Το ενδεχόμενο Κασσελάκη και η διάσωση της πολιτικής

Κασσελάκης Facebook Twitter
Ο Κασσελάκης είναι ένας κοσμοπολίτης και μετα-κομματικός Τσίπρας. Φωτ.: Menelaos Myrillas / SOOC
0



ΣΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ,
οι κοινωνικές ανάγκες έχουν ηθική προτεραιότητα έναντι των πολιτικών μηχανισμών. Για τα αριστερά κόμματα η κοινωνία ήταν κυρίως οι αγώνες των τάξεων και αργότερα και τα δικαιώματα, κοινωνικά, ατομικά ή αυτά των μειονοτήτων. Στην περίοδο της δικής μας εποχής των μνημονίων, αυτή η κοινωνία-λαός βρήκε στον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ ένα όχημα πρόσβασης στην κυβέρνηση και μια μορφή δικαίωσης. Φυσικά ο Τσίπρας ήταν πολιτικό στέλεχος που βγήκε από μια κομματική ιστορία, πρώτα στον Συνασπισμό και έπειτα, με ρόλο ιδρυτικό, στον ΣΥΡΙΖΑ. Μιλούσε και ήξερε την κληρονομημένη γλώσσα, αν και ο ρόλος του και αυτό που διαμόρφωνε με την παρουσία του ήταν κάτι άλλο. Έτσι, παρά την κομματική πλαισίωση της ζωής του Αλέξη Τσίπρα, αναδύθηκε και πολλαπλασιάστηκε ένας λαός που είχε αναφορά κατά βάση σε ένα πρόσωπο και εμπνεόταν από τη σχέση του με τον «Αλέξη». Αυτός ο λαός ήταν συριζαίοι αλλά με τρόπο διαφορετικό από τον τρόπο των κλασικών κομματικών συναισθημάτων. 

Ο Στέφανος Κασσελάκης χρησιμοποιεί επιδερμικά συναισθήματα και συνθήματα που αποθέωσε ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ στη ριζοσπαστική του φάση. Τι λέει; Ότι ο εχθρός είναι οι κακές ελίτ, η παλιά πολιτική τάξη, οι σάπιοι και διεφθαρμένοι θεσμοί. Τώρα απλώς έχει προστεθεί και η αναφορά στην αποτελεσματικότητα και στη διαχειριστική ικανότητα, δάνειο από τον αντίπαλο και τον λόγο του.

Η κοινωνική γείωση του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε έτσι μια εκδοχή πλατύτερης εκλογικής βάσης που χωρούσε αποσκιρτήσαντες λαϊκοδεξιούς, ανδρεϊκούς νοσταλγούς, άτυπους εθνικιστές, πρώην σημιτικούς και πολλά άλλα. Δεν έγινε σχέση με κοινωνικές οργανώσεις και πραγματικά κινήματα όσο με ατομικούς ψηφοφόρους, κοινά των κοινωνικών μέσων και ένα τμήμα των διανοούμενων στρωμάτων. Αφού ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ πρόβαλε με ενθουσιασμό την άποψη πως είναι το κόμμα της κοινωνίας η οποία αγανακτεί με τα μνημόνια και εμπιστεύεται τον Αλέξη Τσίπρα για τη διακυβέρνηση, αφέθηκε να γίνει ένα εργαλείο στην αποκλειστική υπηρεσία των εκάστοτε εκλογικών στόχων. Και από το 2019 και έπειτα, ενός στόχου: της νίκης επί του Μητσοτάκη. Όταν πλέον ο στόχος συνάντησε ήττες και μάλιστα τη χειρότερη και πιο επώδυνη, το σοκ από τη δυσάρεστη έκπληξη, σοκ οργής και μεγάλης πικρίας, γέννησε δυο αντίστροφες κινήσεις: μια κίνηση επιβεβαίωσης του κόμματος και ενός πυρήνα βασικών ιδεών και μια άλλη δυναμική που ωθούσε τη νέα εκλογική βάση σε «εξέγερση» κατά της «αποτυχημένης πολιτικής γραφειοκρατίας».

