Ήταν η Καμπύλη το πρώτο περιοδικό ανοιχτής γκέι θεματολογίας στην Ελλάδα;

Ήταν η Καμπύλη το πρώτο περιοδικό ανοιχτής γκέι θεματολογίας στην Ελλάδα; Facebook Twitter
Ζήτησα από τον Τάκη Σπετσιώτη, που υπογράφει ως Τάκης ΣΠ., να θυμηθεί το διήγημά του στην «Καμπύλη» – μια ιστορία σχεδόν 40 χρόνια παλιά.
0

 

Ήταν η Καμπύλη το πρώτο περιοδικό ανοιχτής γκέι θεματολογίας στην Ελλάδα; Facebook Twitter
Η ζωή της «Καμπύλης» ήταν βραχεία. Ένα τεύχος και τέρμα.

Μπορεί η Καμπύλη να εμφανίστηκε στο ένα και μοναδικό τεύχος της, που κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του ’78, ως μια «έκδοση τέχνης», ήταν όμως ένα περιοδικό με ξεκάθαρη γκέι θεματολογία. Στο περιοδικό συμμετείχε μια ομάδα ανθρώπων, γνωστοί οι περισσότεροι (και τότε, αλλά ιδίως σήμερα) για τις πολλές και ποικίλες δραστηριότητές τους. Αυτοί ήταν…

 

Κατ’ αρχάς ο εκδότης και σκηνοθέτης Νίκος Φατούρος, έπειτα ο ποιητής, συγγραφέας, μεταφραστής και στιχουργός του ελληνικού ροκ (Λήδα-Σπύρος, Βλάσσης Μπονάτσος κ.λπ.) Ανδρέας Αγγελάκης (1940-1991) που υπογράφει ως Α.Α., ο ποιητής, μεταφραστής και άλλα πολλά Λουκάς Θεοδωρακόπουλος (1925-2013), ο Νίκος Παναγιωτόπουλος (ουδεμία σχέση με τον προσφάτως εκλιπόντα σκηνοθέτη ή τον ποιητή του «Σύσσημον ή Τα κεφάλαια»), ο Νίκος Μουρατίδης (με σπουδές σκηνοθεσίας τότε, και αργότερα πρόσωπο της δισκογραφίας, του ραδιοφώνου, της τηλεόρασης, εκδότης κ.λπ.) και ο Τάκης ΣΠ., δηλαδή ο Τάκης Σπετσιώτης, γνωστός επίσης σκηνοθέτης («Μετέωρο και Σκιά»), συγγραφέας και δοκιμιογράφος.

Το περιοδικό ήταν ασπρόμαυρο, μικρού μεγέθους, 32 σελίδων και περιείχε ποιήματα και διηγήματα. Δεν είχε δηλαδή «απόψεις» ή γενικότερα κείμενα «προβληματισμού».

Το περιοδικό τυπωνόταν κατά βάση από μια παρέα, που είχε προέλθει από τη Σχολή Κινηματογράφου του Λυκούργου Σταυράκου, καθώς σπουδαστές της Σχολής ήταν οι Φατούρος, Παναγιωτόπουλος, Μουρατίδης και βεβαίως ο Σπετσιώτης. 

Περαιτέρω, οι Σπετσιώτης και Μουρατίδης είχαν συνεργαστεί (ως σκηνοθέτης ο πρώτος και ως ηθοποιός ο δεύτερος) σε δύο από τις πιο παλαιές avant queer ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, τις «Η Λίζα και η άλλη» (1976) και «Καλλονή» (1977) –η queer τριάδα της εποχής συμπληρώνεται με την «Όπερα» (1976) του Ανδρέα Βελισσαρόπουλου–, ενώ οι Θεοδωρακόπουλος και Αγγελάκης ήταν από τα ιδρυτικά μέλη του ΑΚΟΕ.

Το περιοδικό ήταν ασπρόμαυρο, μικρού μεγέθους, 32 σελίδων και περιείχε ποιήματα και διηγήματα. Δεν είχε δηλαδή «απόψεις» ή γενικότερα κείμενα «προβληματισμού».

Ήταν η Καμπύλη το πρώτο περιοδικό ανοιχτής γκέι θεματολογίας στην Ελλάδα; Facebook Twitter
Το μισό σχεδόν τεύχος της «Καμπύλης» καταλαμβάνεται από το διήγημα του Τάκη Σπετσιώτη «Μια φιλία».

