Η Αργυρώ-Νικολέτα Τσάπρα γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945 και άκουγε στο όνομα Αρλέτα, από την πρώτη και τις τελευταίες συλλαβές των ονομάτων της. Πέθανε το 2017 σε ηλικία 72 ετών. Με αυτό το όνομα έγινε γνωστή ως τραγουδίστρια και τραγουδοποιός. Θεωρείται εμβληματική φιγούρα της ελληνικής μπαλάντας και μια από τις πιο αντιπροσωπευτικές φωνές του μουσικού είδους που γνωρίζουμε ως «Νέο Κύμα», το οποίο εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’60.

 

Πρωτοτραγούδησε στην μπουάτ Κιβωτός του Μίνου Αργυράκη και μετά ανέλαβε την μπουάτ Ταβάνια, αλλά κυνηγήθηκε από τη χούντα, με αποτέλεσμα να μείνει εκτός τραγουδιού για περίπου τέσσερα χρόνια. Μια πρόσκληση του Ζωρζ Μουστακί για συμμετοχή στις συναυλίες του στο Παρίσι την επαναφέρει και επιστρέφει ύστερα από καιρό, τραγουδώντας και πάλι σε μουσική σκηνή.

 

Πριν ασχοληθεί με το τραγούδι, είχε φοιτήσει στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και σε όλη της τη ζωή ζωγράφιζε. Στο κοινό γνωστές είναι οι εικονογραφήσεις της για τα εξώφυλλα των δίσκων της και για δυο παιδικά βιβλία.

 

Το 1966 κυκλοφόρησε ο πρώτος της δίσκος με τίτλο «Τραγουδά η Αρλέτα».

 

Συνεργάστηκε με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Γιάννη Σπανό και τον Νότη Μαυρουδή. Οι δίσκοι που κυκλοφόρησε τη δεκαετία του ’60 θεωρείται ότι θεμελίωσαν το Νέο Κύμα, μαζί με τους Σαββόπουλο και Μαυρουδή.

 

Η φωνή της δεν θύμιζε καμία άλλη, ήταν ζεστή, χαμηλόφωνη, μελαγχολική, και οι ερμηνείες της είχαν τρυφερότητα αλλά και ένα ανεπαίσθητο ειρωνικό χιούμορ. Δημιούργησε ένα χαρακτηριστικό ευαίσθητο ύφος που δεν το άλλαξε ποτέ, το οποίο ταυτίστηκε απόλυτα μαζί της. Η Αρλέτα άφησε πίσω της αυτό το μοναδικό ύφος –ένα κράμα τρυφερότητας, ειρωνείας και νοσταλγίας– και εκτός από σύμβολο του ελληνικού Νέου Κύματος αποτέλεσε αγαπημένη μορφή για πολλές μετέπειτα γενιές.

 

Υπήρξαν θετικές, κάποιες φορές και συγκινητικές κριτικές που αναγνωρίζουν ότι τα τραγούδια της «δικαιώθηκαν στη μάχη με τον χρόνο». Έγραψαν για εκείνη: «Η πιο εσωστρεφής και ειλικρινής φωνή του Νέου Κύματος», «Απαλή, χαμηλόφωνη, οικεία, με γυναικεία ευαισθησία χωρίς μελόδραμα», «Συνδυάζει ειρωνεία, τρυφερότητα και μια ελαφριά μελαγχολία – κάτι βαθιά ελληνικό και ταυτόχρονα κοσμοπολίτικο», «Η Αρλέτα τραγουδούσε όπως ζωγράφιζε: με απλότητα, ειλικρίνεια και μια μόνιμη τρυφερή ειρωνεία».

 

Χαμηλών τόνων υπήρξε και στην προσωπική της ζωή, μακριά από κοσμικότητες. Δεν έδινε την εντύπωση ότι είχε μαζική επιτυχία, γενικά· απέφευγε τη δημοσιότητα, δεν εμφανίστηκε σε μεγάλες πίστες και έχει ελάχιστες εμφανίσεις στην τηλεόραση. Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί δίσκοι της γνώρισαν μεγάλη επιτυχία, όπως το «Τσάι Γιασεμιού» (1985), που ήταν ο πιο εμπορικός της, με τραγούδια όπως «Το Μπαρ το Ναυάγιο», «Σερενάτα», «Τα ήσυχα βράδια»· έγινε χρυσός και παραμένει από τα πιο δημοφιλή άλμπουμ της δεκαετίας του ’80. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι για την εποχή που έκανε καριέρα είχε μέτρια εμπορική επιτυχία, αλλά η δουλειά της έχει τεράστια αναγνώριση διαχρονικά. Η φωνή και η ερμηνεία της εκτιμήθηκαν για την αλήθεια, την απλότητα, το γλυκό παράπονο και τα συναισθήματα που μετέδιδε. Ο κόσμος ανταποκρινόταν και είχε ιδιαίτερα πιστό κοινό, παρόλο που δεν είχε τεράστια διαφήμιση ή τηλεοπτική προβολή. Το κοινό της την ακολουθούσε ακόμη και όταν επέστρεψε μετά από μια περίοδο λιγότερης δραστηριότητας.

 

Ο Άρης Δημοκίδης παρουσιάζει τη «Σκληρή Αλήθεια» για τη ζωή και την καριέρα της σε δύο επεισόδια. Το πρώτο έχει τίτλο «Η πρώτη ζωή» και ακολουθεί το «Η τελευταία ζωή». Συνομιλεί με φίλους και συνεργάτες της, αναβιώνει την εποχή των μπουάτ της Πλάκας, όταν δημιουργούσε ιστορία, και αναδεικνύει το πόσο σημαντικό ήταν το καλλιτεχνικό αποτύπωμα της Αρλέτας.

 

Μιλούν:

Κωνσταντίνα Βαρσάμη, μουσικός παραγωγός

Φοίβος Δεληβοριάς, τραγουδοποιός

Σταμάτης Κραουνάκης, συνθέτης

Αντώνης Μποσκοΐτης, δημοσιογράφος

Άγγελος Παπαδημητρίου, ηθοποιός/εικαστικός

Λάκης Παπαδόπουλος, τραγουδοποιός

Γιώργης Χριστοδούλου, συνθέτης/τραγουδιστής

 

*Συνεργάτις περιεχομένου: Ελένη Καλέση

**Μουσική επένδυση: Nalyssa Green / Pan Pan / New*Deal / Teo x3 / Petros Satrazanis/ Epidemic Sound/ Βασίλης Κωστάκης

 

***Τα αποσπάσματα απ’ την ΕΡΤ προέρχονται απ’ το Αρχείο της ΕΡΤ, το οποίο ευχαριστούμε θερμά για την άδεια χρήσης