Παρότι είναι εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης σε μια εταιρεία στο Τόκιο, ο Σόκι Μοριγιάμα καταφέρνει να ξοδεύει περίπου οκτώ ώρες την ημέρα στο κινητό του τηλέφωνο.
«Χρειάζομαι το κινητό μου για να προσανατολίζομαι μέσα στον 'βομβαρδισμό ειδήσεων' », λέει χαρακτηριστικά ο Μοριγιάμα, ο οποίος στα 25 του ανήκει σε μια γενιά που δεν μπορεί να φανταστεί τη ζωή χωρίς ατελείωτο σκρολάρισμα σε ειδήσεις, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εφαρμογές μηνυμάτων και αλλόκοτα βιντεάκια.
Δεν είναι ο μόνος. Παρότι η υπερβολική χρήση του κινητού τηλεφώνου είναι παγκόσμιο φαινόμενο, οι αρχές στην Ιαπωνία έχουν αρχίσει να λαμβάνουν μέτρα, καθώς αυξάνονται οι ανησυχίες για τις σωματικές και ψυχολογικές συνέπειες, ιδίως στα παιδιά και τους νέους.
Την περασμένη εβδομάδα, η πόλη Τογιοάκε, στην κεντρική Ιαπωνία, εισήγαγε ένα μέτρο που περιορίζει τη χρήση του smartphone σε δύο ώρες την ημέρα για τους 69.000 κατοίκους της. Οι αξιωματούχοι λένε ότι ο στόχος είναι να αντιμετωπιστούν η εξάρτηση από το διαδίκτυο και η έλλειψη ύπνου.
Το σχετικό ψήφισμα, που εγκρίθηκε από το δημοτικό συμβούλιο τον περασμένο μήνα, δεν προβλέπει ποινές για όσους το αγνοήσουν.
Ο Μοριγιάμα ήταν ανάμεσα σε αρκετούς εικοσάρηδες που δέχτηκαν την πρόκληση, της εφημερίδας The Guardian, να περιορίσουν τη χρήση του κινητού τους σε δύο ώρες την ημέρα και να μοιραστούν την εμπειρία τους. Τα αποτελέσματα πολλά και διαφορετικά.
Ο Μοριγιάμα, που συνηθίζει να ελέγχει διαρκώς το LINE (μια ιαπωνική εφαρμογή για μηνύματα, ειδήσεις και ψυχαγωγία), καθώς και το TikTok, το Instagram και το X (Twitter), παραδέχτηκε ότι το να κρατηθεί μακριά από αυτές τις πλατφόρμες ή έστω να περιορίσει δραματικά τη χρήση τους, ήταν πολύ δύσκολο.
«Περνάω περίπου οκτώ ώρες την ημέρα στο κινητό, οπότε οι δύο ώρες είναι υπερβολικά λίγες… δεν μου φτάνουν για να είμαι ενημερωμένος για όλα», λέει.
«Τελικά, χρησιμοποίησα το κινητό για μία ώρα και 50 λεπτά, που είναι τεράστια μείωση σε σχέση με τον συνηθισμένο μου χρόνο. Τον υπόλοιπο χρόνο τον αφιέρωσα στο διάβασμα, στη μελέτη για τις σπουδές μου και στο γυμναστήριο, οπότε η μέρα μου δεν πήγε χαμένη».
Η συνάδελφός του, Τομόμι Χαναόκα, κατάφερε επίσης να περιορίσει τη συνήθειά της.
«Συνήθως περνάω περίπου τρεις ώρες την ημέρα στο κινητό τις καθημερινές και έξι ή επτά ώρες τα Σαββατοκύριακα, οπότε οι δύο ώρες μου φάνηκαν ελάχιστες. Οι περισσότεροι χρειάζονται τουλάχιστον τρεις με τέσσερις ώρες», λέει η Χαναόκα, που δεν μπορεί να αποχωριστεί το LINE, το TikTok και το Instagram.
«Κράτησα τη χρήση μου στις δύο ώρες και τον υπόλοιπο χρόνο διάβασα και έκανα άλλα πράγματα».
Η Ακάρι Σάιτο, φοιτήτρια πανεπιστημίου, έκανε εξαρχής μια παρατήρηση: «Η προσωπικότητά μου είναι τέτοια που, αν βάλω όριο σε κάτι, θέλω να το κάνω ακόμη περισσότερο», λέει γελώντας.
