«ΕΓΩ, ΑΔΕΡΦΗ ΜΟΥ, ΣΕ ΠΙΣΤΕΥΩ» λέει το κίνημα που δίνει φωνή στα θύματα της έμφυλης βίας. Τι είπε προχτές ο βουλευτής Λοβέρδος; Εγώ δεν σε πιστεύω. Aυτό σημαίνει «ένας σύζυγος που έδερνε και κακοποιούσε τη γυναίκα του μπορεί να είναι καλός γονιός». Η δήλωση προστίθεται στο υπόγειο ρεύμα αποδόμησης και στοχοποίησης των θυμάτων. Από το βήμα της Βουλής, με φωνή Λοβέρδου, μίλησαν όσοι αρνούνται ή σχετικοποιούν τη βία κατά των γυναικών.
Τι λέει ο Γ. Μπαμπινιώτης για όσα καταγγέλλονται για το σχολείο του; «Να κληθούν στη Δικαιοσύνη οι 285 καταγγέλλοντες». Τίποτε άλλο. Σε μία εβδομάδα οι καταγγέλλοντες έγιναν 399, μετά 433. Σαν να λέει σε εκατοντάδες πρώην μαθητές: δεν σας ακούω, έχει φασαρία, δεν ακούγεστε. Δεν απαντώ στις επιστολές σας, δεν μιλώ μαζί σας, δεν υπάρχετε. Δεν ξέρω τίποτα για κανέναν Λιγνάδη. Λέτε πως έλαβα επιστολή με καταγγελίες εναντίον του. Λέω όχι. Την επιστολή βρήκε η αστυνομία στο υπόγειο του Λιγνάδη. Λέω όχι. Καμία επιστολή. Κανένα υπόγειο. Όλα κατασκευασμένα.
Δεν αναφερόμαστε σε τυχόν ευθύνες ποινικές. Άλλοι να τις αναζητήσουν. Στο μήνυμα στεκόμαστε. «Πες πες, εγώ δεν ακούω». Καμία ενσυναίσθηση. Καμία συντριβή, ούτε ίχνος αναστοχασμού. Καμία επίγνωση για ποιο πράγμα μιλάμε. Δεν βλέπουν λεηλατημένα σώματα, ψυχικά τραύματα, σακατεμένους ανθρώπους αλλά κάποιους που προσβάλλουν το ιερό τέμενος του Εθνικού Θεάτρου ή του Αρσακείου.
Τι έκαναν ξένα πανεπιστήμια και κολέγια όταν έγιναν αποδέκτες καταγγελιών για κακοποίηση σπουδαστών/-τριών; Έτριξαν τα δόντια στα παιδιά; Αρνήθηκαν τα πάντα; Έκαναν την πάπια; Όχι βέβαια. Άνοιξαν εσωτερικές διαδικασίες διερεύνησης, κάλεσαν τα θύματα να μιλήσουν με ασφάλεια και εμπιστευτικότητα, έφτιαξαν κώδικες δεοντολογίας και πρωτόκολλα ενεργειών, ανέλαβαν ευθύνες. Κυρίως, φρόντισαν να μην ξανασυμβεί.
Δεν έσπευσαν να στεγανοποιηθούν από διαρροές και να οχυρωθούν. Δεν έκαναν τα θύματα μπαλάκι, επισείοντας για εκφοβισμό τη Δικαιοσύνη. Δεν εργαλειοποίησαν τους εκπαιδευτικούς, λέγοντας στα παιδιά: «Ντροπιάζετε τους δασκάλους και το σχολείο σας». Υποθέτω, επειδή ο Αμερικανός ή Ευρωπαίος επικεφαλής ιστορικού πνευματικού ιδρύματος αναλαμβάνει την ευθύνη για όσα συνέβησαν όταν κρατούσε το πηδάλιο. Αίρεται στο ύψος των περιστάσεων. Ξέρει τι σημαίνει ευθιξία και παραίτηση. Δεν είναι παντοτινός πρόεδρος υπεράνω λογοδοσίας, χάρη σε συσχετισμούς ισχύος, διασυνδέσεις και πολιτικές πλάτες.
Δεν κάνουμε αστυνομικό ρεπορτάζ, τι ήξερε κάποιος για την ουσία των καταγγελλομένων. Κοιτάμε τι λένε πρόσωπα και θεσμοί. Λένε «Εγώ, αδερφή μου, σε πιστεύω» ή λένε «΄Ο,τι κι αν πεις, εγώ δεν ακούω»; Ο Λοβέρδος είπε χύμα και ανεπίγνωστα (ως Λοβέρδος) αυτό που ο κ. πρόεδρος λέει με διδακτισμό και αυτάρεσκη ψευδο-ευπρέπεια, σαν να μαθαίνει λεξούλες στην εκστασιασμένη κ. Φλέσσα. Ο κακοποιητής σύζυγος μπορεί, λοιπόν, να είναι καλός πατέρας. Και ο κακοποιητής εκπαιδευτικός είναι καλός δάσκαλος; Και ο βιαστής προπονητής είναι καλός προπονητής; Το έλεγαν κάποιοι δημοσιογράφοι όταν ξεσπούσε το σκάνδαλο Λιγνάδη: ναι, αλλά είναι καλός σκηνοθέτης. Το έλεγε ουσιαστικά στα θύματα η υπουργός Πολιτισμού Μενδώνη: δεν σας ακούω, δεν σας πιστεύω, δεν συμβαίνει τίποτα. Μας εγκαλούσε για «προδιάθεση να παρασυρθούμε από την ψυχολογία του όχλου, να συμφωνήσουμε με σχόλια μίσους των social media, τις αυτόκλητες “εισαγγελικές” αγορεύσεις». Υπερασπιζόταν το «ήθος Λιγνάδη».
