«Ο ΚΟΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΟΣ», γράφει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Σεφέρης στον πρώιμο, αλλά τόσο αληθινό «Ερωτικό Λόγο», και συνάμα τόσο περίπλοκος όσο οι περίτεχνοι πειραματισμοί της «Έρημης Χώρας», που ακολουθούν πέντε ακριβώς χρόνια μετά την κυκλοφορία εκείνης της πρώτης ποιητικής απόπειρας. Στην περίπτωση του «Ερωτικού Λόγου», δηλαδή της πρώτης ολοκληρωμένης ποιητικής απόπειρας του Σεφέρη που περιλαμβάνεται στη συλλογή «Στροφή», η οποία είχε κυκλοφορήσει σε 200 μόλις αντίτυπα το 1931, ο ποιητής δίνει τα εύσημα στην παράδοση του Σολωμού και του Πινδάρου, τον οποίο βάζει ως κύριο επιστέγασμα και προμετωπίδα στην απόδοση της «Έρημης Χώρας» του Τ.Σ. Έλιοτ, που πρωτοκυκλοφορεί αμέσως μετά την οδυνηρή εμπειρία του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1936, κάνοντας σαφή τόσο τη σκιά του θανάτου όσο και τον πειραματισμό. Στον «Ερωτικό λόγο» δεν επικρατεί μόνο η ορμή ενός νεανικού ερωτισμού αλλά και ολάκερη η «φαινομενολογία της ζωής», όπως θα έλεγε αργότερα ο Μάριο Βίτι, ενώ στην απόδοση της ελιοτικής «Έρημης Χώρας», δηλαδή σε αυτό το άκρως πετυχημένο μωσαϊκό ποιητικών και θρησκευτικών επιρροών, από την έντονη επιρροή του καθολικισμού μέχρι τους ουπανισάδες και από τους μύθους και τους θρύλους του Βορρά μέχρι μυθικά πρόσωπα όπως ο Φοίνικας ο Θαλασσινός και η Μπελλαντόνα, ο άνθρωπος με τα τρία μπαστούνια και ο μονόφθαλμος έμπορος, είναι σαφής η απόφαση του Σεφέρη να δέσει, με την άκρως πρωτότυπη μετάφρασή του, αρμονικά την ελληνική προφορική παράδοση και ποίηση με τον βρετανικό και γαλλικό μοντερνισμό. Έντονη επίσης και η ειρωνεία που θα λειτουργήσει αντιστικτικά στη βαρύτητα των στίχων αλλά και η απόφαση του ποιητή να φέρει την αλήθεια της πέτρας κοντά στην πρωτόφαντη μαγεία του θαύματος, όπως και στον πρώτο εκείνο «Ερωτικό Λόγο».

— Τίνα Μανδηλαρά

 

Ο Γιώργος Σεφέρης, ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ και ένας ποιητής που παραμένει σημαντικός για όλο τον πολιτισμένο κόσμο και σε όσες γλώσσες μεταφράστηκε, πέθανε στις 20 Σεπτεμβρίου 1971, οπότε φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την απώλειά του.

 

Με αφορμή αυτήν τη σημαντική επέτειο το Μουσείο Μπενάκη προγραμμάτισε μια σειρά από εκδηλώσεις που σύντομα θα ανακοινωθούν οριστικά και πλαισιώνουν το κεντρικό σχετικό πολιτιστικό γεγονός που είναι η έκθεση έργων ζωγραφικής της Λήδας Κοντογιαννοπούλου με τίτλο «Το σπίτι της μνήμης» στην Πινακοθήκη Γκίκα.

 

Μεταξύ αυτών, η LiFO έχει τη χαρά να παρουσιάσει κατ’ αποκλειστικότητα μια σειρά από podcasts τα οποία ετοίμασε με μεγάλη επιμέλεια το Μουσείο Μπενάκη και είναι εξαιρετικής ποιότητας ηχογραφήσεις προσωπικοτήτων που απαγγέλλουν Σεφέρη.

 

Πρόκειται για τον επιστημονικό διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη κ. Γιώργο Μαγγίνη, τους διακεκριμένους στην τέχνη της ποίησης Μιχάλη Γκανά, Τζένη Μαστοράκη, Νίκο A. Παναγιωτόπουλο και Ερρίκο Σοφρά, τη Ζυράννα Ζατέλη, που απαγγέλλει εξαιρετικά τα κυπριακά ποιήματα του Σεφέρη, καθώς επίσης και για απαγγελίες από τους Διονύση Καψάλη, Τζούλια Τσιακίρη, Σταύρο Ζουμπουλάκη, Άννα Κοκκίνου, Αλέκο Λεβίδη, Παύλο Καλλιγά, τους πανεπιστημιακούς Ιωάννη Κωνσταντάκο, Χρήστο Παπάζογλου, Μιχάλη Κοπιδάκη και τον ομότιμο καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών κ. Νίκο Αλιβιζάτο – που όλοι τους, με διάφορους τρόπους, συνδέονται με το σεφερικό περιβάλλον και, φυσικά, με το έργο του ποιητή.

 

Στο σημερινό podcast ο πανεπιστημιακός Ιωάννης Κωνσταντάκος διαβάζει τον «Ερωτικό Λόγο» του Γιώργου Σεφέρη.

 

Συντελεστές: 

Ηχοληψία: Λέανδρος Ντούνης

Μιξάζ: Κώστας Βαρυμποπιώτης

Οι αναγνώσεις των ποιημάτων του Γιώργου Σεφέρη γίνονται με την άδεια της κυρίας Άννας Λόντου και των Εκδόσεων Ίκαρος τους οποίους ευχαριστούμε θερμά.