Taverna Miresia: Στις πρόβες του νέου έργου του Μάριο Μπανούσι

Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Ο Μπανούσι συνδέει όλα τα στοιχεία, άλλοτε κωμικά, άλλοτε τραγικά και θρηνητικά, που συνοδεύουν την απουσία. Φωτ.: Νάσια Στουραΐτη
0

Στα αλβανικά «miresia» σημαίνει καλοσύνη. Η ταβέρνα Miresia είναι ο τόπος των παιδικών αναμνήσεων του 24χρονου σκηνοθέτη Μάριο Μπανούσι. Εκεί επιστρέφει για να αποχαιρετήσει μια οικογένεια και μια συνθήκη που δεν υπάρχουν πια, με την παράστασή του «Taverna Miresia – Mario, Bella, Anastasia», που παρουσιάζεται στο Εθνικό Θέατρο (Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη») από τις 18 έως τις 20 Ιουλίου 2023 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, χρησιμοποιώντας ως δραματουργικά υλικά τις προσωπικές του μνήμες, για να τις μετατρέψει σε τελετουργική πράξη κάθαρσης.

Στην «Taverna Miresia», ο Μπανούσι επέστρεψε για να αποχαιρετήσει για πάντα τον πατέρα του και τη χώρα καταγωγής του, βάζοντας στις αποσκευές του την έννοια του οριστικού τέλους. Λίγες ημέρες πριν από τον θάνατο του πατέρα του, είχε πεθάνει από λύπη και απόγνωση η δεύτερη γυναίκα του, η Λιντίτα, η δεύτερη μητέρα του Μπανούσι, την οποία αποχαιρέτησε με άδολη αγάπη στην παράσταση που της αφιέρωσε, «Αντίο, Λιντίτα».   

Ο Μάριο και οι αδελφές του, Μπέλα και Αναστασία, βρίσκονται πίσω στις ρίζες τους, καθισμένοι στην οικογενειακή ταβέρνα σε ένα προάστιο των Τιράνων, με τη φωτεινή επιγραφή της να τρεμοσβήνει, τοποθετημένη σε περίοπτη θέση. Έχουν επιστρέψει για ένα αποχαιρετιστήριο τραπέζι, με τον κόσμο των νεκρών να συνδέεται με τον κόσμο των πενθούντων συνδαιτημόνων. Μέσα από μια περφόρμανς ο Μπανούσι καλωσορίζει τις μνήμες και τη νοσταλγία προκειμένου να αντιμετωπίσει την απουσία του πρόσφατα εκλιπόντος πατέρα του, μάγειρα και ιδιοκτήτη της ταβέρνας, που υποδεχόταν κάθε βράδυ τους πελάτες.

Ο Μπανούσι φέρνει στη σκηνή τις προσωπικές στιγμές που βλέπει κανείς στα νεκροταφεία, με συγγενείς απαρηγόρητους, με τάπερ και φραπέ, να περνούν τον χρόνο τους στον ήλιο, δίπλα στην τελευταία κατοικία του προσφιλούς τους προσώπου. 

Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
«Όπως στη "Ραγάδα" η σκηνή γέμιζε χιόνι, εδώ το σκηνικό γεμίζει, κατακτάται από τη φύση, μια δύναμη και μια ιδέα και μια πραγματικότητα ανώτερη από εμάς», λέει ο Μάριο Μπανούσι.

«Είναι περίεργο, εκεί που ο πατέρας μου ήταν οικοδεσπότης, να συγκεντρωνόμαστε για να τον αποχαιρετήσουμε. Είναι ένας απών-παρών, πρωταγωνιστής και σε αυτήν τη φάση της ζωής μας. Όπως συνέβαινε με την παρουσία του, έτσι και η απουσία του καθορίζει κάθε μας κίνηση», λέει.

Στη Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη» επικρατεί σιωπή λίγο πριν αρχίσει η πρόβα. Ο σκηνοθέτης με τον σκηνογράφο του, Σωτήρη Μελανό, δοκιμάζουν ένα φως που βγαίνει από μια φορητή σόμπα, περιστρέφεται και φωτίζει διαρκώς τη σκηνή, όπως η τηλεόραση που ήταν διαρκώς ανοιχτή στο «Αντίο, Λιντίτα». 

