«Μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά»: Μέσα στον κόσμο μιας art advisor Facebook Twitter
«Η τέχνη είναι πάντα παλλόμενη και ενδιαφέρουσα και συναρπαστική και αυτό συνέβαινε πάντα, και πριν και τώρα, και θα συνεχιστεί και μετά από εμάς». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

«Μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά»: Μέσα στον κόσμο μιας art advisor

0

Στη δροσιά του Intermission στην οδό Πολυδεύκους στον Πειραιά, η Άρτεμις Μπαλτογιάννη ξεναγεί ευγενικά δυο επισκέπτες της έκθεσης της Stella Zhong, «Inertia».

Μαζί με την ομάδα της τρέχουν –στον χώρο τέχνης που μαζί με τη Rodeo μεταμόρφωσε αυτόν τον δρόμο του Πειραιά και έκανε μια άγνωστη περιοχή hot spot για τους φιλότεχνους– ένα εκθεσιακό πρόγραμμα με καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο που προσκαλούνται να παρουσιάσουν τη δουλειά τους, στηρίζοντας την παραγωγή νέων έργων τέχνης και στοχεύοντας στην καλλιέργεια δυναμικών και δημιουργικών συνεργασιών. Αυτό το νέο μοντέλο επιτρέπει έναν ευέλικτο και αντισυμβατικό προγραμματισμό, που καλύπτει τις διαρκώς εναλλασσόμενες ανάγκες της καλλιτεχνικής κοινότητας στην Ελλάδα και διεθνώς.

Η Άρτεμις είναι άνθρωπος ειλικρινής, διάφανος, και το καλό της όνομα στην αγορά στα 12 χρόνια που δουλεύει ως art advisor οφείλεται όχι μόνο στο πάθος με το οποίο καθοδηγεί κάποιον που ενδιαφέρεται να αγοράσει ένα έργο τέχνης αλλά και στο ότι ξένες γκαλερί εμπιστεύονται την πλατφόρμα του Intermission.

Η Άρτεμις θεωρεί τον εαυτό της «σπασίκλα», την ενδιαφέρει να συνδέεται και να δουλεύει με τον καλλιτέχνη, να σου μιλάει για το έργο. «Πωλήσεις όμως δεν γίνονται έτσι ή, αν το θες κι αλλιώς, συγκεκριμένοι άνθρωποι μπορεί να αγοράσουν έτσι, με αυτό τον τρόπο που είναι πιο σχολαστικός», λέει.

Όποιος την ακολoυθεί στο Instagram δεν θα αργήσει να καταλάβει ότι το άλλο μεγάλο πάθος της είναι να κυνηγάει τα κύματα και ότι θεωρεί το σερφ μια πνευματική δραστηριότητα που έχει καθορίσει όχι μόνο την κοσμοθεωρία και τη στάση της απέναντι στη ζωή αλλά και την απόφασή της να περνά ένα μεγάλο μέρος του χρόνου της και να εργάζεται και στο Λος Άντζελες. Και αν το ψάξετε λίγο περισσότερο, θα ανακαλύψετε ότι γράφει υπέροχους στίχους για τους «The Page of Cups».

«Μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά»: Μέσα στον κόσμο μιας art advisor Facebook Twitter
Stella Zhong, «Inertia, In Several Eternities» (2024), detail, The Intermission x Chapter NY Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Η Άρτεμις γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη, όταν οι γονείς της είχαν πάει εκεί για να κάνει ειδικότητα στη χρήση λέιζερ ο πατέρας της, αλλά μεγάλωσε στην Ελλάδα, σε ένα περιβάλλον μέσα στην τέχνη, σε ένα σπίτι γεμάτο βιβλία, με καλλιτέχνες φίλους που περνούσαν το κατώφλι τους.

