Στιγμές μιας δύσκολης χρονιάς

Στιγμές μιας δύσκολης χρονιάς Facebook Twitter
Ο χρόνος αυτός ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία. Και έπειτα, η μεγαλειώδης εξέγερση των κοριτσιών του Ιράν.
0

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΥΤΟΣ ΗΤΑΝ ΚΥΡΙΩΣ ο πόλεμος στην Ουκρανία. Και έπειτα, η μεγαλειώδης εξέγερση των κοριτσιών του Ιράν, και έπειτα ενός σημαντικού τμήματος του λαού που αντιπαλεύει με κίνδυνο ζωής και θανάτου την εκεί ισλαμική δικτατορία.

Τα σημαντικά γεγονότα δεν έλειψαν ή μάλλον έχουν αρχίσει να περισσεύουν ‒ κι αυτό βεβαίως σημαίνει πως η Ιστορία είναι εδώ, αμετανόητα παρούσα και απαιτητική, όσο κι αν την απωθούν οι βυθισμένοι στα μικρά εαυτοί μας.

Είπαμε: σε καιρούς μόνιμης κρίσης (της permacrisis, όπως τη βάφτισαν οι ειδικοί), τα δημόσια γεγονότα παρενοχλούν και στριμώχνουν διαρκώς τα ιδιωτικά και ενδόμυχα. Και η βαρβαρότητα αυτού του πολέμου που έχει, όπως λένε κάποιοι, «κουράσει» το γενικό κοινό, είναι κάτι παραπάνω από πηγή ενόχλησης: είναι απειλή και μεγάλη ντροπή μαζί.

Άλλης κλίμακας απειλές και ντροπές έχουν πυκνώσει κι αυτές μες στο 2022. Τα χρήματα του μήνα που λιγόστεψαν με τη θηριώδη ακρίβεια, το Εθνικό Σύστημα Υγείας που έχει πια φθορές ασυγχώρητες, το ζήτημα των υποκλοπών που ξετυλίγεται με αρκετές ασάφειες, αλλά πάντως με ανάγλυφη την ηθική και πολιτική του ευθύνη.

Και τέλος, απόγειο της επιστροφής των φαντασμάτων, το Quatargateσκάνδαλο Κατάρ - Μαρόκου, για την ακρίβεια). Ενδεχομένως, όμως, ένα νήμα ανασφάλειας και απληστίας ενώνει διαφορετικές ιστορίες, συνθέτοντας την εικόνα μιας απορρυθμισμένης πολιτείας.

Είπαμε: σε καιρούς μόνιμης κρίσης (της permacrisis, όπως τη βάφτισαν οι ειδικοί), τα δημόσια γεγονότα παρενοχλούν και στριμώχνουν διαρκώς τα ιδιωτικά και ενδόμυχα. Και η βαρβαρότητα αυτού του πολέμου που έχει, όπως λένε κάποιοι, «κουράσει» το γενικό κοινό, είναι κάτι παραπάνω από πηγή ενόχλησης: είναι απειλή και μεγάλη ντροπή μαζί.

Άλλη όμως, κι αυτήν τη φορά καθολικά ομολογημένη και αναντίρρητη απειλή, ο συνεχής τραμπουκισμός της χώρας από την πλευρά της τουρκικής ηγεσίας και των εναλλασσόμενων φερέφωνων.

Το 2022 ήταν η χρονιά που η στρατιωτική αντιπαράθεση των δύο χωρών έγινε ξανά πιθανή ή, έστω, καθόλου απίθανη. Η περίφημη γεωπολιτική εποχή γεννάει συνέχεια τριβές και σοβαρές εντάσεις που διαπερνούν πια όλα τα επίπεδα: γι’ αυτό και ζούμε, νομίζω, μια εποχή κατασκόπων, κυβερνοπολέμων κρατών ή εταιρικών κολοσσών και εν τέλει μια συγκυρία όπου η κανονικότητα γίνεται πρακτικά αδύνατη.

Εκτός, φυσικά, αν κάποιος/-α θέλει να ζήσει με κλειστά μάτια, σαν νεοέλληνας της Αράχωβας ή της Μυκόνου, πιστεύοντας πως η δεκαετία του ’90 δεν τελείωσε και πως οι πιστωτικές κάρτες συνεχίζουν να είναι μαγικές μηχανές παραγωγής ευδαιμονίας.

Άλλα ενδιαφέροντα σημάδια φάνηκαν αυτήν τη χρονιά, αν και συνεχίζουν τάσεις πολλών χρόνων. Η χώρα και η κυβέρνηση ξόρκισαν την ύφεση και την ενεργειακή κρίση, ενθαρρύνοντας τον τουρισμό, που σε πλείστες περιπτώσεις τείνει να γίνει υπερτουρισμός.

Πολλοί λένε πως αυτό είναι αναπότρεπτο αποτέλεσμα της απουσίας άλλων, σοβαρών και ανταγωνιστικών εναλλακτικών λύσεων για την οικονομία μας. Σαν να είμαστε αναγκασμένοι να επιλέξουμε ανάμεσα σε resort, boutique και μεγα-αποθήκες data για τη Microsoft, αφήνοντας ένα μικρό μερίδιο για τα αγροτικά και διατροφικά ή τη βιομηχανία.

