Το ενδεχόμενο Κασσελάκη και η διάσωση της πολιτικής

Κασσελάκης Facebook Twitter
Ο Κασσελάκης είναι ένας κοσμοπολίτης και μετα-κομματικός Τσίπρας. Φωτ.: Menelaos Myrillas / SOOC
0



ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ,
οι κοινωνικές ανάγκες έχουν ηθική προτεραιότητα έναντι των πολιτικών μηχανισμών. Για τα αριστερά κόμματα η κοινωνία ήταν κυρίως οι αγώνες των τάξεων και αργότερα και τα δικαιώματα, κοινωνικά, ατομικά ή αυτά των μειονοτήτων. Στην περίοδο της δικής μας εποχής των μνημονίων, αυτή η κοινωνία-λαός βρήκε στον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ ένα όχημα πρόσβασης στην κυβέρνηση και μια μορφή δικαίωσης. Φυσικά ο Τσίπρας ήταν πολιτικό στέλεχος που βγήκε από μια κομματική ιστορία, πρώτα στον Συνασπισμό και έπειτα, με ρόλο ιδρυτικό, στον ΣΥΡΙΖΑ. Μιλούσε και ήξερε την κληρονομημένη γλώσσα, αν και ο ρόλος του και αυτό που διαμόρφωνε με την παρουσία του ήταν κάτι άλλο. Έτσι, παρά την κομματική πλαισίωση της ζωής του Αλέξη Τσίπρα, αναδύθηκε και πολλαπλασιάστηκε ένας λαός που είχε αναφορά κατά βάση σε ένα πρόσωπο και εμπνεόταν από τη σχέση του με τον «Αλέξη». Αυτός ο λαός ήταν συριζαίοι αλλά με τρόπο διαφορετικό από τον τρόπο των κλασικών κομματικών συναισθημάτων. 

Ο Στέφανος Κασσελάκης χρησιμοποιεί επιδερμικά συναισθήματα και συνθήματα που αποθέωσε ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ στη ριζοσπαστική του φάση. Τι λέει; Ότι ο εχθρός είναι οι κακές ελίτ, η παλιά πολιτική τάξη, οι σάπιοι και διεφθαρμένοι θεσμοί. Τώρα απλώς έχει προστεθεί και η αναφορά στην αποτελεσματικότητα και στη διαχειριστική ικανότητα, δάνειο από τον αντίπαλο και τον λόγο του.

Η κοινωνική γείωση του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε έτσι μια εκδοχή πλατύτερης εκλογικής βάσης που χωρούσε αποσκιρτήσαντες λαϊκοδεξιούς, ανδρεϊκούς νοσταλγούς, άτυπους εθνικιστές, πρώην σημιτικούς και πολλά άλλα. Δεν έγινε σχέση με κοινωνικές οργανώσεις και πραγματικά κινήματα όσο με ατομικούς ψηφοφόρους, κοινά των κοινωνικών μέσων και ένα τμήμα των διανοούμενων στρωμάτων. Αφού ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ πρόβαλε με ενθουσιασμό την άποψη πως είναι το κόμμα της κοινωνίας η οποία αγανακτεί με τα μνημόνια και εμπιστεύεται τον Αλέξη Τσίπρα για τη διακυβέρνηση, αφέθηκε να γίνει ένα εργαλείο στην αποκλειστική υπηρεσία των εκάστοτε εκλογικών στόχων. Και από το 2019 και έπειτα, ενός στόχου: της νίκης επί του Μητσοτάκη. Όταν πλέον ο στόχος συνάντησε ήττες και μάλιστα τη χειρότερη και πιο επώδυνη, το σοκ από τη δυσάρεστη έκπληξη, σοκ οργής και μεγάλης πικρίας, γέννησε δυο αντίστροφες κινήσεις: μια κίνηση επιβεβαίωσης του κόμματος και ενός πυρήνα βασικών ιδεών και μια άλλη δυναμική που ωθούσε τη νέα εκλογική βάση σε «εξέγερση» κατά της «αποτυχημένης πολιτικής γραφειοκρατίας».

