Εκατοντάδες εκατομμύρια από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν χρησιμοποιηθεί σε έργα που παραβιάζουν τα δικαιώματα των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, αναφέρει έκθεση που δημοσιεύει ο Guardian.
Η έκθεση αναφέρεται σε πρωτοβουλίες όπως διαχωρισμένες κατοικίες για Ρομά, ιδρύματα στέγασης για παιδιά με αναπηρίες και κέντρα κράτησης για αιτούντες άσυλο.
Η έκθεση, βασισμένη σε πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν από οκτώ ΜΚΟ από όλη την Ευρώπη, εξετάζει 63 έργα σε έξι χώρες. Συνολικά, εκτιμάται ότι αυτά τα έργα έχουν λάβει χρηματοδότηση άνω του 1 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποκαλύπτοντας μια φαινομενικά «χαμηλή κατανόηση» των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ, σύμφωνα με έναν από τους συντάκτες της έκθεσης που χρηματοδοτείται από την ΕΕ.
Ενώ η έκθεση επικεντρώθηκε σε έξι χώρες, όσοι συμμετείχαν και έκαναν την ανάλυση, τόνισαν ότι παρόμοια έργα ήταν πιθανώς ευρέως διαδεδομένα σε ολόκληρη την ΕΕ.
«Αυτή είναι στην πραγματικότητα μόνο η κορυφή του παγόβουνου», δήλωσε η Ines Bulic του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Ανεξάρτητη Διαβίωση, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτο» το γεγονός ότι «κεφάλαια που παρέχονται από Ευρωπαίους πολίτες θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση των διακρίσεων και του διαχωρισμού κοινοτήτων που ήδη κατατάσσονται μεταξύ των πιο περιθωριοποιημένων του μπλοκ».
Ως παράδειγμα, ανέφερε ένα σχολείο στην Ελλάδα για άτομα με αναπηρίες, το οποίο αποτελούσε μέρος μιας ευρύτερης επένδυσης της ΕΕ σε ειδικά επαγγελματικά σχολεία. «Αυτό που θα θέλαμε να δούμε, είναι επενδύσεις στη συμπεριληπτική εκπαίδευση, η οποία είναι πολύ αναγκαία σε όλη την ΕΕ, όπως προσβάσιμα σχολεία, επενδύσεις σε εκπαιδευτικούς υποστήριξης και άλλες υπηρεσίες που επιτρέπουν στα παιδιά να φοιτούν σε κανονικά σχολεία», είπε.
Ένα άλλο παράδειγμα που έδωσε ήταν ένα ίδρυμα για παιδιά με αναπηρίες στη Ρουμανία, το οποίο είχε λάβει χρηματοδότηση 2,5 εκατομμυρίων ευρώ, όπου τα παιδιά στέλνονταν να ζήσουν εκεί αντί να τους παρέχεται υποστήριξη για να παραμείνουν με τις οικογένειές τους. «Αυτό προκαλεί μεγάλη ανησυχία. Είναι δικαίωμα όλων των παιδιών, με αναπηρία ή όχι, να μεγαλώνουν στις οικογένειές τους».
Άλλα παραδείγματα που επισημαίνονται στην έκθεση περιλαμβάνουν την κατασκευή κατοικιών για Ρομά στη Ρουμανία, στα περίχωρα μιας πόλης. Μακριά από οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία, τα σπίτια είναι κατασκευασμένα από κοντέινερ και δεν πληρούν τις ελάχιστες απαιτήσεις για θερμομόνωση ή ηχομόνωση και υγιεινή, σημειώνει η έκθεση.
Αρκετά κέντρα υποδοχής για αιτούντες άσυλο σε όλη την Ελλάδα επισημάνθηκαν επίσης, για τις εξαιρετικά απομακρυσμένες τοποθεσίες τους και τις κακές συνθήκες διαβίωσης.
Όσοι συμμετείχαν στην έκθεση, ανέφεραν διάφορους λόγους για να εξηγήσουν πώς εκατομμύρια ευρώ κατέληξαν να διατεθούν σε έργα που θεωρούνται μεροληπτικά.
Ένας από αυτούς ήταν η φαινομενικά «χαμηλή κατανόηση» των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε ορισμένες κυβερνήσεις και μέρη της ΕΕ, δήλωσε ο Andor Urmos του Bridge EU, του οργανισμού που είχε συνεργαστεί με διάφορες ομάδες της κοινωνίας των πολιτών σε όλη την Ευρώπη για την προετοιμασία της έκθεσης.
«Αυτό είναι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε στο μέλλον», είπε. «Να έχουμε μια κοινή άποψη, μια κοινή κατανόηση ότι η κατασκευή ενός διαχωρισμένου σχολείου για παιδιά Ρομά αποτελεί παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως και η κατασκευή ενός ιδρύματος στέγασης για άτομα με αναπηρίες ή ο εγκλεισμός ατόμων σε κέντρα υποδοχής όπως συμβαίνει στην Ελλάδα».
