Η Merriam-Webster, ο γνωστότερος εκδοτικός οίκος λεξικών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ανακοίνωσε την πλήρη αναθεώρηση του βασικού της λεξικού αναφοράς, σε έντυπη μορφή, για πρώτη φορά μετά από 22 χρόνια. Η 12η έκδοση θα κυκλοφορήσει στις 18 Νοεμβρίου και περιλαμβάνει περισσότερες από 5.000 νέες λέξεις.
Ανάμεσά τους οι «petrichor», «teraflop», «dumbphone» και «ghost kitchen». Το «petrichor» περιγράφει τη χαρακτηριστική μυρωδιά που αναδύεται μετά από βροχή έπειτα από ξηρασία. «Teraflop» είναι μονάδα μέτρησης της ταχύτητας ενός υπολογιστή. «Dumbphone» ονομάζονται τα κλασικά κινητά πριν την έλευση των smartphones. Οι «ghost kitchens», που αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα στην πανδημία, είναι επαγγελματικοί χώροι εστίασης που λειτουργούν μόνο για online παραγγελίες.
Στη νέα έκδοση προστέθηκαν επίσης καθημερινές εκφράσεις που έχουν πλέον καθιερωθεί: «cold brew», «rizz», «dad bod», «hard pass», «adulting», «cancel culture», αλλά και όροι όπως «beast mode», «dashcam», «doomscroll», «WFH» και «side-eye».
Η ανανεωμένη έκδοση είναι το λεγόμενο Collegiate Dictionary, η πιο δημοφιλής σειρά λεξικών της Merriam-Webster που χρησιμοποιείται ευρέως τόσο στην ανώτατη εκπαίδευση όσο και στα αμερικανικά νοικοκυριά. Σύμφωνα με την εταιρεία, το νέο «Collegiate» διαθέτει ενισχυμένα λήμματα για λέξεις που αναζητούνται συχνά και πάνω από 20.000 νέα παραδείγματα χρήσης.
Για να βρεθεί χώρος στις νέες λέξεις, αφαιρέθηκαν ενότητες της 11ης έκδοσης με βιογραφικά και γεωγραφικά λήμματα που σήμερα αναζητούνται σχεδόν αποκλειστικά στο διαδίκτυο. Παράλληλα, αποσύρθηκαν ορισμένοι παρωχημένοι όροι, όπως το «enwheel» («περικλείω»).
Ο πρόεδρος της Merriam-Webster, Γκρεγκ Μπάρλοου, τόνισε στο Associated Press: «Θέλαμε το λεξικό να γίνει πιο χρήσιμο, καλύτερα σχεδιασμένο και πιο ευχάριστο στην περιήγηση. Ένα βιβλίο που να εμπνέει αλλά και να εξυπηρετεί την έρευνα».
Οι πωλήσεις και η θέση των έντυπων λεξικών
Η νέα, ογκώδης έκδοση φτάνει τα πέντε κιλά και κυκλοφορεί σε μια εποχή που οι πωλήσεις έντυπων λεξικών στις ΗΠΑ παρουσιάζουν πτώση. Σύμφωνα με την Circana BookScan, που καταγράφει περίπου το 85% της αγοράς, οι πωλήσεις λεξικών μειώθηκαν κατά 9% την τελευταία δωδεκάμηνη περίοδο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Η Merriam-Webster εξακολουθεί να διαθέτει περίπου 1,5 εκατομμύριο αντίτυπα ετησίως. Οι περισσότερες εκδόσεις αναθεωρούνται τακτικά, χωρίς όμως ριζική ανανέωση όπως αυτή του «Collegiate». Σύμφωνα με τον πρόεδρο της εταιρείας, οι συνολικές λιανικές πωλήσεις έχουν παραμείνει σχετικά σταθερές τα τελευταία χρόνια, αν και τα έντυπα καλύπτουν μικρό μέρος των εσόδων. «Το έντυπο λεξικό μπορεί να μην είναι το πιο σημαντικό για την ανάπτυξη και την κερδοφορία μας, αλλά παραμένει η καρδιά της εταιρείας», είπε χαρακτηριστικά.
Η αλυσίδα βιβλιοπωλείων Barnes & Noble πάντως καταγράφει θετικότερη εικόνα: οι πωλήσεις λεξικών και γενικότερα βιβλίων αναφοράς σημείωσαν άνοδο το 2024 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. «Υπάρχει νοσταλγία. Οι άνθρωποι θέλουν να έχουν στο σπίτι ένα λεξικό, να μπορούν να το ανοίξουν και να βρουν μια λέξη», εξηγεί η υπεύθυνη μάρκετινγκ Κατ Σάρφας.
Η άνοδος της ψηφιακής χρήσης και η πολιτισμική αξία των εντύπων
Παρά την πτώση των πωλήσεων, τα λεξικά δεν έχουν εκλείψει. Η Merriam-Webster καταγράφει περίπου ένα δισεκατομμύριο επισκέψεις ετησίως στην ιστοσελίδα της, η οποία λειτουργεί και ως βάση για γλωσσικά παιχνίδια. Τα τελευταία δέκα χρόνια, τα συνολικά έσοδα της εταιρείας αυξήθηκαν σχεδόν 500%, κυρίως χάρη στην ψηφιακή της παρουσία.
Η νέα έκδοση προσφέρει καινοτομίες, όπως θεματικές λίστες λέξεων («λέξεις της δεκαετίας του ’90», «δέκα λέξεις για πράγματα που συνήθως δεν έχουν όνομα»), περισσότερες ετυμολογίες και πάνω από 20.000 νέα παραδείγματα χρήσης. Για τους πιο φανατικούς, διατηρεί και τα χαρακτηριστικά «κοψίματα» στο πλάι των σελίδων, που διευκολύνουν την περιήγηση. Καθώς η τελευταία αμερικανική εταιρεία που τα κατασκεύαζε έκλεισε, η εκτύπωση ανατέθηκε σε τυπογραφείο της Ινδίας.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι τα έντυπα λεξικά διατηρούν ξεχωριστό ρόλο, τόσο ως δώρα όσο και ως μέσο διατήρησης γλωσσών ή ακόμη και ως εργαλείο σε σχολεία που απαγορεύουν τα κινητά. «Η ύπαρξη έντυπου λεξικού σηματοδοτεί τη νομιμότητα μιας γλώσσας», εξηγεί η Λίντσεϊ Ρόουζ Ράσελ, διευθύντρια της Dictionary Society of North America. «Πολλές ιθαγενείς γλώσσες της Αμερικής δεν καταγράφηκαν ποτέ, επειδή είχαν συστηματικά κατασταλεί. Το λεξικό είναι απόδειξη ότι μια γλώσσα υπάρχει».
Άλλοι βλέπουν στα λεξικά ένα μέσο στοχασμού. «Πολλοί τα χρησιμοποιούν σχεδόν διαλογιστικά. Ανοίγουν τυχαία μια σελίδα και αφήνουν το μυαλό τους να περιπλανηθεί», λέει ο γλωσσολόγος Γκραντ Μπάρετ.
Με πληροφορίες από Associated Press