Ένα από τα ποιήματα του Ανδρέα Αγγελάκη αντιγράφω στη συνέχεια. Είναι το πρώτο από τα ΔΥΟ ΟΝΕΙΡΑ…

 

1.

Όνειρο φριχτό. Στην Αγγλία ίσως,

εγώ κι ένας άλλος (ποιος;) σε κτίριο καινούργιο

σκηνές αποτρόπαιες. Συμπλέγματα γεμάτα

μίσος, μορφές που ανεβοκατέβαιναν

τις σκάλες κι έμπαιναν

σε καμαράκια κρυφογελώντας, κρυφογνέφοντας.

Ένα είδος φίδι ιππόκαμπο σιχαμένο

στη γυαλάδα του έδινε ο ένας στον άλλο

φτύνοντας στο στόμα.

Πέντε είχαν μαζευτεί πίσω απόνα κουρτινάκι

κι έκαναν έρωτα δίχως να κοιτάζονται.

Όλα δίχως διόλου θόρυβο, με κινήσεις

μαθηματικές, σταθερές, επαναλαμβανόμενες.

Ξύπνησα με ανακούφιση,

ψιλοροχάλιζα όπως όταν πιω πολύ.

Είπα να ξορκίσω το κακό με τη σκέψη

πως δεν είμαι μόνος. Πως θα με σκέφτεσαι.

Στύση μαρτυρική. Δεν μπορώ ν’ αυνανιστώ.

Καλόμαθα στον έρωτα. Πώς θα ξεσυνηθίσω;

 

Κι ένα ποίημα του Λουκά Θεοδωρακόπουλου…

ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ

 

Θα καταργήσω τον άνεμο και θα γίνω δέντρο.

Δεν θα φοβάμαι τίποτα πια.

Ούτε κι εσύ.

Θ’ ανθίζουμε και θα καρπίζουμε, ακίνητοι, ωραία φρούτα.

Ίσως λιγάκι άνοστα, μα τι πειράζει;

 

Το μισό σχεδόν τεύχος της «Καμπύλης» καταλαμβάνεται από το διήγημα του Τάκη Σπετσιώτη «Μια φιλία». Πρόκειται για μια ωραία αρθρωμένη εφηβική ιστορία, μια ερωτική γνωριμία δύο αγοριών, μαθητών, κάπου στην επαρχία, που καταλήγει σε μιαν άνιση, εκατέρωθεν, διαχείριση. Ο ένας, ο μεγαλύτερος, κάνει βούκινο την περιπέτειά του, εκθέτοντας το φίλο του στους συμμαθητές του, ενώ ο άλλος, ο μικρότερος, την ίδια στιγμή νοιώθει σαν ν’ ανοίγει η γη και να τον καταπίνει…  

Ζήτησα από τον Τάκη Σπετσιώτη, που υπογράφει ως Τάκης ΣΠ., να θυμηθεί το διήγημά του στην «Καμπύλη» – μια ιστορία σχεδόν 40 χρόνια παλιά. Να τι μου είπε:

«Το “Μια φιλία” ήταν το πρώτο διήγημά μου, που δημοσιεύτηκε στην Καμπύλη το 1978. Ήμουν ναύτης ακόμη, είχε προηγηθεί το σκάνδαλο της μικρού μήκους ταινίας μου Καλλονή το ’77 –κόπηκε και απαγορεύτηκε η προβολή της από την επιτροπή λογοκρισίας– κι έπρεπε να είμαι πολύ προσεκτικός με τη νέα μου δημοσίευση, γι’ αυτό και υπογράφω ως Τάκης ΣΠ. και όχι με το πλήρες ονοματεπώνυμό μου.

 

Πολύ σημαντικό για μένα κείμενο, αφού πάνω του στηρίχτηκε το πρώτο μέρος τού σεναρίου μου Πύρινες Χαρές (Fiery Joys) χρηματοδοτημένο από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Σεναρίου. Μάλιστα, είχα προσθέσει κι ένα δεύτερο μέρος στο σπονδυλωτό σενάριο. Παρότι οι ξένοι το γούσταραν πολύ, το έκοψαν οι εδώ κρατούντες τού Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου το 1995. Για να μη μείνει τελικά στο συρτάρι, το μετέτρεψα στο μυθιστόρημα Δελτίον Ταυτότητος, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα το 2003, προσθέτοντας και τρίτο μέρος. Από το ’78… για βάλε πόσα χρόνια μέχρι το 2003… Είκοσι πέντε χρόνων ιστορία».