Όμως για πρώτη φορά η εντατική δυναμική της τουριστικοποίησης αμφισβητείται. Γεννιούνται θεμιτά ερωτήματα, έγιναν καλές συζητήσεις, γράφτηκαν ορισμένα κριτικά κείμενα. Αυτή η κινητικότητα ιδεών και οι δεύτερες σκέψεις δεν είναι πολυτέλεια μα κάτι απαραίτητο, αν δεν θέλουμε να γίνει κανόνας αδιαμαρτύρητος η υπέρβαση κάθε μέτρου και κάθε πρόληψης για ένα κατοικήσιμο μέλλον.

Το ιδιωτικό μου 2022 είχε πολλές αλλαγές. Δυσκολίες. Θα ήθελα όμως να σταθώ σε κείνα τα βιβλία και τις μουσικές που έγιναν πάλι πηγή συγκίνησης και απόλαυσης, διορθώνοντας ενίοτε την ιδιοτροπία μιας μέρας, σκουπίζοντας κάπως τα βρόμικα νερά μιας στενόχωρης επαγγελματικής ή συναισθηματικής περίστασης.

Ατάκτως ερριμμένα, λοιπόν, και ασφαλώς με πολλές παραλείψεις: οι Επουλωμένες Καρδιές του εξαιρετικού Μαξ Μπλέχερ (Loggia, μτφρ. Βίκτωρ Ιβάνοβιτς), η Άννα Καρένινα του Τολστόι (στην αναγνωρισμένη μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου), ο Αθάνατος Μπάρτφους του Aaron Appelfeld (Άγρα, μτφρ. Μάγκυ Κοέν), το Τελευταίο καλοκαίρι στη Ρώμη (Ίκαρος, μτφρ. Δήμητρα Δότση), το Έρωτας και εξορία του Ισαάκ Μπασέβις Σίνγκερ (Δώμα, μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου). Και ακόμα τα ερωτικά ποιήματα ο Θρίαμβος του Αχιλλέα της αισθαντικής Λουίζ Γκλικ (Στερέωμα, μτφρ. Χάρης Βλαβιανός), το εξαιρετικό αναστοχαστικό ημερολόγιο του Timothy Snyder H δική μας ασθένεια - Μαθήματα ελευθερίας από ένα ημερολόγιο νοσηλείας (Στερέωμα, μτφρ. Γιώργος Μπολιεράκης), η βιογραφία Η μοναδική Μαρία Καζαρές της Ανν Πλανταζένε (Πατάκη, μτφρ. Γιάννης Στρίγκος) και το καλά υφασμένο μυθιστόρημα της Δήμητρας Κολλιάκου, Αταραξία (Πατάκη). Δύο ακόμα, πολύ διαφορετικά μεταξύ τους αφηγηματικά βιβλία τράβηξαν την προσοχή μου: το Στα χρόνια του κόκκινου κόμη του αεικίνητου Δημήτρη Κανελλόπουλου (Καστανιώτης) και το λεπτό μυθιστόρημα σύγχρονων σχέσεων του Γιώργου Στόγια Όχι δεν χωριζόμαστε (Μελάνι).

Στη μουσική που συνηθίζω να ακούω το 2022 είχε μερικές πολύ καλές στιγμές και μια μεγάλη περιοχή που τη βρήκα πολύ μέτρια. Σημειώνω το «Maida Vale Sessions» των Broadcast (με κάποια αριστουργήματα μέσα), το «So many days» των Καλιφορνέζων Triptides, το «protector» της ταλαντούχας Βορειο-ιρλανδής Aoife Nessa Frances και το «We’ve been going all wrong» της εκλεκτής Sharon van Etten με κάποια μαγικά τραγούδια. Μόλις πριν από λίγες μέρες έτυχε, όμως, να ακούσω το «Human» του Βασίλη Ντοκάκη των No clear mind human (single από τον επόμενο δίσκο του) και δεν μπορώ να μη βγάλω το καπέλο στην εμπνευσμένη λυρική του δύναμη.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γρηγόρης Δημητριάδης

Βασιλική Σιούτη / Οι υποκλοπές, ο γρίφος του Δημητριάδη και οι πρόωρες εκλογές 

Η κυβέρνηση κατέθεσε την Τρίτη στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στην ΕΥΠ, ελπίζοντας με την κίνηση αυτή να κλείσει το θέμα των υποκλοπών και να ανοίξει τη συζήτηση για τις εκλογές χωρίς βαρίδια. Η αντιπολίτευση όμως δεν σκοπεύει να συναινέσει. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Πώς τα σκάνδαλα επηρεάζουν την εκλογική συμπεριφορά

Οπτική Γωνία / Πώς τα σκάνδαλα επηρεάζουν την εκλογική συμπεριφορά

Η άποψη ότι υπάρχουν άλλα πιο σημαντικά διακυβεύματα που κυριαρχούν στην πολιτική ατζέντα, δείχνει να υποτιμά τον δυναμικό τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται οι πολιτικές και εκλογικές γνώμες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Enrico Bellini / «To TikTok πέτυχε γιατί σε διασκεδάζει»