«Μια από τις αναμνήσεις μου εκείνη την εποχή ήταν το σπίτι του συλλέκτη Γιάννη Περδίου. Ήταν ένα σπίτι κλειστό, σκοτεινό, κρύο και ίσως ήταν η πρώτη φορά που κατάλαβα την έννοια του συλλέκτη. Ήταν ο συλλέκτης που εκείνη την περίοδο συναγωνιζόταν την Εθνική Πινακοθήκη, τέτοιου εύρους. Όταν μάζευε πορτρέτα από Επτανήσιους μιας συγκεκριμένης περιόδου, έκανε ιστορική έρευνα, τίποτα δεν ήταν τυχαίο. Ήταν ένα όνειρο για μένα, έπαιζε μαζί μου, έλεγε απίθανες ιστορίες και θυμάμαι τα τελευταία χρόνια είχε παθιαστεί με τα χάλκινα, τα τουρκικά, και καθόταν σε αυτό το μεγάλο σπίτι, σε μια μικρή κουζίνα, και τα αρχειοθετούσε, τα ζωγράφιζε και έγραφε σημειώσεις. Είχε μάθει τόσο καλά να μεταφράζει από τα αρχαία τουρκικά που τον έπαιρναν από την Τουρκία για να τους βοηθήσει. Είναι από τους ανθρώπους που με καθόρισαν, ο μαγικός τρόπος που σκεφτόταν με συνάρπαζε», λέει.

Ήθελε να γίνει καλλιτέχνιδα, ζωγράφιζε και έφτιαχνε πράγματα. Ήταν ένα εσωστρεφές παιδί, είχε λίγες φίλες και της άρεσε να περνάει χρόνο μόνη της. Της άρεσε η λογοτεχνία, να γεννάει ιδέες, η μουσική και τα πάρτι και έτσι πέρασε την εφηβεία της.

«Πήγα να σπουδάσω στο Κεντ, να γίνω ζωγράφος. Όταν ήμουν εκεί είπα στον εαυτό μου "δεν είσαι αρκετά καλή". Δεν ήθελα να κάνω κάτι στο οποίο δεν θα ήμουνα καλή και κατάλαβα τελικά ότι δεν μου άρεσε να είμαι μέσα στο στούντιο και να δουλεύω μόνη μου».

«Μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά»: Μέσα στον κόσμο μιας art advisor Facebook Twitter
«Όταν είσαι παιδί και σου συμβαίνει κάτι που δεν το καταλαβαίνεις, αφήνει αποτύπωμα, δεν ξεχνάς τίποτα». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Αποφάσισε να κάνει σπουδές Ιστορίας Τέχνης στο USL και κάποιος της πρότεινε και το Goldsmiths, που τότε δεν ήξερε τι σημαίνει.

«Μέχρι τότε σύγχρονη τέχνη είχα δει μόνο στο ΔΕΣΤΕ. Θυμάμαι το πρώτο έργο, μια γυναίκα που καίγεται σε μια οθόνη στο πάτωμα, της Pipilotti Rist. Έπαθα σοκ, δεν είχα δει κάτι τέτοιο σε μουσεία, από τα οποία έχω πολύ ωραίες αναμνήσεις, η εμπειρία δεν ήταν ποτέ βαρετή. Θυμάμαι ακόμα το ΔΕΣΤΕ στο Ψυχικό, που ήταν σαν να έχει προσγειωθεί διαστημόπλοιο στην πόλη, έργα και καλλιτέχνες. Και μια και το συζητάμε, πάντα πιστεύω στη σημασία που έχει αυτή η πρώτη εμπειρία. Όταν είσαι παιδί και σου συμβαίνει κάτι που δεν το καταλαβαίνεις, αφήνει αποτύπωμα, δεν ξεχνάς τίποτα».

Η Άρτεμις θεωρεί δώρο Θεού ότι την πήραν στο Goldsmiths και δεν θα ξεχάσει ποτέ την πρώτη της μέρα εκεί. «Μας έδωσαν ένα κείμενο δυο σελίδες και έκλαψα με δάκρυα πικρά. Εγώ πάντα έπαιρνα βραβείο στα αγγλικά, αλλά δεν ήξερα τι είναι αυτές οι λέξεις, ούτε τις έβρισκα στο λεξικό. Πήγα την επομένη, δεν είχε καταλάβει κανένας μας τι έλεγε το χαρτί, ούτε οι Άγγλοι, γιατί ήταν ένα κείμενο με ειδική ορολογία, λεξιλόγιο, ιδιωματισμούς, η γλώσσα της τέχνης που τη μαθαίνεις με την τριβή. Οπότε αυτή είναι η ιστορία μου. Πήγα σε αυτό το πανεπιστήμιο και πήραν ένα σφυρί και ό,τι ήξερα και καταλάβαινα για τη γη, τον άνθρωπο και τον εαυτό μου το διέλυσαν και το ξαναχτίσανε από την αρχή.