Αυτήν τη φορά το σπίτι της οικογένειας έχει αντικατασταθεί από έναν μεγάλο χώρο ντυμένο με λευκά πλακάκια μπάνιου, μια πελώρια ρεαλιστική τουαλέτα. Εκεί συμβαίνουν οι μεταμορφώσεις, των ανθρώπων και του χώρου, εκεί τέσσερις γυναικείες μορφές και ο Μάριο είναι οι πρωταγωνιστές μιας πράξης τέλους, με το τραπέζι να ακουμπά σχεδόν τον φρεσκοσκαμμένο τάφο με τα πλαστικά λουλούδια. 

Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Φωτ.: Νάσια Στουραΐτη

«Αυτό είναι το τρίτο μέρος της τριλογίας, μετά τη "Ραγάδα" και το "Αντίο, Λιντίτα"», λέει. «Η παράσταση αυτή επικεντρώνεται στην απουσία, όχι στην απώλεια, στην απουσία, στο κενό, γι' αυτό και σε όλη τη διάρκειά της βλέπουμε πάντα μια άδεια καρέκλα και διάφορους χαρακτήρες που διαχειρίζονται ο καθένας τη μοναχικότητά του και το πώς ζουν με αυτή την απουσία, πώς προσπαθούν να διαχειριστούν την άδεια καρέκλα. Βλέπουμε ότι ο κάθε χαρακτήρας έχει μια ειδική σχέση με αυτόν που λείπει, ο οποίος μπορεί να είναι ο μεγάλος απών, ωστόσο είναι παρών με κάθε τρόπο μέσα στο δωμάτιο».

Το ψυχρό περιβάλλον ενός ολόλευκου μπάνιου θερμαίνεται από την παρουσία των ανθρώπων και τις αποχρώσεις της ψυχικής τους κατάστασης. Εδώ μέσα κλειδώνονται για να κλάψουν, να κοιτάξουν το πρόσωπό τους στον καθρέφτη. Οι χαρακτήρες αγκαλιάζονται και παλεύουν, έλκονται και απωθούνται μέσα στο σκοτεινό μπάνιο που μόνο το τζάμι στο παράθυρο της πόρτας του το φωτίζει με τρόπο παρηγορητικό. 

«Ο χώρος του μπάνιου είναι πολύ προσωπικός, ένας χώρος στον οποίο έχουμε συνηθίσει να είμαστε μόνοι μας. Ήθελα να ανοίξω μια πόρτα σε αυτή την ιδιωτικότητα, να δείξω ότι συνδέεσαι ακόμα και στις πιο προσωπικές στιγμές, κουβαλάς τον έξω κόσμο», λέει ο σκηνοθέτης. «Ειρωνικά και μεταφορικά αναφέρομαι και στην έννοια της τροφής, παντρεύω την τροφή που υπάρχει σε ένα τραπέζι τοποθετημένο στον συγκεκριμένο χώρο με τον τρόπο που φεύγει η τροφή από μέσα μας ως αρχή και τέλος μιας διαδικασίας. Όπως το φαγητό που δεν μπορούμε να το χωνέψουμε, έτσι δεν μπορούμε να χωνέψουμε και την ιδέα ότι κάποιος λείπει, προσπαθούμε να μεταβάλουμε αυτήν τη σκέψη, να τη μετασχηματίσουμε, μας τρώει όμως το μεδούλι σαν σαράκι. Με τον ίδιο τρόπο, μεταφορικά, ο προσωπικός χώρος του μπάνιου από τυπικά ρεαλιστικός γίνεται ιερός, ο προσωπικός αυτός χώρος ακούει την προσευχή μας, έχει δει την εικόνα μας και την απόγνωσή μας».

Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Μακέτα του σκηνικού της παράστασης.

Η καθημερινότητα αποκτά χαρακτήρα λατρευτικό, το τάισμα γίνεται μετάληψη, οι τοίχοι μεταμορφώνονται σε φωτεινές κόγχες ναού, ο τοίχος στο βάθος υποχωρεί και παγανιστικά στοιχεία εισβάλλουν, τα σώματα λασπώνονται από το χώμα του τάφου, ένα μυθικό ον προβάλλει μέσα στο δωμάτιο που κατακλύζεται από τη φύση. Αυτήν τη φορά δεν οδηγούνται οι χαρακτήρες προς αυτό, αλλά εκείνο, υποβλητικά και αποφασιστικά, καταλαμβάνει τα πάντα. 

