Οβίδιος: Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός

Η νέα μετάφραση των «Μεταμορφώσεων» είναι ένας άθλος και εκδοτικό γεγονός. Facebook Twitter
Πάντως, τα λεγόμενα αίτια κάθε ιστορίας στις Μεταμορφώσεις είναι από τα ουσιαστικά στοιχεία του έργου, όπως και το αλληγορικό τους σθένος, εκφράζοντας και στα δεκαπέντε βιβλία όλη αυτή την πυρακτωμένη κατάσταση του πάθους, του πανικού, της καταπληξίας, του παιχνιδιού που κρύβεται πίσω από αυτήν τη διαρκή δυναμική της μεταμόρφωσης.
0


«ΓΚΡΕΜΙΖΕΤΑΙ Ο ΦΑΕΘΩΝ
στο κενό, οι φλόγες διαγουμίζουν τα μαλλιά του, ανάποδα το βάρος τον τραβά, γράφει στον ουρανό τροχιά θανάτου καθώς τις νύχτες με αστροφεγγιά κάποιος να κοιτάει ψηλά το πεφταστέρι / που μοιάζει να γλιστράει προς τη γη, μα αν έπεσε στ’ αλήθεια δεν το ξέρει», γράφει με τον δικό του υποβλητικό τρόπο ο ποιητής Οβίδιος στις Μεταμορφώσεις του. Έπρεπε να περάσουν 2.000 χρόνια από τότε που ο Φαέθων έπαιρνε την άδεια από τον θεό Ήλιο για να οδηγήσει το άρμα του, που θα καταρριπτόταν στη συνέχεια ύστερα από φωτιά που θα έπεφτε πάνω στη γη, για να διαπιστώσουμε πώς ένα ποιητικό έργο που γράφηκε μετά τον 1ο μ.Χ. αιώνα μάς προσφέρει μια άλλη ποιητική και –γιατί όχι;– συγχρόνως οικολογική ανάγνωση για την αλαζονεία της εξουσίας και την υπερθέρμανση του πλανήτη. Το συναρπαστικό απόσπασμα δεν τελειώνει εδώ, αφού, μετά τον θρήνο του Φαέθοντα από τις αδελφές του Ηλιάδες, τις βλέπουμε να μεταμορφώνονται σε ιτιές και να είναι η αφορμή για να αποκαλυφθεί ένα άλλο εντυπωσιακό άρμα, σαν αυτό που κάποτε έσωζε τη Μήδεια στους ουρανούς, που σέρνουν φανταχτερά παγόνια με μοναδικό οδηγό την Ήρα. Η κατάληξη θα είναι κι αυτή άλλη μια σειρά από μαγικές μεταμορφώσεις, άμεσα συνυφασμένες με μια σειρά από σύγχρονες αναγνώσεις που καθιστούν τον κορυφαίο ποιητή της λατινικής γλώσσας «αδυσώπητα» μοντέρνο.

Λέμε αδυσώπητα, γιατί αυτή η λέξη έρχεται αυθόρμητα στο μυαλό κάθε φορά που ολοκληρώνεται η ανάγνωση ενός ακόμα αποσπάσματος από τις Μεταμορφώσεις, για να συνειδητοποιήσεις το σφρίγος των περιγραφών ενός ποιητή ο οποίος εξορίστηκε, διώχτηκε, θεωρήθηκε τολμηρός έως και αποσυνάγωγος, αλλά ποτέ δεν εγκατέλειψε το δημιουργικά χαοτικό του έργο. Αποτυπώνοντας το κοσμοπολίτικο μεγαλείο του ελληνιστικού κόσμου, που αγαπούσε τους αμαρτωλούς θεούς των Αρχαίων Ελλήνων και τις περιπέτειές τους, κατάφερε μέσα από αυτό το ελευθεριακό πνεύμα, να αποτυπώσει όλο το φάσμα των αντιδράσεων θεών, ζώων και ανθρώπων. Φέροντας αυτούσια την επικούρεια σφραγίδα της αποθέωσης της φύσης, που βλέπουμε να αποτυπώνεται σε όλο το οργασμικό της κλέος μέσα από τις τοιχογραφίες στα σπίτια της Πομπηίας αλλά και το περίφημο De rerum natura του Λουκρήτιου, ήταν φυσικό ο πιστός στο ανοιχτό, ελληνιστικό πνεύμα Οβίδιος να γίνει το μαύρο πρόβατο του αυστηρού Οκταβιανού που δεν ήθελε τέτοια παιχνίδια στο άκρως οριοθετημένο και λογοκρατούμενο πολιτικό του σχέδιο. Η μεταστροφή των Ρωμαίων από τη λατρεία του Μέγα Αλέξανδρου και της ελληνιστικής ανοιχτοσύνης προς μια πιο ταυτοτική λατινοθρεμμένη ρωμαϊκή ταυτότητα εκφράζεται με πλήρη αυστηρότητα από τον Αύγουστο, τον φερόμενο Οκταβιανό, θετό γιο του Ιουλίου Καίσαρα και πρώτο αυτοκράτορα της Ρώμης. Απέναντι σε αυτόν τον αλαζονικά κυρίαρχο στο νέο imperium, η ελευθεριότητα του Οβίδιου δεν μπορεί παρά να είναι ο απόλυτος εχθρός.

