Οι άνθρωποι του παραπάνω

Οι άνθρωποι του παραπάνω Facebook Twitter
Έχοντας ακόμα έντονη την εικόνα από κάποιους νέους που επέζησαν από το δυστύχημα στα Τέμπη,  θα πρότεινα να σκεφτούμε ως ήρωα τον άνθρωπο που πράττει το παραπάνω.
0

Η ΛΕΞΗ «ΗΡΩΑΣ», και όλα όσα τη συνοδεύουν, μοιάζει με ρητορικό άνθος άλλων εποχών. Συνομιλώντας συνήθως με ιστορικά κατορθώματα και παλιές ιστορίες, o ήρωας φέρνει στον νου δάφνες και δόξες οικείες από επετείους και επίσημους εορτασμούς. Φυσικά εδώ και χρόνια η δημοσιογραφική γλώσσα έχει επισημάνει και τους «ήρωες της καθημερινότητας».

Οι έκρυθμες καταστάσεις της κοινωνικής ζωής χρειάζονταν κι αυτές τους/τις ξεχωριστούς/-ές άνδρες και γυναίκες που υψώνονται πάνω από τα κοινά μέτρα. Και έπειτα προκύπτουν οι κρίσεις και οι μεγάλες καταστροφές για να δούμε ήρωα τον διασώστη, τον πυροσβέστη, τους ανθρώπους της μεγάλης προσπάθειας που βαφτίζουμε «ηρωική».

Έχοντας ακόμα έντονη την εικόνα από κάποιους νέους που επέζησαν από το δυστύχημα στα Τέμπη,  θα πρότεινα να σκεφτούμε ως ήρωα τον άνθρωπο που πράττει το παραπάνω. Είναι ο άνθρωπος του περισσεύματος, αυτός που δεν διστάζει για το καλό. Με αυτή την έννοια, μπορούμε να δούμε στο ηρωικό στοιχείο την προέκταση και την ανθοφορία ενός ήθους αλληλεγγύης που προφανώς προϋπάρχει. Κάποιος/-α δρα υπερβάλλοντας για το Καλό, δίχως κατ’ ανάγκη ο ίδιος/-α να έχει κάτι το εξαιρετικό.

Ο ηρωισμός είναι εν τέλει το αντίθετο της ανεύθυνης εξουσίας ή εκείνης της ανώνυμης γραφειοκρατικής ακολουθίας όπου κρύβονται οι ευθύνες: έρχεται σαν ένα χέρι βοήθειας που δεν υπολογίζει την κόπωση και τον προσωπικό φόβο.

Λέμε συχνά πως οι κοινωνίες μας δεν πρέπει να χρειάζονται τους ήρωες για να λειτουργούν καλά, για να ζουν οι πολίτες τους αξιοπρεπώς. Σωστό είναι αυτό, όμως την ίδια στιγμή ξέρουμε καλά πως κάποια πρόσωπα θα σηκώνουν πάντα ένα άλλο (και μεγαλύτερο) βάρος. Και αυτά τα πρόσωπα είναι οι άνθρωποι της ευθύνης δίχως να έχουν, συχνά, έναν θεσμικό ρόλο ευθύνης.

Ο Ανδρέας Αλικανιώτης, που έβγαλε πολλούς συνεπιβάτες του από το κατεστραμμένο δεύτερο βαγόνι του τρένου, δεν ήταν υπάλληλος, δεν εκπροσωπούσε κάποια Αρχή (εξουσία), όπως ο περιβόητος σταθμάρχης: μοναδική του Αρχή στάθηκε η ανάγκη να βοηθήσει, να βγει έξω από τη δική του προσωπική περίπτωση.

Η μοναχική εξουσία του ήταν η επιταγή μιας συνείδησης, μια εσωτερική ώθηση για το παραπάνω. Κάπως έτσι υπάρχει ο ηρωισμός στον κόσμο μας: σαν μια παρουσία που επιμένει να ψάχνει ένα νόημα όταν οι άλλοι εγκαταλείπουν. Ο ηρωισμός είναι εν τέλει το αντίθετο της ανεύθυνης εξουσίας ή εκείνης της ανώνυμης γραφειοκρατικής ακολουθίας όπου κρύβονται οι ευθύνες: έρχεται σαν ένα χέρι βοήθειας που δεν υπολογίζει την κόπωση και τον προσωπικό φόβο.

Έχουν δίκιο προφανώς όσοι λένε πως οι κοινωνίες μας κινούνται από τις μη ηρωικές ή αντιηρωικές καταστάσεις της καθημερινής παραγωγής. Τα άτομα στις δημοκρατικές κοινωνίες έχουν κάθε δικαίωμα να μένουν στα απαραίτητα, να κάνουν δηλαδή ό,τι ακριβώς επιτάσσει η θέση τους και όχι το παραπάνω. Έτσι λειτουργεί η συμβατική κοινωνική πραγματικότητα και οι «επιβάτες» της, εμείς όλοι. Με κοινούς, χαμηλούς φωτισμούς, αναρίθμητες μικρές παρτιτούρες που συνθέτουν τη μουσική της επιβίωσης και της αυτοσυντήρησής μας.

