Ένας από τους πλέον αμφιλεγόμενους και καταζητούμενους επιχειρηματίες της ανατολικής Ευρώπης, ο Μολδαβός ολιγάρχης Βλαντιμίρ Πλαχότνιουκ, συνελήφθη το μεσημέρι της Τρίτης στην Ελλάδα, σύμφωνα με ανακοίνωση της Μολδαβικής Αστυνομίας και επιβεβαίωση από την Ελληνική Αστυνομία.
Σύμφωνα με την Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς της Μολδαβίας, ο Βλαντίμιρ Πλαχότνιουκ φέρεται να αποκόμισε τουλάχιστον 39 εκατομμύρια δολάρια και 3,5 εκατομμύρια ευρώ, μέσω μεσαζόντων και εταιρειών που είχε ιδρύσει ο επίσης φυγόδικος ολιγάρχης Ίλαν Σορ. Τα ποσά αυτά προέρχονταν από δάνεια που είχαν προέρχονταν παρανόμως από τρεις μεγάλες τράπεζες της χώρας. Οι αρχές είχαν δεσμεύσει περιουσιακά στοιχεία του Πλαχότνιουκ ύψους ενός δισεκατομμυρίου λέι – περίπου 50 εκατομμυρίων ευρώ. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο ίδιος διέθετε βίλες σε Ελβετία, Γαλλία και Ρουμανία, τουλάχιστον πέντε αυτοκίνητα στο εξωτερικό κι άλλα τέσσερα στη Μολδαβία, τουλάχιστον εννέα διαμερίσματα (στο όνομα της γυναίκας του) κι ένα σκάφος (στην Ελβετία).
Ο Μολδαβός αντιμετωπίζει κατηγορίες και για άλλες σοβαρές υποθέσεις, μεταξύ των οποίων και η λεγόμενη υπόθεση «Kuliok», που σχετίζεται με φερόμενη δωροδοκία του πρώην φιλορώσου προέδρου της Μολδαβίας, Ίγκορ Ντοντόν.
Η σχέση Πλαχότνιουκ - Ερντογάν
Η σχέση μεταξύ του Βλαντίμιρ Πλαχότνιουκ και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποκαλύπτει μια ευρύτερη γεωπολιτική στρατηγική της Τουρκίας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, με στόχο την ενίσχυση της επιρροής της σε χώρες όπως η Μολδαβία. Ο Πλαχότνιουκ, ένας από τους πιο ισχυρούς ολιγάρχες της Μολδαβίας και πρώην πολιτικός ηγέτης, θεωρείται ότι συνεργάστηκε στενά με την Τουρκία κατά τη διάρκεια της πολιτικής του κυριαρχίας, ενώ οι επαφές του με τον ίδιο τον Ερντογάν ενίσχυσαν αυτή τη συμμαχία.
Το 2018, κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του Ερντογάν στην Κισινάου, ο Πλαχότνιουκ, παρά το γεγονός ότι δεν κατείχε επίσημο αξίωμα εκείνη τη στιγμή, εμφανίστηκε σε βασικές διπλωματικές συναντήσεις και φωτογραφήθηκε μαζί του, αποδεικνύοντας το παρασκήνιο της σχέσης τους. Τότε υπογράφηκαν σημαντικές συμφωνίες, μεταξύ αυτών και για διευκολύνσεις ταξιδιών ανάμεσα στις δύο χώρες, ενώ συμφωνήθηκε και η δημιουργία τουρκικών επενδύσεων σε κρίσιμους τομείς της Μολδαβικής οικονομίας, όπως οι κατασκευές και οι επικοινωνίες.
Η Τουρκία βλέπει τη Μολδαβία, και ειδικά την Αυτόνομη Περιοχή της Γκαγκαουζίας, ως στρατηγικό σημείο για την επέκταση της επιρροής της στον μετασοβιετικό χώρο. Η Γκαγκαουζία, με τον τουρκογενή πληθυσμό της, αποτελεί έναν φυσικό δίαυλο πολιτιστικής και πολιτικής προσέγγισης. Ο Πλαχότνιουκ φέρεται να είχε κατανοήσει αυτή την ευαισθησία και χρησιμοποίησε τις σχέσεις του με την Άγκυρα ως μοχλό πίεσης και επιρροής, τόσο στο εσωτερικό της Μολδαβίας όσο και στο διεθνές πεδίο.
