Μία υπόθεση κατασκοπείας που θυμίζει ψυχροπολεμικό θρίλερ συγκλονίζει τη Νορβηγία.
Ένας 28χρονος Νορβηγός, πρώην υπάλληλος ασφαλείας της Πρεσβείας των Ηνωμένων Πολιτειών στο Όσλο, καταδικάστηκε για κατασκοπεία υπέρ της Ρωσίας και του Ιράν, έπειτα από πολύμηνη δικαστική διαδικασία που τράβηξε την προσοχή τόσο των ευρωπαϊκών όσο και των αμερικανικών αρχών.
Το δικαστήριο στο Όσλο τον έκρινε ένοχο για πέντε αδικήματα που σχετίζονται με κατασκοπευτική δραστηριότητα, επιβάλλοντάς του ποινή τριών ετών και επτά μηνών φυλάκισης. Το όνομά του δεν δημοσιοποιήθηκε για λόγους ασφαλείας, ενώ ο ίδιος παραδέχτηκε τα πραγματικά περιστατικά της κατηγορίας, αρνούμενος όμως ότι ενήργησε με εγκληματική πρόθεση.
Πώς ο Νορβηγός αποκάλυψε πληροφορίες της Πρεσβείας των ΗΠΑ
Σύμφωνα με τη δημόσια ραδιοτηλεόραση NRK, ο νεαρός φρουρός παρέδωσε σε πράκτορες της Ρωσίας και του Ιράν ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με τους διπλωμάτες της Πρεσβείας των ΗΠΑ, τα σχέδια των εγκαταστάσεων, καθώς και τις ρουτίνες ασφαλείας του κτιρίου στο Όσλο. Οι αρχές εκτιμούν ότι το κίνητρό του σχετίζεται με αντιδράσεις στις σχέσεις ΗΠΑ–Ισραήλ και στον πόλεμο στη Γάζα, που φαίνεται να τον ώθησαν να έρθει σε επαφή με ρωσικές και ιρανικές υπηρεσίες πληροφοριών.
Ωστόσο, η υπεράσπισή του υποστηρίζει ότι οι πληροφορίες που διέρρευσαν δεν είχαν καμία πραγματική αξία και ότι ο ίδιος «είχε πρόσβαση αντίστοιχη με αυτήν ενός καθαριστή στην πρεσβεία». «Τα στοιχεία που μοιράστηκε δεν μπορούσαν ούτε μεμονωμένα ούτε συλλογικά να θέσουν σε κίνδυνο πρόσωπα ή κρατικά συμφέροντα», δήλωσε η δικηγόρος του, Ίνγκερ Ζάντιγκ, από το δικηγορικό γραφείο Elden.
Παρά τα επιχειρήματα της υπεράσπισης, το δικαστήριο έκρινε ότι ο κατηγορούμενος παραβίασε θεμελιώδεις κανόνες εμπιστευτικότητας και ότι οι πράξεις του συνιστούν κατασκοπεία, ακόμη και αν δεν προκάλεσαν απτό κίνδυνο για τις ΗΠΑ ή τη Νορβηγία. Οι εισαγγελείς είχαν ζητήσει ποινή άνω των έξι ετών, όμως το δικαστήριο επέβαλε τελικά μικρότερη. Ο επικεφαλής εισαγγελέας, Καρλ Φρεντρικ Φάρι, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να ασκηθεί έφεση, ενώ και η υπεράσπιση εξετάζει ανάλογη κίνηση.
Τη στιγμή της σύλληψής του, τον Νοέμβριο του 2023, ο 28χρονος φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο του Αρκτικού της Νορβηγίας (UiT), σε προπτυχιακό πρόγραμμα «Ασφάλειας και Ετοιμότητας». Το πανεπιστήμιο έχει βρεθεί ξανά στο επίκεντρο υποθέσεων κατασκοπείας. Το 2022, ένας φιλοξενούμενος ερευνητής, που παρουσιαζόταν ως Βραζιλιάνος ονόματι José Assis Giammaria, αποκαλύφθηκε ότι ήταν Ρώσος πράκτορας με το πραγματικό όνομα Μιχαήλ Μικουσίν. Ο Mikushin αργότερα συμπεριλήφθηκε σε ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ Δύσης και Ρωσίας. Η επανάληψη παρόμοιων περιστατικών στο ίδιο πανεπιστήμιο έχει προκαλέσει ανησυχία στις νορβηγικές αρχές, οι οποίες παρακολουθούν στενά τη δραστηριότητα Ρώσων υπηκόων στη χώρα.
Η Νορβηγία ενισχύει τα σύνορα και τα μέτρα ασφαλείας
Η Νορβηγία μοιράζεται σύνορα μήκους 198 χιλιομέτρων με τη Ρωσία στην Αρκτική. Από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022, η χώρα έχει περιορίσει δραστικά την είσοδο Ρώσων πολιτών και έχει αυξήσει τα μέτρα ασφαλείας κατά μήκος των συνόρων. Το 2024, η κυβέρνηση της Νορβηγίας ανακοίνωσε ότι εξετάζει την ανέγερση φράχτη κατά μήκος τμημάτων των ρωσονορβηγικών συνόρων, στο πλαίσιο ενίσχυσης της εθνικής ασφάλειας.
Παράλληλα, η υπόθεση του πρώην φρουρού επανέφερε στο προσκήνιο τη συζήτηση για τη ρωσική διείσδυση στη Σκανδιναβία — μία περιοχή που θεωρούνταν επί δεκαετίες «ουδέτερη ζώνη» ανάμεσα στη Δύση και τη Μόσχα.
Η καταδίκη του νεαρού Νορβηγού δεν είναι απλώς ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά καθρέφτης της νέας εποχής κατασκοπείας που διαμορφώνεται στην Ευρώπη μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αναλυτές επισημαίνουν ότι η Ρωσία και το Ιράν φαίνεται να εντείνουν τις προσπάθειες στρατολόγησης Ευρωπαίων πολιτών με πρόσβαση σε στρατιωτικά ή διπλωματικά περιβάλλοντα, με στόχο την απόκτηση κρίσιμων πληροφοριών.
Η Νορβηγία, μέλος του ΝΑΤΟ αλλά και πύλη προς την Αρκτική, βρίσκεται πλέον σε διαρκή εγρήγορση — καθώς οι σκιές της κατασκοπείας αποδεικνύονται πιο κοντά απ’ όσο θα περίμενε κανείς.
Με πληροφορίες από Euronews
