«Ο κόσμος του Μπάρνεϋ»: Ένας αξέχαστος μυθιστορηματικός ήρωας

Μοντερκάι Ρίχλερ «Ο κόσμος του Μπάρνεϊ» Facebook Twitter
Κάθε απόπειρα να συνοψιστεί το εκρηκτικό παραλήρημα του Μπάρνεϋ Πανόφσκι, το δαιδαλώδες όσο και συναρπαστικό οικοδόμημα των πεπραγμένων που επινόησε για χάρη του ο Μορντεκάι Ρίχλερ είναι καταδικασμένη. Φωτ.: Reg Innell/Toronto Star via Getty Images/Ideal Image
0

ΚΑΘΙΣΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΟΥ μ’ ένα πούρο καρφωμένο στο στόμα κι ένα μπουκάλι ουίσκι στο πλάι, με την κύστη του φραγμένη από προστάτη και με τη νόσο του Αλτσχάιμερ αμείλικτη να του επιτίθεται, παρατημένος από τη λατρεμένη τρίτη σύζυγό του και με την υποψία μιας ανθρωποκτονίας να τον ακολουθεί σαν ρετσινιά, ο εξηνταεπτάχρονος Καναδοεβραίος κι επιτυχημένος παραγωγός τηλεοπτικών σκουπιδιών Μπάρνεϋ Πανόφσκι πασχίζει ν’ αποκρυπτογραφήσει την καθημαγμένη ζωή του.

Έξαλλος από τις χυδαίες επιθέσεις που του επιφύλαξε με την αυτοβιογραφία του ένας αρχαίος φίλος του και διάσημος πλέον συγγραφέας, ο Πανόφσκι είναι αποφασισμένος να μην εγκαταλείψει τα εγκόσμια αν δεν παρουσιάσει –γραπτώς κι εκείνος– την εκδοχή του. 

Από τις σημαντικότερες πένες του Καναδά, ο πολυβραβευμένος Μορντεκάι Ρίχλερ (1931- 2001) άφησε πίσω του μια σειρά από μυθιστορήματα, διηγήματα, σενάρια, θεατρικά έργα, βιβλία για παιδιά και δεκάδες ενοχλητικά πολιτικά άρθρα με τα οποία καυτηρίαζε τον ρατσισμό, τον εθνικισμό, την πολιτική διαφθορά, τις αποσχιστικές τάσεις των γαλλόφωνων του Κεμπέκ και τις θηριώδεις υπερβολές του πολιτικά ορθού.

Ο σαρκαστικός, απρόβλεπτος και κατά βάθος απίστευτα τρυφερός κύριος Πανόφσκι είναι ο κεντρικός ήρωας και αφηγητής του μυθιστορήματος «Ο κόσμος του Μπάρνεϋ» του Μορντεκάι Ρίχλερ (μετ. Γ-Ι. Μπαμπασάκης, Πόλις, 2003).

Από τις σημαντικότερες πένες του Καναδά, ο πολυβραβευμένος Μορντεκάι Ρίχλερ (1931- 2001) άφησε πίσω του μια σειρά από μυθιστορήματα, διηγήματα, σενάρια, θεατρικά έργα, βιβλία για παιδιά και δεκάδες ενοχλητικά πολιτικά άρθρα με τα οποία καυτηρίαζε τον ρατσισμό, τον εθνικισμό, την πολιτική διαφθορά, τις αποσχιστικές τάσεις των γαλλόφωνων του Κεμπέκ και τις θηριώδεις υπερβολές του πολιτικά ορθού.

κοσμος του μπαρνει
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Μορντεκάι Ρίχλερ, Ο κόσμος του Μπάρνεϋ, εκδόσεις Πόλις

Το «Ο κόσμος του Μπάρνεϋ» είναι δομημένο σε τρεις ενότητες, μία για κάθε σύζυγο του πληθωρικού αφηγητή, μολονότι δεσπόζουν με την παρουσία τους σ’ όλη την έκταση του βιβλίου: Κλάρα (1950-1952), Η δεύτερη κυρία Πανόφσκι (1958-1960), Μίριαμ (1960-…). 

Την πρώτη, μια νυμφομανή μποέμισσα που έδωσε τέλος στη ζωή της και στη συνέχεια έγινε ίνδαλμα των όπου γης φεμινιστριών, ο Πανόσφκι την είχε γνωρίσει στο Παρίσι, μαζί με μια χούφτα από «απένταρους, καυλωμένους νεαρούς συγγραφείς, που έτρωγαν τη μια απόρριψη μετά την άλλη κι ωστόσο πίστευαν πεισματικά πως η φήμη, τα θελκτικά θηλυκά και το χρήμα τους περίμεναν στη γωνία…».

