«Η μορφή των λειψάνων»: O Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες επιστρέφει με το πιο φιλόδοξο από τα έργα του

«Η μορφή των λειψάνων»: O Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες επιστρέφει με το πιο φιλόδοξο από τα έργα του Facebook Twitter
Ο πολυβραβευμένος κολομβιανός συγγραφέας Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες. Το νέο του μυθιστόρημα "Η μορφή των λειψάνων" (μετ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), είναι το πιο ογκώδες και φιλόδοξο από τα έργα του. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0

«Όχι, δεν ξεφεύγεις από τη βία της Κολομβίας, κι αυτό είναι κάτι που έπρεπε να το γνωρίζω. Κανείς δεν ξεφεύγει, πόσο μάλλον οι άνθρωποι της γενιάς μου, αυτοί που γεννήθηκαν με το εμπόριο ναρκωτικών και ενηλικιώθηκαν όταν η χώρα πνιγόταν στο αίμα από τον πόλεμο που της είχε κηρύξει ο Πάμπλο Εσκομπάρ.

Μπορεί κανείς να φύγει από τη χώρα όπως έφυγα εγώ το 1996 και να νομίζει πως έτσι την αφήνει πίσω, αλλά αυταπατάται. Όλοι αυταπατόμαστε...» ομολογεί ο 45χρονος Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες στο νέο του μυθιστόρημα "Η μορφή των λειψάνων" (μετ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), το πιο ογκώδες και φιλόδοξο από τα έργα του.

Ολοκληρώνοντας το «Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν» (2011) - μυθιστόρημα που αγαπήθηκε πολύ και στα μέρη μας- ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας νόμιζε πως έκλεινε τους λογαριασμούς του με τη βία που του έλαχε να ζήσει στα νιάτα του. Επιστρέφοντας, ωστόσο, στην Μπογκοτά έπειτα από πολυετή παραμονή στην Ευρώπη, κατάλαβε πως βαυκαλιζόταν.

Μυθιστόρημα γραμμένο «σαν εξιλέωση για εγκλήματα που, αν και δεν τα ΄χα διαπράξει εγώ, κατέληξα να τα κληρονομήσω», η "Μορφή των λειψάνων" περιστρέφεται γύρω από τη δολοφονία του φιλελεύθερου στρατηγού Ραφαέλ Ουρίμπε Ουρίμπε το 1914 κι αυτήν του επίσης φιλελεύθερου πολιτικού και φαβορί για την προεδρία Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν το 1948.

Δεν μπορούσε να ξεφύγει από το ταραγμένο παρελθόν της πατρίδας του. Η ζωή, άλλωστε, του το είχε δείξει ξεκάθαρα: λίγα χρόνια νωρίτερα, το 2005, τις μέρες που κρατούσε στα χέρια του τις νεογέννητες δίδυμες κόρες του, από ένα παιχνίδι της τύχης ερχόταν σε σωματική επαφή και με τα λείψανα δυο επιφανών συμπατριωτών του, δολοφονημένων υπό συνθήκες που, σε μεγάλο βαθμό, παραμένουν ανεξιχνίαστες.

Κι ενώ μέχρι τότε ο ίδιος αντιμετώπιζε με καγχασμό κι επιφύλαξη όσους πιστεύουν στις θεωρίες συνωμοσίας, ωθούμενος να σκαλίσει με τη σειρά του τα περασμένα, θα γινόταν πιο καχύποπτος απέναντι στις αλήθειες της επίσημης Ιστορίας με τις οποίες γαλουχήθηκε.

Μυθιστόρημα γραμμένο «σαν εξιλέωση για εγκλήματα που, αν και δεν τα ΄χα διαπράξει εγώ, κατέληξα να τα κληρονομήσω», η «Μορφή των λειψάνων» περιστρέφεται γύρω από τη δολοφονία του φιλελεύθερου στρατηγού Ραφαέλ Ουρίμπε Ουρίμπε το 1914 κι αυτήν του επίσης φιλελεύθερου πολιτικού και φαβορί για την προεδρία Χόρχε Ελιέσερ Γκαϊτάν το 1948.

Ειδικά η δεύτερη, που πυροδότησε ένα παρατεταμένο κύμα εμφύλιας βίας με ανυπολόγιστες συνέπειες για την προκοπή της χώρας, αποτελεί για τους Κολομβιανούς εθνικό μύθο, όπως για τους Αμερικανούς η δολοφονία του Κένεντι.

Ποιος σκότωσε πραγματικά αυτόν τον ταπεινής καταγωγής δικηγόρο και χαρισματικό ρήτορα «που είχε κληθεί να σώσει τη Κολομβία από τις δικές της ανελέητες ελίτ»;

Είναι τρομακτική η σαφήνεια, παρατηρεί ο Βάσκες, με την οποία ο μεγαλύτερος μυθιστοριογράφος της Κολομβίας αλλά και ο διανοούμενος με την μεγαλύτερη επιρροή, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, στα απομνημονεύματά του (βλ. «Ζω για να τα διηγούμαι», Λιβάνης) αποκάλυπτε χωρίς ευφημισμούς ότι πίσω από το συγκεκριμένο έγκλημα υπήρχε μια καλοδουλεμένη πολιτική συνωμοσία.

