όπως κάθε κόμμα το οποίο λαμβάνει και διαχειρίζεται την εξουσία βιώνει φθορά, το ίδιο συμβαίνει τώρα με τη Νέα Δημοκρατία. Τις αντιφάσεις που ενδημούσαν ήδη από την περίοδο αυτή και εκφράστηκαν και κατά τη δεύτερη τετραετία της τις εκμεταλλεύτηκε η εναλλακτική δεξιά στο μέτρο που η αριστερά είναι πλέον ηθικά απονομιμοποιημένη και αδυνατεί να εκφράσει έναν αντιπολιτευτικό λόγο και πρόγραμμα το οποίο να έλξει τμήματα του εκλογικού κοινού που έχουν πληγεί από τα μνημονιακά μέτρα για τα οποία θεωρείται συνυπεύθυνη η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ.

— Υπάρχουν, εντούτοις, ευκρινή σημεία επαφής ή και συνεργασίας της εγχώριας Alt-right με άλλα σχήματα και υιοθέτηση κάποιων ιδεολογημάτων της από το κυβερνών συντηρητικό κόμμα; Είναι, κοντολογίς, χρήσιμη σε κάποιες συστημικές δυνάμεις μια «σοβαρή» εναλλακτική δεξιά στα πρότυπα της «σοβαρής» Χρυσής Αυγής;   
Γ.Σ.: Εξαιρετικά εύστοχη διατύπωση, καθότι επιχειρεί να τονίσει κάτι το οποίο έχει εκφύγει εν πολλοίς του δημόσιου λόγου και της πολιτικής ανάλυσης: η αλληλοτροφοδότηση και η διαλεκτική αλληλεξάρτηση μεταξύ του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και των άλλων κομμάτων του δεξιού πολιτικού φάσματος στη Βουλή. Η Νέα Δημοκρατία εξαρχής επιχείρησε να σταθεί ανάμεσα σε δύο βάρκες: αφενός σε πολιτικές της εναλλακτικής δεξιάς (υποχρεωτική συνεπιμέλεια, απόπειρες να εισαχθούν οι θεωρίες περί αγέννητου παιδιού στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ρατσιστική ρητορική και πολιτικές έναντι των μεταναστών, συναίνεση σε υπέρμετρη χρήση αστυνομικής βίας έναντι κοινωνικών ομάδων που διεκδικούν), αφετέρου σε φιλελεύθερου προσανατολισμού θεσπίσεις και διεκδικήσεις (αξιοποίηση ανοιχτά ΛΟΑΤΚΙ+ πολιτικών προσώπων, υποστήριξη του ελληνικού #MeToo, θεσμοθέτηση της ισότητας στον γάμο). Η λογική αυτή επιχειρούσε να βρει μια ισορροπία τόσο στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας, ικανοποιώντας τις διαφορετικές πολιτικές μερίδες που βρίσκονται εντός της, όσο και στο ετερόκλητο εκλογικό κοινό που τη στήριξε. Το ζήτημα είναι, ωστόσο, ότι αυτές οι αντιφατικές πολιτικές έχουν βρει τα όριά τους με την άνοδο της ελληνικής εναλλακτικής δεξιάς, η οποία φαίνεται να αποτελεί πιο γνήσια εκπρόσωπο των συντηρητικών εκδοχών τους, ασκώντας σημαντική πίεση στη Νέα Δημοκρατία από τα δεξιά, κάτι το οποίο την οδηγεί σε συντηρητική αναδίπλωση, καθώς αντιλαμβάνεται ότι χάνει ψηφοφόρους από αυτή την επαμφοτερίζουσα στάση. Χαρακτηριστικό της διαδικασίας είναι η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη μετά την εκλογή Τραμπ ότι «τα φύλα είναι μόνο δύο».

H «Διεθνής» της Alt-right, τα γνωρίσματα, τα μέσα, οι στόχοι και το αποτύπωμά της στην Ελλάδα   Facebook Twitter
Η θρησκευτική ταυτότητα παίζει μείζονα ρόλο στο πώς συγκροτείται η εναλλακτική δεξιά διεθνώς. Φωτ.: Giorgos Arapekos/NurPhoto via Getty Images/Ideal Images