Στο μεταξύ, όμως, το περίφημο κοινωνικό πεδίο δεν είναι το ίδιο με αυτό που φαντάζονταν οι τρέχουσες αναλύσεις στα έντυπα της αριστεράς: δεν είναι μόνο τα κοινωνικά αιτήματα και οι αντίστοιχες συγκρούσεις αλλά και ρεύματα συναισθημάτων, πολιτισμικές διαμάχες και ψυχολογικές ταυτίσεις μέσα από τον γαλαξία των social media. To κοινωνικό γινόταν έτσι και καμπάνια, μετατρεπόταν σε στυλιζάρισμα και ημερήσια ή εβδομαδιαία επικοινωνιακά γεγονότα. Η υποτίμηση της σημασίας της πολιτικής διεύθυνσης (του κόμματος) ήταν παράλληλη με την παραγνώριση της πολύπλοκης φύσης του κράτους. Ο συμβατικός συριζαϊκός λόγος συνέχισε λοιπόν να ακκίζεται με την «κοινωνία σε κίνηση», θεωρώντας πως από τις σεισμικές ακολουθίες της δυσφορίας θα ξεπηδήσει η άρνηση της κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Εδώ όμως έγινε κάτι άλλο: αποδείχτηκε πως η κοινωνία σε κίνηση δεν είναι η σφαίρα κάποιων κινημάτων ή άλλων μορφών όπου υποτίθεται ότι εκφράζονται και δρουν οι εργαζόμενοι. Η κοινωνία-εκλογική δεξαμενή αποζητά κυρίως το πρόσωπο απέναντι στον Μητσοτάκη. Αποζητά μια ανάθεση/ανακούφιση. Κοινά που έχουν μπαϊλντίσει από την πολιτική ιστορία της αριστεράς και νεότεροι που δεν ξέρουν και πολλά από τις παλιές ιστορίες αποτελούν πλέον μια υπολογίσιμη αριθμητικά δύναμη. 

Έτσι φτάνουμε στην ταχύτατη αναρρίχηση ενός Στέφανου Κασσελάκη με μεγάλα ποσοστά. Ο Κασσελάκης είναι ένας κοσμοπολίτης και μετα-κομματικός Τσίπρας. Πάνω του ένας κόσμος εναποθέτει την ελπίδα μιας ταχύρρυθμης αναστροφής της εκλογικής ήττας. Μαζί εκφράζει και μια διάθεση χολερικής αντεκδίκησης κατά του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος που κατά τη γνώμη τους «φταίει» για την απομάκρυνση από την εξουσία. Ο μεταμοντέρνος φιλελεύθερος λαϊκισμός αποθεώνει την κοινωνία των πολιτών περιφρονώντας τους πολιτικούς-κομματικούς μηχανισμούς ως σκουριασμένες μηχανές. Στυλιζάρει έτσι την πολιτική ως μάχη μεταξύ προοδευτικών και συντηρητικών ενσαρκωμένων σε δυο πρόσωπα. Τα «στρατόπεδα» γίνονται εν τέλει κάποια πρόσωπα, τα επιτελεία τους και οι θερμές οπαδικές πρωτοπορίες τους στις αρένες των media. Ο Στέφανος Κασσελάκης χρησιμοποιεί επιδερμικά συναισθήματα και συνθήματα που αποθέωσε ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ στη ριζοσπαστική του φάση. Τι λέει; Ότι ο εχθρός είναι οι κακές ελίτ, η παλιά πολιτική τάξη, οι σάπιοι και διεφθαρμένοι θεσμοί. Τώρα απλώς έχει προστεθεί και η αναφορά στην αποτελεσματικότητα και στη διαχειριστική ικανότητα, δάνειο από τον αντίπαλο και τον λόγο του. Έτσι βλέπουμε να χτίζεται ένας υβριδικός λαϊκισμός, ενσωματώνοντας φιλελεύθερες, δικαιωματικές και αριστερές φράσεις και συναισθήματα. Στοιχεία από την επικοινωνία Μητσοτάκη, τα συναισθήματα Τσίπρα, τις ατζέντες Γιώργου Παπανδρέου ή τον ποπ ριζοσπαστισμό του Βαρουφάκη μοχλεύονται σε ένα υπόστρωμα πολακικής εχθροπάθειας. Και το μιξάζ φαίνεται πως αποδίδει, ακόμα και αν η τελική έκβαση της επόμενης Κυριακής δεν βγάλει πρόεδρο τον Στέφανο Κασσελάκη. Όπως και αν συμβεί στο εξής, η Έφη Αχτσιόγλου, που εκφράζει έναν πιο πολιτικό ΣΥΡΙΖΑ, μια αριστερά των μορφών απέναντι στον άμορφο και απρόβλεπτα καιροσκοπικό προοδευτισμό, θα έχει μεγάλο πρόβλημα.

Θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά; Καλύτερα; Για πολλούς, η αριστερά ή ακόμα και η κεντροαριστερά δεν μπορεί να κάνει κάτι σοβαρό, είναι τελειωμένη υπόθεση. Οι ίδιοι έχουν αποφασίσει ότι η ουσία της πολιτικής θα παιχτεί στις αποχρώσεις και στους μελλοντικούς ανασχηματισμούς του Κυριάκου Μητσοτάκη (αν διώξει τον Κικίλια, λόγου χάρη, και άλλα παρόμοια). Όμως οι καταστροφές στη χώρα, τα περιβαλλοντικά της τραύματα, η πανάκριβη ζωή για όλο και περισσότερους, οι θεσμικές της κακοτεχνίες είναι σπουδαιότερα θέματα από τις φράσεις των λογογράφων και των συμβούλων επικοινωνίας. Τα θέματα συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα κι αν οι απαντήσεις που δόθηκαν σε μια περίοδο ήταν λάθος, αδύναμες ή κακές.

Μια πορεία όπου από τη μια θα υπάρχει μια τεχνοκρατική-παλαιοκομματική συμμαχία υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και από την άλλη ένας ασπόνδυλος προοδευτικός λαϊκισμός δεν είναι η καλύτερη εκδοχή για το μέλλον. Η εύθραυστη κοινοβουλευτική δημοκρατία θα υποφέρει κι άλλο στο όνομα της «χειραφέτησής» της, όπως η κομματική δημοκρατία γίνεται κωμική καρικατούρα όταν με δύο ευρώ και εγγραφή της τελευταίας στιγμής διευρύνεται ψευδώς. Δημοκρατία θα λογίζεται έτσι ένα παιχνίδι καιροσκοπικών ταυτίσεων όπου ποντάρει κανείς στο άλογο το οποίο θα λένε πως τραβάει, σκοτώνοντας τα «γερασμένα άλογα». 

Με πρόεδρο τον Στέφανο Κασσελάκη ή με ισχυρό παράγοντα ένα τέτοιο ρεύμα και την κουλτούρα του, ανοίγεται ένα κενό πολιτικής εκπροσώπησης και πολιτισμικής παρουσίας. Οι υπόλοιποι, μέσα στην πολιτική αριστερά και στην κεντροαριστερά, στον ΣΥΡΙΖΑ, στο ΠΑΣΟΚ αλλά και στον χώρο της πολιτικής οικολογίας, θα έκαναν καλά να σκεφτούν την ίδρυση μιας διαφορετικής παράταξης, πέρα από τον υβριδικό λαϊκισμό και τις απατηλές ευκολίες του.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ακολουθεί «μεταπολιτική» διαφήμιση 

Daily / Ακολουθεί «μεταπολιτική» διαφήμιση

Η βελούδινη και μετεωρική επικράτηση του Στέφανου Κασσελάκη δείχνει πόσο βαθιά είναι η επιθυμία ψυχικής και συναισθηματικής απεμπλοκής από τους κομματικούς μηχανισμούς και από τις παραδοσιακές διαδικασίες πολιτικής ανέλιξης.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η νίκη του Κασσελάκη, ο ρόλος του Πολάκη και ο Τσίπρας 

Ρεπορτάζ / Η νίκη του Κασσελάκη, ο ρόλος του Πολάκη και ο Τσίπρας 

Ο Στέφανος Κασσελάκης έκανε την έκπληξη και είναι ο μεγάλος νικητής του πρώτου γύρου των εκλογών για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Ο στρατηγός της νίκης του, ο Παύλος Πολάκης, έχει κάθε λόγο για να πανηγυρίζει κι αυτός, ενώ το χθεσινό αποτέλεσμα έκανε και τον Αλέξη Τσίπρα να χαμογελάσει.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Πολιτική /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Πόσο κοστίζει σήμερα το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Είσαι γονιός στην Ελλάδα; Θα γονατίσεις οικονομικά

Πόσο κοστίζει το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα και πώς σχετίζεται με το δημογραφικό προβλημα; Τα έξοδα ξεκινούν από τη βρεφική ηλικία και αυξάνονται σταδιακά. Τι αναφέρουν οι ίδιοι οι γονείς, τι συμβουλεύουν οι ειδικοί επιστήμονες και τι μέτρα έχει λάβει η κυβέρνηση;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Φυλακές Κορυδαλλού: Πότε θα πάνε στον Ασπρόπυργο και ποιο είναι το σχέδιο για την τύχη των παλιών κτιρίων

Ρεπορτάζ / Πότε θα φύγουν τελικά οι φυλακές από τον Κορυδαλλό;

Η απομάκρυνση των φυλακών Κορυδαλλού και η μεταφορά τους στον Ασπρόπυργο αποτελεί πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και είναι ένα έργο βαρύνουσας σημασίας. Πότε θα γίνει η μετεγκατάστασή τους και πώς θα αξιοποιηθούν τα παλιά κτίρια;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