Το ελευθεριακό πνεύμα του Οβίδιου συνδέεται άμεσα με διάφορα ταυτολογικά ζητήματα που αφορούν queer αναζητήσεις αλλά και το ξέφρενο ερωτικό παιχνίδι που ήταν κοινή αναφορά στον ελληνιστικό κόσμο.

Δικαίως, λοιπόν, πολλοί εντοπίζουν στους 12.000 εξάμετρους στίχους των Μεταμορφώσεων, ασχέτως του αν καταλήγουν αναγκαστικά στην αποθέωση του αυτοκράτορα, έναν ριζοσπαστισμό και μια σειρά από ερωτικές συνευρέσεις που ενδεχομένως συνδέονται με τα αίτια της εξορίας του, αν και λένε ότι μάλλον άλλο ήταν το έργο και τα αίτια. Πάντως, τα λεγόμενα αίτια κάθε ιστορίας στις Μεταμορφώσεις είναι από τα ουσιαστικά στοιχεία του έργου, όπως και το αλληγορικό τους σθένος, εκφράζοντας και στα δεκαπέντε βιβλία όλη αυτή την πυρακτωμένη κατάσταση του πάθους, του πανικού, της καταπληξίας, του παιχνιδιού που κρύβεται πίσω από αυτήν τη διαρκή δυναμική της μεταμόρφωσης. Στόχος του ποιητή, γράφοντας το άκρως φιλόδοξο έργο, ήταν προφανώς να ξεπεράσει τον κατεξοχήν εκφραστή του έπους στον λατινικό και ρωμαϊκό κόσμο, Βιργίλιο, και την περίφημη Αινειάδα του. Επιρροές, επίσης, καταγράφονται κυρίως από την Ιλιάδα, τα Ετεροιούμενα του Νίκανδρου, την Ορνιθογονία του Βοΐου και τις Μεταμορφώσεις του Παρθενίου. Αλλά κανείς από τους συγχρόνους του δεν κατάφερε να συλλάβει με τέτοιο πειστικό τρόπο αυτή την περίτεχνη αφηγηματική δομή που δεν βασίζεται σε κάποιο κρυφό κέντρο αλλά διέπεται από απόλυτο καλλιτεχνικό οίστρο.

Μεταμορφώσεις, Οβίδιος, Μτφρ.: Θεόδωρος Παπαγγελής, Σελίδες: 557, Εκδόσεις Gutenberg
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ. Μεταμορφώσεις, Οβίδιος, Μτφρ.: Θεόδωρος Παπαγγελής, Σελίδες: 557, Εκδόσεις Gutenberg

Αυτό ακριβώς το μνημειώδες έργο παραδίδεται για πρώτη φορά στα ελληνικά από έναν ουσιαστικό και ακάματο μελετητή του ρωμαϊκού κόσμου, τον Θεόδωρο Δ. Παπαγγελή (εκδόσεις Gutenberg) με εισαγωγή του ιδίου. Ο ομότιμος καθηγητής Λατινικής Φιλολογίας και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών μάς είχε χαρίσει, εκτός από τις περίοπτες μεταφράσεις και μελέτες του, μια πιο ευσύνοπτη εκδοχή των ιστοριών ή της «μυθολογικής εγκυκλοπαίδειας», όπως προτιμάει να αποκαλεί τις Μεταμορφώσεις, αλλά αυτήν τη φορά ο τεράστιος άθλος ολοκληρώνεται. Είχε, ωστόσο, υπάρξει στο παρελθόν άλλη μια μεταφραστική κατάθεση από τον γιατρό Θεόδωρο Τσοχαλή, μια επιλογή χωρίων σε έμμετρο λόγο από τον Θεόδωρο Γιαννάτο και τις εκδόσεις Δίφρος, ενώ το τρίτο και δέκατο βιβλίο του Οβίδιου είχε κυκλοφορήσει από τον Τάσο Νικολόπουλο και τις εκδόσεις Στιγμή. Έχοντας απόλυτο σεβασμό στους χαρακτηριστικούς δακτυλικούς εξάμετρους ο μεταφραστής εν προκειμένω επιλέγει ένα σχήμα που δείχνει να αντιστοιχεί στον δικό μας εκφραστικό δεκαπεντασύλλαβο που συνδέεται άμεσα με το ζωντανό σφρίγος των πάλι δικών μας δημοτικών τραγουδιών, μια βυζαντινή, εν πολλοίς, κληρονομιά με αρχαία προέλευση από τον ιαμβικό τετράμετρο. Ακόμα και οι λέξεις που επιλέγει, που μπορεί σε κάποια σημεία να φαίνονται ακραία δημοτικίζουσες, συνδέονται άμεσα με τη λαγαρή γλώσσα των δημοτικών τραγουδιών αλλά και με τις πιο ζωντανές επιλογές της μαλλιαρής γλώσσας.