— Ποια είναι σήμερα τα κύρια σημεία αιχμής του ακροδεξιού λόγου στην Ελλάδα και τα «ορόσημα» μιας ακροδεξιάς ιστορικής μνήμης; 
Ν.Α.: Τα σημεία που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως ορόσημα είναι τρία: το γενικό, που αφορά τις εθνικές επετείους, το ειδικό, που είναι το μακεδονικό ονοματολογικό ζήτημα, και, τέλος, η ενδιάμεση κατηγορία, η ορθόδοξη πίστη. Ας σημειωθεί εδώ ότι δεν ταυτίζεται γενικά η ορθόδοξη πίστη με τον εορτασμό των εθνικών επετείων από την άκρα δεξιά. Ένας αριστερός, κεντρώος ή δεξιός μπορούν κάλλιστα να μην είναι χριστιανοί ορθόδοξοι αλλά να ασπάζονται το νόημα των εθνικών επετείων. Όμως και το μακεδονικό ονοματολογικό ζήτημα έχει αποδειχτεί ότι βρίσκει ανταπόκριση και πέραν της άκρας δεξιάς. Αναφερόμαστε, λοιπόν, κυρίως στην εργαλειοποίηση των παραπάνω οροσήμων από τις ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις. Οι τρεις αυτές διακριτές και αλληλοεπικαλυπτόμενες κατηγορίες είναι ορόσημα διότι πάνω σε αυτές δομούν τα ακροδεξιά κόμματα την ταυτότητά τους. Το κόμμα ΝΙΚΗ, για παράδειγμα, έχει μια σαφή υπερσυντηρητική ιδεολογία προσανατολισμένη στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη ως συστατικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας, χρησιμοποιώντας και επινοώντας διαρκώς μνήμες της ελληνικής ή ορθόδοξης χριστιανικής ιστορίας. Δημιουργεί έτσι μια νέα ιστορική μνήμη όχι εν κενώ αλλά πατώντας πάνω σε προϋπάρχον υλικό. Ο ιστορικός λόγος που παράγουν οι ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις προβάλλεται και εκβάλλει, θα λέγαμε, με αφορμή τις εθνικές επετείους της 28ης Οκτωβρίου και της 25ης Μαρτίου, οι οποίες παρουσιάζονται ως ημέρες αντίστασης και εθνικής υπερηφάνειας απέναντι σε παροντικούς «κινδύνους». 

— Πώς θα μπορούσε το προοδευτικό πολιτικό φάσμα να αντικρούσει αυτό το ρεύμα;
Γ.Σ.: Η αριστερά οφείλει καταρχάς να κατανοήσει τους τρόπους με τους οποίους δρα και συγκροτείται η εναλλακτική δεξιά· να πάρει, ακολούθως, τις αναγκαίες αποστάσεις από αυτή και να επιχειρήσει να διαμορφώσει ταυτότητα και πολιτικές ευκρινώς διαφορετικές. Υπάρχει ένας σύγχρονος διάλογος ο οποίος θέτει στο επίκεντρό του το δίλημμα εάν θα πρέπει η σύγχρονη αριστερά να διαμορφώσει απαντήσεις σε ερωτήματα και έγνοιες που διατυπώνει η εναλλακτική δεξιά. Η δική μας απόκριση είναι ότι σαφώς δεν θα πρέπει να γίνει κάτι τέτοιο αλλά να επιχειρήσει να διατυπώσει η ίδια ηγεμονικά πλαίσια στα ζητήματα με τα οποία κρίνει ότι αξίζει να ασχοληθεί. Η διαφοροποίηση αυτή, ωστόσο, δεν επικεντρώνεται μόνο σε ζητήματα σχετικά με την ιδεολογία και την ίδια την οργάνωση. Η εναλλακτική δεξιά δρα στη βάση αρχηγοκεντρικών καθετοποιημένων κομματικών σχηματισμών, οι οποίοι πάντα περιστρέφονται γύρω από τη βούληση του ηγέτη/της ηγέτιδας. Η αριστερά θα πρέπει, απεναντίας, να πάρει απόσταση από αυτό το μοντέλο, επιχειρώντας να φτιάξει ουσιαστικά δημοκρατικές οργανώσεις στις οποίες άτομα με ετερόκλητες κοινωνικές ανησυχίες να μπορούν να βρουν τρόπους πολιτικής έκφρασης και δημιουργικού συνανήκειν. Οι πολιτικές της θα πρέπει τέλος να καταδεικνύουν, σε αντίθεση με την εναλλακτική δεξιά, η οποία περιστρέφεται γύρω από την «ανοικοδόμηση του έθνους», ότι η καπιταλιστική διάρθρωση της οικονομίας και οι συνεπαγόμενες προεκτάσεις της στην κοινωνική οργάνωση του κόσμου είναι που βρίσκονται πίσω από τις αντινομίες και την καταπίεση που βιώνουμε. 

