Νέο κύμα αντιδράσεων προκαλούν οι δηλώσεις του Υπουργού Υγείας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, ο οποίος υποστήριξε ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στον αυτισμό και την περιτομή, επαναφέροντας ταυτόχρονα τον ατεκμηρίωτο ισχυρισμό ότι η ουσία παρακεταμόλη (Tylenol) προκαλεί τη διαταραχή.
«Δύο μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά που υποβάλλονται σε περιτομή νωρίς έχουν διπλάσιο ποσοστό αυτισμού· είναι πολύ πιθανό επειδή τους χορηγείται Tylenol», δήλωσε ο Κένεντι σε συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Ο Κένεντι δεν ανέφερε ποιες έρευνες επικαλείται. Ειδικοί εκτιμούν ότι αναφέρεται σε δύο παλαιότερες μελέτες, μία του 2013 και μία του 2015, που δεν τεκμηριώνουν αιτιώδη σχέση και είχαν αναγνωρισμένα προβλήματα μεθοδολογίας. Η Δρ. Σελίν Γκούντερ, ιατρική συντάκτρια του CBS News, σημείωσε ότι η απλή συσχέτιση δεν αποδεικνύει αιτία, καθώς «παράγοντες όπως η κουλτούρα ή η πρόσβαση στην υγεία μπορεί να επηρεάζουν τη διάγνωση του αυτισμού».
Η Γκούντερ εξήγησε ότι πρόκειται για το λεγόμενο «confounding», δηλαδή όταν μια τρίτη μεταβλητή δημιουργεί ψευδή σχέση μεταξύ δύο άλλων. «Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα σε ό,τι επικαλείται ο Ρόμπερτ Κένεντι», είπε χαρακτηριστικά.
Η μελέτη του 2015, για παράδειγμα, κατέγραψε υψηλότερα ποσοστά αυτισμού σε αγόρια κάτω των πέντε ετών που είχαν υποβληθεί σε περιτομή, αλλά η «συσχέτιση» εξαφανιζόταν μετά την ηλικία των πέντε. «Αν η περιτομή προκαλούσε αυτισμό, η συσχέτιση θα παρέμενε», πρόσθεσε η ίδια.
Άλλοι ειδικοί χαρακτήρισαν τις δηλώσεις του Κένεντι ανεύθυνες και επικίνδυνες, υπογραμμίζοντας ότι καμία αξιόπιστη ιατρική έρευνα δεν έχει αποδείξει οποιονδήποτε δεσμό ανάμεσα σε Tylenol, εμβόλια ή περιτομή και αυτισμό.
Οι ειδικοί αντιδρούν
Ο παιδίατρος Δρ. Στίβεν Αμπελοβιτς, ιδρυτής και ιατρικός διευθυντής του Ocean Pediatrics, δήλωσε στο CBS News ότι «δεν υπάρχει απολύτως καμία μελέτη που να αποδεικνύει αιτιώδη σχέση». Όπως τόνισε, ακόμη και αν κάποιες παρατηρητικές έρευνες εντοπίζουν πιθανές συσχετίσεις, κανένα επιστημονικό σώμα δεν έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η περιτομή ή η παρακεταμόλη προκαλούν αυτισμό.
Η ίδια η υπόθεση καταρρέει και πρακτικά: σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων, τα βρέφη κάτω των 12 εβδομάδων δεν πρέπει να λαμβάνουν Tylenol παρά μόνο με ιατρική σύσταση, ενώ οι περισσότερες περιτομές πραγματοποιούνται μέσα στις πρώτες 48 ώρες μετά τη γέννηση, με τοπική αναισθησία και όχι με παυσίπονα όπως η παρακεταμόλη.
«Στην πράξη, δεν χρησιμοποιούμε ποτέ Tylenol μετά την περιτομή», ανέφερε ο Αμπελοβιτς, σημειώνοντας ότι έχει πραγματοποιήσει πάνω από 10.000 επεμβάσεις στα 30 χρόνια της καριέρας του.
Οι δηλώσεις του Κένεντι προκάλεσαν αντιδράσεις και εκτός των ΗΠΑ. Το Εθνικό Σωματείο Αυτισμού του Ηνωμένου Βασιλείου χαρακτήρισε τα σχόλια του Αμερικανού υπουργού «επικίνδυνη αντι-επιστημονική ρητορική». «Δεν βασίζονται σε καμία σοβαρή έρευνα και μπορεί να θέσουν ζωές σε κίνδυνο», δήλωσε η επικεφαλής πολιτικής και εκστρατειών Μελ Μέριτ.
Οι δηλώσεις του Κένεντι ήρθαν λίγες εβδομάδες μετά την ανακοίνωση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με την οποία η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) πλέον «πιστεύει» ότι η χρήση παρακεταμόλης κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αυτισμού — χωρίς, ωστόσο, να παρουσιαστεί καμία νέα επιστημονική απόδειξη.
Η ιατρική κοινότητα αντέδρασε άμεσα. Ο πρόεδρος του Αμερικανικού Κολλεγίου Μαιευτήρων και Γυναικολόγων, Δρ. Στίβεν Τζ. Φλάιςμαν, τόνισε σε δήλωσή του ότι τέτοιες αναφορές «είναι ανεύθυνες και προκαλούν σύγχυση στις εγκύους, ιδιαίτερα σε εκείνες που χρειάζονται αυτό το ασφαλές και ευρέως χρησιμοποιούμενο φάρμακο».
Αντίστοιχα, η φαρμακευτική εταιρεία Kenvue, παραγωγός του Tylenol, επανέλαβε ότι «ανεξάρτητες, αξιόπιστες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ξεκάθαρα πως η λήψη παρακεταμόλης δεν προκαλεί αυτισμό».
Οι γιατροί προειδοποιούν ότι η διάδοση ανυπόστατων θεωριών γύρω από τον αυτισμό και τη φαρμακευτική αγωγή μπορεί να έχει πραγματικές συνέπειες, όπως το να αποτρέψει ανθρώπους από το να ζητήσουν ιατρική φροντίδα ή να οδηγήσει γονείς σε λανθασμένες αποφάσεις για την υγεία των παιδιών τους.
«Οι ισχυρισμοί του Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ δεν είναι απλώς λανθασμένοι», σχολίασε Αμερικανός ειδικός στη δημόσια υγεία, «είναι επικίνδυνοι, γιατί δίνουν την ψευδαίσθηση ότι πίσω από τον αυτισμό υπάρχει κάτι που μπορεί να αποφευχθεί, αντί να εστιάσουμε στην έγκαιρη διάγνωση, τη στήριξη και την κατανόηση».
Με πληροφορίες από CBS
