Πώς το μυστήριο της ηλικίας κρατήρα στην Ουκρανία συνδέεται με την εξαφάνιση των δεινοσαύρων

Περίπου 65 εκατομμύρια χρόνια πριν, ένας αστεροειδής συνεθλίβη στην επιφάνεια της γης προκαλώντας χάος και αφήνοντας πίσω του έναν πελώριο κρατήρα χιλιομέτρων.

Ο κρατήρας Μπόλτις (Boltysh) στην Ουκρανία, ένας σχηματισμός άνω των 24 χιλιομέτρων που προκλήθηκε κατά το τέλος της Κρητιδικής περιόδου, ίσως να μην είναι τόσο διάσημος με τον κρατήρα Τσιξουλούμπ (Chicxulub) στην χερσόνησο Γιουκατάν στο Μεξικό - ο οποίος συνδέεται άμεσα με τον αφανισμό των δεινοσαύρων και άλλων ειδών ζωής, περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια πριν.

Ωστόσο, ο ουκρανικός κρατήρας είναι επιστημονικά εξίσου σημαντικός καθώς συνδέεται με μια θεωρία που χρόνια απασχολεί τους ερευνητές: Κάποιοι επιστήμονες υποστηρίζουν πως ο συγκεκριμένος κρατήρας -θαμμένος κάτω από 300 και πλέον μέτρα ιζήματος, ίσως σχηματίστηκε μετά την πτώση αστεροειδους στο Chicxulub, καθιστώντας το ρόλο του μεξικανικού κρατήρα ασαφή στην κατακλυσμική εκείνη περίοδο. 

 
Τώρα, μια ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής την Annemarie Pickersgill, επιστημονική συνεργάτη στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, εκτιμά πως ο κρατήρας Μπόλτις σχηματίστηκε περίπου 650.000 μετά τον όλεθρο του Chicxulub. 

Ο κρατήρας Chicxulub λίγο μετά την πτώση του αστεροειδούς, όπως το αποτύπωσε καλλιτέχνης - Πηγή φωτογραφίας:Detlev van Ravenswaay/Science Source

Οι αναθεωρημένες χρονολογίες βοηθούν τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς το συμβάν στο Μπόλτις επηρέασε την ταραχώδη εκείνη περίοδο και μπορούν να ρίξουν φως ακόμα και στη δική μας εποχή της κλιματικής αλλαγής. 

«Είναι η πρώτη σύγκριση δειγμάτων από το Μπόλτις με δείγματα από το γεγονός της μαζικής εξαφάνισης της Κρητιδικής - Παλαιογενούς περιόδου (K-Pg). Επειδή αναλύσαμε τα πάντα υπό τις ίδιες πειραματικές συνθήκες, αποφύγαμε πολλές αβεβαιότητες που θα είχαμε, αν ας πούμε το ένα εργαστήριο ανέλυε τα δείγματα από το K-Pg και ένα διαφορετικό τα δείγματα από το Μπόλτις» αναφέρει η δρ Pickersgill. 

Κάπως έτσι, η νέα εκτίμηση των επιστημόνων τοποθετεί χρονικά τον σχηματισμό του κρατήρα Μπόλτις, περίπου μισό εκατομμύριο χρόνια μετά από τη συντριβή του αστεροειδούς στο Μεξικό που συνετέλεσε στον αφανισμό, μεταξύ άλλων, των δεινοσαύρων. 

Για χρόνια, οι επιστήμονες είκαζαν πως οι αστεροειδείς σε Μπόλτις -που είχε ανακαλυφθεί το 2002, αλλά μέχρι τώρα δεν ήταν βέβαιη η χρονολόγησή του- και σε  Chicxulub είχαν δράσει σαν «διπλό χτύπημα» στη Γη που αφάνισε τη ζωή στα τέλη της Κρητιδικής περιόδου. 

Η χρονολογική, ωστόσο, αναθεώρηση υποδεικνύει πως οι επιπτώσεις του αστεροειδούς στην Ουκρανία δεν συνέβαλαν στον αφανισμό των ειδών, παρότι ίσως επιβράδυναν την ανάκαμψη της γης από τη μαζική αυτή εξαφάνιση. 

Με πληροφορίες από New York Times