Λεοντόψαρα και άλλα είδη εισβολέων του Αιγαίου

Λεοντόψαρα και άλλα είδη εισβολέων του Αιγαίου Facebook Twitter
Είναι όμως και επικίνδυνο, καθώς όλο του το σώμα καλύπτεται με δηλητηριώδη αγκάθια τα οποία χρησιμοποιεί για να αιχμαλωτίζει το θήραμά του.
3

Η αλήθεια είναι ότι λεοντόψαρα έχουν εμφανιστεί στο Αιγαίο ήδη από πέρσι, όμως μόνο πριν από λίγες μέρες έγιναν γνωστά στο πανελλήνιο. Τα φώτα της δημοσιότητας έπεσαν πάνω στο νεοφερμένο είδος όταν αλιεύθηκαν δύο, στις 24 και 25 Μαΐου, στη Λίνδο και στην Ακαντιά. Και τα δύο εκτίθενται στο ενυδρείο του Υδροβιολογικού Σταθμού Ρόδου.


Πρόκειται για ένα τροπικό ψάρι από τον Ινδικό Ωκεανό, το οποίο διαβιεί από την Ερυθρά Θάλασσα, τον Περσικό Κόλπο και τη Νότια Αφρική ως την Ινδονησία και τη Σουμάτρα. Φθάνει σε μήκος τα 35 εκ. και είναι πολύ όμορφο, με έντονους κόκκινους, κίτρινους, λευκούς και μαύρους χρωματισμούς. Είναι όμως και επικίνδυνο, καθώς όλο του το σώμα καλύπτεται με δηλητηριώδη αγκάθια τα οποία χρησιμοποιεί για να αιχμαλωτίζει το θήραμά του. Στο φυσικό του περιβάλλον ζει κυρίως σε κοραλλιογενείς υφάλους, ενώ συναντάται σε ρηχά νερά και κοντά σε σπηλιές.


Σε πολλές περιπτώσεις τα είδη αυτά δεν μπορούν να προσαρμοστούν και εξαφανίζονται, όμως υπάρχουν και κάποια που όχι απλώς αισθάνονται άνετα στο νέο περιβάλλον, αλλά προκαλούν και ζημιές στα τοπικά οικοσυστήματα. Αυτό γίνεται, επειδή δεν βρίσκουν «εχθρούς», με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται ανενόχλητα.


Στο Αιγαίο –και γενικότερα στην ανατολική Μεσόγειο– έφτασε μέσω της Διώρυγας του Σουέζ. Ο πληθυσμός εξαπλώνεται αρκετά γρήγορα, με τους επιστήμονες να μιλούν για ένα χωροκατακτητικό εισβολέα. Μαζί του φαίνεται πως ήρθε και ο αχινός Diadema setosum, με επίσης επικίνδυνο δηλητήριο, όχι τόσο ισχυρό όμως.


Σύμφωνα με υπολογισμούς των ειδικών θαλάσσιων βιολόγων, τα τελευταία χρόνια έχουν εισβάλει στη Μεσόγειο και τις ελληνικές θάλασσες περισσότερα από 1.000 ξενικά είδη, είτε από τη Διώρυγα του Σουέζ, το στενό του Γιβραλτάρ, είτε με τα πλοία που εισέρχονται στη Μεσόγειο. Από αυτά ένα πολύ μικρό ποσοστό είναι ψάρια, περίπου 90 με 100 είδη, τα άλλα είναι φύκια, μαλάκια, καρκινοειδή, ασπόνδυλα, σουπιές και χταπόδια.