Στο μεταξύ, όμως, το περίφημο κοινωνικό πεδίο δεν είναι το ίδιο με αυτό που φαντάζονταν οι τρέχουσες αναλύσεις στα έντυπα της αριστεράς: δεν είναι μόνο τα κοινωνικά αιτήματα και οι αντίστοιχες συγκρούσεις αλλά και ρεύματα συναισθημάτων, πολιτισμικές διαμάχες και ψυχολογικές ταυτίσεις μέσα από τον γαλαξία των social media. To κοινωνικό γινόταν έτσι και καμπάνια, μετατρεπόταν σε στυλιζάρισμα και ημερήσια ή εβδομαδιαία επικοινωνιακά γεγονότα. Η υποτίμηση της σημασίας της πολιτικής διεύθυνσης (του κόμματος) ήταν παράλληλη με την παραγνώριση της πολύπλοκης φύσης του κράτους. Ο συμβατικός συριζαϊκός λόγος συνέχισε λοιπόν να ακκίζεται με την «κοινωνία σε κίνηση», θεωρώντας πως από τις σεισμικές ακολουθίες της δυσφορίας θα ξεπηδήσει η άρνηση της κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Εδώ όμως έγινε κάτι άλλο: αποδείχτηκε πως η κοινωνία σε κίνηση δεν είναι η σφαίρα κάποιων κινημάτων ή άλλων μορφών όπου υποτίθεται ότι εκφράζονται και δρουν οι εργαζόμενοι. Η κοινωνία-εκλογική δεξαμενή αποζητά κυρίως το πρόσωπο απέναντι στον Μητσοτάκη. Αποζητά μια ανάθεση/ανακούφιση. Κοινά που έχουν μπαϊλντίσει από την πολιτική ιστορία της αριστεράς και νεότεροι που δεν ξέρουν και πολλά από τις παλιές ιστορίες αποτελούν πλέον μια υπολογίσιμη αριθμητικά δύναμη. 

Έτσι φτάνουμε στην ταχύτατη αναρρίχηση ενός Στέφανου Κασσελάκη με μεγάλα ποσοστά. Ο Κασσελάκης είναι ένας κοσμοπολίτης και μετα-κομματικός Τσίπρας. Πάνω του ένας κόσμος εναποθέτει την ελπίδα μιας ταχύρρυθμης αναστροφής της εκλογικής ήττας. Μαζί εκφράζει και μια διάθεση χολερικής αντεκδίκησης κατά του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ ως κόμματος που κατά τη γνώμη τους «φταίει» για την απομάκρυνση από την εξουσία. Ο μεταμοντέρνος φιλελεύθερος λαϊκισμός αποθεώνει την κοινωνία των πολιτών περιφρονώντας τους πολιτικούς-κομματικούς μηχανισμούς ως σκουριασμένες μηχανές. Στυλιζάρει έτσι την πολιτική ως μάχη μεταξύ προοδευτικών και συντηρητικών ενσαρκωμένων σε δυο πρόσωπα. Τα «στρατόπεδα» γίνονται εν τέλει κάποια πρόσωπα, τα επιτελεία τους και οι θερμές οπαδικές πρωτοπορίες τους στις αρένες των media. Ο Στέφανος Κασσελάκης χρησιμοποιεί επιδερμικά συναισθήματα και συνθήματα που αποθέωσε ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ στη ριζοσπαστική του φάση. Τι λέει; Ότι ο εχθρός είναι οι κακές ελίτ, η παλιά πολιτική τάξη, οι σάπιοι και διεφθαρμένοι θεσμοί. Τώρα απλώς έχει προστεθεί και η αναφορά στην αποτελεσματικότητα και στη διαχειριστική ικανότητα, δάνειο από τον αντίπαλο και τον λόγο του. Έτσι βλέπουμε να χτίζεται ένας υβριδικός λαϊκισμός, ενσωματώνοντας φιλελεύθερες, δικαιωματικές και αριστερές φράσεις και συναισθήματα. Στοιχεία από την επικοινωνία Μητσοτάκη, τα συναισθήματα Τσίπρα, τις ατζέντες Γιώργου Παπανδρέου ή τον ποπ ριζοσπαστισμό του Βαρουφάκη μοχλεύονται σε ένα υπόστρωμα πολακικής εχθροπάθειας. Και το μιξάζ φαίνεται πως αποδίδει, ακόμα και αν η τελική έκβαση της επόμενης Κυριακής δεν βγάλει πρόεδρο τον Στέφανο Κασσελάκη. Όπως και αν συμβεί στο εξής, η Έφη Αχτσιόγλου, που εκφράζει έναν πιο πολιτικό ΣΥΡΙΖΑ, μια αριστερά των μορφών απέναντι στον άμορφο και απρόβλεπτα καιροσκοπικό προοδευτισμό, θα έχει μεγάλο πρόβλημα.

Θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά; Καλύτερα; Για πολλούς, η αριστερά ή ακόμα και η κεντροαριστερά δεν μπορεί να κάνει κάτι σοβαρό, είναι τελειωμένη υπόθεση. Οι ίδιοι έχουν αποφασίσει ότι η ουσία της πολιτικής θα παιχτεί στις αποχρώσεις και στους μελλοντικούς ανασχηματισμούς του Κυριάκου Μητσοτάκη (αν διώξει τον Κικίλια, λόγου χάρη, και άλλα παρόμοια). Όμως οι καταστροφές στη χώρα, τα περιβαλλοντικά της τραύματα, η πανάκριβη ζωή για όλο και περισσότερους, οι θεσμικές της κακοτεχνίες είναι σπουδαιότερα θέματα από τις φράσεις των λογογράφων και των συμβούλων επικοινωνίας. Τα θέματα συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα κι αν οι απαντήσεις που δόθηκαν σε μια περίοδο ήταν λάθος, αδύναμες ή κακές.

