Συμφωνία ΗΠΑ και Ιράν για ανταλλαγή κρατουμένων

Σε ανταλλαγή κρατουμένων συμφώνησαν να προχωρήσουν ΗΠΑ και Ιράν, με την κυβέρνηση Μπάιντεν να αναμένεται επίσης να αποδεσμεύσει ιρανικό πετρέλαιο αξίας 6 δισεκ. δολαρίων που κρατούνταν από το 2018 στη Νότια Κορέα.

Oι δύο χώρες αναμένεται να προχωρήσουν σήμερα στην ανταλλαγή πέντε κρατουμένων η κάθε μία, συμπεριλαμβανομένου του οικολόγου Μοράντ Ταχμπάζ, με βρετανό-αμερικανική υπηκοότητα.

Όπως αναφέρει ο Guardian, μετά από διαβουλεύσεις που κράτησαν μήνες, ΗΠΑ και Ιράν συμφώνησαν να προχωρήσουν στην εν λόγω ανταλλαγή και οι πέντε Αμερικανοί αναμένεται να φτάσουν από την Τεχεράνη στο Κατάρ, πριν μπουν στο αεροπλάνο για την Ουάσιγκτον.

Αντιδρούν οι Ρεπουμπλικάνοι για την ανταλλαγή των κρατουμένων

Η απόφαση του Τζο Μπάιντεν να συμφωνήσει με το Ιράν στο ζήτημα των κρατουμένων, έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις στους Ρεπουμπλικάνους, οι οποίοι κατηγορούν τον πρόεδρο των ΗΠΑ ότι έκανε συμφωνία με το Νο1 τρομοκρατικό κράτος στον κόσμο, κάτι που θα ενθαρρύνει την Τεχεράνη να παίρνει ομήρους για να επιβάλλει τους όρους του.

Από την πλευρά του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρει ότι τα χρήματα που δίνονται, προέρχονται από ιρανικό πετρέλαιο, το οποίο είχε «παγώσει» η κυβέρνηση Τραμπ το 2018, όταν οι ΗΠΑ αποχώρησαν από την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν.

Την περασμένη εβδομάδα, τρεις ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Βρετανία, κατηγόρησαν το Ιράν ότι συγκεντρώνει αποθέματα από απεμπλουτισμένο ουράνιο, κάτι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για στρατιωτικό σκοπό.

Σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, το Κατάρ, που μεσολάβησε για τη συμφωνία, θα διασφαλίσει ότι τα χρήματα που δίνουν οι ΗΠΑ θα δαπανηθούν από το Ιράν μόνο σε αγαθά -κυρίως τρόφιμα, γεωργικά προϊόντα και φάρμακα- που δεν υπόκεινται σε κυρώσεις. Οι επικριτές της συμφωνίας, από την πλευρά τους, λένε ότι η αστυνόμευση της συμφωνίας από το Κατάρ είναι αδύνατη ενώ ισχυρίζονται ότι οι ΗΠΑ λένε ψέματα πως θα πάρουν πίσω τα χρήματα, αν το Ιράν παραβεί τη συμφωνία.

Ανταλλαγή κρατουμένων: Τι προβλέπει η συμφωνία

Όσον αφορά την ανταλλαγή των κρατουμένων, οι πέντε Αμερικανοί, σύμφωνα με τον Guardian, έχουν ήδη μεταφερθεί από τη φυλακή Evin σε διάφορα ξενοδοχεία της Τεχεράνης από όπου αναμένεται να μεταφερθούν στην Ντόχα πριν πετάξουν για τις ΗΠΑ.

Μεταξύ τους βρίσκεται και ο οικολόγος Μοράντ Ταχμπάζ, ο οποίος παρέμεινε στο Ιράν. Οι Ιρανοβρετανοί Ναζανίν Ζαγαρί-Ράτκλιφ και Ανουσέχ Ασουρί αφέθηκαν ελεύθεροι ως μέρος μιας συμφωνίας που διαπραγματεύτηκε η Λιζ Τρας, όταν υπηρετούσε ως υπουργό Εξωτερικών της Βρετανίας.

Την ίδια ώρα, η Τεχεράνη έχει δώσει στη δημοσιότητα τις ταυτότητες των πέντε Ιρανών, οι οποίοι θα αφεθούν ελεύθεροι από τις ΗΠΑ, χωρίς όμως να είναι ξεκάθαρο αν όλοι θέλουν να επιστρέψουν στο Ιράν. Κάποιοι από αυτούς φυλακίστηκαν στις ΗΠΑ για παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν.

Παράλληλα, η εν λόγω συμφωνία χαρακτηρίζεται ως μεγάλη διπλωματική επιτυχία για το Κατάρ, το οποίο ενήργησε ως διαμεσολαβητής μεταξύ δύο χωρών. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, στην ομιλία που αναμένεται να κάνει αύριο ο Ιρανός πρόεδρος, Εμπραχίμ Ραΐσι, στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, να επαινέσει τη συμφωνία ως άλλο ένα σημάδι αδυναμίας των ΗΠΑ.

Όταν έγιναν γνωστοί οι όροι της συμφωνίας ο Τζο Μπάιντεν βρέθηκε στο στόχαστρο των Ρεπουμπλικάνων, με τον πρόεδρο της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της Βουλής, Μάικλ ΜακΚολ, να τον κατηγορεί για «αφέλεια» και επιστροφή στα λάθη του παρελθόντος.

Από την πλευρά του, ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος για την προεδρία, Ρον ΝτεΣάντις, χαρακτήρισε ως «εξωφρενική» την απόφαση του Τζο Μπάιντεν, προσθέτοντας ότι «έχει στείλει μήνυμα στα εχθρικά καθεστώτα ότι αν απαγάγεις Αμερικανούς, μπορείς να ωφεληθείς… Ένα αδίστακτο καθεστώς πρέπει να ξέρει ότι αν αγγίξεις μία τρίχα από το κεφάλι οποιουδήποτε Αμερικανού, θα το πληρώσεις ακριβά».

Σύμφωνα με τον Guardian, δεν είναι σαφές εάν η συγκεκριμένη συμφωνία θα οδηγήσει σε μια ευρύτερη διπλωματική επαναπροσέγγιση των δύο χωρών ή σε μια νέα συμφωνία για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν.

Με πληροφορίες από Guardian