Ένας από τους πιο επικίνδυνους εισβολείς λοιπόν –και ας μην του φαίνεται– είναι ένα φύκι, το Caulerpa racemosa. Έχει εξαπλωθεί σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, όπως ο Σαρωνικός, το Ιόνιο, η Ρόδος, το Βόρειο Αιγαίο, ο Μεσσηνιακός Κόλπος, και έχει εντοπιστεί σε βάθη από λίγα εκατοστά έως και 75 μέτρα. Εξαιτίας μιας τοξίνης που έχει, δεν μπορεί να καταναλωθεί από ψάρια ή οργανισμούς όπως ο αχινός. Καθώς δεν έχει εχθρούς στις δικές μας θάλασσες, εξαπλώνεται εύκολα, με μεγάλο ρυθμό, καταστρέφοντας οικοσυστήματα, όπως τα λιβάδια ποσειδωνίας, οι τραγάνες, οι ύφαλοι των ρηχών νερών.

Ο Γερμανός, ένα ψάρι που ήρθε στην Ελλάδα από την Ερυθρά Θάλασσα και πήρε το όνομά του από την περίοδο κατά την οποία εντοπίστηκε, που συνέπεσε με τη γερμανική κατοχή, εκτόπισε τους πληθυσμούς από σάλπες. Από την άλλη, ο «λοχίας» και ο «καρβουνιάρης», δύο είδη μπαρμπουνιών που μας ήρθαν επίσης από μακριά, δεν προκάλεσαν καμιά ζημιά, καθώς ψαρεύονται και τρώγονται. Αντίθετα, η «τρομπέτα», ένα άλλο ξενικό είδος που πήρε το όνομά του λόγω της μορφολογίας του που μοιάζει στο γνωστό μουσικό όργανο, φθάνει σε μήκος το ενάμισι μέτρο, είναι από τα μεγαλύτερα είδη που έχουν εισβάλει στη Μεσόγειο και μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο ιχθυοαπόθεμα, καθώς τρέφεται με γόνους ψαριών. Τέλος, ο «λαγοκέφαλος», που εμφανίστηκε στη Μεσόγειο αρχές του αιώνα, είναι ένα ακόμα επικίνδυνο ξενικό είδος που απαγορεύεται να καταναλωθεί, καθώς περιέχει μια τοξίνη στα αναπαραγωγικά όργανα και το έντερο, ικανή να προκαλέσει µυϊκή παράλυση σε όποιον τον φάει, ενώ καταβροχθίζει µεγάλες ποσότητες από σουπιές και χταπόδια.


Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το οικοσύστημα της Μεσογείου, μετά τη μεγέθυνση της εισόδου της Διώρυγας του Σουέζ τον περασμένο Αύγουστο. Τα είδη που έχουν εισέλθει στη Μεσόγειο μετά τη διάνοιξη της Διώρυγας του Σουέζ το 1869 ονομάζονται λεσσεψιανοί μετανάστες, από τον Φερδινάνδο Λεσέψ, υπό την επίβλεψη του οποίου δημιουργήθηκε η διώρυγα. Αντίθετα, τα είδη που εισέρχονται στη Μεσόγειο κολυμπώντας ή με τα ρεύματα από τον Ατλαντικό, μέσω του φυσικού πορθμού του Γιβραλτάρ, δεν θεωρούνται ξενικά, καθώς πρόκειται για μια μετανάστευση που συντελείται από πολύ παλιά.


Σήμερα, στο Ισραήλ, πάνω από τα μισά ψάρια που ζουν σε ρηχά νερά, δηλαδή σε βάθος μικρότερο των 50 μέτρων, είναι λεσσεψιανά είδη. Σε όλη τη Μεσόγειο τα λεσσεψιανά είδη ξεπερνούν τα 1.000, ενώ στην Ελλάδα φθάνουν τα 240. Την τελευταία 20ετία ο μέσος όρος των ξενικών ειδών που εμφανίζονται κάθε χρόνο έχει αυξηθεί κατά 150%.


Σύμφωνα με τον καθηγητή στο τμήμα Επιστημών της Θάλασσας, Στέλιο Κατσανεβάκη, τα ξενικά είδη, με το που εισέρχονται στη Μεσόγειο, ακολουθούν μια πορεία αντίστροφη του ρολογιού. Κινούνται αρχικά προς το Ισραήλ, μετά περνούν τις ακτές της Τουρκίας για να καταλήξουν στο Αιγαίο. Η ελληνική χερσόνησος, με τα μεγάλα βάθη μεταξύ Κρήτης και των ακτών της Αφρικής, αποτελεί εμπόδιο και ελάχιστα ξενικά είδη συνεχίζουν προς τη δυτική Μεσόγειο.