Μια πορεία όπου από τη μια θα υπάρχει μια τεχνοκρατική-παλαιοκομματική συμμαχία υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη και από την άλλη ένας ασπόνδυλος προοδευτικός λαϊκισμός δεν είναι η καλύτερη εκδοχή για το μέλλον. Η εύθραυστη κοινοβουλευτική δημοκρατία θα υποφέρει κι άλλο στο όνομα της «χειραφέτησής» της, όπως η κομματική δημοκρατία γίνεται κωμική καρικατούρα όταν με δύο ευρώ και εγγραφή της τελευταίας στιγμής διευρύνεται ψευδώς. Δημοκρατία θα λογίζεται έτσι ένα παιχνίδι καιροσκοπικών ταυτίσεων όπου ποντάρει κανείς στο άλογο το οποίο θα λένε πως τραβάει, σκοτώνοντας τα «γερασμένα άλογα». 

Με πρόεδρο τον Στέφανο Κασσελάκη ή με ισχυρό παράγοντα ένα τέτοιο ρεύμα και την κουλτούρα του, ανοίγεται ένα κενό πολιτικής εκπροσώπησης και πολιτισμικής παρουσίας. Οι υπόλοιποι, μέσα στην πολιτική αριστερά και στην κεντροαριστερά, στον ΣΥΡΙΖΑ, στο ΠΑΣΟΚ αλλά και στον χώρο της πολιτικής οικολογίας, θα έκαναν καλά να σκεφτούν την ίδρυση μιας διαφορετικής παράταξης, πέρα από τον υβριδικό λαϊκισμό και τις απατηλές ευκολίες του.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ακολουθεί «μεταπολιτική» διαφήμιση 

Daily / Ακολουθεί «μεταπολιτική» διαφήμιση

Η βελούδινη και μετεωρική επικράτηση του Στέφανου Κασσελάκη δείχνει πόσο βαθιά είναι η επιθυμία ψυχικής και συναισθηματικής απεμπλοκής από τους κομματικούς μηχανισμούς και από τις παραδοσιακές διαδικασίες πολιτικής ανέλιξης.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η νίκη του Κασσελάκη, ο ρόλος του Πολάκη και ο Τσίπρας 

Ρεπορτάζ / Η νίκη του Κασσελάκη, ο ρόλος του Πολάκη και ο Τσίπρας 

Ο Στέφανος Κασσελάκης έκανε την έκπληξη και είναι ο μεγάλος νικητής του πρώτου γύρου των εκλογών για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Ο στρατηγός της νίκης του, ο Παύλος Πολάκης, έχει κάθε λόγο για να πανηγυρίζει κι αυτός, ενώ το χθεσινό αποτέλεσμα έκανε και τον Αλέξη Τσίπρα να χαμογελάσει.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μητσοτάκης στη ΔΕΘ: Απάντηση στη δυσαρέσκεια για την ανάπτυξη που δεν μοιράζεται

Πολιτική / Μητσοτάκης στη ΔΕΘ: Απάντηση στη δυσαρέσκεια για την ανάπτυξη που δεν μοιράζεται

Ο πρωθυπουργός με την ομιλία του στη ΔΕΘ θα προσπαθήσει να απαντήσει στους πολίτες που δεν έχουν δει ως τώρα την οικονομική ανάπτυξη που διαφημίζει η κυβέρνηση, παρουσιάζοντας τα μέτρα που θα ανακοινώσει ως απτή απόδειξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Πεθαίνοντας ως δημοσιογράφος στη Γάζα

Ακροβατώντας / Πόσο αξίζει η ζωή ενός Παλαιστίνιου δημοσιογράφου στη Γάζα;

Σίγουρα όχι όσο ενός που προέρχεται από τη Δύση, τουλάχιστον για τον ισραηλινό στρατό. Γιατί ο δυτικός κόσμος σίγουρα θα αντιδρούσε με μεγαλύτερη ένταση αν οι δημοσιογράφοι που έχασαν τη ζωή τους είχαν άλλες εθνικότητες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Εξάρθρωση της «μαφίας της Κρήτης» σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της ΕΛ.ΑΣ.

Ρεπορτάζ / Εξάρθρωση της «μαφίας της Κρήτης» σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της ΕΛ.ΑΣ.