Για την Τουρκία, η στρατηγική συμμαχία με έναν ισχυρό παίκτη όπως ο Πλαχότνιουκ προσέφερε ευκαιρίες διείσδυσης στη μολδαβική πολιτική και οικονομία, ενώ παράλληλα ενίσχυε την εικόνα του Ερντογάν ως περιφερειακού ηγέτη με ισχυρά ερείσματα εκτός τουρκικών συνόρων. Παρά τις μετέπειτα ποινικές διώξεις κατά του Πλαχότνιουκ, η Τουρκία μέχρι σήμερα δεν έχει αποστασιοποιηθεί πλήρως από αυτόν, γεγονός που δείχνει ότι η συνεργασία αυτή δεν βασίστηκε μόνο σε προσωπικό συμφέρον, αλλά εξυπηρετούσε και μακροπρόθεσμες στρατηγικές επιδιώξεις.
Ο Πλαχότνιουκ ως «καρφί» για τους γκιουλενιστές στη Μολδαβία
Ο Βλαντιμίρ Πλαχότνιουκ, πρώην ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος της Μολδαβίας και πλούσιος ολιγάρχης, φέρεται ότι ήταν ο εγκέφαλος πίσω από την παράνομη απέλαση επτά Τούρκων καθηγητών το 2018 από την Μολδαβία στην Τουρκία. Η τότε επιχείρηση οργανώθηκε από την μολδαβική υπηρεσία SIS υπό την καθοδήγησή του, σε στενή συνεργασία με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, ανταποκρινόμενος σε αίτημα της τουρκικής πρεσβείας στη Μολδαβία.
Τον Σεπτέμβριο του 2018, επτά Τούρκοι εκπαιδευτικοί που εργάζονταν για την οργάνωση Χιζμέτ, το κίνημα του εξόριστου ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, η οποία είχε ιδρύσει τουρκικά σχολεία σε όλα τα βαλκάνια, συνελήφθησαν παράνομα και απελάθηκαν από τις τουρκικές και μολδαβικές μυστικές υπηρεσίες. Στη συνέχεια, οι εκπαιδευτικοί μεταφέρθηκαν στην Τουρκία από Τούρκους αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών και φυλακίστηκαν. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών έβαλαν στο στόχαστρο τους εκπαιδευτικούς μετά από καταγγελία που υπέβαλε ο Τούρκος πρέσβης στη Μολδαβία, Χαλίλ Γκιουρόλ Σοκμενσουέρ. Οι εκπαιδευτικοί καταδικάστηκαν σε ποινές φυλάκισης από 6 έως 12 έτη και επί του παρόντος βρίσκονται φυλακισμένοι στην Τουρκία.
Το Μολδαβικό Υπουργείο Δικαιοσύνης και η Εισαγγελία απηύθυναν επίσημο αίτημα προς την Τουρκία για την έκδοση του Πλαχότνιουκ, τον Οκτώβριο του 2020. Ωστόσο, η Τουρκία δεν απάντησε επίσημα, και τότε κυκλοφόρησαν φήμες ότι ενδέχετο να του είχε χορηγηθεί τουρκική υπηκοότητα μέσω προγράμματος επενδύσεων, γεγονός που εμπόδισε την έκδοσή του, καθώς η τουρκική νομοθεσία απαγορεύει την παράδοση δικών της πολιτών σε άλλη χώρα. Τον Φεβρουάριο του 2021 έγινε γνωστό πως κάτι τέτοιο δεν ήταν αλήθεια. Παρά το διεθνές επίπεδο καταγγελιών, δεν υπήρξε ανταπόκριση από την Τουρκία στο αίτημα της Μολδαβίας, προκαλώντας επικρίσεις από την πλευρά της δικαιοσύνης της χώρας.