Άλλωστε και στην πρωτότυπη εκδοχή του οβιδιακού έπους μέσα από αυτό το μείγμα δημώδους γλώσσας και πρωτότυπων ρητορικών σχημάτων φαίνεται να μεταφέρεται αυτούσιο το πνεύμα των αρχαίων μύθων που μεταλαμπαδεύονται σε όλο τον δυτικό κόσμο με τον πιο εναργή τρόπο μέχρι σήμερα. Δεν πρέπει κανείς να λησμονεί ότι οι αρχαιοελληνικοί μύθοι έγιναν εν τέλει γνωστοί μέσα από αυτό το έργο που εξερευνά τις πολλαπλές ταυτοτικές αναζητήσεις, τα όρια της εξουσίας, την ανάγκη της πλησμονής και τη μαγεία της έξαρσης, διαμορφώνοντας ένα οντολογικό πλαίσιο ανεξάντλητων αναφορών από το οποίο άρχισαν να αρδεύουν οι διάφορες σύγχρονες ερμηνείες. Από αυτό επομένως εμπνεύστηκαν όχι μόνο οι ακροατές του ρωμαϊκού κόσμου αλλά οι μετέπειτα αναλυτές αυτού του συστήματος που εμπλέκει από θεούς και ζώα μέχρι την ανεξάντλητη φύση και την ανόργανη ύλη. «Ο Οβίδιος δεν είναι ο μόνος που αφηγείται μύθους μεταμόρφωσης αλλά είναι ο μόνος που με τα “ζουμ” της περιγραφικής μαεστρίας του ενεργοποιεί παραστάσεις και εμπειρίες του επιταχυνόμενου 21ου αιώνα», γράφει με ακρίβεια στην εισαγωγή του ο Παπαγγελής, αναφερόμενος στον ακραία σύγχρονο χαρακτήρα των περιγραφών του ποιητή. Το ελευθεριακό του πνεύμα συνδέεται άμεσα με διάφορα ταυτολογικά ζητήματα που αφορούν είτε queer αναζητήσεις, αφού εδώ συναντάμε από τον διεμφυλικό Τειρεσία μέχρι τη μεταμόρφωση της Καινής σε Καινέα, αλλά και το ξέφρενο ερωτικό παιχνίδι που ήταν κοινή αναφορά στον ελληνιστικό κόσμο. Χαρακτηριστικός είναι ο μονόλογος με πρωταγωνίστρια την Ίφιδα, η οποία διεκδικεί τη σεξουαλική της ταυτότητα, καθώς η δύναμη που εκφράζει μπορεί, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο Παπαγγελής, να παρομοιαστεί από άποψη δραστικότητας με το Boy meets girl της Άλι Σμιθ ή το Middlesex του Ευγενίδη. Αντίστοιχα, πάλι, ξεπερνώντας τους καρτεσιανούς δυισμούς και την αναγκαστική υπεροχή του σολιψιστικού σύμπαντος, ο πάντοτε επικούρειος Οβίδιος αναδεικνύει τη συμπαντική, οργανική συνέχεια του κόσμου που δεν διαχωρίζει τον άνθρωπο από το περιβάλλον του, αναδεικνύοντας ένα αρμονικό όλο. Εδώ θα είχε ενδεχομένως να προσθέσει πολλά ο Ζιλ Ντελέζ, ο οποίος είχε εντοπίσει τέτοιες φιλοσοφικές ερμηνείες στο δικό του πρωτότυπο οντολογικό σχήμα – και δεν ήταν ο μόνος.

