πάντες μὲν γὰρ οἱ περὶ Ἀλέξανδρον τὸ θαυμαστὸν ἀντὶ τἀληθοῦς ἀπεδέχοντο μᾶλλον
Στράβων, Γεωγραφικά
Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΗΣ «ΦΥΛΛΑΔΑΣ» θυμίζει ελάχιστα τον Αλέξανδρο της επίσημης ιστορίας. Γιος ενός Αιγύπτιου μάγου, στέφεται βασιλιάς της Μακεδονίας, αλληλογραφεί με τον Δαρείο, συναντά τον προφήτη Ιερεμία, τις Αμαζόνες και τους πονηρούς μονοπόδαρους, παλεύει με μυθικά τέρατα, ταξιδεύει στη γη των Μακάρων, παντρεύεται την ωραία Ρωξάνδρα, γίνεται βασιλιάς του κόσμου όλου μέχρι να έρθει η ώρα του θλιβερού του θανάτου και να αναφωνήσει «Ματαιότης Ματαιοτήτων τα πάντα Ματαιότης».
Στην πεζή αυτή διασκευή της ελληνιστικής μυθιστορίας («Ο βίος Αλεξάνδρου του Μακεδόνος») του Ψευδο-Καλλισθένη, ο πανίσχυρος Μεγαλέξανδρος έχει περάσει πια στη σφαίρα της λαϊκής μυθολογίας. Από το 1680 που πρωτοτυπώθηκε στην Βενετία, έκτοτε κυκλοφόρησε σε άπειρες φτηνοεκδόσεις και έγινε το απόλυτο μπεστ σέλερ του υπόδουλου ελληνισμού που έβλεπε στον μυθικό Αλέξανδρο τον δικό του Σωτήρα και λυτρωτή.
Η «Φυλλάδα» (που ακόμα και λίγες δεκαετίες πριν πουλιόταν στα μπακάλικα μαζί με τη «Σύνοψη», τους «Βίους Αγίων» και τα χύμα όσπρια!), ήταν τόσο για μένα, όσο και για τον Θοδωρή Γκόνη, ένα από τα «όσια των οσίων» της παιδικής μας ηλικίας. Tα πιο πολλά παραμύθια που μας φούλαραν οι γιαγιάδες μας, ήταν «ελεύθερες διασκευές» της:
«Ζούσε ένας τρανός Βασιλιάς, ο κυρ-Αλέκος, που με τα φουσάτα του πήγε μακριά να πολεμήσει, στην άκρια του κόζμου και βρήκε κάτι στρατιώτες μ' ένα ποδάρι πάνω σε ελεφάντους και ούλους τους τζάκισε με τη βοήθεια του Χριστού του Σωτήρα και των Αγίων Τεσσαράκοντα και μετά παντρεύτηκε μια καλόψυχη πριγκιποπούλα και κάμανε εφτά κόρες,έμορφες και ευλαβικές...» – κάπως έτσι ξεκινούσαν και τελείωναν τα παραμύθια του κυρ-Αλέκου που ανακαλέσαμε κι οι δύο από τα αρχαία χρόνια της νηπιότητάς μας. Σαν συνεννοημένες, οι γιαγιάδες μπόλιαζαν την αφήγηση με χριστιανικά σταυροκοπήματα, ευτυχισμένους γάμους, άφθονη τεκνοποιία, οδηγώντας την ήδη εξωπραγματική διήγηση σε σφαίρες υψηλού σουρεαλισμού.
Η κοινή μας απόφαση να κάνουμε τη «Φυλλάδα» παράσταση έκρυβε ενθουσιασμό, δυσκολίες, αλλά και γενναιόδωρες συγκινήσεις. Η απόσταση Καβάλα –Ξάνθη προσπελάστηκε με ατελείωτα τηλεφωνήματα, άπειρα μηνύματα και μεταμεσονύχτιες αναγνώσεις όταν οι πόλεις κοιμόντουσαν και ο κορωνοϊός έκανε ρεπό.