Δεν αναφερόμαστε σε τυχόν ευθύνες ποινικές. Άλλοι να τις αναζητήσουν. Στο μήνυμα στεκόμαστε. «Πες πες, εγώ δεν ακούω». Καμία ενσυναίσθηση. Καμία συντριβή, ούτε ίχνος αναστοχασμού. Καμία επίγνωση για ποιο πράγμα μιλάμε. Δεν βλέπουν λεηλατημένα σώματα, ψυχικά τραύματα, σακατεμένους ανθρώπους αλλά κάποιους που προσβάλλουν το ιερό τέμενος του Εθνικού Θεάτρου ή του Αρσακείου.
Τι εννοεί ο υπουργός Δικαιοσύνης Τσιάρας πως οι τοποθετήσεις της κ. Γιαννάκου και της κ. Κεφαλογιάννη «προέρχονται από προσωπικά βιώματα»; Τι σημαίνει «η νομοθέτηση δεν γίνεται με προσωπικά βιώματα και πρέπει να το καταλάβουνε»; Πόση ωμότητα, τι κυνισμός. Ο κ. Τσιάρας τα κάθε λογής βιώματα τα κάνει διαρκές βάρος, τεκμήριο κάποιας απροσδιόριστης ενοχής, ένδειξη μειωμένου κύρους. Τα θύματα δεν είναι αμερόληπτα, να μη μιλούν. Δηλαδή, περίπου, «ας πρόσεχαν»!
Έρχεται σύντομα η μέρα που θα ακούσουμε: «Ωχ, φτάνει με την κακοποίηση. Εντάξει, ακούσαμε την Μπεκατώρου και κάνα-δυο ακόμα, φτάνει τώρα. Μας κουράσατε». Δημοσιογράφοι έκαναν γαργάρα την επώνυμη καταγγελία γνωστής δημοσιογράφου εναντίον επίσης γνωστού συναδέλφου τους για απόπειρα βιασμού. Δεν ακούσαμε ξανά τίποτα γι’ αυτό.
Το σύστημα προστατεύει τους αυλικούς του. Αυτό το σινιάλο στέλνουν στα θύματα «θεσμικές» φωνές. Τέλος οι ψευτοηρωισμοί, τα κεφάλια μέσα, πίσω στην κανονικότητα, στον φόβο, στην έκθεση, στην επαναθυματοποίηση. Τα θύματα μεγάλωσαν, έχουν σύντροφο, ηλικιωμένους γονείς, παιδιά. Εργάζονται ή ψάχνουν δουλειά. Γυρεύουν τρόπο να πουν σε γονείς και συζύγους ότι κακοποιήθηκαν, ότι πάνε στα δικαστήρια. Να αντέξουν τη βουβή μομφή. «Γιατί τώρα;» Τι ακούνε οι κακοποιημένες γυναίκες από «υπεύθυνα» χείλη; Αυτός που σε κακοποιούσε είναι καλός πατέρας για το παιδί σου. Τι ακούνε οι κακοποιημένοι μαθητές και μαθήτριες, ενήλικες πια; Δεν έχουμε τίποτα να ερευνήσουμε, ως εκπαιδευτικό ίδρυμα δεν φέρουμε καμία ευθύνη. Μη μιλάτε, βλάπτετε το σχολείο. Κρεμάμε ταμπέλα «Είμαστε κλειστά».
Κι όμως. Αγόρια και κορίτσια, άντρες και γυναίκες, εργαζόμενοι, σπουδαστές, καλλιτέχνες, αθλητές και αθλήτριες οργανώνονται, τρέχουν σε δικηγόρους, ψάχνουν τρόπους να φέρουν τις ιστορίες τους στο φως και στη Δικαιοσύνη, παλεύουν με εφιάλτες και τραύματα. Φωνάζουν: η έμφυλη βία δεν είναι ταμπού, η παρενόχληση δεν είναι παιχνίδι, η γυναικοκτονία δεν είναι «έγκλημα τιμής».
Βία, εκφοβισμός, βιασμός και κακοποίηση είναι ιεραρχικές σχέσεις, άσκηση εξουσίας. Το ξέρουν καλά υπουργοί, βουλευτές, δημοσιογράφοι, πρόεδροι εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Το επιβεβαιώνουν καθημερινά βάζοντας τα πάντα πάνω από τα θύματα: τα δικαιώματα του κακοποιητή γονιού, το πρεστίζ του ιδρύματος, τη διαπλοκή του προέδρου, τη συγκάλυψη της υπουργού. Γιατί «καλά τα θύματα, αλλά μας κούρασαν».
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.