Η αλλαγή ονόματος του γιου και η επιχείρηση στην Τουρκία
Η έρευνα του RISE Moldova, η οποία βασίζεται και σε στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από μέσα όπως τα BreakingNews, NewsMaker και ZUGO, αποκαλύπτει ότι η οικογένεια του πρώην Μολδαβού ολιγάρχη Βλαντίμιρ Πλαχότνιουκ έχει επενδύσει σιωπηρά σε επιχειρηματικές δραστηριότητες στην Τουρκία.
Η κύρια εταιρεία που εμφανίζεται είναι η Wconnect Teknoloji, η οποία ιδρύθηκε πριν από περίπου τρία χρόνια στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, στον αρχαίο Βρύα της Βιθυνίας, το σημερινό Μάλτεπε. Ως συνιδιοκτήτες αναφέρονται ο Νουρλάν Ασκαροφ (Ρώσος υπήκοος) και ο Τιμοφέι Παρβάν, ο οποίος φέρεται ότι είναι ο πρώτος γιος του Πλαχότνιουκ και έχει αλλάξει το επώνυμό του στη Ρουμανία, παρ’ όλο που διατηρεί ακόμη την πατρική του ταυτότητα στην Μολδαβία.
Η εταιρεία ανέπτυξε μια εφαρμογή–πλατφόρμα ονόματι WConnect, η οποία διευκόλυνε τη σύνδεση χρηστών με επαγγελματίες για ποικίλες υπηρεσίες. Ωστόσο, η εφαρμογή εμφάνισε τεχνικά ζητήματα, αποσύρθηκε από τα ψηφιακά καταστήματα και έχει παραμείνει αδρανής για περισσότερους από έξι μήνες - αν και η εταιρεία καταγράφεται ακόμη επίσημα στην ίδια διεύθυνση στην Κωνσταντινούπολη.
Επίσκεψη των δημοσιογράφων στα γραφεία της Wconnect αποκάλυψε ότι βρίσκονται σε ισόγειο πολυκατοικίας, δίπλα στη Θάλασσα του Μαρμαρά, σε μια γειτονιά υπό κατασκευή. Ντόπιοι σύμβουλοι ανέφεραν ότι η σύμβαση ενοικίασης ακυρώθηκε, καθώς οι ιδιοκτήτες δεν είχαν εντοπίσει κανέναν από τους ιδρυτές της εταιρείας για πολλά συνεννοητικά θέματα. Η έρευνα αποκάλυψε ακόμη ότι, αν και η Wconnect είναι τυπικά ενεργή, δεν υπάρχει ουσιαστική παρουσία ή επικοινωνία με συνεργάτες στην Τουρκία, γεγονός που συσχετίζεται με διαχειριστικές δυσχέρειες και επικοινωνιακή σιωπή από τους εμπλεκόμενους.
Οι δραστηριότητες αυτές φέρουν ιδιαίτερο βάρος, κάθε φορά που ο Πλαχότνιουκ βρίσκεται αντιμέτωπος με κατηγορίες στην Μολδαβία για τραπεζική απάτη ύψους ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων και ξεπλύματος κεφαλαίων, οι οποίες οδήγησαν στη χρεοκοπία τριών κρατικών τραπεζών μεταξύ 2012–2014. Οι έρευνες αποκάλυψαν επίσης ότι ο Τιμοφέι κατάγεται επίσημα από την Ελβετία αλλά διατηρεί δεσμό με την Μολδαβία, όπου το όνομά του παραμένει το Πλαχότνιουκ, ενώ στις τουρκικές υπηρεσίες δηλώνεται ως «Παρβάν», ένα σχήμα που μπορεί να εξυπηρετεί σκοπιμότητες όπως νομική προστασία ή φορολογική ευελιξία.
Τελικά, παρότι οι εταιρικές υποδομές δείχνουν ενεργές στο χαρτί, στην πραγματικότητα η Wconnect Teknoloji φαίνεται εγκαταλελειμμένη, αδρανής και χωρίς ουσιαστικές δραστηριότητες ή απτές επιχειρηματικές επιδόσεις. Όλο αυτό έρχεται στο πλαίσιο της διεθνούς καταδίωξης του Plahotniuc, ο οποίος εθεωρείτο ως ισχυρός και αμφιλεγόμενος παράγοντας της μολδαβικής πολιτικής και οικονομίας πριν την αποχώρησή του το 2019.