Μοναδική εμπειρία, με τη μεγαλύτερη επιρροή στη ζωή μου. Γι' αυτό έχω μεγάλο σεβασμό στους εκπαιδευτικούς, στα πανεπιστήμια, στο πώς μπορεί να επηρεάσουν τη σκέψη ενός ανθρώπου. Σήμερα το συζητάμε ψύχραιμα, με την απόσταση που δίνει ο χρόνος, αλλά τότε ταράχτηκα πολύ, ζορίστηκα, ήταν κάτι υπαρξιακό να συνειδητοποιείς αλλιώς τα πράγματα. Μέσα από τη θεωρία της τέχνης έμαθα τη θέση μου στον κόσμο, ψυχανάλυση, πολιτική φύλων, φυλετικά ζητήματα, αποικιακές μελέτες, που ήταν και το αγαπημένο μου μάθημα».

Η Άρτεμις ήθελε να κάνει ακαδημαϊκή καριέρα, της άρεσε να γράφει, δεν ήθελε να πουλάει έργα και να μιλάει για λεφτά. Ένα γύρισμα της ζωής την έκανε να αποφασίσει να αφήσει το Λονδίνο και να κάνει αιτήσεις για μάστερ στην Art Business, για να έχει μια πρακτική χρήση το πτυχίο της, και έφτασε στην πόρτα του New York University. «Να πω κάτι ως σημείωση», μου λέει. «Θεωρώ πολύ μεγαλύτερης αξίας να κάνεις ένα πτυχίο ακαδημαϊκό, παρά να σπουδάσεις Art Business, δεν έχει νόημα, αυτά τα μαθαίνεις στη δουλειά».

«Μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά»: Μέσα στον κόσμο μιας art advisor Facebook Twitter
Το Intermission, που είναι το δεύτερο σπίτι της, φιλοξενεί γκαλερί από το εξωτερικό και κάνει ατομικές εκθέσεις. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Βρέθηκε στο περιβάλλον της Νέας Υόρκης χωρίς να το διαλέξει καλά-καλά. «Δεν μπορώ να πω ότι διάλεγα τότε, μου συνέβαινε η ζωή, έτσι το έκανα και το καταλαβαίνω σήμερα που προσπαθώ να αφήνομαι και να μην τα ελέγχω όλα. Δεν ήμουν φιλόδοξη, αυτό χτύπησε την πόρτα μου πολύ αργότερα, τότε ήθελα να κάνω σερφ, να βλέπω τους φίλους μου, να πηγαίνω ταξίδια και να μ' αγαπάνε όλοι, γιατί είχα και τέτοιες ανασφάλειες».

Η ανήσυχη τότε νεαρή δεν ταίριαξε στην πόλη, αλλά το πάλεψε. Την κάλεσε ο Δάκης Ιωάννου να κάνει ένα internship την πρώτη χρονιά στα Σφαγεία και γνώρισε τον Μάθιου Μπάρνεϊ, που τον έβλεπε και «βγάζαν αστεράκια τα μάτια της», και την Ελίζαμπεθ Πέιτον που της ζήτησε να δουλέψει γι' αυτήν στη Νέα Υόρκη. Έπιασε την πρώτη της δουλειά όσο ήταν στο πτυχίο. «Η Ελίζαμπεθ ήθελε να δουλέψω με τον γκαλερίστα της, τον Γκάβιν Μπράουν, αλλά μέχρι να συμβεί αυτό γνώρισα έναν art advisor, τον Πολ ΜακΚέι, που ήθελε βοηθό – είχα μόλις τελειώσει το πανεπιστήμιο. Έμεινα κοντά του δυο χρόνια και μου έμαθε πραγματικά πώς είναι η δουλειά.

