Μπασάρ Αλ Άσαντ: Ο όψιμος «νικητής» του συριακού εμφυλίου ανησυχεί με τις εξελίξεις στη σύμμαχό του Τεχεράνη

Ποιος: Μπασάρ Αλ Άσαντ, επιλεγόμενος και «τύραννος της Δαμασκού», πρόεδρος της Συρίας από τον Ιούλιο του 2000, αρχηγός του στρατεύματος και γγ της συριακής εκδοχής του κόμματος Μπάαθ.

Πού: Στη Δαμασκό η οποία ελάχιστα θυμίζει την πολύβουη, ζωντανή, μεστή ιστορίας και μνημών πόλη που ξέραμε, παρά κάποιες προσπάθειες ανάκαμψης. Ύστερα και από την κουρδική συνθηκολόγηση ενόψει της τουρκικής απειλής, ελέγχει πλέον από εκεί τα 2/3 της χώρας.

Γιατί: Η χθεσινή «αιφνιδιαστική» επίσκεψη του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στη συριακή πρωτεύουσα, με τον Άσαντ να εκφράζει ευγνωμοσύνη για την πράγματι αποφασιστική βοήθεια της Μόσχας «στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και την αποκατάσταση της ειρήνης» δεν ήταν μόνο για ανταλλαγή φιλοφρονήσεων ή μια ακόμα επιβεβαίωση της πρόσδεσης της Συρίας στο ρωσικό «άρμα», καθώς συνέβαινε και επί πατρός Άσαντ – ΕΣΣΔ. Αμφότεροι ανησυχούν για τις εξελίξεις στην κοινή σύμμαχο Τεχεράνη, άλλωστε ο απελθών Ιρανός στρατηγός Κασέμ Σουλεϊμανί φέρεται να βρισκόταν σε διαβουλεύσεις με τον Μπασάρ στη Δαμασκό προτού αναχωρήσει για Βαγδάτη στις 3/1, κοντά στο αεροδρόμιο της οποίας δέχθηκε το φονικό αμερικανικό χτύπημα. Η νέα αναστάτωση στην περιοχή είναι μάλλον η μόνη σοβαρή «έγνοια» του Άσαντ αφότου επανανομιμοποίησε διεθνώς την κυριαρχία του στη Συρία, διαψεύδοντας όσους τον θεωρούσαν ξεγραμμένο λίγα μόλις χρόνια πριν, όταν οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης ήταν ακόμα αξιόμαχες ενώ ο ISIS προέλαυνε ακάθεκτος.

Διά ταύτα: Γιός του κραταιού ηγέτη Χάφεζ Αλ Άσαντ, ο Μπασάρ σπούδαζε οφθαλμολογία στο Λονδίνο όπου καθώς λέγεται το γλεντούσε ανέμελα όταν μετά τον χαμό του μεγαλύτερου αδελφού του σε τροχαίο και την αποδημία του πατέρα του «υποχρεώθηκε» να αναλάβει τα ηνία. Ξεκίνησε αισιόδοξα υποσχόμενος δικαιώματα, ελευθερίες, εκσυγχρονισμό, πάταξη της διαφθοράς και οικονομική ανάπτυξη. Ο ίδιος και η όμορφη σύζυγός του Άζμα πόζαραν σαν ποπ σταρς στα Δυτικά ΜΜΕ, ως υποδειγματικοί «άνεμοι αλλαγής». Όμως η λεγόμενη «Άνοιξη της Δαμασκού» ήταν εφήμερη. Ο αυταρχισμός και η λογοκρισία επανέκαμψαν, οι διώξεις πολιτικών αντιπάλων επίσης ενώ η αποσταθεροποίηση του Ιράκ μετά τους Πολέμους του Κόλπου επηρέασε αρνητικά και τη Συρία όπου κατέφυγαν πλήθος πρόσφυγες αλλά και ομάδες εξτρεμιστών. Οι παρατεταμένες ξηρασίες ενέτειναν τα κοινωνικά προβλήματα, η «Επανάσταση των Κέδρων» το 2005 τον ανάγκασε επίσης να αποσυρθεί από τον Λίβανο, αφήνοντας στο «πόδι» του τη σύμμαχο Χεζμπολάχ. Όταν η «Αραβική Άνοιξη» χτύπησε και τη δική του «πόρτα» το '11, απάντησε στις μαζικές διαδηλώσεις με άγρια καταστολή, οξύνοντας περαιτέρω μια κατάσταση που σύντομα ξέφυγε εντελώς. Με τη συνδρομή και ξένων παραγόντων εξελίχθηκε σε έναν φονικό, πολυμέτωπο εμφύλιο όπου πέρα από την τρομοκρατία, τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις μαχίμων και αμάχων (πρακτικές που δυστυχώς υιοθέτησαν και άλλοι εμπόλεμοι), ο Άσαντ χρησιμοποίησε μέχρι χημικά όπλα. Έναν εμφύλιο που μετρά μισό εκ. νεκρούς, 4 εκ. πρόσφυγες και μια διαλυμένη κοινωνία και τον οποίο ο Μπασάρ φαίνεται να έχει ουσιαστικά κερδίσει, σταθεροποιώντας τη θέση του τα τελευταία δύο χρόνια με τις «ευλογίες» Ρώσων και Ιρανών και τη σιωπηρή, μέχρι τούδε, συγκατάθεση των ΗΠΑ. Όλοι τώρα θέλουν να κλείσουν δουλειές μαζί του για την ανοικοδόμηση της χώρας που θα κοστίσει πάνω από 250 δισ. Ευρώ, παραμένει επίσης ένας γερός «παίκτης» στην αιματοβαμμένη σκακιέρα της Μέσης Ανατολής όπου με την έλευση του 2020 ξεκίνησε μια νέα υψηλού ρίσκου «παρτίδα».