Σε αυτό το μήκος κύματος και εντοπίζοντας αναλυτικά όλες τις σύγχρονες επιδράσεις, ο μεταφραστής καίρια επισημαίνει πως «από την άποψη αυτή οι Μεταμορφώσεις διεκδικούν scherzo ma non troppo, το κύρος μιας οντολογικής αφήγησης/ερμηνείας που εδράζεται σε ένα συνεχές ανθρώπινων όντων, θεών, ημιθέων, φυτών, ζώων, φυσικών φαινομένων, ανόργανης και οργανικής ύλης». Λειτουργώντας, επομένως, ως δεξαμενή σύγχρονων προσεγγίσεων, από την οποία αρύεται η σύγχρονη θεωρία τα δικά της εργαλεία, το έργο του Οβίδιου γίνεται εκφραστής όλων των σημερινών αναζητήσεων και προβλημάτων, εις βάρος όμως του ποιητικού του σφρίγους. Γιατί ο μέγας ποιητής δείχνει να αναζητά, μέσα από τις μεταμορφώσεις, μια νέα φόρμα που, όπως το σχήμα του νερού ή ενός αγαπημένου κορμιού, δεν εκφράζει άκαμπτη ακινησία αλλά ροή, γίγνεσθαι, ζωή. Μέσα από την αιωνιότητα της ένθεης φύσης ξεχωρίζει εκείνη η στιγμή που μπορείς να αγαπήσεις τη ζωή στην πιο τρυφερή και μύχια ομορφιά της, νιώθοντας τη λιτή ευτυχία που εκφράζει ο αέναος ρυθμός των μεταμορφώσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι σε αυτή την πρωτεΐκή και ρευστή ζωή ο ποιητής δεν έχει ανάγκη να βιάσει, σε αντίθεση με ό,τι φαίνεται στις βίαιες πράξεις των θεών, την ίδια τη μεταμόρφωση, αναγκάζοντας τους σύγχρονους ποιητές να τον μιμηθούν στη μορφή και την έκφραση. Γι’ αυτο οι ρομαντικοί δεν χρειάστηκαν, λατρεύοντας τον Οβίδιο, να σπάσουν το μέτρο για να αποτυπώσουν τη μελωδία του γίγνεσθαι, αποτίοντας για πάντα φόρο τιμής στον ποιητή που, σημειωτέον, έσπευσε πρώτος να καταστρέψει το έργο του, το οποίο σώθηκε μέσα από αντίγραφα. Και εκείνος έμεινε να αγναντεύει για πάντα, με αντίστοιχα ρομαντικό τρόπο, όπως φαίνεται από το άγαλμα που στήθηκε στον τόπο εξορίας του, τη γη του Εύξεινου Πόντου, τη Μαύρη Θάλασσα.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO. 

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι «Μεταμορφώσεις» του Οβίδιου στο ελληνικό βιβλιοπωλείο

Λέσχη Ανάγνωσης: Μεταμορφώσεις / Οι «Μεταμορφώσεις» του Οβίδιου στο ελληνικό βιβλιοπωλείο

Το εμβληματικό έργο του ρωμαίου ποιητή που πέθανε σαν σήμερα το 17 μ.Χ. δεν έχει μεταφραστεί ποτέ ολόκληρο στο ελληνικά, ενώ ακόμα και οι λιγοστές απόπειρες βρίσκονται εκτός κυκλοφορίας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
2000 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του, ένα βιβλίο για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες γίνεται μπεστ-σέλερ

Βιβλίο / Ο Σουητώνιος του 69 μ.Χ. γίνεται ξανά μπεστ-σέλερ

Οι «Βίοι των Καισάρων», το εξόχως κουτσομπολίστικο βιβλίο που είχε γράψει ο Σουητώνιος για τον βίο και την πολιτεία της πρώτης σειράς των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και μπήκε στη λίστα με τα ευπώλητα των Sunday Times.
THE LIFO TEAM
Μεσσαλίνα, μια παρεξηγημένη γυναίκα της αρχαίας ιστορίας

Βιβλίο / Μεσσαλίνα, μια παρεξηγημένη γυναίκα της αρχαίας ιστορίας

Το όνομά της μέχρι σήμερα είναι συνώνυμο με μια γυναίκα αδίστακτη, σεξουαλικά ακόρεστη και δολοπλόκα, μια γυναίκα επικίνδυνη για όσους την πλησιάζουν. Ωστόσο, ένα νέο βιβλίο έρχεται να ανατρέψει αυτόν τον μύθο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Νέρων: Παρεξηγημένος, καλλιτέχνης και καθόλου πυρομανής σύμφωνα με το Βρετανικό μουσείο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Νέρων: Παρεξηγημένος, καλλιτέχνης και καθόλου πυρομανής σύμφωνα με το Βρετανικό μουσείο

Η έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο επιχειρεί να διορθώσει την εικόνα του πιο αμφιλεγόμενου Ρωμαίου αυτοκράτορα που σιχαινόταν η ελίτ και αγαπούσε ο λαός.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