Η Σάιτο χαιρέτισε την πρωτοβουλία της Τογιοάκε ως μια αφορμή για ευρύτερη συζήτηση σχετικά με τη χρήση των κινητών, αλλά πιστεύει ότι η έμφαση πρέπει να δίνεται στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα του χρόνου μπροστά στην οθόνη.
«Αν και είναι δύσκολο να διαχωρίσεις τη μάθηση από την ψυχαγωγία», παραδέχεται.
Παρά την προσπάθειά της, η Σάιτο δεν κατάφερε να μειώσει ουσιαστικά τις τρεις με τέσσερις ώρες που περνά καθημερινά στο κινητό της.
«Ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να το αφήσω στην άκρη στο τρένο για το πανεπιστήμιο ή όταν περπατούσα. Όμως καταλαβαίνω ότι, αν μειώσω τον χρόνο στο κινητό, η μέρα μπορεί να μοιάζει μεγαλύτερη και να έχει περισσότερο νόημα».
Ο δήμαρχος της Τογιοάκε, Μασαφούμι Κόκι, υπερασπίστηκε το μέτρο, παρότι δέχτηκε δεκάδες παράπονα από πολίτες που κατηγόρησαν τη δημοτική αρχή ότι παρεμβαίνει στην ιδιωτική τους ζωή.
Ο Κόκι, που δηλώνει ότι χρησιμοποιεί συχνά το κινητό του για να παρακολουθεί σκορ στο μπέιζμπολ ή να βλέπει χάρτες - αλλά το αφήνει στην άκρη κατά τη διάρκεια του φαγητού - είπε ότι ανησυχεί επειδή τα παιδιά και οι νέοι θυσιάζουν τον ύπνο και τον χρόνο με την οικογένειά τους για χάρη του σκρολαρίσματος, των μηνυμάτων και των αναρτήσεων.
Μετά από κύμα διαδικτυακής κριτικής - μέρος της οποίας λανθασμένα ισχυριζόταν ότι το δίωρο όριο θα εφαρμοστεί αυστηρά - ο δήμαρχος είπε στην εφημερίδα Mainichi Shimbun: «Αν κάποιος ακούσει 'δύο ώρες', θα σταματήσει και θα σκεφτεί πόσο πραγματικά χρησιμοποιεί το κινητό του. Αυτός είναι ο σκοπός».
Σύμφωνα με έρευνα της Υπηρεσίας για τα Παιδιά και τις Οικογένειες, οι νέοι Ιάπωνες περνούν περίπου πέντε ώρες την ημέρα στο διαδίκτυο τις καθημερινές.
Η Άγια περνά πολύ περισσότερο χρόνο, περίπου οκτώ ώρες την ημέρα στο κινητό της.
«Δεν κατάφερα να το περιορίσω στις δύο ώρες, αλλά μόνο η επίγνωση της πρόκλησης έκανε τη διαφορά. Τελικά κατάφερα να μειώσω τη χρήση μου περίπου κατά 60%, κάτι που μου φάνηκε σημαντικό», λέει η φοιτήτρια, προσθέτοντας ότι εξακολουθούσε να χρησιμοποιεί το κινητό για ταξιδιωτικά σχέδια, email και μηνύματα.
Η Άγια υποστήριξε την πρωτοβουλία της Τογιοάκε, θεωρώντας ότι η απουσία ποινών ίσως είναι το μεγαλύτερο πλεονέκτημά της.
«Αυτό ακριβώς της δίνει νόημα. Πρέπει να βάλεις εσύ τα δικά σου όρια και να τα προσαρμόζεις. Είναι μια σημαντική ευκαιρία να σκεφτούμε συγκεκριμένα τις καθημερινές μας συνήθειες, όχι απλώς θεωρητικά».
Και, όπως λέει, δεν της έλειψαν οι ώρες που περνούσε «άσκοπα σκρολάροντας».
«Πέρασα περισσότερο χρόνο μιλώντας με ανθρώπους και προσέχοντας τι συμβαίνει γύρω μου. Ένιωσα ότι η μέρα μου είχε περισσότερο νόημα», κατέληξε.
Με πληροφορίες από Guardian