Άλλος τρόπος μεταφοράς των ειδών αυτών είναι με τις υδατοκαλλιέργειες και τα ενυδρεία, που το περιεχόμενό τους αδειάζεται στη θάλασσα όταν ο ιδιοκτήτης τους χάσει το ενδιαφέρον του γι' αυτό. Εκτός όμως από την ένταση της ανθρώπινης δραστηριότητας, στη μετατόπιση των ξενικών ειδών στη Μεσόγειο συμβάλλει και η άνοδος της θερμοκρασίας της θάλασσας, που καθιστά το περιβάλλον περισσότερο ευνοϊκό γι' αυτά. Πολλοί επιστήμονες μιλούν για «τροπικοποίηση» της Μεσογείου με απρόβλεπτες συνέπειες για τη βιοποικιλότητά της.

3

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Mattias Klum: Η Γη θα επιβιώσει — το θέμα είναι αν εμείς θα παραμείνουμε άξιοι της ομορφιάς της

Περιβάλλον / Mattias Klum: Η Γη θα επιβιώσει — το θέμα είναι αν εμείς θα παραμείνουμε αντάξιοι της ομορφιάς της

Ο διακεκριμένος Σουηδός φωτογράφος και σκηνοθέτης μιλά για τη βιοποικιλότητα, την περιβαλλοντική κρίση και πώς η τέχνη μπορεί να εμπνεύσει δράση και συνείδηση.
ΦΙΛΙΩ ΡΑΓΚΟΥ
Μικροπλαστικά: Τα παπούτσια πεζοπορίας «μολύνουν» τα βουνά – Τι δείχνει νέα έρευνα

Περιβάλλον / Μικροπλαστικά: Τα παπούτσια πεζοπορίας «μολύνουν» τα βουνά – Τι δείχνει νέα έρευνα

Νέα έρευνα στις λίμνες των Adirondack αποκαλύπτει ότι τα παπούτσια και τα ρούχα πεζοπορίας είναι σημαντική πηγή μικροπλαστικών στη φύση. Οι επιστήμονες καλούν τη βιομηχανία και τους λάτρεις της πεζοπορίας να δράσουν
LIFO NEWSROOM
Κλιματική κρίση: Η ξηρασία απειλεί τη βρετανική φύση - Σκαντζόχοιροι και πουλιά πεθαίνουν από δίψα

Περιβάλλον / Κλιματική κρίση: Η ξηρασία απειλεί τη βρετανική φύση - Σκαντζόχοιροι και πουλιά πεθαίνουν από δίψα

Η Natural England προειδοποιεί ότι η ξηρασία στη Βρετανία έχει προκαλέσει σοβαρή οικολογική κρίση: σκαντζόχοιροι, πουλιά και σολομοί πεθαίνουν, οι υγρότοποι στεγνώνουν και οι πυρκαγιές καταστρέφουν προστατευόμενες περιοχές
LIFO NEWSROOM
Κλιματική κρίση: Τα δάση της Αυστραλίας άλλαξαν - Εκπέμπουν περισσότερο άνθρακα απ’ όσο απορροφούν

Περιβάλλον / Κλιματική κρίση: Τα δάση της Αυστραλίας άλλαξαν - Εκπέμπουν περισσότερο άνθρακα απ’ όσο απορροφούν

Tο φαινόμενο αυτό στα δάση της Αυστραλίας ξεκίνησε πριν από περίπου 25 χρόνια, όταν οι κορμοί και τα κλαδιά των δέντρων άρχισαν να εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο απ’ ό,τι απορροφούν
LIFO NEWSROOM
Οι ήρωες της φύσης: Πώς τα πουλιά προσαρμόζονται στην κλιματική κρίση

