Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, απέλυσε τη διοικήτριας της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Federal Reserve), Λίζα Κουκ, επικαλούμενος κατηγορίες για «απάτη σε στεγαστικό δάνειο», εντείνοντας έτσι την επίθεσή του στην ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας.
Σε επιστολή του προς την Κουκ τη Δευτέρα, ο Τραμπ την ενημέρωσε για την άμεση απομάκρυνσή της, βασιζόμενος σε καταγγελίες εκ μέρους ενός από τους συμμάχους του, ότι η Κουκ είχε λάβει στεγαστικό δάνειο για δεύτερη κατοικία την οποία είχε χαρακτηρίσει εσφαλμένα ως κύρια κατοικία της.
Οι κατηγορίες αυτές δεν έχουν επιβεβαιωθεί και την προηγούμενη εβδομάδα η Κουκ δήλωσε πως δεν προτίθεται να υποκύψει σε εκφοβισμό και να παραιτηθεί. Σε δηλώσεις της ανέφερε: «Σκοπεύω να αντιμετωπίσω σοβαρά οποιεσδήποτε ερωτήσεις σχετικά με το οικονομικό μου ιστορικό ως μέλος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας και γι’ αυτό συλλέγω ακριβή στοιχεία για να απαντήσω σε οποιεσδήποτε νόμιμες ερωτήσεις και να παρουσιάσω τα γεγονότα».
Ο Τραμπ ανάρτησε το πλήρες κείμενο της επιστολής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τη Δευτέρα το βράδυ, όπου τόνισε πως βρήκε «αρκετές αιτίες» βάσει της εν λόγω κατηγορίας για να προχωρήσει στην απομάκρυνσή της.
Η απομάκρυνση της Κουκ θα επέτρεπε στον Τραμπ να διορίσει αντικαταστάτη, ενισχύοντας τον έλεγχό του επί της νομισματικής πολιτικής, που μέχρι σήμερα δεν έχει αποδώσει, καθώς οι εκκλήσεις του για μείωση των επιτοκίων αγνοήθηκαν.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ήδη στοχοποιήσει αρκετούς πολιτικούς αντιπάλους του, μεταξύ των οποίων η γενική εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, Λετίσια Τζέιμς, και ο γερουσιαστής της Καλιφόρνια, Άνταμ Σίφ, με αντίστοιχες κατηγορίες για απάτη σε στεγαστικά δάνεια, τις οποίες τόσο η Τζέιμς όσο και ο Σίφ αρνήθηκαν κατηγορηματικά.
Ποια είναι η διοικήτρια που απέλυσε ο Τραμπ
Η Κουκ δεν είναι πολιτικός, αλλά αποτελεί μέλος μιας σειράς ανώτερων αξιωματούχων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας που έχουν αμετανόητα απορρίψει τις επίμονες πιέσεις του Τραμπ για μείωση επιτοκίων. Διορίστηκε από τον Τζο Μπάιντεν τον Μάιο του 2022 και ήταν η πρώτη μαύρη γυναίκα που συμμετείχε στο διοικητικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας, με θητεία που εκτεινόταν μέχρι το 2038.
Η Κουκ είναι σεβαστή οικονομολόγος με σημαντική ακαδημαϊκή πορεία σε πανεπιστήμια όπως το Χάρβαρντ και το Στάνφορντ, ενώ υπηρέτησε ως μέλος του συμβουλίου οικονομικών συμβούλων επί προεδρίας Μπάρακ Ομπάμα.
Τον Μάιο, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ υπέδειξε πως ο πρόεδρος δεν έχει το δικαίωμα να αποπέμπει τους διοικητές της κεντρικής τράπεζας χωρίς αιτία, καθώς η Fed είναι ανεξάρτητος φορέας και τα μέλη της δεν υπηρετούν με γνώμονα τη βούληση του προέδρου.
Η επίθεση της κυβέρνησης στην Κουκ καθοδηγήθηκε από τον Μπιλ Πάλτε, αξιωματούχο διορισμένο από τον Τραμπ στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Στέγασης, ο οποίος κατηγόρησε την Κουκ ότι δήλωσε ως κύριες δύο διαφορετικές κατοικίες κατά την απόκτηση στεγαστικών δανείων το 2021.
«Πώς μπορεί αυτή η γυναίκα να ελέγχει τα επιτόκια όταν ψεύδεται για να ωφεληθεί η ίδια στα επιτόκια των δανείων της;», έγραψε ο Πάλτε στο X (πρώην Twitter), παραπέμποντας την υπόθεση στο Υπουργείο Δικαιοσύνης προς διερεύνηση.
Ο Τραμπ εκμεταλλεύτηκε τις κατηγορίες πριν η Κουκ απαντήσει, γράφοντας την Τετάρτη στην πλατφόρμα του, Truth Social, ότι «πρέπει να παραιτηθεί, τώρα»
Ο ηγέτης της ομάδας των γερουσιαστών των Δημοκρατικών, Τσακ Σούμερ, κατήγγειλε την κίνηση Τραμπ εναντίον της Κουκ λέγοντας: «Ο Ντόναλντ Τραμπ παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι Τζένγκα με έναν βασικό πυλώνα της οικονομίας μας. Αυτή η προκλητική αρπαγή εξουσίας πρέπει να σταματήσει από τα δικαστήρια πριν από τη μόνιμη ζημιά στις οικονομίες σε εθνικό, πολιτειακό και τοπικό επίπεδο. Αν η οικονομία καταρρεύσει, αν οι οικογένειες χάσουν τις οικονομίες τους και το Main Street πληρώσει το τίμημα, ο Ντόναλντ Τραμπ θα φέρει ακέραια την ευθύνη για κάθε ίχνος αποκαΐδιου και καταστροφής που θα νιώσουν οι οικογένειες.»
Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, διαμήνυσε την Παρασκευή ότι η κεντρική τράπεζα προετοιμάζεται να ξεκινήσει μείωση στα επιτόκια όσο πιο σύντομα γίνεται τον επόμενο μήνα, αλλά ταυτόχρονα επανέλαβε τους κινδύνους που μπορούν να δημιουργήσουν οι πολιτικές του Τραμπ —μεταξύ των οποίων οι αυξημένοι δασμοί και η σκληρή μεταναστευτική πολιτική— στην οικονομία.
«Φέτος, η οικονομία αντιμετώπισε νέες προκλήσεις. Σημαντικά αυξημένοι δασμοί από τους εμπορικούς μας εταίρους αναδιαμορφώνουν το παγκόσμιο σύστημα», δήλωσε ο Πάουελ σε ομιλία του προς άλλους κεντρικούς τραπεζίτες στο Τζάκσον Χολ του Ουαϊόμινγκ. «Η αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική έχει οδηγήσει σε απότομη επιβράδυνση της αύξησης του εργατικού δυναμικού.»
Αντιδράσεις για την απόλυση της Κουκ από τον Τραμπ
Ανώτεροι Δημοκρατικοί νομοθέτες καταδίκασαν έντονα την προσπάθεια του Τραμπ να αποπέμψει την Κουκ. Η Ελίζαμπεθ Γουόρεν, γερουσιαστής της Μασαχουσέτης και επικεφαλής της επιτροπής για τράπεζες, κατοικίες και αστικά θέματα της Γερουσίας, την χαρακτήρισε «την τελευταία απόπειρα ενός απεγνωσμένου προέδρου να βρει αποδιοπομπαίο τράγο για να καλύψει τη δική του αποτυχία να μειώσει το κόστος ζωής των Αμερικανών».
«Είναι μια αυταρχική αρπαγή εξουσίας που παραβιάζει κατάφωρα τον νόμο για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα και πρέπει να ανατραπεί δικαστικά», πρόσθεσε.
Οικονομολόγοι και ειδικοί εξέφρασαν επίσης έντονη ανησυχία για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η αποπομπή της στην τσέπη των Αμερικανών.
Ο Ροχίτ Τσόπρα, πρώην διευθυντής του Γραφείου Προστασίας Καταναλωτών του Τζο Μπάιντεν, κατηγόρησε τον Λευκό Οίκο πως επιδιώκει να «μετατρέψει τους χρηματοοικονομικούς ρυθμιστές από ανεξάρτητους φύλακες σε υπάκουα σκυλάκια που εκτελούν εντολές».
«Η καταστροφή θεσμών με παράνομες ενέργειες και γελοίες αρπαγές εξουσίας κοστίζει στους Αμερικανούς», δήλωσε ο Σκάντα Αμαρνάθ, εκτελεστικός διευθυντής της Employ America και πρώην οικονομολόγος της Fed. «Το δολάριο συνεχίζει να εξασθενεί καθώς η αμερικανική διακυβέρνηση φθείρεται. Αυτό σημαίνει υψηλότερες τιμές σε όλα τα εμπορεύματα. Ο πρόεδρος Πάουελ πρέπει να διασφαλίσει ότι η Λίζα Κουκ δεν θα αποπεμφθεί λόγω αυτών των αυθαίρετων και προκλητικών ενεργειών του προέδρου.»