Και μετά έφυγα για σερφ στο Μοντόκ. Εκεί γνώρισα τον Άνταμ Λίντεμαν, μεγάλο συλλέκτη και γκαλερίστα, ο οποίος μου είπε "ανοίγω γκαλερί, θες να τη διευθύνεις;". Πήγα και άντεξα έναν χρόνο. Από αυτή την εμπειρία έμαθα ότι είμαι προνομιούχο άτομο, υπήρχαν άνθρωποι γύρω μου που δεν μπορούσαν να φύγουν όπως εγώ, που υπέφεραν και δεν είχαν επιλογή. Εγώ είχα, μπορούσα να μείνω χωρίς δουλειά μέχρι να αποφασίσω το επόμενο βήμα, είχα στήριξη από την οικογένεια. Έμαθα πολλά για τη δουλειά, γνώρισα πάρα πολύ κόσμο και το τότε αφεντικό μου, που ήταν ένα δημιουργικό μυαλό αλλά δύσκολος άνθρωπος, μου έκανε ένα μεγάλο δώρο: την απόφαση που πήρα να μην ξαναδουλέψω για κανέναν. Κι ας μην μπορούσα να δέσω ούτε τα κορδόνια μου όταν έφυγα».

Και μετά έφυγε για να κάνει σερφ, ένα μοτίβο που υπάρχει ανάμεσα σε κάθε σημαντικό της βήμα, και ενώ κοίταζε τη θάλασσα αποφάσισε ότι δεν θα επιστρέψει στη Νέα Υόρκη ποτέ και για κανέναν λόγο. «Ήμουνα 23 χρονών και ζούσα σαν να ήμουν 40. Ξυπνούσα, διάβαζα την εφημερίδα στο μετρό, δούλευα, έτρωγα μπροστά στο κομπιούτερ, τέλειωνα και έβλεπα άτομα που μπορεί να ήταν πελάτες, πήγαινα σε εγκαίνια, έβλεπα μόνο άτομα που είχαν λεφτά, γιατί υπήρχε πίεση να κάνω πωλήσεις. Δεν είχα φίλους στην ηλικία μου, έβλεπα μόνο ανθρώπους της δουλειάς και είπα "θα γίνω ένα τέρας, θα είμαι εδώ σε δέκα χρόνια και δεν θα είμαι η Άρτεμις που κάνει αυτό το πράγμα, θα γίνω αυτό το πράγμα"».

Επέστρεψε στη Νέα Υόρκη και μάζεψε τα πράγματά της. Αποχαιρέτησε την καθηγήτριά της, Άνι Κοέν Σολάλ, που ετοίμαζε τη βιογραφία του Ρόθκο, και τη ρώτησε αν υπάρχει δουλειά για εκείνη στο Παρίσι. «Μου είπε "έλα, θα με βοηθάς στη μετάφραση του Ρόθκο". Και ξεκίνησα να δουλεύω στο Παρίσι. Είχα πουλήσει μόνη μου, χωρίς αφεντικό, ένα έργο της Ελίζαμπεθ Πέιτον, αυτό ήταν το πρώτο μου, και όταν πήγα στο Frieze το 2013 ήρθαν πέντε-έξι άτομα, φίλοι μου, και μου είπαν "μπορείς να μας δείξεις το Frieze και να μας συμβουλεύσεις τι να πάρουμε;". Και έτσι έγινα art advisor».

«Μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά»: Μέσα στον κόσμο μιας art advisor Facebook Twitter
Stella Zhong, «Inertia», installation view, The Intermission x Chapter NY Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Η Άρτεμις θεωρεί τον εαυτό της «σπασίκλα», την ενδιαφέρει να συνδέεται και να δουλεύει με τον καλλιτέχνη, να σου μιλάει για το έργο. «Πωλήσεις όμως δεν γίνονται έτσι ή, αν το θες κι αλλιώς, συγκεκριμένοι άνθρωποι μπορεί να αγοράσουν έτσι, με αυτό τον τρόπο που είναι πιο σχολαστικός», λέει. «Οπότε, βήμα-βήμα, βρήκα άτομα που ταιριάξαμε τελικά και έτσι άρχισα να μιλάω και για λεφτά, έμαθα ότι δεν είναι ντροπή να κάνεις πωλήσεις και σιγά- σιγά έχτισα τον τρόπο που δουλεύω. Δεν είμαι "καλή πωλήτρια", μιλώντας γενικά, δεν θα σου πω "είναι υπέροχο, πάρ' το". Αν δεν με εμπιστεύεσαι, ότι είμαι με το μέρος σου, δεν θα σε πείσω να πάρεις κάτι, δεν μου αρέσει αυτός ο τρόπος, μου δημιουργεί άγχος».