Διακίνηση ναρκωτικών και όπλων, εκβιασμοί και αμφιλεγόμενες συναλλαγές ακινήτων/φιλέτων της μοναστηριακής περιουσίας περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, η δικογραφία που έφερε στη Δικαιοσύνη το κύκλωμα το οποίο δρούσε με επίκεντρο τα Χανιά.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η Ευρώπη από μια νέα οικονομική κρίση;

Οπτική Γωνία / Θ' αντέξει η Ευρώπη την επερχόμενη κρίση στη Γαλλία;

Η Γαλλία, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ε.Ε., αντιμετωπίζει πολιτική αστάθεια και το ενδεχόμενο οικονομικού εκτροχιασμού. Γιατί υπάρχει φόβος για ντόμινο στις αγορές; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο University of Liverpool Κώστας Μήλας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Κι ύστερα γίναμε ωραία φωτογραφία…» που τη ζωντάνεψε το AI / Ποιος θα ήθελε να δει τους νεκρούς του να «ζωντανεύουν»; / AI, η αθανασία σού πάει πολύ / Ο θάνατος στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης 

Οπτική Γωνία / Ποιος θα ήθελε να δει τους νεκρούς του να «ζωντανεύουν»;

Οι φωτογραφίες νεκρών αγαπημένων μας αποκτούν «ζωή» μέσω εφαρμογών AI. Πώς αλλάζει η Τεχνητή Νοημοσύνη τον τρόπο που βλέπουμε τον θάνατο σήμερα και ποια διλήμματα και φιλοσοφικά ερωτήματα θέτει;
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Οι διακοπές που δεν κάναμε φέτος

Ρεπορτάζ / Οι διακοπές που δεν κάναμε φέτος

Με τους μισθούς καθηλωμένους και τα κόστη των διακοπών να έχουν ξεφύγει, οι μεγάλες καλοκαιρινές εξορμήσεις που συνηθίζαμε μέχρι πρόσφατα, κατέληξαν σε «long weekends» για πολλούς, ενώ για άλλους ούτε καν αυτό δεν είναι πια επιλογή.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βέτο τριών υπουργείων για τη Βασιλίσσης Όλγας – Αμετακίνητος ο Χάρης Δούκας

Αθήνα / Βέτο τριών υπουργείων για τη Βασιλίσσης Όλγας – Αμετακίνητος ο Χάρης Δούκας

Σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης μεταξύ κεντρικής διοίκησης και Δήμου Αθηναίων βρίσκεται πλέον το θέμα της λεωφόρου Βασιλίσσης Όλγας, μετά την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να προχωρήσει, κατά πλειοψηφία, στην επαναφορά της κυκλοφορίας οχημάτων και στη μετατροπή της σε δρόμο ήπιας κυκλοφορίας.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η Νέα Δημοκρατία και οι δύο επιστροφές που θέλει

Ρεπορτάζ / Η Νέα Δημοκρατία και οι δύο επιστροφές που θέλει

Κάποιοι ελπίζουν στην επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα και άλλοι ζητάνε την επιστροφή του Γρηγόρη Δημητριάδη. Οι πληροφορίες της LiFO επιβεβαιώνουν τις συζητήσεις για την επιστροφή του Δημητριάδη, αλλά στο κόμμα και όχι στο Μαξίμου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μετανάστες, ΜΚΟ και δικαιώματα στο στόχαστρο – η κυβέρνηση νομοθετεί τον αποκλεισμό

Οπτική Γωνία / Μετανάστες, ΜΚΟ και δικαιώματα στο στόχαστρο – η κυβέρνηση νομοθετεί τον αποκλεισμό

Η κυβέρνηση σκληραίνει ακόμα περισσότερο την αντιμεταναστευτική της πολιτική, στοχοποιώντας επιπλέον ξανά τις ΜΚΟ, ευτυχώς όμως όχι χωρίς «αντίλογο», παρά την απουσία ικανής αντιπολίτευσης και σε αυτό το πεδίο. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Με απειλούν από τις ΗΠΑ επειδή λέω “Free Palestine”»

Οπτική Γωνία / «Δέχομαι απειλές από τις ΗΠΑ επειδή λέω “Free Palestine”»

Η Ιωάννα Αλυγιζάκη μιλά για το γράμμα που έλαβε στο μαγαζί της στα Χανιά ενώ ο πρώην πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών Μίνος Μωυσής σχολιάζει τις συνέπειες του περιστατικού και περιγράφει την ανησυχία του για τη μισαλλοδοξία στην Ελλάδα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο καράβια των παιδικών χρόνων

Οπτική Γωνία / Η αριστοκρατική Μαριλένα και η τραχιά Μυρτιδιώτισσα όργωσαν τις ελληνικές θάλασσες, αφήνοντας το στίγμα τους

Βίος και πολιτεία δυο καραβιών που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στα όχι άγνωστα αλλά και όχι πάντοτε ήρεμα νερά της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