Περιβάλλον / Οι ήρωες της φύσης: Πώς τα πουλιά προσαρμόζονται στην κλιματική κρίση

Από θαλασσοπούλια που κυνηγούν τυφώνες έως αηδόνια που πετούν πάνω από τη Σαχάρα, η φύση προσαρμόζεται εντυπωσιακά στην κλιματική αλλαγή - Νέα έρευνα αποκαλύπτει τα απίστευτα ταξίδια και τις προκλήσεις των μεταναστευτικών πουλιών στον πλανήτη
LIFO NEWSROOM
Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο: Πραγματική στήριξη ή χαμένη ευκαιρία;

Νέα σειρά podcast: H κατάσταση των πραγμάτων / Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο: Πραγματική στήριξη ή χαμένη ευκαιρία;

Μπορεί το Κλιματικό Ταμείο να αποτελέσει μια δίκαιη λύση στην ακριβή ενέργεια; Ή μήπως τα €4,78 δισ. που αναλογούν στην Ελλάδα κινδυνεύουν να πάνε χαμένα; Η Ντίνα Καράτζιου μιλά με την Ιωάννα Σούκα, αναλύτρια Ενεργειακής Πολιτικής στο Green Tank.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Κλιματική κρίση: Η Νέα Ζηλανδία μειώνει τους στόχους για το μεθάνιο – Αντιδράσεις από περιβαλλοντικούς φορείς

Περιβάλλον / Η Νέα Ζηλανδία μειώνει τους στόχους για το μεθάνιο – Αντιδράσεις από περιβαλλοντικούς φορείς

Η Νέα Ζηλανδία μειώνει τους στόχους για τις εκπομπές μεθανίου, προκαλώντας αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστήμονες - Οι αγρότες πανηγυρίζουν, ενώ οι ειδικοί προειδοποιούν για συνέπειες στο κλίμα και τη διεθνή εικόνα της χώρας
LIFO NEWSROOM
Σούρτσεϊ: Το νησί της Ισλανδίας που γεννήθηκε από τη φωτιά και έγινε εργαστήριο ζωής

Περιβάλλον / Το νησί της Ισλανδίας που γεννήθηκε από τη φωτιά και έγινε εργαστήριο ζωής

To Σούρτσεϊ, το ηφαιστειακό νησί που γεννήθηκε το 1963 στα νότια της Ισλανδίας, παραμένει ζωντανό εργαστήριο της φύσης. Από τις πρώτες εκρήξεις έως τη βιοποικιλότητα που άνθισε, η ιστορία της προσφέρει ελπίδα και μαθήματα για την ανθεκτικότητα της ζωής
LIFO NEWSROOM

σχόλια

3 σχόλια
Ο Γερμανός τρώγεται και είναι και πολύ νόστιμος μόνο θέλει προσοχή στο ξεψάρισμα.Το φύκι Caulerpa racemosa καταναλώνεται απο την ντόπια γόπα και την σάλπα αλλά όχι με ρυθμούς που θα αποθαρρύνουν την εξάπλωσή του. Καταναλώνεται με καλίτερους ρυθμούς απο την μπλε χειλού, ένα είδος που βρίσκεται στην δυτική μεσόγειο και τον ατλαντικό και απο κάποια είδη μωβ αχινών.Ο λαγοκέφαλος έχει φτάσει πλεον ως τη μέση του Αιγαίου, φτάνει τα 5-6 κιλά και καταναλώνει τα πάντα, όχι μόνο μαλάκια.
Περιμένω άρθρο για το ρατσισμό που βιώνουν τα καημένα λεψιανά που ήρθαν εδώ ειρηνικά να ζήσουν κι αυτά εμπλουτίζοντας πολυπολιτισμικά το συντηρητικό Αιγαίο αλλά βρήκαν την άγρια κουτσομούρα πολύ αρνητική απέναντί τους!