Κι εκεί, μέσα στα θολά χαράματα και τ' άγρια μεσάνυχτα, άρχισαν να μας επισκέπτονται όλοι οι κρυμμένοι συγγενείς του Μεγαλέξανδρου: Ο Θεόφιλος κι ο Κόντογλου με τις ζωγραφιές τους να φεγγίζουν στο σκοτάδι, ο Κουταλιανός με μια σάρισα ίσαμε χίλια μέτρα, ο παππούς Όμηρος, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τον ληστή του τον λυτρωτή, ο Ρήγας στην αυστριακή κομαντατούρα με το πορτρέτο του Μεγαλέξανδρου στο χέρι, ο Άγιος Σισώης να προσκυνάει το σκήνωμα του Βασιλέως, ο Ν.Γ. Πολίτης με τις θυμωμένες γοργόνες του, ο Καραγκιόζης με το καταραμένο φίδι του, ο Κανάρης να διαβάζει αποσπάσματα στα δακρυσμένα του ναυτόπουλα, ο κύριος Γιώργος με τις δυστυχισμένες γυναίκες του να τον γυρεύουν στα βάθη της Ασίας.
Κι ύστερα έσκασαν μύτη ο Στράβωνας κι ο Πλούταρχος κι ο Αρριανός να μας πούνε τα δικά τους, τα «επιστημονικά». Και κοιτούσαμε σαν μαγεμένοι με τον Θοδωρή όλο αυτό το μυστικό μας σόι, όλους αυτούς τους συμπέθερους και τους μπατζανάκηδες, όλο αυτό το κρυμμένο συγγενολόι που από μακριά μας χαιρετούσε κι από κοντά μας έλεγε: από το ίδιο πηγάδι πίνουμε νερό, μην κοντοστέκεστε, κοπιάστε να ξεδιψάσετε!
Κι έτσι, χωρίς να το καταλάβουμε τα κουτσοήπιαμε με τον
Μεγαλέξανδρο, τον όμορφο σαν τον Άη Γιώργη, αυτόν που είχε
αγαπητικιά μια νεράιδα, αυτόν που πέρασε «νύχτες πολλές
αγρύπνιας και μέρες ματωμένες μες στον πόλεμο», αυτόν που
ακόμα ψάχνουμε βαθιά μέσα στη γλώσσα μας κι όλο τον
βρίσκουμε κι όλο μας ξεγλιστράει.
*H παράσταση «Η Φυλλάδα του Μεγαλέξανδρου» (βασισμένη στις υπάρχουσες εκδόσεις της «Φυλλάδας του Μεγαλέξανδρου» και σε κείμενα των Πλούταρχου και Αρριανού) θα παρουσιαστεί από το Κ.Θ.Β.Ε. σε συμπαραγωγή με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καβάλας, στο πλαίσιο του νέου θεσμού του ΥΠΟΑ «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός».
Παραστάσεις
Αιγές – Βασιλικοί Τάφοι: Παρασκευή 24 Ιουλίου 2020
Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων: Σάββατο 8 Αυγούστου 2020
Θέατρο Δάσους Θεσσαλονίκης: Δευτέρα 24 Αυγούστου 2020
Οι εκδηλώσεις προσφέρονται δωρεάν από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Το μόνο αντίτιμο είναι το εισιτήριο κάθε αρχαιολογικού χώρου.
Είναι υποχρεωτική η προκράτηση θέσης.
Προκρατήσεις εδώ
Συντελεστές
Σύνθεση κειμένου: Γλυκερία Μπασδέκη σε συνεργασία με τον Θοδωρή Γκόνη
Μεταγραφή αρχαίων κειμένων: Γλυκερία Μπασδέκη
Σκηνοθεσία: Θοδωρής Γκόνης
Σκηνικά/Κοστούμια: Ματίνα Μέγκλα
Μουσική σύνθεση: Αλέξανδρος Γκόνης
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Παίζουν οι ηθοποιοί: Δημήτρης Κοντός, Ελένη Μαβίδου, Δημήτρης Μανδρινός, Έλενα Μεγγρέλη, Στεφανία Χονδράκη
Συμμετέχουν οι μουσικοί: Δημήτρης Κυραναστάσης, Στέφανος Παρασκευάς
Επιστημονική σύμβουλος: Αγγελική Κοτταρίδη