Μου εξηγεί με σαφήνεια ότι η σχέση του advisor είναι ξεκάθαρη. «Έρχεται σε μένα ένας συλλέκτης και μου λέει "θέλω να αγοράσω έργα γιατί θέλω να γεμίσω το σπίτι μου ή γιατί μου αρέσει η τέχνη, θέλω να φτιάξω μια συλλογή, ακόμα και μικρή" – δεν σημαίνει ότι όλοι θα γίνουν Ιωάννου. Πληρώνομαι από αυτούς τους ανθρώπους. Είμαι καλή στη δουλειά μου αν φτιάξω μια καλή συλλογή για τον άλλο.

Ο Πάνος, ο φίλος μου, μου είπε κάτι ενδιαφέρον: "Σε όλες αυτές τις ερωτήσεις που τους κάνεις πρέπει να ξέρεις τι τους αρέσει και από ταινίες και από μουσική". Με ενδιαφέρει και το ψυχαναλυτικό κομμάτι, γιατί πιστεύω ότι μια συλλογή τέχνης είναι και μια διαδικασία ανακάλυψης του εαυτού. Σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορείς να κάνεις τη συλλογή που θα ήθελες ιδανικά, αλλά μπορείς –όλοι μπορούμε– να κάνεις μια εικονική συλλογή, γιατί αυτό ακριβώς λέει πράγματα για σένα. Ε, λοιπόν, αυτό είναι το πιο αγαπημένο μου πράγμα στη δουλειά».

Αν συζητήσει κάποιος με την Άρτεμη θα καταλάβει ότι περισσότερο από την πώληση, μια διαδικασία που σέβεται απόλυτα και την κάνει τελικά εξαιρετικά, την ενδιαφέρει η διαδικασία, ο διαρκής διάλογος. Η χαρά που της δίνει κάποιος που έχει μαζέψει ένα κομπόδεμα και θέλει να αγοράσει ένα μικρό έργο, να δουλέψουν μαζί, να βρουν κάτι με το οποίο θα συνδεθεί αισθητικά, συναισθηματικά και εννοιολογικά, θα ταιριάξει, είναι ασύγκριτη.

«Έφτιαξα όλη μου τη δουλειά στα μέτρα των ανθρώπων που θέλουν να ζήσουν με αυτά τα έργα όλη τους τη ζωή. Βεβαίως, υπάρχουν και άλλοι που το κάνουν επενδυτικά, εκεί νιώθω μεγαλύτερη ευθύνη, μπαίνει στη μέση και το χρηματιστήριο της τέχνης και έχω μεγαλύτερη αγωνία για τις επιλογές. Με ενδιαφέρει να προτείνω έργα από τη δική μου οπτική, αυτά που θεωρώ ότι έχουν κάποια αξία στην ιστορία της τέχνης. Βάζω τη γνώση και το ένστικτό μου στο τι είναι "καλή τέχνη", αλλά εκεί μπαίνει και το γούστο του πελάτη, δουλεύω και με αυτό. Με τον κάθε αγοραστή έχουμε μια σε βάθος επικοινωνία, δημιουργούμε μια σχέση».

«Μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά»: Μέσα στον κόσμο μιας art advisor Facebook Twitter
«Ιδανικά σε αυτήν τη δουλειά θέλω την προσοχή του άλλου, να κάτσουμε να μιλήσουμε και να σχεδιάσουμε, θέλω χρόνο. Για να ασχοληθείς πραγματικά με τη συλλογή του άλλου, πρέπει να αφοσιωθείς, γιατί μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά». Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Μου εξηγεί ότι μπορεί κάποιος να διαλέξει έργα που έχουν αξία στην αγορά και κάποια που έχουν την υπογραφή ενός εξαιρετικού καλλιτέχνη που αγαπά. Υπάρχουν και περιπτώσεις που μέσα από τις ιδέες που συζητούνται προκύπτει η εξερεύνηση της ταυτότητας, το τεχνολογικό κομμάτι, η επίδραση της πολιτικής ή του ΑΙ στη ζωή μας. «Έτσι με πάει ένα ταξίδι και ο πελάτης, δεν τον πάω μόνο εγώ». Μένει στο Λος Άντζελες ένα μεγάλο μέρος του χρόνου και η πελατεία της είναι διεθνής. «Ιδανικά, σε αυτήν τη δουλειά θέλω την προσοχή του άλλου, να κάτσουμε να μιλήσουμε και να σχεδιάσουμε, θέλω χρόνο. Για να ασχοληθείς πραγματικά με τη συλλογή του άλλου πρέπει να αφοσιωθείς, γιατί μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά».

«Υπάρχει άραγε ιδανικός πελάτης;», τη ρωτάω. «Υπάρχει, νομίζω τον έχω βρει», μου απαντά. «Είναι αυτοδημιούργητος, ευφυής, αστείος, εμπιστεύεται την εμπειρία σου και τη δουλειά που θέλεις να κάνεις γι' αυτόν και σε αφήνει να την κάνεις. Έχει καλή αισθητική και ο ίδιος, οπότε ανταλλάσσουμε ιδέες, μαθαίνει και εξελίσσεται και τον βρίσκεις στο τηλέφωνο όταν κυνηγάς ένα έργο που ξέρεις ότι τον ενδιαφέρει. Έχουμε κάνει την καλύτερη συλλογή, την αγαπημένη μου, και έχω περάσει τέλεια δουλεύοντας γι' αυτό τον άνθρωπο. Πιστεύω και εύχομαι κάποια μέρα αυτήν τη συλλογή να μπορέσουμε να τη δούμε όλοι».

Ενώ η αγορά τέχνης άνθισε κατά τη διάρκεια της καραντίνας για τον κορωνοϊό, με πολλούς ανθρώπους να ξοδεύουν χρήματα για την τέχνη αφού δεν μπορούσαν να τα ξοδέψουν αλλού, ή γιατί ήθελαν να φτιάξουν τα σπίτια τους, σήμερα είμαστε σε μια κάπως πιο ζόρικη στιγμή. Ωστόσο, ακόμα και στην Ελλάδα υπάρχει πια πολύς νέος κόσμος που ενδιαφέρεται και αγοράζει. Η Άρτεμις μου επισημαίνει ότι το άνοιγμα του ΕΜΣΤ, που κάνει μια συγκροτημένη προσπάθεια ως ίδρυμα, έχει διαμορφώσει μια άλλη κατάσταση, η οποία πιστεύει ότι θα προσελκύσει και συλλέκτες, και θα παρακινήσει και νέους να κάνουν συλλογές. Θα απευθυνθούν σε art advisors ή θεωρούν ότι είναι μια ακριβή υπηρεσία;

«Μου αρέσει να μιλάμε γι' αυτά, γιατί εγώ ανήκω σε μια γενιά που πιστεύει ότι είναι καλό να συμβουλεύεσαι ειδικούς. Όπως πάει κάποιος να κάνει ψυχοθεραπεία, έτσι, πιστεύω, μπορεί να μιλήσει με έναν art advisor με τον οποίο θα ταιριάζουν και θα συνεννοηθούν. Δεν είναι ακριβή υπηρεσία, στην ουσία δεν ανεβάζει την τιμή του έργου. Το προτείνω σε όποιον θέλει να πάρει έργα. Εμένα αυτό που με ενδιαφέρει είναι να μην τους "φορέσω" τη γνώμη μου, να τους βάλω σε μια κατεύθυνση, να πάρουν την καλύτερη εκδοχή του δικού τους γούστου, αγοράζοντας ένα έργο τέχνης». 