Ο επικεφαλής Κυβερνητικών Σχέσεων και Δημόσιας Πολιτικής του TikTok στη Νότια Ευρώπη, Enrico Bellini, περιγράφει το μυστικό της επιτυχίας της δημοφιλούς πλατφόρμας και εξηγεί γιατί η προστασία των δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών είναι υψίστης σημασίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Οπτική Γωνία / Πόσο απέχει ένα βιντεοπαιχνίδι για βιασμούς από την incel πραγματικότητα που ζούμε;

Ορθώς μας σοκάρει το «No Mercy» που «παίζει» με τον βιασμό και την αιμομιξία, όμως την ίδια στιγμή ζούμε σε μια κοινωνία όπου η γυναικεία υποταγή πλασάρεται ως κανονικότητα.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τα νέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Πολιτική / Nέα στοιχεία για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή τον επαναφέρουν στο προσκήνιο 

Η υπόθεση των Τεμπών επιστρέφει στη Βουλή μέσω της δικογραφίας για τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, αλλά στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτήν τη φορά είναι καλά προετοιμασμένοι. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
κωνσταντοπουλου

Βασιλική Σιούτη / Ποιος είναι, τελικά, αξιωματική αντιπολίτευση;

Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν πλέον στη δεύτερη θέση το κόμμα της Πλεύσης Ελευθερίας. Θα διατηρήσει η Ζωή Κωνσταντοπούλου τη δυναμική που απέκτησε; Θα αλλάξει σύντομα πάλι η σειρά των κομμάτων; Το σίγουρο είναι πως η ρευστότητα είναι η νέα πολιτική συνθήκη. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Tίτλος: Explainer: Το κίνημα "Cute Winter Boots" και το κριντζ της ψηφιακής πολιτικοποίησης

Explainer / «Cute Winter Boots»: Όσο κι αν το υποτιμάτε, το TikTok παράγει πολιτική

Το hashtag #CuteWinterBoots συγκεντρώνει τους προβληματισμούς των χρηστών για την άνοδο της παγκόσμιας ακροδεξιάς και για τον τρόπο που εφαρμόζεται η δημοκρατία σήμερα. Έχουμε αφήσει πίσω μας για πάντα το «για να συμμετέχω στην πολιτική πάω σε συνελεύσεις και γράφομαι σε κόμμα».
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Τι μας δείχνουν τα πρώτα ίχνη ζωής εκτός της Γης;

Διάστημα / Βρέθηκαν όντως ίχνη εξωγήινης ζωής;

Τι ανακάλυψε ακριβώς το τηλεσκόπιο James Webb; Θα υπάρξει σύντομα κατοικήσιμος πλανήτης; Πόσο κοντά είμαστε στην κατάκτηση του Διαστήματος; Ο αστρονόμος και καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος Ξενοφών Μουσάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η ανακάλυψη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Βασιλική Σιούτη / Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει τρίτη θητεία και τα δίνει όλα για να αλλάξει το κλίμα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα διεκδικήσει και τρίτη πρωθυπουργική θητεία και τα δίνει όλα με στόχο την άμεση αντιστροφή του αρνητικού πολιτικού κλίματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χριστόφορος Πισσαρίδης: «Με ενοχλεί που η Ελλάδα, σε όλες τις λίστες, βρίσκεται στην τελευταία θέση»

Χριστόφορος Πισσαρίδης / «Με ενοχλεί που η Ελλάδα βρίσκεται παντού στην τελευταία θέση»

Από τον Τραμπ και την AI μέχρι την ελληνική γραφειοκρατία και την παγκόσμια ύφεση, ο νομπελίστας καθηγητής Οικονομικών Σερ Χριστόφορος Πισσαρίδης μιλά στη LIFO για το μέλλον της εργασίας και την απειλή του λαϊκισμού, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα χρειάζεται λιγότερο Δημόσιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Η κατάληψη των πανεπιστημίων από τον Τραμπ δεν θα πετύχει»

Ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια σχολιάζει στη LiFO τη σύγκρουση που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και των αμερικανικών πανεπιστημίων και πώς βλέπει την επόμενη μέρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αθήνα: Τα ηλεκτρικά πατίνια και το χάος της μικροκινητικότητας/ Πώς θα μπει τάξη στο χάος με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;/ «Δεν γίνεται να μην έχουμε πατίνια γιατί είναι επικίνδυνο να κυκλοφορήσουν»

Ρεπορτάζ / Τι θα γίνει επιτέλους με τα ηλεκτρικά πατίνια στην Αθήνα;

Τα ηλεκτρικά πατίνια είναι η νέα τάση μετακίνησης στην πόλη αλλά προς το παρόν δημιουργούν αρκετά προβλήματα και προκαλούν αντιδράσεις. Πώς θα μπουν όρια στην άναρχη κυκλοφορία τους και τη στάθμευσή τους και ποιες υποδομές χρειάζονται;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