Μέσα όμως από τους κοινούς φωτισμούς που κάνουν λειτουργική τη ζωή αναδύονται εκείνες οι αποφάσεις που την κάνουν αξιοθαύμαστη. Το Καλό είναι ό,τι υπερβαίνει την απλή λειτουργικότητα, τον μηχανισμό της αυτοσυντήρησης ή τις ζυγισμένες μερίδες συνετής ευδαιμονίας του καθενός. Όχι μια φαφλατάδικη «αριστεία» που περιφρονεί τους λιγότερο ικανούς ή τους άτυχους αλλά ένα δώρο που μας κάνουν άνθρωποι σαν τον Ανδρέα Αλικανιώτη του τρένου των Τεμπών.

Ο ήρωας στις δημοκρατίες έρχεται τελικά ως αιφνίδια πιστοποίηση της αλληλεγγύης και της γενναιόψυχης συμπόνιας σε έναν κόσμο που ξαφνιάζεται πάντα όταν τις συναντά.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι μηχανισμοί της λήθης ή πώς ξεφουσκώνουν ειδήσεις πρώτης γραμμής

Οπτική Γωνία / Οι μηχανισμοί της λήθης ή πώς ξεφουσκώνουν οι ειδήσεις πρώτης γραμμής

Εδώ και λίγες μέρες συζητάμε για το πώς μένει σταδιακά πίσω η είδηση για το εφιαλτικό δυστύχημα στα Τέμπη, για το πώς η επικαιρότητα διαμορφώνεται από σκοτεινούς κύκλους.
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
Περιοχές Natura και αιγιαλός ροκανίζονται στο πολυνομοσχέδιο σκούπα

Ρεπορτάζ / Περιοχές Natura και αιγιαλός ροκανίζονται στο πολυνομοσχέδιο-σκούπα

Βίλες πάνω στο κύμα και ροκάνισμα της προστασίας των περιοχών του δικτύου Natura 2000 προβλέπει το νομοσχέδιο-μαμούθ που ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή, το οποίο κρύβει δεκάδες ακόμη φωτογραφικές διατάξεις που θα αλλάξουν τη ζωή μας και την ποιότητα ζωής των επόμενων γενεών.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Το δίλημμα του ψηφοφόρου μετά τα Τέμπη

Πολιτικό επταήμερο / Το δίλημμα του ψηφοφόρου μετά τα Τέμπη

Το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών στέρησε από την κυβέρνηση την επίκληση του διαχειριστικού της πλεονεκτήματος και απογοήτευσε τους ψηφοφόρους της. Η αντιπολίτευση για την ώρα δεν κερδίζει, αλλά ο Αλέξης Τσίπρας αιφνιδιάζει με μια νέα αλλαγή τακτικής, που ευελπιστεί να αποδώσει.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οι Άγιοι των Τεμπών και η εργαλειοποίηση των ιστοριών αληθινής πίστης

Οπτική Γωνία / Οι Άγιοι των Τεμπών και η εργαλειοποίηση των ιστοριών αληθινής πίστης

Είναι τόσο παράξενο που, ενώ ο θρήνος για τους νεκρούς του δυστυχήματος των Τεμπών συνεχίζεται, κάποιοι εργαλειοποιούν τις ιστορίες πίστης επιζησάντων, αδιαφορώντας για το πόσο κακοποιητικό είναι να λες σε τόσους γονείς νεκρών παιδιών ότι ο (όποιος) άγιος έσωσε κάποιους, αλλά όχι όλους...
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
Η χώρα των διαρκών διαψεύσεων

Οπτική Γωνία / Η χώρα των διαρκών διαψεύσεων

Ό,τι πήρε λίγους μήνες στο Σύριζα, πήρε λίγα χρόνια στη Νέα Δημοκρατία. Θα μπορούσε αυτό να θεωρηθεί μια κάποια πρόοδος, αλλά ίσως να αξίζουμε μια καλύτερη μοίρα, όσοι απομείναμε να προσπαθούμε να ζήσουμε και να δημιουργήσουμε σε αυτή τη χώρα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΜΠΡΑΚΗΣ
Το ολοκαύτωμα των Τεμπών και η ευθύνη των υπουργών

Βασιλική Σιούτη / Το ολοκαύτωμα των Τεμπών και η ευθύνη των υπουργών

Ο δικηγόρος Διονύσης Γκούσκος μιλά για τη διαχρονική κακοδαιμονία της χώρας όπου οι πολιτικοί μένουν ατιμώρητοι και οι ισχυροί στο απυρόβλητο, κρυμμένοι πίσω από το άρθρο 86 του Συντάγματος ή την «πολιτική ευθύνη», δηλαδή την πλήρη ανευθυνότητα, όπως λέει.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
τενεσι ντραγκ

Explainer / Τι συμβαίνει με τον νέο anti-drag νόμο στις ΗΠΑ και πώς επηρεάζει τα τρανς άτομα;

Θα γίνουν οι drag queens το πρόσχημα για να ξεκινήσουν διώξεις εναντίον της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας των ΗΠΑ; Πώς ένας νόμος σε μία αμερικανική πολιτεία τρομοκρατεί όσους παλεύουν για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ισότητα και την ορατότητα των τρανς και γκέι ατόμων.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

σχόλια

Δεν υπάρχει δυνατότητα σχολιασμού

ΘΕΜΑΤΑ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

THE GOOD LIFO ΔΗΜΟΦΙΛΗ