Η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει στις 6/3 στο Ινστιτούτο Eteron, Λεωκορίου 38, Αθήνα. Ώρα έναρξης: 19:00

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ


 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιατί ο κόσμος κινδυνεύει να γίνει ζούγκλα;

Οπτική Γωνία / O νέος ιμπεριαλισμός και γιατί ο κόσμος κινδυνεύει να γίνει ζούγκλα

Οι συνέπειες της πολιτικής του νέου Αμερικανού Προέδρου και οι αντιδράσεις του κόσμου. Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν τα ινδάλματά σου παθαίνουν μαύρη αντίδραση

Δημήτρης Πολιτάκης / Όταν τα ινδάλματά σου παθαίνουν μαύρη αντίδραση

Δύο από τις πιο εμβληματικές και ιδιοσυγκρασιακές φιγούρες του εναλλακτικού ήχου στον αιώνα μας παραδέχθηκαν ότι συμμετείχαν στην προχθεσινή επεισοδιακή συγκέντρωση υπέρ του Τραμπ στην αμερικανική πρωτεύουσα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Εμμανουήλ Καραλής: Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, στο χειροκρότημα και στη λάμψη, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν

Οι Αθηναίοι / Manolo: «Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν»

Έχει μάθει να περνά τον πήχη, να ξεπερνά τους φόβους και να καταρρίπτει στερεότυπα. Θεωρεί ότι η ζωή του αθλητή μοιάζει πολύ με τη ζωή του μοναχού. Ο πρωταθλητής στο άλμα επί κοντώ αφηγείται τη ζωή του και μιλά για τα παιδικά του χρόνια, τις όμορφες και δύσκολες στιγμές, την ψυχική του υγεία, τον έρωτα, την πίστη και την αγάπη που τον κρατούν όρθιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Βιβλίο / Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Πενήντα χρόνια μετά την άγρια δολοφονία του, οι προγνώσεις του για τον φασισμό είναι πιο επείγουσες από ποτέ, σημειώνει η Βρετανίδα συγγραφέας Ολίβια Λέινγκ, το νέο βιβλίο της οποίας περιστρέφεται γύρω από τη δημιουργία του «Σαλό (120 Μέρες στα Σόδομα)».
THE LIFO TEAM
Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Βιβλίο / Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Η διάσημη συγγραφέας Όντρι Λορντ αντιμετώπισε τη διάγνωσή της με το θάρρος και το ακτιβιστικό πνεύμα που πάντα τη διέκρινε: Τα «Ημερολόγια Καρκίνου» δεν είναι μια «καταγραφή δακρύων μόνο» αλλά και μια κραυγή οργής εναντίον της καταπίεσης που βιώνουν οι γυναίκες.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Βιβλίο / Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Σ’ ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματά της με τίτλο «Book of Lives: A Memoir of Sorts», που προδημοσιεύει η «Guardian», η διάσημη συγγραφέας περιγράφει τον τρόπο που βίωσε την απώλεια του επί μισό αιώνα συντρόφου της Γκρέαμ Γκίμπσον το 2019.
THE LIFO TEAM
«Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Βιβλίο / «Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη το πολυαναμενόμενο νέο βιβλίο της Ιρλανδής συγγραφέως, που έχει κάνει ρεκόρ πωλήσεων και αναγνωσιμότητας. Καταγράφουμε τις πρώτες εντυπώσεις από την ανάγνωσή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Άμιτι Γκέιτζ «Ο καλός πατέρας»

Το πίσω ράφι / Έχουν και οι ψεύτες τη χάρη τους. Στα μυθιστορήματα τουλάχιστον

Ο «Καλός πατέρας» της Άμιτι Γκέιτζ πραγματεύεται την κατασκευή της ανθρώπινης ταυτότητας, τον άρρηκτο δεσμό γονιού και παιδιού και τη μεταναστευτική εμπειρία, θίγοντας όψεις του αμερικανικού ονείρου.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Σπίτι από ζάχαρη»: Το δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων στο μυθιστόρημα της Τζένιφερ Ίγκαν

Βιβλίο / Πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να βιώσουμε ξανά όσα ζήσαμε στο παρελθόν;

Το «Σπίτι από ζάχαρη» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας που διερευνά τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της μνήμης και της σύνδεσης.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