Γεγονός είναι πως «δεν υπάρχει Κολομβιανός που να μην αναρωτιέται τι θα συνέβαινε αν όντως είχε αποφευχθεί η δολοφονία του Γκαϊτάν, πόσους ανώνυμους νεκρούς θα είχαμε αποφύγει, τι χώρα θα ήμαστε τώρα».

Όπως στην περίπτωση του Κένεντι, έτσι και σ' εκείνες των Ουρίμπε και Γκαϊτάν, το έδαφος για ν' ανθίσουν σκοτεινά σενάρια αποδείχτηκε εύφορο.

Μήπως, όντως, οι ηθικοί αυτουργοί των παραπάνω εγκλημάτων έμειναν ατιμώρητοι; Μήπως οι πολιτικοί αντίπαλοι των θυμάτων, οι επικεφαλής της αστυνομίας και οι δικαστικοί που χειρίστηκαν τις δυο υποθέσεις συντόνισαν τις δυνάμεις τους ώστε η αλήθεια να κουκουλωθεί;

Μήπως «οι ισχυροί αποφασίζουν ποιος ζει και ποιος πεθαίνει σ' αυτή τη χώρα που την έχει ξεχάσει ο Θεός;»

Επιστρατεύοντας την λιτή και πάντα διαυγή πρόζα του, ο Βάσκες βυθίζεται στο «δύσοσμο πηγάδι» της κολομβιανής ιστορίας και αναπλάθει μυθιστορηματικά τις έρευνες που έγιναν για την κάθε υπόθεση, με όχημα τις εμμονές, το πείσμα και τα ψυχολογικά κίνητρα του κεντρικού ήρωά του, Κάρλος Καρβάγιο.

Ενός μυστήριου άντρα που, καθώς ξεκινά το βιβλίο, συλλαμβάνεται σε μουσείο της Μπογκοτά ενώ προσπαθεί να κλέψει το γαζωμένο από σφαίρες κοστούμι που φορούσε ο Γκαϊτάν την ημέρα της δολοφονίας του.

Ενός άντρα που υποτίθεται ότι ο Βάσκες γνώριζε προσωπικά, και τα φαντάσματα του οποίου, σιγά σιγά, θα φτάσουν να κυριεύσουν και τον ίδιο.

«Τους ανθρώπους σαν τον Καρβάγιο μπορούμε να τους λέμε τρελούς, παρανοϊκούς, αργόσχολους, ό,τι θες» διαβάζουμε.

«Αλλά αυτοί οι άνθρωποι αφιερώνουν όλη τους τη ζωή αναζητώντας την αλήθεια για κάτι σημαντικό. Μπορεί να το κάνουν με λάθος μέσα. Μπορεί το πάθος τους να τους οδηγεί σε υπερβολές, να τους κάνει εύπιστους σε ανοησίες.

Αλλά κάνουν κάτι που ούτε εσύ ούτε εγώ μπορούμε να κάνουμε. Μας προσφέρουν υπηρεσίες, γιατί είναι πάντα άγρυπνοι, γιατί δεν τα χάβουν όλα, όσο εξωφρενικό κι αν είναι αυτό που φαντάζονται»...

Η αναζήτηση της αλήθειας, γράφει ο Βάσκες, δεν είναι χόμπι, είναι το ευγενέστερο καθήκον.

Και η ιστορία της Κολομβίας «έχει αποδείξει χιλιάδες φορές την εξαιρετική ικανότητα που έχουν οι ηγέτες μας να πλάθουν τα γεγονότα όπως τους αρέσει, να κρύβουν τις άβολες εκδοχές και να επιβάλλουν όσες τους είναι βολικές ή αποδεκτές, έτσι ώστε το τρομερό ή απάνθρωπο καταλήγει να γίνει ό,τι πιο φυσιολογικό ή επιθυμητό ή ακόμα και αξιέπαινο».

Παρότι αναφέρεται σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα, η «μορφή των λειψάνων» δεν είναι καθαρόαιμο ιστορικό μυθιστόρημα.

Ξεκινά ως αυτοβιογραφική εξομολόγηση κι εξελίσσεται σε αστυνομικο-πολιτικό θρίλερ με εναλλασσόμενους αφηγητές και ισχυρές δόσεις σασπένς, στήνοντας διαρκώς γέφυρες ανάμεσα στο χθες και το σήμερα.

Και ταυτόχρονα, είναι ένα στοχαστικό μυθιστόρημα για τα παλιά εγκλήματα που εξακολουθούν να μας στοιχειώνουν, για το πώς η βία περνάει από γενιά σε γενιά και για τα κειμήλια που μας επιτρέπουν να επικοινωνούμε μ' εκείνους που αγαπούσαμε και στερηθήκαμε.



Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