Τα ευρήματα συμφωνούν με μια σειρά πρόσφατων εκθέσεων. Αυτή την εβδομάδα, το Συμβούλιο της Ευρώπης δήλωσε ότι ο σχολικός διαχωρισμός είχε ως αποτέλεσμα την εκπαίδευση χαμηλότερης ποιότητας για τους Ρομά, σημειώνοντας ότι η υψηλή συγκέντρωση παιδιών Ρομά σε ορισμένα σχολεία «φαίνεται να είναι αποτέλεσμα του διαχωρισμού σε κατοικίες, αλλά και των συνεχιζόμενων πρακτικών των σχολικών αρχών να εκπαιδεύουν τα παιδιά Ρομά σε ξεχωριστές τάξεις ή κτίρια».
Πέρυσι, ένας οργανισμός της ΕΕ διαπίστωσε ότι ο αριθμός των ατόμων με αναπηρίες που ζούσαν σε διαχωρισμένα, κατά καιρούς επιβλαβή, περιβάλλοντα είχε αυξηθεί σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, ενώ οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών έχουν επανειλημμένα κατηγορήσει τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ κέντρα προσφύγων για παραβίαση των δικαιωμάτων των ανθρώπων.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δήλωσε ότι γνώριζε τα ευρήματα της έκθεσης αυτής της εβδομάδας και την εξέταζε. «Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η Επιτροπή δεν χρηματοδοτεί κανέναν οργανισμό που δεν σέβεται πλήρως τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις αξίες», δήλωσε εκπρόσωπος. «Σε περίπτωση παραβίασης των ισχυόντων όρων, έχουμε τα μέσα να τερματίσουμε τη συνεργασία και να ανακτήσουμε τα χρήματα, όπως απαιτείται».
Παράλληλα, η έκθεση απαριθμούσε έργα που βρίσκονταν υπό κοινή διαχείριση, πράγμα που σημαίνει ότι η επιτροπή βασιζόταν στις εθνικές αρχές για να διασφαλίσει τη νομιμότητα και την κανονικότητα των εργασιών, ανέφερε. «Τόσο η ΕΕ όσο και τα κράτη μέλη της πρέπει να διασφαλίζουν συνεχώς ότι τα έργα που είναι ασυμβίβαστα με τις ευρωπαϊκές αξίες ή επιδιώκουν μια παράνομη ατζέντα, δεν λαμβάνουν υποστήριξη από κυβερνητικά και ευρωπαϊκά κονδύλια», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Η έκθεση τόνισε σοβαρές ελλείψεις στον τρόπο διαχείρισης και παρακολούθησης των κονδυλίων της ΕΕ, δήλωσε ο Steven Allen του Validity Foundation, μιας οργάνωσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία που συνέβαλε επίσης, στο έγγραφο.
«Μπορούμε να δούμε ότι τόσο τα κράτη μέλη της ΕΕ, όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν εμποδίζουν τα χρήματα των φορολογουμένων της ΕΕ να διευκολύνουν και να χρηματοδοτούν σοβαρές παραβιάσεις των δικαιωμάτων πολλαπλών περιθωριοποιημένων πληθυσμών», είπε.
Η δημοσίευση της έκθεσης χρονικά είχε προγραμματιστεί προσεκτικά πριν από τον σχεδιασμό του επόμενου προϋπολογισμού της ΕΕ, ο οποίος πρόκειται να τεθεί σε ισχύ το 2028. Τα ευρήματά της κατέστησαν σαφές ότι οι φωνές εκείνων που συχνά δεν ακούγονται πρέπει να συμπεριληφθούν στη λήψη αποφάσεων, δήλωσε ο Allen.
Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να βοηθήσει στην απελευθέρωση των μετασχηματιστικών δυνάμεων της χρηματοδότησης της ΕΕ, προσφέροντας τη δυνατότητα για την οικοδόμηση συστημάτων ενταξιακής εκπαίδευσης ή την αναμόρφωση τομέων όπως η κοινωνική στέγαση, όπου τα παράπονα έχουν συνδεθεί με την άνοδο της ακροδεξιάς.
«Τα κεφάλαια της ΕΕ έχουν τη δυνατότητα να αποτελέσουν ένα ισχυρό εργαλείο και να παρέχουν πραγματικά, απτά οφέλη του έργου της ΕΕ στους πιο περιθωριοποιημένους πληθυσμούς στην ήπειρο σήμερα», είπε. «Και μπορούν πράγματι να χρησιμοποιηθούν ως αντίδοτο κατά της ανόδου του εθνικισμού και της ακροδεξιάς εξτρεμιστικής πολιτικής. Τα κεφάλαια πρέπει να είναι καλύτερα στοχευμένα».
Με πληροφορίες από Guardian
