Καθώς οι πληθυσμοί εντόμων ολοένα και ελαττώνονται και τα παραγωγικά μελίσσια μειώνονται από ασθένειες, οι αγρότες αναζητούν νέους τρόπους επικονίασης των φυτών τους. Κάποιοι «επιστρατεύουν» εναλλακτικά έντομα, άλλοι ψεκάζουν μαζικά με γύρη τις καλλιέργειές τους ή πασαλείβουν κάθε λουλούδι ξεχωριστά με πινέλο.

 

Ωστόσο, ίσως σύντομα όλες αυτές οι μέθοδοι να μοιάζουν παρωχημένες. Σε μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε την περασμένη Τετάρτη στο iScience, οι επιστήμονες περιγράφουν ένα νέο τύπο σαπουνόφουσκας που όταν έρχεται σε επαφή με γύρη, μπορεί να επικονιάσει τα φρούτα όπως ακριβώς οι παραπάνω μέθοδοι - εξαιρουμένων, ασφαλώς, των ίδιων των μελισσών.

 

Ο Εϊτζίρο Μιγιάκο, αναπληρωτής καθηγητής στη σχολή Επιστήμης Υλικών στο Ινστιτούτο Προηγένων Επιστημών και Τεχνολογίας της Ιαπωνίας, πέρασε χρόνια αναζητώντας μια καλύτερη μέθοδο τεχνητής γονιμοποίησης φυτών.

 

Το 2017, εκείνος και κάποιοι συνεργάτες του ανέπτυξαν ένα νέο εργαλείο: ένα μικροσκοπικό drone με μια αλογότριχα και επένδυση ενός ειδικού τζελ. Ωστόσο, η μικρή αυτή συσκευή αποδείχτηκε δύσκολη στη χρήση. «Κάποιες φορές έσπαγε τα λουλούδια» σημειώνει ο δρ. Μιγιάκο.

 

Πολύ πιο πρόσφατα, κατά τη διάρκεια μιας μέρας στο πάρκο με τον γιο του, ο δρ. Μιγιάκο είχε μια έκλαμψη πως οι σαπουνόφουσκες είναι πολύ πιο ήπιο ως υλικό, έχουν μεγαλύτερη επιφάνεια, διαλύονται πιο εύκολα και δεν κοστίζουν πολύ.

 

Ο ίδιος και ο μεταδιδακτορικός ερευνητής Σι Γιανγκ μπήκαν ξανά στο εργαστήριο για να αναπτύξουν αυτή τη φορά μια καλύτερη φούσκα.

 

Αφού βρήκαν τη σωστή ουσία και τη σωστή δοσολογία (0,4% συγκέντρωση μιας επιφανειοδραστικής ουσίας που αποκαλείται λαουραμιδοπροπυλο βεταΐνη και είναι κοινή στα βρεφικά σαμπουάν), οι επιστήμονες εγκατέστησαν γύρη ποσότητας περίπου 2.000 κόκκων σε κάθε σαπουνόφουσκα. Επιπλέον, ενέχυσαν στο διάλυμα ουσίες που προηγουμένως είχαν δείξει πως ενισχύουν τη βλάστηση της γύρης, καθώς και ένα πολυμερές ενισχυτικό των φυσαλίδων.

 

Μετέφεραν και άφησαν αυτές τις σούπερ - φούσκες σε ένα οπωρώνα με αχλαδιές, πάνω από 50 λουλούδια. Το 95% των λουλουδιών αργότερα έβγαλε καρπούς. Η μέθοδος της σαπουνόφουσκας είχε ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα με την τεχνητή επικονίαση αχλαδιών, πλην όμως με πολύ λιγότερο χρόνο και προσπάθεια - καθώς και πολύ λιγότερη γύρη, περίπου το 1/30.000 της ποσότητας, ανέφερε ο δρ. Μιγιάκο.

 

Οι μέλισσες είναι αναντικατάστατες

 

Η προσέγγιση της σαπουνόφουσκας «φαίνεται να έχει δυνατότητες» σημείωσε ο Ντέιβ Γκούλσον, καθηγητής βιολογίας στο πανεπιστήμιο του Σάσεξ και ειδικός στην επικονίαση. Ξεκαθάρισε, όμως, πως οι φυσαλίδες σαπουνιού δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να πετύχουν όσα κάνουν οι μέλισσες - όπως το να συλλέγουν γύρη που στην πραγματικότητα είναι η μισή δουλειά. Ο Δρ. Γκούλσον εξέφρασε, μάλιστα, και μια ανησυχία πως αν οι αγρότες δεν εξαρτώνται πια τόσο από τα έντομα, ίσως αρχίσουν να χρησιμοποιούν περισσότερα παρασιτοκτόνα.

 

«Με απασχολεί το ότι η απάντησή μας στην κρίση επικονίασης είναι να βρούμε τρόπους να την κάνουμε χωρίς επικονιαστές, αντί να επενδύσουμε την προσπαθειά μας στο να φροντίσουμε καλύτερα το περιβάλλον μας» λέει ο ίδιος.

 

Από την πλευρά της, η Λίλα Βεστράιχ, υποψήφια διδάκτωρ στην οικολογία επικονίασης στο πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, φοβάται πως η λύση της σαπουνόφουσκας ίσως βλάψει τους πληθυσμούς εντόμων, καθώς και τα βακτήρια που εμφανίζονται φυσικά στα λουλούδια, και «παίζουν ένα σπουδαίο ρόλο στο οικοσύστημα και την υγεία των μελισσών» τόνισε. Ωστόσο, και εκείνη πιστεύει πως η επικονίαση μέσω φυσαλίδων θα μπορούσε να είναι μια καλή εναλλακτική ελλείψει επικονιαστών.

 

Με πληροφορίες από New York Times