Η ζωή της «Καμπύλης» ήταν βραχεία. Ένα τεύχος και τέρμα. Λουκάς Θεοδωρακόπουλος, Ανδρέας Αγγελάκης και Ανδρέας Βελισσαρόπουλος ετοιμάζουν την ίδια εποχή το ΑΜΦΙ, που κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του, με κεφαλίδα «Για την Απελευθέρωση των Ομοφυλόφιλων», την άνοιξη του 1978.

Αν υποθέσει κανείς πως οι Θεοδωρακόπουλος και Αγγελάκης έστρεψαν την προσοχή τους στο νέο, πιο μεγάλο σε διαστάσεις και πιο «γεμάτο» (με φωτογραφίες και με περισσότερες σελίδες) έντυπο, που αποτελούσε και έκφραση του ΑΚΟΕ, και πως η λογοτεχνική/ ποιητική ύλη της Καμπύλης πέρασε κατά μίαν έννοια στις σελίδες του ΑΜΦΙ, τότε μάλλον συνάγεται το συμπέρασμα πως η Καμπύλη (που δεν είχε πλέον λόγο να κυκλοφορεί) υπήρξε κάτι σαν προάγγελος του ΑΜΦΙ και όσων άλλων ανάλογων εντύπων επακολούθησαν. 

Lgbtqi+
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

*Κάθε τρελό παιδί/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / *Κάθε τρελό παιδί/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Η ελληνική ψυχανάλυση κρύβει ακόμα τα queer σώματα στις σκιές: από τα τηλεοπτικά δικαστήρια της Τατιάνας μέχρι τα hashtags των θεραπευτών–influencers. Σπαράγματα μνήμης, media τραύματος και επιβίωσης συνθέτουν μια ιστορία που ποτέ δεν ειπώθηκε ολόκληρη.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
Οι εκδόσεις που απευθύνονται στο LGBTQ+ κοινό αντιμετωπίζουν διακρίσεις από τους διαφημιστές, προειδοποιούν οι εκδότες

Διεθνή / Τα περιοδικά που απευθύνονται στο LGBTQ+ κοινό αντιμετωπίζουν διακρίσεις από τους διαφημιστές, προειδοποιούν οι εκδότες

Η αντι-DEI εκστρατεία στις ΗΠΑ και οι διαφημιστές που αποφεύγουν να συνεργαστούν με τα έντυπα που απευθύνονται στην LGBTQ+ κοινότητα και άλλες μειονότητες
LIFO NEWSROOM
Είσαι Αυτό που Πουλάς: Queer Σώμα, Πόθος και Bareback Ελευθερία/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / Είσαι Αυτό που Πουλάς: Queer Σώμα, Πόθος και Bareback Ελευθερία/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Από τον Chris Karakatsanis και τον Tim Kruger ως τους queer OnlyFans performers, αυτό το κείμενο χαρτογραφεί το σώμα που επιμένει να ποθεί, να μιλά, να επιβιώνει. Μια διαδρομή από το τραύμα ως την ηδονή, χωρίς ενοχή
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
*There Is A Ghost/ από τον Πάνο Μιχαήλ

ΟΑΣΗ / *There Is A Ghost/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Τέσσερις queer αφηγήσεις που ξεκινούν από τη μουσική αλλά μιλούν για κάτι πιο βαθύ: το παιδί που χόρευε μπροστά στην τηλεόραση, την επιθυμία που δεν χωράει πουθενά, το τραύμα που παίρνει χρώμα. Η Kylie, η Τζένη Βάνου και η ANOHNI σαν φαντάσματα που μας στοίχειωσαν για να μας σώσουν, και τρεις νέες σπίθες – Cole Escola, Sondiaze, Koplje – που μας θυμίζουν γιατί το queer δεν ήταν ποτέ “ασφαλές”.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ
*Χαλάρωσε, να το κάνεις/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Όαση / *Χαλάρωσε, να το κάνεις/ από τον Πάνο Μιχαήλ

Από σήμερα η ΟΑΣΗ αλλάζει μορφή. Δεν είναι πια blog. Είναι επιδερμίδα με μνήμη· ένα σημείο πάνω στον ψηφιακό χάρτη όπου η queer φωνή δεν λογοκρίνεται, δεν περνάει από φίλτρο, και δεν χρειάζεται να αποδείξει πως υπάρχει.
ΠΑΝΟΣ ΜΙΧΑΗΛ