Τη δεύτερη γυναίκα του, την …ακατανόμαστη, αυτή που επιμένει να τον κατηγορεί για μια δολοφονία που ίδιος αρνείται, ούτε κατάλαβε ο Μπάρνεϋ πώς την παντρεύτηκε. Ήταν το απαραίτητο αξεσουάρ για το επαγγελματικό του ξεκίνημα πίσω στην πατρίδα, όταν καταχωνιάζοντας μέσα του κάθε λογοτεχνική φιλοδοξία, άφηνε το εμπόριο γαλλικών τυριών κι αναρριχόταν ως δημιουργός των… «Παντελώς Ανώφελων Παραγωγών».

Όσο για την τρίτη, τον «πόθο της καρδιάς του» και μάνα των παιδιών του, έπειτα από τριάντα χρόνια έγγαμου βίου, την είδε να ξανανιώνει στην αγκαλιά ενός καθώς πρέπει πανεπιστημιακού.

Ας μην αποκαλύψουμε το έγκλημα για το οποίο κατηγορείται ο Πανόφσκι. Κάθε απόπειρα άλλωστε να συνοψιστεί το εκρηκτικό του παραλήρημα, το δαιδαλώδες όσο και συναρπαστικό οικοδόμημα των πεπραγμένων που επινόησε για χάρη του ο Μορντεκάι Ρίχλερ είναι καταδικασμένη.

Το σίγουρο είναι πως, ο δυστυχής Μπάρνεϋ, ο γιος ενός εβραίου παγαπόντη μπάτσου και μιας νοικοκυράς που καταβρόχθιζε σαπουνόπερες, ο έφηβος που χόρευε στον καθρέφτη κλακέτες, το επαρχιωτάκι από το Μόντρεαλ που ευλογήθηκε με μια γεύση από την παρισινή αριστερή όχθη, αυτός που είδε τους πιο ατάλαντους από τους φίλους του να καταξιώνονται και τον πιο προικισμένο να τρυπιέται με ηρωίνη, σπαραξικάρδιος καθώς παλεύει να διατηρήσει τη μνήμη του και απολαυστικός καθώς επιμένει να επιτίθεται στους υποκριτές και να κάνει στους εχθρούς του φάρσες, είναι ένας ήρωας που δεν πρόκειται να ξεχάσεις ποτέ. 

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

*Το «Ο Κόσμος του Μπάρνεϊ» μεταφέρθηκε τo 2010 στον κινηματογράφο από τον Ρίτσαρντ Τζ. Λιούις, με πρωταγωνιστές τους Πολ Τζιαμάτι, Ντάστιν Χόφμαν, Ρόζαμουντ Πάικ και Μίμι Ντράιβερ. Από τις εκδ. Πόλις έχουν κυκλοφορήσει δύο ακόμη μυθιστορήματα του Ρίχλερ:  «Ο Σάλομον Γκάρσκι ήταν εδώ» (μετ. Κ. Γεωργαλλίδη- Σ. Μπουρνάζος)  και «Ο Τζόσουα τότε και τώρα» (μετ. Γ. Ι. Μπαμπασάκης).

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Από τον Ζώρα στον Μαρωνίτη

Βιβλίο / Από τον Ζώρα στον Μαρωνίτη: Η συγκρότηση της Νεοελληνικής Φιλολογίας

Η Νεοελληνική Φιλολογία είναι μια επιστήμη που συγκροτείται μέσα στην Κατοχή, αναπτύσσεται αυτόνομα και αποκτά τους δικούς της ήρωες, καθηγητές κυρίως του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης που σήμερα τους γνωρίζουμε ως συγγραφείς και δημόσιους διανοούμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
O μεγάλος χάρτης των μικρών βιβλιοπωλείων της Αθήνας

Αθήνα / O μεγάλος χάρτης των μικρών βιβλιοπωλείων της Αθήνας

28 μέρη της Aθήνας που προάγουν τη φιλαναγνωσία, διευθύνσεις στις οποίες συγκεντρώνονται ολόκληρες παρέες ανθρώπων που αγαπούν να διαβάζουν. Τα μικρά και ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία της Αθήνας είναι τόπος συνάντησης όσων ασχολούνται ενεργά με τα βιβλία και όσων το ονειρεύτηκαν κάποια στιγμή.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