«Δεν είχα συγκεκριμένους χαρακτήρες στο μυαλό μου όταν ξεκίνησα», λέει ο Μάριο Μπανούσι, «με έναν τρόπο, μαγικά, όπως συνέβη και στο "Αντίο, Λιντίτα", διαμορφώνεται μια οικογένεια, οι αδελφές μου, η μητέρα μου, με τη στενή μου συνεργάτιδα Χρυσή Βιδαλάκη να έχει έναν ρόλο-σύμβολο σε αυτή την παράσταση που αφιερώνεται στον πατέρα μου. Εγώ βλέπω τη μεταμόρφωσή του, μετεμψύχωση ή μετενσάρκωση σε ένα ον μυθικό, μια φιγούρα άφυλη που βγαίνει από τη γη, από τη φύση, και έρχεται σε μια σύνδεση με την "Πιετά" και την πορεία μας προς αυτή, όπως υπήρχε στο "Αντίο, Λιντίτα"». 

Ο Μπανούσι συνδέει όλα τα στοιχεία, άλλοτε κωμικά, άλλοτε τραγικά και θρηνητικά, που συνοδεύουν την απουσία. Ο θρήνος, το παράπονο και η αμηχανία, το κενό και η μοναξιά συνδέονται με την ανθρώπινη ανάγκη επιβίωσης, με έναν θρίαμβο της ζωής επί του θανάτου, με τις σωματικές ανάγκες να πιέζουν ανυπόφορα, με την πείνα και τη δίψα να συνδέονται με τη βία του θρήνου. Φέρνει στη σκηνή τις προσωπικές στιγμές που βλέπει κανείς στα νεκροταφεία, με συγγενείς απαρηγόρητους, με τάπερ και φραπέ, να περνούν τον χρόνο τους στον ήλιο, δίπλα στην τελευταία κατοικία του προσφιλούς τους προσώπου. Φέρνει στη σκηνή τη μεταμόρφωση των ζωντανών σε πλάσματα χθόνια μέσα στο προσωπικό τους καθαρτήριο, σε αναμονή της επόμενης πράξης της ζωής τους, σε μια συνειρμική ακολουθία από εικόνες, θραύσματα από αναμνήσεις και από όσα δεν πρόλαβαν να ειπωθούν.

Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Σαβίνα Γιαννάτου.

Φέρνει μέσα από τα γυμνά σώματα και τον θρήνο της Σαβίνας Γιαννάτου, την απόγνωση που δίνει τη θέση της στην προσμονή μιας επόμενης, λιγότερο απαρηγόρητης μέρας. Και όλοι αυτοί οι απόντες και οι παρόντες συναντιούνται μέσα στη φύση, σε μια ανάσταση, ενώ το χώμα από το οποίο είναι φτιαγμένοι ανθίζει, καρπίζει, εξαπλώνεται χωρίς αντίσταση. Η φύση με τη θερμή της παρουσία διακλαδίζεται και καταλαμβάνει όλο το σκηνικό, αντιστέκεται στον θάνατο, τον νικά και κυριαρχεί σηματοδοτώντας την επιστροφή μας σε αυτή.

«Όπως στη "Ραγάδα" η σκηνή γέμιζε χιόνι, εδώ το σκηνικό γεμίζει, κατακτάται από τη φύση, μια δύναμη και μια ιδέα και μια πραγματικότητα ανώτερη από εμάς», λέει ο Μάριο Μπανούσι. «Είναι τόσο δυνατή και τόσο ακατανόητη, που προσπαθούμε να την αγγίξουμε, να τη γαληνέψουμε, ξέρουμε ότι μας επιβάλλεται σαν ανάγκη η ιδέα της και θα σημάνει τον θάνατό μας η καταστροφή της. Και μόνο η ιδέα της δύναμης της φύσης μπορεί να μας γαληνέψει, να μας κάνει να επιστρέψουμε σε ένα τέλος, στο χώμα, γαλήνιοι πια, ή να συνεχίσουμε γνωρίζοντας πλέον». 

Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Φωτ.: Νάσια Στουραΐτη
Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Μέσα στην «Taverna Miresia», στις πρόβες του Μάριο Μπανούσι Facebook Twitter
Φωτ.: Νάσια Στουραΐτη

Δείτε πληροφορίες για την παράσταση εδώ

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Γιάννης Μπέζος

Οι Αθηναίοι / Γιάννης Μπέζος: «Ίσως είμαι λίγο παλιομοδίτης»

Δεν έκανε ποτέ διαχωρισμούς ανάμεσα στο εμπορικό και το ποιοτικό. Πιστεύει πως κάνει μια παράξενη και αιρετική δουλειά: να πείσει τον θεατή να ξεχάσει πως είναι ο Μπέζος που πάρκαρε το αυτοκίνητό του έξω από το θέατρο - και να τον ταξιδέψει σε έναν άλλο κόσμο. Είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τhis that keeps on – a personal archaeology –

Θέατρο / H ανασκαφή του Δημήτρη Παπαϊωάννου σε μια γη που έχει το σχήμα της καρδιάς

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου δημιούργησε ένα νέο πρότζεκτ κατόπιν ανάθεσης του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης για τα σαράντα χρόνια από την ίδρυσή του, που το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει σε μια και μοναδική παράσταση στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μεγάλες παραγωγές, γυναίκες στη σκηνοθεσία - Η θεατρική σεζόν ανοίγει δυναμικά

Θέατρο / Μεγάλες παραγωγές, γυναίκες στη σκηνοθεσία - Η θεατρική σεζόν ανοίγει δυναμικά

Διεθνείς σκηνοθέτες και σχήματα, δυνατά καστ, κλασικά και σύγχρονα έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων: Το φθινοπωρινό ρεπερτόριο των αθηναϊκών σκηνών το λες και φιλόδοξο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βέντερς, Σουίντον, Ροντρίγκες, Λάνθιμος και Αγγελάκας: Αυτό είναι το φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Θέατρο / Σουίντον, Λάνθιμος, Βέντερς, Ροντρίγκες και Αγγελάκας: Το φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Η Στέγη γιορτάζει τα 15 χρόνια της με ένα πρόγραμμα άκρως οικογενειακό, δημιουργικό και, όπως πάντα, με πολλές εκπλήξεις και απρόσμενες συναντήσεις δημιουργών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Όταν ο Χίτλερ (σχεδόν) συνάντησε τον Φρόιντ

Θέατρο / Όταν ο Χίτλερ (σχεδόν) συνάντησε τον Φρόιντ

Τέσσερις φορές βρέθηκαν στο ίδιο μέρος ο Χίτλερ και ο Φρόιντ. Τι θα γινόταν αν είχαν συναντηθεί; Αυτό επιχειρεί να διανοηθεί το θεατρικό έργο «Ο δρ Φρόιντ θα σας δει τώρα, κυρία Χίτλερ» που ανεβαίνει αυτές τις μέρες στο Λονδίνο.
THE LIFO TEAM
Ελένη Ερήμου: «Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται για τίποτα πια»

Θέατρο / Ελένη Ερήμου: «Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται για τίποτα πια»

Παραμένει μέχρι σήμερα μία από τις ομορφότερες γυναίκες που πέρασαν από το ελληνικό θέατρο και το σινεμά. Από νωρίς επέλεξε να ζει και έξω από το θεατρικό συνάφι. «Δεν μπορώ να ξυπνάω κάθε πρωί και να αναρωτιέμαι τι θα παίξω ή που θα παίξω» δηλώνει ενώ θεωρεί τη μοναχικότητα πηγή δημιουργικότητας. Η Ελένη Ερήμου αφηγείται τη ζωή της στη LifO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αλεξάνδρα Λαδικού: «Δεν νοσταλγώ τίποτα. Πέρασα και ωραία και καλά»

Οι Αθηναίοι / Αλεξάνδρα Λαδικού: «Δεν νοσταλγώ τίποτα. Πέρασα και ωραία και καλά»

Ξεκίνησε από τα καλλιστεία, για μία ψήφο δεν στέφθηκε Μις Κόσμος, έπαιξε δίπλα στον Κουν, υπήρξε μούσα του Τάκη Κανελλόπουλου, αλλά κυρίως του Ανδρέα Βουτσινά. Στα 92 της ακόμα οδηγεί και παρακολουθεί θέατρο, ελπίζοντας πάντα να βρει καλά στοιχεία, ακόμα και σε κακές παραστάσεις.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