Το Intermission, που είναι το δεύτερο σπίτι της, φιλοξενεί γκαλερί από το εξωτερικό και κάνει ατομικές εκθέσεις. Το προτιμούν πολλοί καλλιτέχνες που θέλουν πολύ να κάνουν κάτι στην Ελλάδα και το βρίσκουν πιο δημιουργικό και αποτελεσματικό από το να πάνε σε ένα fair. «Εδώ μπορούμε να κάνουμε πράγματα πιο πειραματικά, εγκαταστάσεις, η παραγωγή είναι πιο φθηνή και όσοι φτάνουν νιώθουν ελευθερία σε αυτήν τη μικρή κλίμακα να κάνουν κάτι με διαφορετικό τρόπο. Φτάνει ένα νέο κοινό που δεν αισθάνεται χαμένο όπως σε μεγάλες διοργανώσεις, έχει χρόνο και να παρατηρήσει και να συζητήσει, αν το θέλει, μαζί μας ή με τους φίλους του.

«Μια συλλογή θέλει πολλή δουλειά»: Μέσα στον κόσμο μιας art advisor Facebook Twitter
Stella Zhong, «Inertia, Two Suns» (2024), detail, The Intermission x Chapter NY Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO

Με ενδιέφερε πολύ να δώσω την ευκαιρία να δει το κοινό καλλιτέχνες που δεν γνωρίζει, και έχει λειτουργήσει καλά αυτό ως μοντέλο. Μπορούν να συνδεθούν πιο εύκολα, γι' αυτό μου αρέσουν οι ατομικές εκθέσεις, εκεί μπορείς να δεις, να καταλάβεις τι κάνει ένας καλλιτέχνης, τι σκέφτεται. Όταν έστησε εδώ την έκθεσή του ο Νίκος Μπάικας, ήταν ένα έργο τέχνης και το στήσιμο, δεν θα μπορούσες να το δεις σε μια μεγάλη διοργάνωση».

Η Άρτεμις πιστεύει στους Έλληνες καλλιτέχνες, αλλά επισημαίνει ότι η Ελλάδα αποτελεί μια αντίφαση. «Δεν είμαστε κεντρική Ευρώπη, δεν είμαστε και αρκετά διαφορετικοί για να πέσουμε στο global South και σε όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας τώρα. Χαθήκαμε κάπου στη μέση, δεν είμαστε μέρος της ετερότητας αλλά δεν είχαμε ποτέ, πέραν της αρχαιότητας, και κεντρική θέση.

Από την άλλη, βλέπεις πολύ ταλαντούχους ανθρώπους, θα βγουν και πολλοί από τη ΛΟΑΤΚΙ+ σκηνή γιατί υπάρχει ενδιαφέρον, γενικά θα ζήσουμε αλλαγές και μέσα από κοινότητες που θα γνωρίσουμε και ο χρόνος θα δείξει, όπως πάντα, τι θα αντέξει. Άλλωστε, η τέχνη είναι πάντα παλλόμενη και ενδιαφέρουσα και συναρπαστική και αυτό συνέβαινε πάντα, και πριν και τώρα, και θα συνεχιστεί και μετά από εμάς».

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Δάκης Ιωάννου

Εικαστικά / H λέξη που απεχθάνεται ο Δάκης Ιωάννου είναι το «support»

Ο ιδρυτής του ΔΕΣΤΕ και ένας από τους πιο σημαντικούς συλλέκτες παγκοσμίως είναι εκείνος που έκανε το νησί της Ύδρας hot spot για τους ανθρώπους της τέχνης. Και υπερηφανεύεται πως στα εγκαίνια των εκθέσεων συρρέει τόσο κόσμος έχοντας λάβει απλά ένα mail.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Εκθέσεις

Εικαστικά / Σύγχρονη τέχνη έξω από τα όρια των γκαλερί

Τέσσερις εκθέσεις με ξεχωριστό ενδιαφέρον, έξω από τους καθιερωμένους χώρους, στον εμβληματικό Βοτανικό Κήπο Διομήδους, σε ένα κτήμα βιολογικής καλλιέργειας στο Μαρκόπουλο Αττικής, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά και στην Εσπλανάδα του ΚΠΙΣΝ, μας δίνουν την ευκαιρία να δούμε έργα σύγχρονης τέχνης σε περιβάλλοντα που προκαλούν νέες αναγνώσεις και αφηγήσεις, οι οποίες αφορούν την ιστορία, τη φύση και τον ρόλο της τέχνης στη δημόσια σφαίρα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT