Στην Ολλανδία οι φυλακές του Χάαρλεμ έγιναν πολιτιστικό κέντρο

Στην Ολλανδία οι φυλακές του Χάαρλεμ έγιναν πολιτιστικό κέντρο Facebook Twitter
Tο άλλοτε απωθητικό κτίσμα, από το οποίο όλοι ήθελαν να αποδράσουν, έχει μετατραπεί σε ένα από τα πιο ελκυστικά σημεία της πόλης.
0

Στον ορίζοντα του Χάαρλεμ, της ολλανδικής πόλης στο βόρειο μέρος της χώρας με τους 160.000 περίπου χιλιάδες κατοίκους, εκτός από τα μουσεία και τον εντυπωσιακό καθεδρικό ναό δεσπόζει και ο τρούλος του Koepelgevangenis ή Koepel, μιας πρώην φυλακής και μίας από τις τρεις φυλακές με τρούλο στην Ολλανδία. 

Το Koepelgevangenis χτίστηκε από το 1899 έως το 1901 και σήμερα θεωρείται εθνικό μνημείο. Μέχρι το 2016, λειτουργούσε ως φυλακή η οποία έκλεισε λόγω μείωσης του αριθμού των κρατουμένων και περικοπών στον προϋπολογισμό. Το μνημειώδες κτίριο και οι γύρω χώροι αγοράστηκαν από τον δήμο του Χάαρλεμ και ακολούθησε η ανάπλασή τους.

Το 2019, ο δήμος του Χάαρλεμ, το ίδρυμα Panopticon, η SRH Grupe και το Παγκόσμιο Σχολείο Επιχειρηματικότητας συνήψαν συμφωνία συνεργασίας για την υλοποίηση εκπαιδευτικών και οικιστικών εγκαταστάσεων στην πρώην φυλακή με τον εντυπωσιακό τρούλο που υψώνεται στα 37,6 μέτρα.

Στην Ολλανδία οι φυλακές του Χάαρλεμ έγιναν πολιτιστικό κέντρο Facebook Twitter
Το Koepelgevangenis χτίστηκε από το 1899 έως το 1901 και σήμερα θεωρείται εθνικό μνημείο.

Με τη συνεργασία του τοπικού πληθυσμού, το άλλοτε απωθητικό κτίσμα από το οποίο όλοι ήθελαν να αποδράσουν έχει μετατραπεί σε ένα από τα πιο ελκυστικά μέρη της πόλης. «Πολλοί από εμάς τους κατοίκους του Χάαρλεμ περνούσαμε με το ποδήλατο γύρω από τον θόλο για χρόνια, αλλά κανείς δεν μπορούσε να μπει μέσα», λέει στον «Guardian» η Ζακλίν βαν ντε Σάντε, συνιδρύτρια του Ιδρύματος Koepel, του οργανισμού πίσω από τη μεταμόρφωση του κτιρίου.

Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται αμέσως από την απεραντοσύνη του χώρου, ο οποίος λούζεται στο φως που περνά μέσα από τους 16 φεγγίτες του θόλου.

Στο ισόγειο, ένα καφέ συγκεντρώνει επισκέπτες και χρήστες των πρώην κελιών που έχουν μετατραπεί σε στούντιο podcast, ατελιέ σχολών τέχνης και χώρους γκαλερί αλλά και σε μια μικρή κινηματογραφική αίθουσα. Οι νέοι ενοικιαστές των χώρων της πρώην φυλακής έχουν μετατρέψει σε πολυσύχναστο κέντρο τέχνης το ψυχρό και τρομακτικό κτίριο.

Στην Ολλανδία οι φυλακές του Χάαρλεμ έγιναν πολιτιστικό κέντρο Facebook Twitter
Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται αμέσως από την απεραντοσύνη του χώρου, ο οποίος λούζεται στο φως που περνά μέσα από τους 16 φεγγίτες του θόλου.

Όταν ιδρύθηκαν οι φυλακές, το ολλανδικό κράτος ήθελε να δοκιμαστεί ένα άλλο μοντέλο για τους κρατούμενους, που μέχρι τότε πέθαιναν σε υγρά και ανήλιαγα κελιά. Το Koepel είχε εναλλακτικό σχεδιασμό που τους επέτρεπε να βλέπουν το φυσικό φως και να εργάζονται κάτω από τον θόλο. Το Πανοπτικό, όπως ονομάζεται αυτός ο τύπος φυλακής που σχεδιάστηκε από τον Άγγλο φιλόσοφο και κοινωνιολόγο Τζέρεμι Μπένθαμ το 1785, δημιουργήθηκε ως μια πιο ανθρώπινη εναλλακτική, όπου οι κρατούμενοι τρέφονταν, κρατούνταν ζεστοί και «φροντίζονταν» καθώς εργάζονταν. «Αλλά ο ψυχολογικός τρόμος του να νομίζεις ότι σε παρακολουθούν ανά πάσα στιγμή, φαντάζομαι, δεν θα σε άφηνε ποτέ» λέει ο Tim Causer, ερευνητής στο UCL's Bentham Project.

Αργότερα, στη δεκαετία του 1970, ο Γάλλος στοχαστής Michel Foucault τόνισε τη βία που ενυπάρχει στο σχέδιο, θεωρώντας το «εργαστήριο εξουσίας», ενώ αυτές οι δομές πυροδότησαν τη φαντασία των δημιουργών επιστημονικής φαντασίας.

Στην Ολλανδία οι φυλακές του Χάαρλεμ έγιναν πολιτιστικό κέντρο Facebook Twitter
Τέχνη στα κελιά της φυλακής. Φωτ.: CultuurKoepel

Μετά το κλείσιμο της φυλακής, το Koepel μετατράπηκε προσωρινά σε κέντρο φιλοξενίας για Σύρους πρόσφυγες, ενώ η ολλανδική κυβέρνηση προσπάθησε να πουλήσει το κτίριο. Ωστόσο, ο ζοφερός σχεδιασμός του, η σκοτεινή του ατμόσφαιρα και το ιλιγγιώδες κόστος θέρμανσης των 400.000 ευρώ τον χρόνο δεν το έκαναν καθόλου ελκυστικό. Κλήθηκαν προγραμματιστές, πανεπιστήμια, μουσεία και οργανισμοί για να συγκεντρώσουν πόρους για το έργο.

Τελικά ο δήμος του Χάαρλεμ και ιδρύματα ανέλαβαν την ανακαίνισή του, ύψους 25 εκατομμυρίων ευρώ, προσθέτοντας έναν κινηματογράφο στο υπόγειο και αναβαθμίζοντας τα συστήματα μόνωσης και θέρμανσης, πράγμα που μείωσε τους λογαριασμούς κατά 90%. Τώρα ετοιμάζεται και ένα ξενοδοχείο για φοιτητική στέγαση.

Η ανακαίνιση έχει δημιουργήσει εκατοντάδες θέσεις εργασίας και το κτίριο υποδέχεται έως και 1.500 επισκέπτες καθημερινά. Οι πολλές διαφορετικές χρήσεις δημιουργούν μια αναζωογονητική ατμόσφαιρα και ο αινιγματικός θόλος που όλοι προσπερνούσαν αποκτά ζωή. 

Στην Ολλανδία οι φυλακές του Χάαρλεμ έγιναν πολιτιστικό κέντρο Facebook Twitter
Οι νέοι ενοικιαστές των χώρων της πρώην φυλακής έχουν μετατρέψει σε πολυσύχναστο κέντρο τέχνης το ψυχρό και τρομακτικό κτίριο.

Με πληροφορίες από Guardian

Πολιτισμός
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025: Ο Ούγγρος συγγραφέας Λάσλο Κρασναχορκάι τιμήθηκε με το βραβείο

Πολιτισμός / Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025: Ο Ούγγρος συγγραφέας Λάσλο Κρασναχορκάι τιμήθηκε με το βραβείο

Η επιτροπή σημείωσε ότι ο Κρασναχορκάι βραβεύεται «για τη μαγνητική, εκτενή πρόζα του που με υπομονετική ένταση και φιλοσοφική οξύτητα αποκαλύπτει το χάος, την ειρωνεία και τη μοναξιά του ανθρώπινου πολιτισμού»
LIFO NEWSROOM
Ξεχασμένη συνέντευξη του Τζον Λένον προβάλεται ξανά μετά από 50 χρόνια

Πολιτισμός / «Με παρακολουθούν»: Η ξεχασμένη συνέντευξη του Τζον Λένον που βρέθηκε 50 χρόνια μετά

Μια συνέντευξη του Τζον Λένον που χάθηκε για 50 χρόνια, όπου μιλά για την παρακολούθηση από την κυβέρνηση Νίξον και αποκαλύπτει σκέψεις για τη μουσική και τη ζωή του, προβάλλεται στο Boom Radio για τα 85α γενέθλιά του
LIFO NEWSROOM
To Χειμερινό Αυγό Φαμπερζέ αναμένεται να σπάσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ σε δημοπρασία

Πολιτισμός / To Χειμερινό Αυγό Φαμπερζέ αναμένεται να σπάσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ σε δημοπρασία

Ο οίκος Christie's το κατατάσσει στις πιο πολυτελείς αυτοκρατορικές δημιουργίες των Φαμπερζέ. Το σχεδίασε μια γυναίκα και δικαίως η προσθήκη του σε οποιαδήποτε συλλογή θεωρείται ανεκτίμητη.
LIFO NEWSROOM
Μια καλόψυχη Α.Ι. κι ένας αλαφροΐσκιωτος σκύλος από αύριο στους κινηματογράφους

Πολιτισμός / Μια ταινία τρόμου με πρωταγωνιστή ένα σκύλο, Τζάρεντ Λέτο αλλά και Έμα Τόμσον από αύριο στα σινεμά

Η τρίτη και χειρότερη κατάθεση στο σύμπαν του «Tron», η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου «Good Boy», το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ και η Έμα Τόμσον ως ένοπλη προστάτιδα στο κινηματογραφικό πρόγραμμα της εβδομάδας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ντόλι Πάρτον: Η αδελφή της ζητά προσευχές για την υγεία της βασίλισσας της country

Πολιτισμός / Ντόλι Πάρτον: Η αδελφή της ζητά προσευχές για την υγεία της βασίλισσας της country

Η Ντόλι Πάρτον αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας και αναβάλει τη μεγάλη της περιοδεία στο Λας Βέγκας. Η αδελφή της ζητά προσευχές από τους θαυμαστές, ενώ η τραγουδίστρια παραμένει αισιόδοξη πως «ο Θεός απλώς της ζητά να επιβραδύνει»
LIFO NEWSROOM
Τέιλορ Σουίφτ: Eκτός υποψηφιοτήτων στα Grammy για πρώτη φορά μετά από 18 χρόνια

Πολιτισμός / Τέιλορ Σουίφτ: Η απάντησή της στα σχόλια για το νέο της άλμπουμ

«Ο καθένας έχει δικαίωμα να νιώθει ακριβώς όπως θέλει, ο στόχος μας ως καλλιτέχνες είναι να λειτουργούμε σαν καθρέφτης», αναφέρει για τα σχόλια που απέσπασε το νέο της άλμπουμ, «The Life of a Showgirl»
LIFO NEWSROOM
Yohji Yamamoto: «Η μόδα έχει γίνει αστείο, όλα περιστρέφονται γύρω από τα χρήματα»

Πολιτισμός / Yohji Yamamoto: «Η μόδα έχει γίνει αστείο, όλα περιστρέφονται γύρω από τα χρήματα»

Ο αντισυμβατικός Ιάπωνας που εξυμνεί την avant-garde αισθητική μέσα από υπερμεγέθεις, ασύμμετρες σιλουέτες και τη διαχρονική του αφοσίωση στο μαύρο, συνεχίζει στα 82 του χρόνια να παλεύει «θυμωμένος αλλά ακούραστος» για την ουσία και την αλήθεια της μόδας
LIFO NEWSROOM
Βασίλης Μπισμπίκης: Επιστρέφει η παράσταση «Άνθρωποι και Ποντίκια» μετά από 5 χρόνια

Πολιτισμός / Βασίλης Μπισμπίκης: Επιστρέφει η παράσταση «Άνθρωποι και Ποντίκια» μετά από 5 χρόνια

Ο Βασίλης Μπισμπίκης αναβιώνει το αριστούργημα του Τζον Στάινμπεκ στο νέο Cartel στο Αιγάλεω, υπογράφοντας μια ωμή, ρεαλιστική και συναισθηματικά φορτισμένη σκηνοθεσία που φέρνει ξανά στο προσκήνιο τον αγώνα των απλών ανθρώπων για αξιοπρέπεια και ελπίδα
LIFO NEWSROOM